Seminelí
Fakataukei Fakatokāteliné: Sēmisi 2:17–18


Fakataukei Fakatokāteliné: Sēmisi 2:17–18

“[Ko e] Tuí, Kapau ʻOku ʻIkai ʻi ai ʻa e Ngaahi Ngāué, ʻOku Mate Ia”

ʻĪmisi
talavou ʻe toko ua ʻokú na lau e Tohi ʻa Molomoná

ʻI ha lēsoni kimuʻá, naʻá ke ako ai ʻoku tau fakahaaʻi ʻetau tui kia Sīsū Kalaisí ʻaki ʻetau ngaahi ngāue māʻoniʻoní. ʻE lava ke tokoni atu ʻa e lēsoni ko ʻení ke ke ako maʻuloto ʻa e fakamoʻoni fakafolofola fakataukei fakatokāteliné mo e kupuʻi lea fakafolofola mahuʻingá ʻi he Sēmisi 2:17–18, fakamatalaʻi ʻa e tokāteliné, pea fakaʻaongaʻi ʻa e ngaahi tefitoʻi moʻoni ki hono maʻu ʻo e ʻilo fakalaumālié ʻi he ngaahi tūkunga moʻoni ʻo e moʻuí.

Ako maʻuloto pea fakamatalaʻi

Hiki ʻa e Sēmisi 2:17–18, [Ko e] tuí, kapau ʻoku ʻikai ʻi ai ʻa e ngaahi ngāué, ʻoku mate ia ʻi ha laʻipepa ʻoku ʻi ai ha ʻatā ʻi he vahaʻa ʻo e foʻi lea takitaha. Lau leʻolahi ʻa e fakamoʻoni fakafolofola ko ʻení mo e kupuʻi lea fakafolofola mahuʻingá. Hili iá pea kosi ʻo toʻo mavahevahe ʻa e foʻi lea mo e mataʻifika takitaha, ʻo fakamoveteʻi pea toe fokotuʻutuʻu lelei kinautolu. Toe lau ʻa e potufolofolá mo e vēsí. Toutou fai ʻeni kae ʻoua kuó ke lava ʻo lau maʻuloto e fakamoʻoni fakafolofolá mo e kupuʻi lea fakafolofola mahuʻingá taʻe tokoni atu ha laʻipepa.

ʻI hoʻo lau ʻa e Sēmisi 2:17–18, fakamanatu mei he lēsoni kimuʻá ʻa e tefitoʻi moʻoni ʻoku fiemaʻu ʻe he tui moʻoni kia Sīsū Kalaisí ʻa e ngaahi ngāue māʻoniʻoní.

  • Te ke fakamatalaʻi fēfē nai ʻa e moʻoni ko ʻení ʻi ha founga te ne ala fakaʻaiʻai ha taha kehe ke ngāueʻi ʻene tuí?

Akoako hono fakaʻaongaʻí

1. Fakakakato ʻeni ʻi hoʻo tohinoa akó:

Sio ki he ngaahi tefitoʻi moʻoni ʻe tolu ko ʻeni ki hono maʻu ʻo e ʻilo fakalaumālié. Pea tohi leva ʻi he tefitoʻi moʻoni takitaha ha sētesi ʻe taha ʻokú ne fakamatalaʻi fakanounou hono ʻuhingá ʻi he lea pē ʻaʻau. Kapau ʻe tokoni, toe vakaiʻi ʻa e palakalafi 5–12 ʻo e konga “Ko Hono Maʻu ʻo e ʻIlo Fakalaumālié” ʻo e Fakamatala ki he ʻElito ʻo e Fakataukei Fakatokāteliné (2022).

  1. Ngāue ʻi he tuí.

  2. Vakavakaiʻi ʻa e ngaahi fakakaukaú mo e ngaahi fehuʻí ʻaki ha fakakaukau ʻoku taʻengatá.

  3. Fekumi ki ha mahino lahi ange ʻo fakafou ʻi he ngaahi maʻuʻanga tokoni kuo fokotuʻu fakalangí.

ʻE lava ke faingataʻa ke ngāue ʻo fakatatau mo ʻetau tuí. Naʻe pehē ʻe ʻEletā Tēvita A. Petinā ʻo e Kōlomu ʻo e Kau ʻAposetolo ʻe Toko Hongofulu Mā Uá, “ʻOku ʻikai faʻa hāsino maʻu pē ʻa e meʻa ʻoku tau ʻiló ʻi he meʻa ʻoku tau faí” (“Faivelenga mo Tokanga ʻo Lahi Ange ʻi ʻApi,” Liahona, Nōvema 2009, 17). ʻI hoʻo lau e ngaahi tūkunga ko ʻení, fakakaukau ki he ngaahi ʻuhinga he ʻikai ke tau ngāueʻi maʻu ai pē ʻa e ngaahi tefitoʻi moʻoni ʻo e ongoongoleleí ʻoku tau ʻiló.

  • ʻOku fie lau ʻe ha finemui ʻene folofolá ʻi he ʻaho kotoa pē. ʻOku faʻa mole ʻene ongoʻi fie lau folofolá he taimi ʻe niʻihi ʻi he taimi ʻoku ʻikai mahino ai kiate ia pe ʻuhingamālie e meʻa ʻokú ne laú.

  • Naʻe totongi vahehongofulu faivelenga ha finemui ʻi heʻene kei siʻí. Kuó ne matuʻotuʻa ange ʻeni pea ʻi ai ʻene ngāue tuʻu maʻu, ko e lahi ʻo e vahehongofulu ʻoku ʻamanaki ke ne foakí ʻoku lahi ange ia ʻi he meʻa kuó ne foakí pea ʻoku faingataʻa ange hono totongí.

  • Kuo ako ha talavou ʻi ha ngaahi taʻu lahi fekauʻaki mo Sīsū Kalaisi mo ʻEne Fakaleleí. ʻOkú ne tui naʻe mamahi ʻa Sīsū koeʻuhí ko e ngaahi angahala ʻa e faʻahinga ʻo e tangatá pea ʻe lava ke fakamolemoleʻi ʻene ngaahi angahalá. Naʻá ne aʻusia ha meʻa mahuʻinga ʻi he fakatomalá ʻi he kuohilí. Ka neongo ia, ʻokú ne fakatokangaʻi ʻokú ne fononga ʻi ha taimi lōloa ʻo ʻikai fakakaukau ke fakatomala.

2. Fakakakato ʻa e ʻekitivitī ko ení ʻi hoʻo tohinoa akó:

Fili ha taha ʻo e ngaahi tūkunga ʻi ʻolungá, pe fakakaukau ki ha tefitoʻi moʻoni ʻe taha ʻo e ongoongoleleí ʻokú ke tui ki ai ka ʻokú ke fāifeinga ke ngāueʻi. Hiki e founga te ke lava ai pe ko e tokotaha ʻi he tūkunga kuó ke filí ʻo fakaʻaongaʻi e ngaahi tefitoʻi moʻoni ʻe tolu ʻo hono maʻu ha ʻilo fakalaumālie ke fakaleleiʻi ʻaki e tūkungá.

Kapau ʻokú ke fiemaʻu ha tokoni ʻi hono fakaʻaongaʻi ʻo e ngaahi tefitoʻi moʻoni ko ʻení ki he tūkunga naʻá ke filí, fakakaukau ke tali ha konga pe kotoa ʻo e ngaahi fehuʻi ko ʻení.

Tefitoʻi Moʻoni 1: Ngāue ʻi he Tui

  • ʻI he kuohilí, ko e hā ha tefitoʻi moʻoni ʻo e ongoongoleleí kuó ke ngāueʻi ʻi he tuí?

  • Ko e hā naʻá ke ako fekauʻaki mo Sīsū Kalaisi mei he aʻusia ko iá ʻe ala tokoni atu kiate koe ʻi he tūkunga ko ʻení?

Tefitoʻi Moʻoni 2: Vakaiʻi e ngaahi fakakaukaú mo e ngaahi fehuʻí ʻaki ha fakakaukau ʻoku taʻengatá

  • ʻOkú ke pehē ‘oku ʻafio fēfē nai ʻa e Tamai Hēvaní ki he tūkunga ko ‘eni? Ko e hā ha ngaahi founga ‘e lava ke Ne tokoni ai?

  • ʻE fakaiku fēfē nai hono ngāueʻi ʻo e tefitoʻi moʻoni ko ʻení ki ha ngaahi tāpuaki he taimí ni mo e taʻengatá?

Tefitoʻi Moʻoni 3: Fekumi ki ha mahino lahi ange ʻo fakafou ʻi he ngaahi maʻuʻanga tokoni kuo fokotuʻu fakalangí

  • ʻE tokoni fēfē nai ʻa e Sēmisi 2:17–18 ‘i he tūkunga ko ʻení? Ko e hā ha ngaahi potufolofola kehe pe lea ʻi he konifelenisi lahí ʻe lava ʻo tokoni ke mahino lelei ange kiate koe mo ke ongoʻi ʻoku ueʻi koe ke ke moʻui ʻaki e tefitoʻi moʻoni ko ʻení? (Hangē ko ʻení, vakai, ʻAlamā 32:27–28 .)

  • ʻE lava ke ʻaonga ke aleaʻi e ngaahi meʻá ni mo ha kaungāmeʻa falalaʻanga, mēmipa ʻo e fāmilí, pe taki ʻo e Siasí. Ko hai nai ʻe fiemaʻu ʻe he ʻEikí ke mou aleaʻi ʻa e tūkunga ko ʻení?

Tuku ha kiʻi taimi ke ke fakalaulauloto ai ki he meʻa kuó ke ako ʻi he lēsoni ko ʻení. Kapau naʻá ke ʻiloʻi ha foʻi moʻoni ʻo e ongoongoleleí ʻokú ke faingataʻaʻia fakatāutaha ke fakahoko, vakaiʻi moʻoni kapau ʻokú ke palani ke ngāueʻi ia he taimí ni. Kapau ʻoku ʻikai te ke palani ke ngāue he taimí ni, fakakaukau ki he ngaahi faingataʻa ʻoku ʻi ho halá mo e founga ʻe lava ke tokoniʻi ai koe ʻe he ʻEikí.