Η παραβολή του σπορέα
Από τον Πρεσβύτερο Ντάλλιν Όουκς
Της Απαρτίας των Δώδεκα Αποστόλων
Από τον καθέναν μας εξαρτάται να θέσει προτεραιότητες και να πράξει αυτά που θα κάνουν το έδαφός μας καλό και τη σοδειά μας άφθονη.
Τα θέματα των ομιλιών της γενικής συνέλευσης ανατίθενται -- όχι από θνητή εξουσία, αλλά από τις εντυπώσεις του Πνεύματος. Πολλά θέματα θα επιλαμβάνονταν των θνητών ανησυχιών που όλοι έχουμε. Όμως όπως ακριβώς ο Ιησούς δεν δίδαξε πώς να υπερνικήσουμε τις θνητές δυσκολίες ή την πολιτική καταπίεση της εποχής Του, συνήθως εμπνέει τους σύγχρονους υπηρέτες Του να μιλούν σχετικά με το τι μπορούμε να κάνουμε για να αναμορφώσουμε την προσωπική ζωή μας, ώστε να προετοιμαστούμε για την επιστροφή μας στο επουράνιο σπίτι μας. Αυτό το σαββατοκύριακο του Πάσχα, αισθάνθηκα την παρότρυνση να μιλήσω για τις πολύτιμες και παντοτινές διδασκαλίες σε μία από τις παραβολές του Ιησού.
Η παραβολή του σπορέα είναι μία από έναν μικρό αριθμό παραβολών που αναφέρονται και στα τρία από τα συνοπτικά Ευαγγέλια. Επίσης, είναι μια σε μια ακόμα μικρότερη ομάδα παραβολών που εξήγησε ο Ιησούς στους μαθητές Του. Ο σπόρος ο οποίος σπάρθηκε ήταν «[ο] λόγο[ς] τής βασιλείας» (Κατά Ματθαίον 13:19), «[ο] λόγο[ς] (Κατά Μάρκον 4:14) ή «ο λόγος τού Θεού» (Κατά Λουκάν 8:11) -- οι διδασκαλίες του Διδασκάλου και των υπηρετών Του.
Τα διαφορετικά εδάφη επάνω στα οποία έπεσαν οι σπόροι, αντιπροσωπεύουν διαφορετικούς τρόπους με τους οποίους οι θνητοί λαμβάνουν και ακολουθούν αυτές τις διδασκαλίες. Έτσι, οι σπόροι που «έπεσαν κοντά στον δρόμο» (Κατά Μάρκον 4:4) δεν έφθασαν σε θνητό έδαφος όπου πιθανώς θα μπορούσαν να αναπτυχθούν. Είναι σαν τις διδασκαλίες που πέφτουν επάνω σε μία καρδιά που έχει σκληρύνει ή είναι απροετοίμαστη. Δεν θα πω άλλα για αυτούς. Το μήνυμά μου αφορά εκείνους από εμάς που έχουν δεσμευθεί να είναι ακόλουθοι του Χριστού. Τι κάνουμε με τις διδασκαλίες του Σωτήρα καθώς ζούμε τη ζωή μας;
Η παραβολή του σπορέα μάς προειδοποιεί για περιστάσεις και συμπεριφορές, οι οποίες μπορούν να εμποδίσουν οποιονδήποτε έχει λάβει τον σπόρο του μηνύματος Ευαγγελίου να έχει μία καλή σοδειά.
Ι. Πετρώδες έδαφος, χωρίς ρίζα
Κάποιος σπόρος «έπεσε επάνω στο πετρώδες έδαφος, όπου δεν είχε πολύ χώμα, κι αμέσως βλάστησε, για τον λόγο ότι δεν είχε βάθος γης· »κι όταν ανέτειλε ο ήλιος, κατακάηκε, κι επειδή δεν είχε ρίζα, ξεράθηκε» (Κατά Μάρκον 4:5–6).
Ο Ιησούς εξήγησε ότι αυτό περιγράφει εκείνους οι οποίοι «όταν ακούσουν τον λόγο, τον δέχονται αμέσως με χαρά», όμως επειδή «δεν έχουν μέσα τους ρίζα… όταν γίνει θλίψη ή διωγμός, εξαιτίας του λόγου, σκανδαλίζονται αμέσως» (Κατά Μάρκον 4:16–17).
Τι κάνει αυτούς που ακούν, να μην «έχουν μέσα τους ρίζα»; Αυτή είναι η περίπτωση νέων μελών, τα οποία έχουν απλώς μεταστραφεί στους ιεραποστόλους ή στα πολλά ελκυστικά χαρακτηριστικά της Εκκλησίας ή στις πολλές και σπουδαίες ευλογίες της ιδιότητας του μέλους της Εκκλησίας. Μη έχοντας ριζώσει με τον λόγο, μπορούν να καψαλιστούν και να μαραθούν, όταν προκύψει η αντίθεση. Όμως ακόμα και εκείνοι που έχουν ανατραφεί στην Εκκλησία --από καιρού μέλη-- μπορεί να γλιστρήσουν σε μία κατάσταση όπου δεν θα έχουν ρίζες μέσα τους. Έχω γνωρίσει κάποιους από αυτούς -- μέλη χωρίς ακλόνητη και μόνιμη μεταστροφή στο Ευαγγέλιο του Ιησού Χριστού. Αν δεν είμαστε ριζωμένοι στις διδασκαλίες του Ευαγγελίου και δεν ακολουθούμε τακτικά τις διδασκαλίες του, οποιοσδήποτε από εμάς μπορεί να αποκτήσει μια καρδιά από πέτρα, η οποία είναι πετρώδες έδαφος για τους πνευματικούς σπόρους.
Η πνευματική τροφή είναι απαραίτητη για την πνευματική επιβίωση, ιδιαίτερα σε έναν κόσμο ο οποίος κινείται μακριά από την πίστη στον Θεό και το απόλυτο του σωστού και του λανθασμένου. Σε μία εποχή όπου επικρατεί το Διαδίκτυο, το οποίο μεγαλύνει μηνύματα που απειλούν την πίστη, πρέπει να αυξήσουμε την έκθεσή μας στην πνευματική αλήθεια, προκειμένου να ενδυναμώσουμε την πίστη μας και να παραμείνουμε ριζωμένοι στο Ευαγγέλιο.
Νέοι, αν αυτή η διδασκαλία φαίνεται πολύ γενική, ιδού ένα συγκεκριμένο παράδειγμα. Όταν διανέμονται τα σύμβολα της μεταλήψεως και εσείς γράφετε μήνυμα στο κινητό σας ή ψιθυρίζετε ή παίζετε βιντεοπαιχνίδια ή κάνετε οτιδήποτε άλλο ώστε να αρνηθείτε στον εαυτό σας την απαραίτητη πνευματική τροφή, εξασθενείτε τις πνευματικές ρίζες σας και κινείσθε προς το πετρώδες έδαφος. Γίνεστε ευάλωτοι στο να εξασθενήσετε πνευματικά, όταν θα αντιμετωπίσετε δοκιμασίες όπως η απομόνωση, ο εκφοβισμός ή η χλεύη. Και αυτό ισχύει και για τους ενηλίκους.
Ένας άλλος δυνητικός καταστροφέας των πνευματικών ριζών --επιταχυνόμενος από την τρέχουσα τεχνολογία, αλλά όχι μοναδικός σε αυτή-- είναι η θέαση από την κλειδαρότρυπα του Ευαγγελίου ή της Εκκλησίας. Αυτή η περιορισμένη θέαση επικεντρώνει σε μία συγκεκριμένη διδαχή ή πρακτική ή αντιληπτή ανεπάρκεια σε έναν ηγέτη και αγνοεί το μέγα πανόραμα του σχεδίου του Ευαγγελίου και τους προσωπικούς και κοινούς καρπούς της συγκομιδής του. Ο Πρόεδρος Γκόρντον Χίνκλυ έδωσε μία παραστατική περιγραφή μιας πλευράς αυτής της θέασης από την κλειδαρότρυπα. Μίλησε σε ένα ακροατήριο του Π.Μ.Γ. σχετικά με πολιτικούς σχολιαστές «φλεγόμενους από αγανάκτηση» σε ένα πρόσφατο τότε ειδησεογραφικό γεγονός. «Με περίτεχνο τρόπο προσέφεραν σε αφθονία το δριμύ όξος ύβρεων και οργής… Βεβαίως» κατέληξε, «δείχνει ιδιαίτερα αποδεκτό και δημοφιλές αυτή την εποχή και τον τόπο να μιλούν προσβλητικά»1. Εν αντιθέσει, για να είμαστε ασφαλώς ριζωμένοι στο Ευαγγέλιο θα πρέπει να είμαστε μετρημένοι και συγκρατημένοι στην κριτική και πάντοτε να επιζητούμε την ευρύτερη θέαση του μεγαλειώδους έργου του Θεού.
II. Αγκάθια: Φροντίδες αυτού του κόσμου και η απατηλότητα του πλούτου
Ο Ιησούς δίδαξε ότι: «Κι άλλο έπεσε στα αγκάθια· κι ανέβηκαν τα αγκάθια και το συνέπνιξαν, και δεν έδωσε καρπό» (Κατά Μάρκον 4:7). Εξήγησε ότι αυτοί είναι «που ακούν τον λόγο· αλλά, οι μέριμνες αυτού του αιώνα, και η απάτη τού πλούτου, και οι επιθυμίες των άλλων πραγμάτων, αφού μπουν μέσα, συμπνίγουν τον λόγο, και γίνεται άκαρπος» (Κατά Μάρκον 4:18–19). Οπωσδήποτε είναι μία προειδοποίηση να ακούσουμε προσεκτικά όλοι εμείς.
Θα μιλήσω καταρχάς για την απατηλότητα του πλούτου. Όπου κι αν βρισκόμαστε στο πνευματικό ταξίδι μας --όποια κι αν είναι η κατάσταση της μεταστροφής μας-- όλοι υποκείμεθα σε πειρασμό από αυτό. Όταν συμπεριφορές ή προτεραιότητες παγιώνονται στην απόκτηση, χρήση ή κατοχής περιουσίας, αυτό το λέμε υλισμό. Έχουν ειπωθεί και γραφεί τόσο πολλά για τον υλισμό, ώστε λίγα απαιτούνται να προστεθούν εδώ2. Εκείνοι οι οποίοι πιστεύουν σε αυτό που έχει αποκληθεί θεολογία της ευημερίας, υποφέρουν από την απατηλότητα του πλούτου. Η κατοχή πλούτου ή σημαντικού εισοδήματος δεν αποτελεί σημείο ουράνιας εύνοιας και η απουσία τους δεν είναι απόδειξη ουράνιας δυσμένειας. Όταν ο Ιησούς είπε σε έναν πιστό οπαδό ότι θα μπορούσε να κληρονομήσει αιώνια ζωή αν έδινε όλα τα υπάρχοντά του στους φτωχούς (βλέπε Κατά Μάρκον 10:17–24), δεν προσδιόριζε κάποιο κακό στην κατοχή του πλούτου, αλλά ένα κακό στη στάση εκείνου του οπαδού απέναντι στα πλούτη. Όπως όλοι γνωρίζουμε, ο Ιησούς επαίνεσε τον καλό Σαμαρείτη ο οποίος χρησιμοποίησε το ίδιο είδος χρήματος για να υπηρετήσει τον συνάνθρωπό του, με αυτό που χρησιμοποίησε ο Ιούδας για να τον Σωτήρα του. Η ρίζα κάθε κακού δεν είναι τα χρήματα αλλά η αγάπη για τα χρήματα (βλέπεΠρος Τιμόθεον Α΄ 6:10).
Το Βιβλίο του Μόρμον μιλά για μία εποχή όπου η Εκκλησία του Θεού «άρχισε να αποτυχαίνει κατά την πρόοδό της» (Άλμα 4:10) διότι «ο λαός της εκκλησίας άρχισε να… έχουν την καρδιά τους στα πλούτη και στα μάταια πράγματα του κόσμου» (Άλμα 4:8). Όποιος διαθέτει αφθονία υλικών αποκτημάτων διακινδυνεύει να υποπέσει πνευματικά σε μία «μακαριότητα» από τα πλούτη και άλλα πράγματα του κόσμου3. Αυτή είναι μια κατάλληλη εισαγωγή για τις επόμενες διδασκαλίες του Σωτήρα.
Τα πιο ανεπαίσθητα αγκάθια που πνίγουν την επίδραση του λόγου του Ευαγγελίου στη ζωή μας είναι οι εγκόσμιες δυνάμεις τις οποίες ο Ιησούς αποκάλεσε «μέριμνες και πλούτο και ηδονές της ζωής» (Κατά Λουκάν 8:14). Είναι πάμπολλες να τις απαριθμήσουμε. Κάποια παραδείγματα θα αρκέσουν.
Σε μία περίσταση ο Ιησούς επέπληξε τον πρώτο Απόστολό Του, λέγοντας στον Πέτρο: «Μου είσαι σκάνδαλο· επειδή, δεν φρονείς τα πράγματα του Θεού, αλλ’ εκείνα των ανθρώπων» (Κατά Ματθαίον 16:23· βλέπε, επίσης, Δ&Δ 3:6–7, 58:39). Το να απολαμβάνουμε τα πράγματα των ανθρώπων, σημαίνει να θέτουμε τις έγνοιες αυτού του κόσμου μπροστά από τα πράγματα του Θεού στις πράξεις μας, τις προτεραιότητες και στις σκέψεις μας.
Υποκύπτουμε στις «ηδονές της ζωής» (1) όταν είμαστε εθισμένοι, κάτι το οποίο εξασθενίζει το πολύτιμο δώρο του Θεού, την ελεύθερη βούληση· (2) όταν εξαπατώμεθα από τετριμμένους περισπασμούς οι οποίοι μας απομακρύνουν από πράγματα αιώνιας σπουδαιότητας, και (3) όταν έχουμε μια νοοτροπία ότι έχουμε δικαίωμα σε καλά αποτελέσματα, κάτι το οποίο εξασθενίζει την προσωπική ανάπτυξή μας, απαραίτητη ώστε να αποκτήσουμε τα προσόντα για τον αιώνιο προορισμό μας.
Κατακλυζόμαστε από τις «έγνοιες… αυτού του κόσμου», όταν είμαστε παραλυμένοι από τον φόβο για το μέλλον, το οποίο εμποδίζει να προχωρούμε με πίστη, εμπιστευόμενοι τον Θεό και τις υποσχέσεις Του. Είκοσι πέντε χρόνια πριν, ο καθηγητής μου στο Π.Μ.Γ. τον οποίο υπολήπτομαι, ο Χιου Νίμπλυ, μίλησε για τους κινδύνους αν υποκύψουμε στις έγνοιες του κόσμου. Ρωτήθηκε σε μία συνέντευξη εάν οι συνθήκες στον κόσμο και το καθήκον μας να διαδώσουμε το Ευαγγέλιο, έκανε επιθυμητό να επιζητήσουμε κάποιον τρόπο να «προσαρμόσουμε ό,τι κάνουμε στην Εκκλησία με αυτά που γίνονται στον κόσμο»4.
Η απάντησή του: «Αυτό είναι ολόκληρη η ιστορία της Εκκλησίας, δεν είναι; Θα πρέπει να είστε πρόθυμοι εδώ να δυσαρεστήσετε, θα πρέπει να είστε πρόθυμοι να διακινδυνεύσετε. Εδώ έρχεται η πίστη. …Η δέσμευσή μας θεωρείται μία δοκιμασία, θεωρείται ότι θα είναι δύσκολη, θεωρείται ότι θα είναι ανεφάρμοστη σύμφωνα με τους όρους αυτού το κόσμου»5.
Η προτεραιότητα αυτού του Ευαγγελίου επιβεβαιώθηκε στην πανεπιστημιόπολη του Π.Μ.Γ. πριν από λίγους μόνο μήνες από έναν εξέχοντα Καθολικό ηγέτη, τον Τσαρλς Σαπύτ, αρχιεπίσκοπο της Φιλαδέλφειας. Μιλώντας για «ανησυχίες τις οποίες συμμερίζονται οι κοινότητες Α.Τ.Η. και καθολικών», όπως «σχετικά με τον γάμο και την οικογένεια, τη φύση της σεξουαλικότητάς μας, την ιερότητα της ανθρώπινης ζωής και την επιτακτική ανάγκη της θρησκευτικής ελευθερίας» είπε το εξής:
«Θέλω να τονίσω ξανά τη σπουδαιότητα να ζούμε πραγματικά αυτό που διακηρύσσουμε ότι πιστεύουμε. Αυτό θα πρέπει να γίνει προτεραιότητα -- όχι απλώς στην προσωπική και οικογενειακή ζωή μας αλλά στις εκκλησίες μας, τις πολιτικές επιλογές μας, τις επιχειρηματικές συναλλαγές μας, την συμπεριφορά μας προς τους φτωχούς. Με άλλα λόγια, σε όλα όσα κάνουμε».
«Γι’ αυτό είναι σημαντικό» εξακολούθησε. «Μάθετε από την εμπειρία των καθολικών. Εμείς οι καθολικοί πιστεύουμε ότι έργο μας είναι να είμαστε μαγιά στην κοινωνία. Όμως υπάρχει μία λεπτή γραμμή ανάμεσα στο να είμαστε η μαγιά στην κοινωνία και να αποσυντεθούμε από την κοινωνία»6.
Η προειδοποίηση του Σωτήρα εναντίον τού να πνίξουν οι έγνοιες αυτού του κόσμου τον λόγο του Θεού στη ζωή μας, οπωσδήποτε μας παρακινεί να τηρούμε σταθερές τις προτεραιότητές μας --την καρδιά μας προσηλωμένη-- στις εντολές του Θεού και στην ηγεσία της Εκκλησίας Του.
Τα παραδείγματα του Σωτήρα θα μπορούσαν να μας κάνουν να σκεφθούμε αυτή την παραβολή με τα εδάφη. Η καταλληλότητα του εδάφους εξαρτάται από την καρδιά καθενός από εμάς ο οποίος είναι εκτεθειμένος στον σπόρο του Ευαγγελίου. Εξετάζοντας την ετοιμότητα ενός ατόμου να αποδεχθεί τις πνευματικές διδασκαλίες, κάποιες καρδιές έχουν σκληρυνθεί και είναι απροετοίμαστες, κάποιες καρδιές είναι πετρώδεις διότι έχουν πάψει να χρησιμοποιούνται και κάποιες καρδιές είναι σταθερά επάνω στα πράγματα του κόσμου.
III. Έπεσαν σε καλή γη και έδιναν καρπό
Η παραβολή του σπορέα τελειώνει με την περιγραφή του Σωτήρα για τον σπόρο που «έπεσ[ε] σε καλή γη· και έδιν[ε] καρπό» σε διάφορες ποσότητες (Κατά Ματθαίον 13:8). Πώς μπορούμε να προετοιμαστούμε ώστε να είμαστε εκείνο το καλό έδαφος και να έχουμε εκείνη την καλή σοδειά;
Ο Ιησούς εξήγησε ότι «εκείνοι στην καλή γη, αυτοί είναι εκείνοι, που, ενώ άκουσαν τον λόγο, τον κρατούν σε καλή και αγαθή καρδιά, και καρποφορούν με υπομονή» (Κατά Λουκάν 8:15). Έχουμε τον σπόρο τού λόγου τού Ευαγγελίου. Από τον καθέναν μας εξαρτάται να θέσει προτεραιότητες και να πράξει αυτά που θα κάνουν το έδαφός μας καλό και τη σοδειά μας άφθονη. Πρέπει να επιζητούμε να είμαστε γερά ριζωμένοι και μετεστραμμένοι στο Ευαγγέλιο του Ιησού Χριστού (βλέπε Προς Κολοσσαείς 2:6–7). Επιτυγχάνουμε αυτή τη μεταστροφή με το να προσευχόμαστε, με τη μελέτη των γραφών, υπηρετώντας και μεταλαμβάνοντας τακτικά, ώστε να έχουμε πάντοτε το Πνεύμα Του μαζί μας. Πρέπει, επίσης, να επιζητούμε εκείνη τη μεγάλη αλλαγή στην καρδιά (βλέπε Άλμα 5:12–14), η οποία αντικαθιστά κακές επιθυμίες και ιδιοτελείς ανησυχίες με την αγάπη του Θεού και την επιθυμία να υπηρετήσουμε Εκείνον και τα τέκνα Του.
Καταθέτω μαρτυρία για την αλήθεια αυτών των πραγμάτων καταθέτω μαρτυρία για τον Σωτήρα μας, Ιησού Χριστού, οι διδασκαλίες του οποίου δείχνουν τον δρόμο και η εξιλέωση του οποίου κάνει τα πάντα δυνατά, στο όνομα του Ιησού Χριστού, αμήν.