Seminelí
1 Kolinitō 2


1 Kolinitō 2

Ko e Maʻu e Mahino ki he Ngaahi Meʻa Fakalaumālié

ʻĪmisi
BYU Photo Walk. Two women talking.

Ko e hā ha ngaahi fakakaukau fakamāmani ʻokú ne ʻākilotoa koe ʻo ne fakafaingataʻaʻiaʻi he taimi ʻe niʻihi ke fakafaikehekeheʻi ʻa e moʻoní? Naʻe puputuʻu e Kāingalotu ʻi Kolinitoó ʻi he ngaahi fakakaukau fakamāmaní, pea naʻe feinga ʻa e ʻAposetolo ko Paulá ke tokoniʻi kinautolu ke nau ʻilo ʻa e founga te nau lava ai ʻo ako e ngaahi moʻoni fakalaumālie ʻoku tuʻuloá.ʻE tokoni atu ʻeni ki hoʻo fakaafeʻi e Laumālie Māʻoniʻoní ke ne tokoniʻi koe ʻi hoʻo ako e ngaahi meʻa fakalaumālié 

“Talamai angé pe naʻe founga fēfē hoʻo ʻiló”

Naʻe vahevahe ʻe Palesiteni Poiti K. Peeka (1924–2015) ʻo e Kōlomu ʻo e Kau ʻAposetolo ʻe Toko Hongofulu Mā Uá ʻa e talanoa ko ʻení:

ʻĪmisi
Final official portrait of Elder Boyd K. Packer, President of the Quorum of the Twelve Apostles, 2000. Passed away 3 July 2015.

Naʻá ku tangutu fakataha ʻi he vakapuná mo ha tokotaha naʻe mahino naʻe ʻikai tui ʻOtua pea naʻe hohaʻa mo mālohi ʻene fakahoko mai ʻene taʻetui ki he ʻOtuá, peá u vahevahe ange ki ai ʻeku fakamoʻoní. Naʻá ku pehē ange, “ʻOku hala hoʻo maʻú, ʻoku ʻi ai ha ʻOtua. ʻOku ou ʻilo ʻokú Ne moʻui!”

Naʻá ne fakakikihi mai, “ʻOku ʻikai ke ke ʻilo. ʻOku ʻikai ʻilo ia ʻe ha taha! ʻOku ʻikai malava ke ke ʻiloʻi ia!” ‘I he taimi naʻe ʻikai ke u tukulolo aí, naʻe fai mai leva ʻe he taha taʻetui ʻOtuá ni, ʻa ia ko ha loea, ʻa e fehuʻi pea mahalo ko e fehuʻi taupotu taha ia ʻi he kaveinga ʻo e fakamoʻoní. Naʻá ne pehē mai ʻi ha natula manuki mo siolalo, “Sai, ʻokú ke pehē ʻokú ke ʻilo. Talamai angé pe naʻe founga fēfē hoʻo ʻiló.”

(Boyd K. Packer, “The Candle of the Lord,” Ensign, Jan. 1983, 51)

  • Kuó ke aʻusia fēfē nai e faʻahinga fakafehuʻi ko ʻení ʻi he māmaní he ʻahó ni?

  • ʻE founga fēfē haʻo tali e fehuʻi ‘a e tangata ko ʻení?

ʻI hoʻo akó, fakalaulauloto ki he lahi hoʻo mahino ki he founga ke ke ako ai e ngaahi moʻoni fakalaumālié mo fekumi ki ha ngaahi fakakaukau ʻe lava ʻo tokoni atu ke ke ako lahi angé.

Ko hono ako e ngaahi moʻoni fakalaumālié

Naʻe maʻuhala e Kāingalotu ʻi Kolinitoó ʻo fakafehalaakiʻi e ngaahi fakakaukau mo e tōʻonga fakamāman, ‘aki e moʻui ʻaki e ongoongoleleí. Ne nau iku fihia ai ʻi ha ngaahi fehalaaki lahi. Naʻe tohi ʻa Paula kiate kinautolu ke tokoni ke fakamahinoʻi ange ʻa e founga ke ako ai e ngaahi meʻa fakalaumālié.

Lau ʻa e 1 Kolinitō 2:9–14 , ʻo kumi e ngaahi fakakaukau ʻe lava ʻo tokoni ke tau ako ai e ngaahi moʻoni fakalaumālié.

Fakatokangaʻi ange ko e “tangata fakakakanó” ʻi he veesi 14 ko ha “tokotaha ia ʻoku fili ke puleʻi ia ʻe he ngaahi holi, uʻa, mo e ngaahi ongo ʻo e kakanó kae ʻikai ʻe he ngaahi fakahinohino ʻa e Laumālie Māʻoniʻoní.” (Fakahinohino ki he Ngaahi Folofolá, “ Tangata Fakakakanó ,” scriptures.ChurchofJesusChrist.org).

  • Ko e hā ha ngaahi veesi pe kupuʻi lea naʻe hā makehe kiate koé? Ko e hā ha meʻa naʻá ke saiʻia ai ʻiate kinautolú?

  • Ko e hā naʻá ke ako fekauʻaki mo e Tamai Hēvaní mo ʻEne ʻofa kiate koe ʻi he veesi 9 ?

  • Ko e hā ha ngaahi moʻoni naʻá ke ‘ilo fekauʻaki mo e founga ʻoku fakahā ai ʻe he Tamai Hēvaní ʻa e ʻiló ki Heʻene fānaú?

Ko e moʻoni ʻe taha ʻoku akoʻi ʻi he ngaahi veesi ko ʻení ʻe lava ke tau ʻiloʻi mo mahino kiate kitautolu e ngaahi meʻa ʻa e ʻOtuá ʻo fakafou pē ʻi Hono Laumālié.

Lau e meʻa naʻe hoko ʻi he feinga ʻa Palesiteni Peeka ke fakamatalaʻi e founga naʻá ne ʻiloʻi ai ʻoku moʻoni ʻa e ʻOtuá ki he tokotaha taʻetui ʻOtua ʻi he vakapuná, ko ha sīpinga ʻo e ʻikai mahino ʻa e founga ki hono ako ‘o e moʻoni fakalaumālié:

ʻĪmisi
Final official portrait of Elder Boyd K. Packer, President of the Quorum of the Twelve Apostles, 2000. Passed away 3 July 2015.

“Ko e taimi naʻá ku fakaʻaongaʻi ai ʻa e foʻi lea ko e Laumālie mo e fakamoʻoní, ne pehē mai leva ʻa e tangata taʻetui ʻOtuá ni, “ʻOku ʻikai mahino kiate au ʻa e meʻa ʻokú ke lau ki aí.” Naʻe tatau pē mo e ʻikai mahino ki ai ʻa e ngaahi lea ko e lotu, ʻiloʻilo, mo e tui.

(Boyd K. Packer, “The Candle of the Lord,” Ensign, Jan. 1983, 51)

Ako ʻaki e Laumālié

1. Faʻu ha lisi ʻo e ngaahi moʻoní ʻi hoʻo tohinoa akó ʻo hangē ko e fakahinohino ʻi he palakalafi ko ʻení. Hili ia pea tali e ongo fehuʻi ʻe ua ʻoku hoko maí.

Hiki ʻi hoʻo tohinoa akó ha ngaahi moʻoni fakalaumālie kuó ke ako ʻo fakafou mei he Laumālie Māʻoniʻoní. Hiki foki mo ha ngaahi moʻoni ʻokú ke fiemaʻu ke maʻu ha fakamoʻoni ki ai. ʻE lava ke kau ʻi ha ngaahi sīpinga ʻe niʻihi ʻa e meʻá ni: ʻOku moʻoni mo ʻofa ʻa e Tamai Hēvaní ʻiate au, ko Sīsū Kalaisi hoku Fakamoʻuí, pea naʻe hoko ʻa Siosefa Sāmita ko ha palōfita ʻa e ʻOtuá.

Fili ha taha ʻo e ngaahi moʻoni naʻá ke ʻiló pea tali e ʻeni:

  • ʻE tala fēfē atu ʻe he māmaní ke ke ʻiloʻi ʻa e moʻoni fekauʻaki mo e kaveinga ko ʻení?

  • Ko e hā naʻá ke fai, pe ko e hā te ke lava ʻo fai, ke ke ʻilo ai ʻa e moʻoni ko ʻení ʻo fakafou ʻi he Laumālie Māʻoniʻoní?

Kapau ʻokú ke fie ako lahi ange fekauʻaki mo hono ako ʻo e moʻoní ʻo fakafou ʻi he Laumālie Māʻoniʻoní, fakakaukau ke ako ha niʻihi ʻo e ngaahi maʻuʻanga tokoni ko ʻení:

Ko hono tokoniʻi e niʻihi kehé ke ako ʻi he Laumālié

Lau ʻeni ke fakakakato ʻa e talanoa ʻo Palesiteni Pēká. ʻI he taimi naʻe fakasītuʻaʻi ai ʻe he tangata ʻi he vakapuná e ngaahi fakamatala ʻa Palesiteni Pēká, naʻe ongoʻi ʻe Palesiteni Peeka naʻe ueʻi ia ke ne kole ki he tangatá ke ne fakamatalaʻi e ifo ʻo e māsimá:

ʻĪmisi
Final official portrait of Elder Boyd K. Packer, President of the Quorum of the Twelve Apostles, 2000. Passed away 3 July 2015.

Naʻá ne toutou feinga ka naʻe ʻikai ke ne lava. Naʻe ʻikai ke ne lava ʻo fakahoko mai ʻi he leá ʻataʻatā pē ʻa e meʻa angamaheni hangē ko e hono ʻahiʻahiʻi ʻo e māsimá. Naʻá ku toe vahevahe ange ʻeku fakamoʻoní peá u pehē ange, “ʻOku ou ʻilo ʻoku ʻi ai ʻa e ʻOtua. Naʻá ke manukiʻi ʻa e fakamoʻoni ko iá mo ke pehē kapau ʻoku ou ʻiloʻi te u lava ʻo fakamatalaʻi tonu atu ʻa e founga ʻoku ou ʻilo aí. ʻE hoku kaungāmeʻa, ʻi hono fakamatalaʻi fakalaumālié, kuó u ʻosi ʻahiʻahiʻi ʻa e māsimá. ʻOku tatau tofu pē ʻa e ʻikai ke u malava ʻo fakamatalaʻi lea atu ʻaki ʻa e founga naʻá ku maʻu ai ʻa e ʻilo ko ʻení mo e ʻikai ke ke lava ʻo fakamatala mai pe ʻoku ifo fēfē ʻa e māsimá. Ka ʻoku ou toe pehē atu kiate koe, ʻoku ʻi ai ‘a e ʻOtua! ʻOkú Ne moʻui! Pea ʻoku ʻikai ʻuhinga hoʻo taʻeʻilo iá ke ke feinga ai ke talamai ʻoku ʻikai ke u ʻilo ia, he ʻoku ou ʻilo!” …

Talu mei he meʻa naʻe hoko ko iá, kuo ʻikai ke u toe ongoʻi mā pe fakamāʻia ko e ʻikai ke u lava ko ia ʻo fakamatalaʻi ʻa e meʻa fakalaumālie kotoa ʻoku ou ʻiló.

(Boyd K. Packer, “Ko e Teʻelango ‘o e ‘Otuá,” Ensign, Sānuali 1983, 52)

2. Tali e ngaahi fehuʻi ko ʻení ʻi hoʻo tohinoa akó:

  • Ko e hā ʻoku hoko ai ʻa e Laumālie Māʻoniʻoní ko ha maʻuʻanga ‘ilo lelei ange ʻi he poto mo e fakaʻuhinga ʻa e māmaní?

  • Ko e hā te ke lava ʻo fai ke fekumi ki he ʻilo mei he Tamai Hēvaní?

Fakakaukau ke hiki ʻi hoʻo tohinoa akó ʻa e meʻa ʻokú ke fie fai ke hokohoko atu hoʻo ako ʻa e moʻoní ʻi he mālohi ʻo e Laumālie Māʻoniʻoní.

Fili Pē: Fie Ako Lahi Ange?

Ko e hā te u lava ʻo fai ke ako e ngaahi meʻa fakalaumālié?

Naʻe pehē ‘e ʻEletā Paula V. Sionisoni ʻo e Kau Fitungofulú:

ʻĪmisi
Elder Paul V. Johnson was sustained as a General Authority Seventy on April 2, 2005.

ʻOku foaki e tali ki he ngaahi fehuʻi fakalaumālié ki he kakai fakafoʻituitui ʻoku ʻikai ke nau fakafefeka honau lotó; ʻoku nau fehuʻi ʻi he tui, ʻo tui te nau maʻu ha tali; pea tauhi faivelenga e ngaahi fekaú.

(Paul V. Johnson, “A Pattern for Learning Spiritual Things” [Seminaries and Institutes of Religion satellite broadcast, Aug. 7, 2012], broadcasts.ChurchofJesusChrist.org)

ʻE lava nai ke fakaʻaongaʻi ʻataʻatā pē e ngaahi meʻa hangē ko e founga mo e fakakaukau fakasaienisí ke mahino ai e ngaahi moʻoni ʻo e ongoongoleleí?

Naʻe pehē ʻe Palesiteni Tāleni H. ʻOakesi ʻo e Kau Palesitenisī ʻUluakí:

ʻĪmisi
Official Portrait of President Dallin H. Oaks taken March 2018.

ʻI heʻetau fekumi ki he moʻoni fakalotú, ʻoku totonu ke tau fakaʻaongaʻi e ngaahi founga fakalaumālie totonú ki he fekumi ko iá: ʻa e lotú, fakamoʻoni ʻa e Laumālie Māʻoniʻoní pea mo hono ako ʻo e folofolá mo e lea ʻa e kau palōfita ʻo onopōní. ʻOku fakaloloma maʻu pē ʻeku fanongo kuo mole e tui fakalotu ʻa ha taha koeʻuhí pē ko ha ngaahi akonaki fakamāmani. ʻE lava ke uesia ʻa kinautolu kuo nau maʻu ha vīsone fakalaumālié ʻe he kui fakalaumālie ʻi he ngāue pē ʻanautolu. Hangē ko e lea ʻa Palesiteni Henelī B. ʻAealingí, “ʻOku ʻikai hoko ʻenau palopalemá ʻi he meʻa ʻoku nau fakakaukau ʻoku nau sio ki aí; ʻoku hoko ia ʻi he meʻa ʻoku teʻeki ai ke nau mamata ki aí” [Henry B. Eyring, To Draw Closer to God: A Collection of Discourses (1997), 143].

ʻOku tataki kitautolu ʻe he ngaahi founga fakasaienisí ki ha moʻoni fakasaienisi. Ka ʻoku ʻikai ko e foʻi “moʻoni fakasaienisi” ko ʻení ʻa e kanokato ʻo e moʻuí. Ko kinautolu ʻoku ʻikai ʻilo “ʻi he ako pea ʻi he tui fokí” ( Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 88:118), ʻoku fakangatangata pē ʻenau mahino ki he moʻoní ki he meʻa te nau lava ʻo fakamoʻoniʻi fakasaienisí. ʻOku fakangatangata ai heni ʻa e tulifua ki he moʻoní.

(Dallin H. Oaks, “Moʻoní mo e Palaní,” Ensign pe Liahona, Nōvema 2018, 25)

ʻĪmisi
Official Portrait of President Dallin H. Oaks taken March 2018.

ʻI heʻetau fekumi ki he moʻoni fakalotú, ʻoku totonu ke tau fakaʻaongaʻi e ngaahi founga fakalaumālie totonú ki he fekumi ko iá: ʻa e lotú, fakamoʻoni ʻa e Laumālie Māʻoniʻoní pea mo hono ako ʻo e folofolá mo e lea ʻa e kau palōfita ʻo onopōní. ʻOku fakaloloma maʻu pē ʻeku fanongo kuo mole e tui fakalotu ʻa ha taha koeʻuhí pē ko ha ngaahi akonaki fakamāmani. ʻE lava ke uesia ʻa kinautolu kuo nau maʻu ha vīsone fakalaumālié ʻe he kui fakalaumālie ʻi he ngāue pē ʻanautolu. Hangē ko e lea ʻa Palesiteni Henelī B. ʻAealingí, “ʻOku ʻikai hoko ʻenau palopalemá ʻi he meʻa ʻoku nau fakakaukau ʻoku nau sio ki aí; ʻoku hoko ia ʻi he meʻa ʻoku teʻeki ai ke nau mamata ki aí” [Henry B. Eyring, To Draw Closer to God: A Collection of Discourses (1997), 143].

ʻOku tataki kitautolu ʻe he ngaahi founga fakasaienisí ki ha moʻoni fakasaienisi. Ka ʻoku ʻikai ko e foʻi “moʻoni fakasaienisi” ko ʻení ʻa e kanokato ʻo e moʻuí. Ko kinautolu ʻoku ʻikai ʻilo “ʻi he ako pea ʻi he tui fokí” (Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 88:118), ʻoku fakangatangata pē ʻenau mahino ki he moʻoní ki he meʻa te nau lava ʻo fakamoʻoniʻi fakasaienisí. ʻOku fakangatangata ai heni ʻa e tulifua ki he moʻoní.

(Dallin H. Oaks, “Moʻoní mo e Palaní,” Ensign pe Liahona, Nōvema. 2018, 25)

ʻE founga fēfē hano fakafehokotaki mai ʻe he Laumālie Māʻoniʻoní ʻa e moʻoní kiate aú?

Naʻe pehē ʻe ʻEletā Lisiate G. Sikoti (1928–2015) ʻo e Kōlomu ʻo e Kau ʻAposetolo ʻe Toko Hongofulu Mā Uá:

ʻĪmisi
Final official portrait of Elder Richard G. Scott of the Quorum of the Twelve Apostles, 2004. Passed away 22 September 2015.

Te ke ako ha me‘a mātuʻaki mahuʻinga mei he ngaahi meʻa ʻokú ke fanongo mo vakai ki aí mo e toe lahi ange, mei he me‘a ʻokú ke ongo‘í, ʻi he ue‘i ʻa e Laumālie Mā‘oniʻoní. ʻOku tokolahi ha niʻihi fakafoʻituitui ʻoku fakangatangata pē ʻenau akó ki he meʻa ʻoku nau fanongo ki ai pe laú. Ke ke fakapotopoto. Fakatupulaki ʻa e taukei ʻo e akó ʻaki ʻa e meʻa ʻokú ke mamata ki aí kae tautautefito ki he meʻa ʻoku ueʻi koe ʻe he Laumālie Māʻoniʻoní ke ke ongoʻí. ʻIloʻi pea feinga maʻu pē ke ako ʻaki e meʻa ʻokú ke ongoʻí. ʻE tupulaki hoʻo malava ke fai iá ʻo fakafou ʻi hono toutou fakahokó. ʻOku fiemaʻu ha tui mo ha ngāue lahi ke ako ʻaki e meʻa ʻokú ke ongoʻi mei he Laumālié. Kole ha tokoni pehē ʻi he tui. Moʻui ke taau mo e faʻahinga tataki ko iá.

(Richard G. Scott, “How to Learn by the Spirit,” New Era, Sept. 2014, 48)