13. ການເດີນທາງໄປເຜີຍແຜ່ຂອງອັກຄະສາວົກໂປໂລ

ກາສາ ຟີລິບໄດ້ສັ່ງສອນເຖິງພຣະຄຣິດ ແລະ ໄດ້ບັບຕິສະມາໃຫ້ຂ້າຣາຊການຊາວເອທິໂອເປຍຄົນໜຶ່ງ ຕອນລາວເດີນທາງໄປກາສາ (ກຈກ 8:26–39).
ເຢຣູຊາເລັມ ເບິ່ງ ແຜນທີ່ 12 ສຳລັບເຫດການໃນເຢຣູຊາເລັມ.
ຢົບປາ ເປໂຕໄດ້ຮັບພາບນິມິດ ວ່າພຣະເຈົ້າໄດ້ມອບຂອງປະທານແຫ່ງການກັບໃຈ ໃຫ້ແກ່ຄົນຕ່າງຊາດ (ກຈກ 10; 11:5–18). ເປໂຕໄດ້ນຳຕາບີທາໃຫ້ເປັນຄືນມາມີຊີວິດ (ກຈກ 9:36–42).
ຊາມາເຣຍ ຟີລິບໄດ້ປະຕິບັດສາດສະໜາກິດໃນຊາມາເຣຍ (ກຈກ 8:5–13), ແລະ ຕໍ່ມາເປໂຕ ແລະ ໂຢຮັນ ໄດ້ສອນຢູ່ທີ່ນີ້ (ກຈກ 8:14–25). ຫລັງຈາກເຂົາເຈົ້າໄດ້ມອບຂອງປະທານແຫ່ງພຣະວິນຍານບໍລິສຸດແລ້ວ, ຊີໂມນໝໍເວດມົນຄາຖາ ໄດ້ຂໍຊື້ຂອງປະທານຈາກເຂົາເຈົ້າ (ກຈກ 8:9–24).
ກາຍຊາເຣຍ ຢູ່ບ່ອນນີ້, ຫລັງຈາກທູດອົງໜຶ່ງໄດ້ປະຕິບັດສາດສະໜາກິດແກ່ນາຍຮ້ອຍຄົນໜຶ່ງຊື່ ໂກເນລີໂອ, ເປໂຕໄດ້ອະນຸຍາດໃຫ້ລາວຮັບບັບຕິສະມາ (ກຈກ 10). ຢູ່ບ່ອນນີ້ໂປໂລໄດ້ກ່າວແກ້ຄະດີຢູ່ຕໍ່ໜ້າອັກຄຣີປາ (ກຈກ 25–26; ເບິ່ງ ຈສ—ປ 1:24–25 ນຳອີກ).
ດາມັສກັດ ພຣະເຢຊູໄດ້ປະກົດຕໍ່ໂຊໂລ (ກຈກ 9:1–7). ຫລັງຈາກອານາເນຍໄດ້ປິ່ນປົວຕາຂອງໂຊໂລໃຫ້ເຫັນໄດ້ອີກແລ້ວ, ໂຊໂລກໍໄດ້ຮັບບັບຕິສະມາ ແລະ ໄດ້ເລີ່ມຕົ້ນການປະຕິບັດສາດສະໜາກິດຂອງເພິ່ນ (ກຈກ 9:10–27).
ອັນຕີໂອເຂຍ (ໃນ ຊີເຣຍ) ຢູ່ບ່ອນນີ້ ສານຸສິດຖືກເອີ້ນວ່າ ຊາວຄຣິດສະຕຽນ ເປັນເທື່ອທຳອິດ (ກຈກ 11:26). ອາຄະໂບໄດ້ທຳນາຍເຖິງຄວາມອຶດຢາກ (ກຈກ 11:27–28). ການແຕກແຍກຢ່າງໃຫຍ່ໄດ້ເກີດຂຶ້ນທີ່ອັນຕີໂອເຂຍ ເລື່ອງພິທີຕັດ (ກຈກ 14:26–28; 15:1–9). ໃນອັນຕີໂອເຂຍ ໂປໂລໄດ້ເລີ່ມຕົ້ນ ການເຜີຍແຜ່ເທື່ອທີສອງຂອງເພິ່ນ ພ້ອມດ້ວຍ ຊີລາ, ບາຣະນາບາ, ແລະ ຢູດາ ບາຣະຊັບບາ (ກຈກ 15:22, 30, 35).
ຕາໂຊ ບ້ານເກີດຂອງໂປໂລ; ພວກອ້າຍນ້ອງໄດ້ສົ່ງໂປໂລມາບ່ອນນີ້ ເພື່ອຊ່ວຍປົກປ້ອງຊີວິດເພິ່ນ (ກຈກ 9:29–30).
ໄຊປຣັດ ຫລັງຈາກໄດ້ຖືກຂົ່ມເຫັງ, ໄພ່ພົນຂອງພຣະເຈົ້າບາງຈຳນວນໄດ້ໜີມາຫາເກາະນີ້ (ກຈກ 11:19). ໂປໂລໄດ້ເດີນທາງຜ່ານໄຊປຣັດໄປ ຕອນເພິ່ນໄປເຜີຍແຜ່ເທື່ອທຳອິດຂອງເພິ່ນ (ກຈກ 13:4–5), ຕໍ່ມາ ບາຣະນາບາ ແລະ ມາຣະໂກ ກໍໄດ້ເຮັດແນວນີ້ຄືກັນ (ກຈກ 15:39).
ປາໂຟ ໂປໂລໄດ້ສາບແຊ່ງໝໍເວດມົນຄາຖາຢູ່ບ່ອນນີ້ (ກຈກ 13:6–11).
ເດຣະເບ ໂປໂລ ແລະ ບາຣະນາບາໄດ້ສັ່ງສອນພຣະກິດຕິຄຸນ ໃນເມືອງນີ້ (ກຈກ 14:6–7, 20–21).
ລີສະຕຣາ ເມື່ອໂປໂລໄດ້ປິ່ນປົວຄົນໜຶ່ງທີ່ເປັນເປ້ຍແລ້ວ, ເພິ່ນກັບບາຣະນາບາໄດ້ຖືກຍ້ອງຍໍວ່າເປັນເທບພຣະເຈົ້າ. ໂປໂລໄດ້ຖືກແກວ່ງກ້ອນຫີນໃສ່ ແລະ ຜູ້ຄົນຄິດວ່າເພິ່ນໄດ້ຕາຍແລ້ວ ແຕ່ເພິ່ນໄດ້ຟື້ນຂຶ້ນມາ ແລະ ໄດ້ສັ່ງສອນຕໍ່ໄປ (ກຈກ 14:6–21). ບ້ານຂອງຕີໂມທຽວ (ກຈກ 16:1–3).
ອີໂກນີອົມ ໃນການໄປເຜີຍແຜ່ເທື່ອທຳອິດຂອງພວກເພິ່ນ, ໂປໂລກັບບາຣະນາບາ ໄດ້ສັ່ງສອນຢູ່ບ່ອນນີ ແລະ ໄດ້ຖືກຂົ່ມຂູ່ວ່າຈະແກວ່ງກ້ອນຫີນໃສ່ພວກເພິ່ນ (ກຈກ 13:51–14:7).
ລາວດີເກອາ ແລະ ໂກໂລຊາຍ ລາວດີເກອາເປັນສາຂາແຫ່ງໜຶ່ງຂອງສາດສະໜາຈັກ ທີ່ໂປໂລໄດ້ໄປຢ້ຽມຢາມ ແລະ ໄດ້ຮັບຈົດໝາຍຈາກ (ກລຊ 4:16). ມັນຍັງເປັນເມືອງໜຶ່ງ ໃນຈຳນວນເຈັດເມືອງ ທີ່ລະບຸໄວ້ໃນ ໜັງສືພຣະນິມິດ (ເມືອງອື່ນໆແມ່ນ ເອເຟໂຊ, ຊະມີນາ, ເປຄາໂມ, ທົວເຕຣາ, ຊາເດ, ແລະ ຟີລາແດວເຟຍ; ເບິ່ງ ພນມ 1:11). ໂກໂລຊາຍຢູ່ຫ່າງໄປທາງຕາເວັນອອກຂອງລາວດີເກອາ ປະມານ 18 ກິໂລແມັດ. ໂປໂລໄດ້ຂຽນເຖິງໄພ່ພົນຂອງພຣະເຈົ້າ ຜູ້ອາໄສຢູ່ບ່ອນນີ້.
ອັນຕີໂອເຂຍ (ໃນ ປີຊີເດຍ) ໃນການໄປເຜີຍແຜ່ເທື່ອທຳອິດຂອງພວກເພິ່ນ, ໂປໂລກັບບາຣະນາບາ ໄດ້ສອນຊາວຢິວວ່າ ພຣະຄຣິດມາຈາກຕະກຸນຂອງດາວິດ. ໂປໂລໄດ້ມອບພຣະກິດຕິຄຸນໃຫ້ຊາວອິດສະຣາເອນ, ແລ້ວໃຫ້ຄົນຕ່າງຊາດ. ໂປໂລກັບບາຣະນາບາໄດ້ຖືກຂົ່ມເຫັງ ແລະ ຖືກຂັບໄລ່ (ກຈກ 13:14–50).
ມີເລໂຕ ໃນຂະນະທີ່ເພິ່ນໄປເຜີຍແຜ່ເທື່ອທີສາມຂອງເພິ່ນ, ໂປໂລໄດ້ເຕືອນພວກຜູ້ເຖົ້າແກ່ຂອງສາດສະໜາຈັກວ່າ ຈະມີ “ຝູງໝາໄນທີ່ຮ້າຍກາດ” ເຂົ້າມາໃນທ່າມກາງເຂົາເຈົ້າ (ກຈກ 20:29–31).
ປັດໂມ ໂຢຮັນໄດ້ຖືກຈັບເຂົ້າຄຸກ ຢູ່ໃນເກາະນີ້ ຕອນເພິ່ນໄດ້ຮັບພາບນິມິດ ຊຶ່ງຕອນນີ້ບັນຈຸຢູ່ໃນ ໜັງສືພຣະນິມິດ (ພນມ 1:9).
ເອເຟໂຊ ອາໂປໂລໄດ້ສັ່ງສອນຢູ່ບ່ອນນີ້ດ້ວຍພະລັງ (ກຈກ 18:24–28). ໂປໂລ, ຕອນໄປເຜີຍແຜ່ເທື່ອທີສາມຂອງເພິ່ນ, ໄດ້ສອນຢູ່ໃນເມືອງເອເຟໂຊ ເປັນເວລາສອງປີ, ໄດ້ປ່ຽນໃຈຫລາຍຄົນ (ກຈກ 19:10, 18). ຢູ່ບ່ອນນີ້ ເພິ່ນໄດ້ມອບຂອງປະທານແຫ່ງພຣະວິນຍານບໍລິສຸດ ໂດຍການວາງມື (ກຈກ 19:1–7) ແລະ ໄດ້ເຮັດສິ່ງມະຫັດສະຈັນຫລາຍຢ່າງ, ລວມທັງການຂັບໄລ່ຜີມານຮ້າຍ (ກຈກ 19:8–21). ຢູ່ບ່ອນນີ້ ຜູ້ທີ່ນະມັດສະການພຣະອາເຕມາ ໄດ້ສ້າງຄວາມບໍ່ສະຫງົບຕໍ່ຕ້ານໂປໂລ (ກຈກ 19:22–41). ພາກສ່ວນໜຶ່ງຂອງ ໜັງສືພຣະນິມິດ ໄດ້ຂຽນເຖິງສາດສະໜາຈັກ ທີ່ເມືອງເອເຟໂຊ (ພນມ 1:11).
ໂທອາດ ໃນຂະນະທີ່ໂປໂລຢູ່ບ່ອນນີ້ ໃນການເດີນທາງເຜີຍແຜ່ເທື່ອທີສອງຂອງເພິ່ນ, ເພິ່ນໄດ້ເຫັນພາບນິມິດ ກ່ຽວກັບຊາຍມາເກໂດເນຍຄົນໜຶ່ງ ຂໍຄວາມຊ່ວຍເຫລືອ (ກຈກ 16:9–12). ໃນຂະນະທີ່ເພິ່ນຢູ່ໃນການເຜີຍແຜ່ເທື່ອທີສາມຂອງເພິ່ນ, ໂປໂລໄດ້ໂຜດຢູຕີໂຂໃຫ້ເປັນຄືນມາມີຊີວິດ (ກຈກ 20:6–12).
ຟີລິບປອຍ ໂປໂລ, ຊີລາ, ແລະ ຕີໂມທຽວ ໄດ້ປ່ຽນໃຈຜູ້ຍິງຄົນໜຶ່ງຊື່ວ່າ ລີເດຍ, ໄດ້ຂັບໄລ່ຜີມາຮ້າຍ, ແລະ ໄດ້ຖືກຂ້ຽນຕີ (ກຈກ 16:11–23). ພວກເພິ່ນໄດ້ຮັບຄວາມຊ່ວຍເຫລືອຈາກສະຫວັນ ເພື່ອໃຫ້ໜີອອກຈາກຄຸກ (ກຈກ 16:23–26).
ອາແຖນ ໃນຂະນະທີ່ໂປໂລຢູ່ໃນການເຜີຍແຜ່ເທື່ອທີສອງຂອງເພິ່ນ ທີ່ອາແຖນ, ເພິ່ນໄດ້ສິດສອນ ຢູ່ທີ່ປະຊຸມຂອງສະພາ (ເອເລໂອປາໂຂ) ກ່ຽວກັບ “ພຣະເຈົ້າທີ່ເຮົາບໍ່ຮູ້ຈັກ” (ກຈກ 17:22–34).
ໂກຣິນໂທ ໂປໂລໄດ້ໄປເມືອງໂກຣິນໂທໃນການເຜີຍແຜ່ເທື່ອທີສອງຂອງເພິ່ນ, ບ່ອນທີ່ເພິ່ນໄດ້ພັກເຊົານຳ ອາກິລາ ແລະ ປີຊະກີລາ. ເພິ່ນໄດ້ສັ່ງສອນຢູ່ບ່ອນນີ້ ແລະ ໄດ້ໃຫ້ບັບຕິສະມາຫລາຍຄົນ (ກຈກ 18:1–18). ຈາກໂກຣິນໂທ, ໂປໂລໄດ້ຂຽນສານເຖິງຊາວໂຣມ.
ເທສະໂລນິກ ໂປໂລໄດ້ສັ່ງສອນຢູ່ບ່ອນນີ້ ລະຫວ່າງການເດີນທາງເຜີຍແຜ່ເທື່ອທີສອງຂອງເພິ່ນ. ກຸ່ມເຜີຍແຜ່ຂອງເພິ່ນໄດ້ອອກເດີນທາງໄປເມືອງເບເຣຍ ຫລັງຈາກຊາວຢິວໄດ້ສ້າງຄວາມເດືອດຮ້ອນໃຫ້ແກ່ພວກເພິ່ນ (ກຈກ 17:1–10).
ເບເຣຍ ໂປໂລ, ຊີລາ, ແລະ ຕີໂມທຽວ ໄດ້ພົບເຫັນຫລາຍຄົນທີ່ມີຈິດໃຈສູງສົ່ງ ໃນລະຫວ່າງການເດີນທາງເຜີຍແຜ່ເທື່ອທີສອງຂອງໂປໂລ. ຊາວຢິວຈາກເມືອງເທສະໂລນິກໄດ້ຕິດຕາມມາ ແລະ ໄດ້ຂົ່ມເຫັງພວກເພິ່ນ (ກຈກ 17:10–13).
ມາເກໂດເນຍ ໂປໂລໄດ້ສອນຢູ່ບ່ອນນີ້ ໃນລະຫວ່າງການເດີນທາງເທື່ອທີສອງ ແລະ ທີສາມຂອງເພິ່ນ (ກຈກ 16:9–40; 19:21). ໂປໂລໄດ້ສັນລະເສີນຄວາມເພື່ອແຜ່ຂອງໄພ່ພົນຂອງພຣະເຈົ້າຢູ່ແຂວງມາເກໂດເນຍ, ຜູ້ໄດ້ຄ້ຳຈູນເພິ່ນ ແລະ ໄພ່ພົນທີ່ຍາກຈົນຂອງພຣະເຈົ້າ ທີ່ເຢຣູຊາເລັມ (ໂຣມ 15:26; 2 ກຣທ 8:1–5; 11:9).
ເມລິຕາ ໂປໂລໄດ້ປະສົບກັບເຮືອຫລົ້ມຢູ່ເກາະບ່ອນນີ້ ໃນລະຫວ່າງທາງໄປກຸງໂຣມ (ກຈກ 26:32; 27:1, 41–44). ເພິ່ນບໍ່ໄດ້ຮັບອັນຕະລາຍຈາກການຖືກງູກັດ ແລະ ໄດ້ປິ່ນປົວຫລາຍຄົນທີ່ເຈັບປ່ວຍຢູ່ ເມລິຕາ (ກຈກ 28:1–9).
ໂຣມ ໂປໂລໄດ້ສັ່ງສອນຢູ່ບ່ອນນີ້ເປັນເວລາສອງປີ ໃນເຮືອນທີ່ເພິ່ນຖືກສັ່ງຫ້າມບໍ່ໃຫ້ອອກໄປຈາກບໍລິເວນບ້ານ (ກຈກ 28:16–31). ເພິ່ນກໍໄດ້ຂຽນສານ, ຫລື ຈົດໝາຍ, ເຖິງຊາວເອເຟໂຊ, ຊາວຟີລິບປອຍ, ແລະ ຊາວໂກໂລຊາຍ ແລະ ເຖິງຕີໂມທຽວ ແລະ ຟີເລໂມນ ໃນຂະນະທີ່ຢູ່ໃນຄຸກ ຢູ່ກຸງໂຣມ. ເປໂຕ ໄດ້ຂຽນສານສະບັບທຳອິດຈາກ “ບາບີໂລນ,” ຊຶ່ງອາດເປັນກຸງໂຣມ, ບໍ່ດົນຫລັງຈາກເນໂຣໄດ້ຂົ່ມເຫັງຊາວຄຣິດສະຕຽນໃນ ຄ.ສ. 64. ເຊື່ອກັນທົ່ວໄປວ່າ ເປໂຕ ແລະ ໂປໂລ ໄດ້ຖືກຂ້າຍ້ອນຄວາມເຊື່ອຢູ່ບ່ອນນີ້.