Ngaahi Maʻuʻanga Tokoni Kehé
Vahe 4: Lekooti ʻo e Fakamatala ki he Hisitōlia Fakafāmilí


Vahe 4

Lekooti ʻo e Fakamatala ki he Hisitōlia Fakafāmilí

Ko e Mahuʻinga hono Tauhi ʻo e Ngaahi Lekōtí

Te ke ako ʻi he vahe ko ʻení e founga ki hono lekooti e fakamatala kuó ke tānaki kau ki he fāmilí. Te ke ʻilo ai ko e tokoni lahi tahá ke lekooti e fakamatalá ʻi hoʻo tānaki iá. Ko e founga ko ia hono tānaki ʻo e fakamatalá mei he ngaahi maʻuʻanga tokoni kehekehe pea toki lekōtí ʻe toutou fakahoko tuʻo lahi ʻa e meʻa tatau ʻi hoʻo feinga ke ako kau ki hoʻo ngaahi kuí.

ʻĪmisi
siakale ʻo e fakamatalá, lekooti e fakamatalá

Tānaki ʻo e Fakamatalá

Lekooti ʻo e Fakamatalá

Fakahoko ʻo e Ngaahi Ouau Fakatemipalé

ʻI he taimi ʻo ʻĀtama mo ʻIví pea mo ʻena fānaú, “naʻe tauhi ha tohi ʻo e manatú,” pea “naʻe tauhi ha tohi hohoko ʻo e fānau ʻa e ʻOtuá” (Mōsese 6:5, 8). ʻOku fakahaaʻi ʻe he fekau ʻa e ʻEikí kia Līhai mo hono fāmilí ke ʻomi e ngaahi lauʻi peleti ʻo e palasá ʻa e mahuʻinga ʻo e ngaahi lekooti ko ʻení mo e ngaahi lekooti kehé. Naʻe fie maʻu ʻe he fāmili ʻo Līhaí ʻa e ngaahi lauʻi peletí koeʻuhí he naʻe ʻi he ngaahi lekōtí ni ʻa honau tohi hohokó pea mo e ngaahi akonaki ʻa e kau palōfitá. Naʻe akoʻi ʻe he kau Nīfaí ʻenau fānaú kau ki he ongoongoleleí mo ʻenau ngaahi kuí, mei he ngaahi lauʻi peletí. (Vakai, 1 Nīfai 3:3–4; 5:14–16.)

Naʻe akoʻi ʻe he Palōfita ko Siosefa Sāmitá ʻa e mahuʻinga hono tauhi ʻo e lekōtí. Naʻá ne pehē: “Tuku ke tau ʻoatu ʻi hono temipale toputapú … ha tohi ʻoku tuʻu ʻi ai ʻa e ngaahi lekooti ʻo hotau kau pekiá, ʻa ia ʻe feʻunga ke tali ʻi he meʻa kotoa pē” (T&F 128:24).

ʻE lava ʻe he ngaahi lekooti ʻokú ke tauhi kau ki he moʻui hoʻo ngaahi kuí pea mo hoʻo moʻuí—kau ai e tohinoá, hisitōlia fakatāutahá, mo e ngaahi lekooti kehe ki he hisitōlia fakafāmilí—ʻo tāpuekina hoʻo ngaahi kuí, hakó, kau mēmipa mamaʻo ʻo e fāmilí, mo e niʻihi kehé.

Fakaʻaongaʻi e Saiti ko e FamilySearch Internet

ʻE lava pē ke tohi nima e fakamatala ki he hisitōlia fakafāmilí pe lekooti ʻi he komipiutá, ka kimuʻa pea lava ke fai e ngaahi ouau fakatemipalé ki hoʻo ngaahi kuí, kuo pau ke fakahū honau fakamatalá ki he saiti ko e FamilySearch Internet ʻoku ʻi he new.familysearch.org. ʻI he taimi ʻoku fakahū ai e fakamatalá ki ho hisitōlia fakafāmilí he saiti ko ʻení, ʻe hanga leva ʻe he polokalamá ʻo:

  • Fakahaaʻi e fakamatala kuo ʻosi tānaki kau ki ho fāmilí.

  • Fakahaaʻi e ngaahi ouau fakatemipale kuo ʻosi kakató mo e ngaahi ouau ʻoku kei fie maʻu ke fakahokó.

  • ʻOatu ha founga te ke lava ai ʻo paaki ʻa e ngaahi foomu Kole ke Fai Ha Ouau ki he Fāmilí ʻe lava ʻo ʻave ki he temipalé.

  • Fakangofua e kau fekumi kehé ke fakaʻaongaʻi hoʻo fakamatala ki he hisitōlia fakafāmilí ʻo tokoniʻi kinautolu ʻi heʻenau fekumí.

  • Tokoniʻi koe ke ʻilo mo fetuʻutaki ki ho kāinga ʻa ia ʻoku nau toe fekumi foki ki hoʻo ngaahi kuí.

Te ke lava ke fakahū hangatonu hoʻo fakamatala ki he hisitōlia fakafāmilí ki he saiti ko e FamilySearch Internet, pe ko e lava ke ke ʻave hoʻo fakamatala kuo tohi nimá ki ha tokotaha fai faleʻi ki he hisitōlia fakafāmilí, ʻa ia ʻe tokoni atu ke ke fakahū e fakamatalá pe ko ʻene fai ʻe ia ʻa e fakahuú.

Ko Hoʻo Fakahū ʻa e Fakamatalá

Kapau ʻokú ke lava ʻo hū ki he ʻInitanetí, muimui ki he ngaahi sitepu ko ʻení ke fakahū hangatonu hoʻo fakamatala ki he hisitōlia fakafāmilí ki he saiti ko e FamilySearch Internet:

  1. Lēsisita pe hū ki he new.familysearch.org. Kapau ko hoʻo fuofua fakaʻaongaʻi ʻeni ʻa e polokalamá, ʻe fie maʻu hoʻo fika lekooti mēmipasipi ʻi he Siasí pea mo ho ʻaho hilifakinimá ke ʻiloʻi ai koe.

  2. Fakahū ʻa e fakamatala hisitōlia fakafāmili kuó ke tānakí, kau ai e fakaikiiki ki he founga mo e feituʻu naʻá ke maʻu mei ai e fakamatalá. Fakatonutonu ha fakamatala ʻoku hala naʻá ke maʻu ʻi hoʻo fekumí. ʻE talaatu ʻe he polokalamá ʻa e meʻa ke fakahuú pea mo ha toe fakamatala lahi ange ʻoku fie maʻu kimuʻa pea toki fakahoko e ngāue fakatemipalé ki hoʻo ngaahi kuí.

Ngāue mo ha Tokotaha Fai Faleʻi ki he Hisitōlia Fakafāmilí

Kapau ʻoku ʻikai malava ke ke maʻu e ʻInitanetí pe ʻikai ʻiloʻi e founga ki hono ngāue ʻaki ha komipiutá, ʻe lava pē ke ke lekooti e fakamatala ho hisitōlia fakafāmilí ʻi ha ngaahi foomu. Peá ke toki ngāue leva mo e tokotaha fai faleʻi ki he hisitōlia fakafāmilí ke fakahū e fakamatalá ki he saiti ko e FamilySearch Internet.

ʻOku fakaʻatā koe ʻe he saiti ko e FamilySearch Internet ke paaki e hokohoko fakafāmilí mo e fakamatala ki he kulupu fakafāmilí maʻá e fāmili ʻokú ke fekumi ki aí. ʻE lava ke tokoni atu e tokotaha fai faleʻi ki he hisitōlia fakafāmilí pe ko ha tokotaha ngāue ʻi he senitā hisitōlia fakafāmilí ke paaki hoʻo fakamatala ki he fāmilí mei he saití. ʻI hoʻo tānaki ha fakamatala kehe ki he hisitōlia fakafāmilí, te ke lava ke lekooti ia ʻi he ngaahi fakamatala ko ʻeni kuo ʻosi pākí. Kapau ʻoku ʻikai malava ke maʻu haʻo fakamatala kuo ʻosi paaki, ʻe lava ke ke fakaʻaongaʻi ha ngaahi siate hokohoko fakafāmili ʻoku teʻeki hiki ai ha meʻá mo e lekooti kulupu fakafāmilí (vakai, fakamatala fakalahi A ki ha tatau ʻo e ngaahi fōmú ni).

Hili hoʻo hiki e fakamatala ki ho hisitōlia fakafāmilí ʻi he ngaahi fakamatala kuo ʻosi paaki mei he ʻInitanetí pe ʻi he saati hokohoko fakafāmilí mo e lekooti kulupu fakafāmilí, ʻave ʻa e ngaahi fōmú ki he tokotaha fai faleʻi ki he hisitōlia fakafāmilí, ʻa ia te ne lava ʻo tokoniʻi koe ke fakahū ʻa e fakamatalá ki ha komipiuta. Kapau ʻoku ʻikai lava ke maʻu e ʻInitanetí ʻi homou feituʻú, ʻe lava ke tokoniʻi koe ʻe he tokotaha fai faleʻi ki he hisitōlia fakafāmilí ke ʻave ha tatau ʻo e ngaahi fōmú ki ha senitā hisitōlia fakafāmilí pe ki ha feituʻu kehe ʻa ia ʻe lava ʻo fakahū ai ʻa e fakamatalá ki he saiti ko e FamilySearch Internet.

Ko e Anga hono Lekooti e Fakamatalá ʻi he Ngaahi Fōmú

ʻOku hā ʻi he saati hokohoko fakafāmilí ʻa e anga ʻo e fehokotaki ʻa e kāinga mamaʻó ʻi he ngaahi toʻu tangatá. ʻOku hā ʻi he saati hokohoko fakafāmilí ʻa e ngaahi kui totonu ʻa ha taha, ʻa ia ʻoku hiki hono hingoá he tafaʻaki toʻohema ʻo e sātí. Fakaʻaongaʻi ʻa e lekooti kulupu fakafāmili kuo kakató mo e fakamatala kehe kuó ke tānakí ke fakafonu ʻaki ha siate hokohoko fakafāmili.

ʻĪmisi
fakafonu e siate hokohoko fakafāmilí

Muimui ki he ngaahi sitepú ni:

  1. Hiki e hingoa ʻo e ʻuluaki tokotaha fakafoʻituituí ʻi he laine 1 ʻo e saati hokohoko fakafāmilí. Fakafonu e fakamatala fakaikiiki kau ki he tokotaha fakafoʻituituí. Kapau naʻe mali ʻa e tokotaha fakafoʻituituí, fakafonu e fakamatala fakaikiiki kau ki hono malí. Fakaʻilongaʻi ʻi he puhá ʻa e ngaahi ouau naʻe fakahoko ki he niʻihi fakafoʻituituí. Kapau ko hoʻo fuofua fakafonu ʻeni hoʻo siate hokohoko fakafāmilí, te ke kamata ʻaki ho hingoá ʻi he laine 1.

  2. Hiki e hingoa ʻo e ngaahi kuí, ʻo kamata ʻaki e tamaí mo e faʻeé ʻi he laine 2 mo e 3 ʻo e siate hokohoko fakafāmilí. Fakafonu e fakamatala fakaikiiki ʻo e meʻa naʻe hokó, pea fakaʻilongaʻi e ngaahi puhá ki ha faʻahinga ouau naʻe fai. Hokohoko atu e founga ko ʻení ki he lahi taha ʻe lavá ki he ngaahi kuí. Fakapapauʻi ʻoku ʻi ai ha lekooti kulupu fakafāmili maʻá e ongo meʻa mali takitaha ʻoku ʻasi ʻi he siate hokohoko fakafāmilí.

  3. Fakaʻasi ʻi mui he fōmú hoʻo fakamatala ki he fetuʻutakí. ʻE fakaʻatā ʻe he meʻá ni ke ke vahevahe mo e kau fekumi kehé hoʻo fakamatala ki he hisitōlia fakafāmilí.

ʻOku hā ʻi he ngaahi lekooti kulupu fakafāmilí e fakamatala fakaikiiki ʻo ha foʻi fāmili ʻe taha. Fakaʻaongaʻi ha lekooti kulupu fakafāmili ke fokotuʻutuʻu ʻaki e fakamatala tefito kau ki he kulupu fakafāmili takitaha ʻa ia ʻokú ke maʻu ha fakamatala ki aí

ʻĪmisi
fakafonu e lekooti kulupu fakafāmilí

Muimui ʻi he ngaahi sitepu ko ʻení:

  1. Lekooti e fakamatala kau ki he husepānití mo e uaifí, kau ai hona hingoá mo e lahi taha ʻo e ngaahi ʻaho mo e ngaahi feituʻu te ke lava ʻo hiki kau ki ha ngaahi meʻa naʻe hoko.

  2. Lekooti e fakamatala kau ki he fānau takitaha, kau ai e hingoa, tangata pe fefine, mo e fakamatala ki ha meʻa naʻe hoko.

  3. Hiki e ngaahi maʻuʻanga fakamatalá. ʻE lava ke kau ʻi he ngaahi maʻuʻanga tokoní ʻa e ʻilo fakatāutahá, koloa ʻa e fāmilí, tauhiʻanga lekooti ki he kakaí, fakamatala mei he ngaahi saiti ʻi he ʻInitanetí, mo e fakamatala kuo ʻosi pulusí.

  4. Fakaʻasi ʻi mui he fōmú hoʻo fakamatala ki he fetuʻutakí. ʻE fakaʻatā ʻe he meʻá ni ke ke vahevahe mo e kau fekumi kehé hoʻo fakamatala ki he hisitōlia fakafāmilí.

ʻE lava ke tokoni atu kiate koe ha tokotaha fai faleʻi ki he hisitōlia fakafāmilí ke fakafonu e ngaahi foomu ko ʻení. ʻE lava foki ke toe tokoni atu kiate koe e kau fai faleʻí ke fakahū e fakamatalá mei hoʻo fōmú ki he saiti ko e FamilySearch Internet .

Fakamatala ʻoku Fie Maʻu ki he Ngāue Fakatemipalé

ʻI hoʻo lekooti e fakamatalá, manatuʻi kuo pau ke ʻosi e taʻu ʻe taha e pekia ʻa e tokotahá, pea toki lava ke fai ki ai e ngaahi ouau fakatemipalé. Kuo pau ke ke hiki mai e hingoa foakí pe hingoa fakafāmili hoʻo kuí, ko e fefine pe tangata, mo ha fakamatala feʻunga ke lava ʻo ʻiloʻi ai ʻa e tokotaha ko iá. ʻE lava ke kau ʻi he fakamatala ko ʻení ʻa e ʻaho, feituʻu, mo e hingoa mo e fekāingaʻaki ʻo e kau mēmipa kehe ʻo e fāmilí. Ke silaʻi ha taha malí, te ke toe fie maʻu mo e hingoa foakí pe hingoa fakafāmili ʻo e malí. Ke silaʻi ki he mātuʻá, ʻe fie maʻu ke ke ʻiloʻi e hingoa foakí pe hingoa fakafāmili ʻo e tamaí.

Ngaahi Fakahinohino ki hono Tauhi ʻo e Lekōtí

ʻI hoʻo ʻilo hoʻo ngaahi kuí, lekooti e fakamatala lahi taha te ke lava ʻo kau kiate kinautolú. Hangē ko ʻení, kapau ʻe malava pea kumi e ʻahó, māhiná, mo e taʻu naʻe hoko ai ha meʻá. ʻE lava ʻe he ngaahi fakamatala fakaikiiki ko ʻení ʻo ʻoatu ha fakahinohino ke tokoni ke ke ʻilo lahi ange ki ha fakamatala ki hoʻo ngaahi kuí. Fakaʻaongaʻi e ngaahi fakahinohino ko ʻení ʻi hoʻo lekooti e fakamatala ki he hisitōlia fakafāmilí.

Ngaahi Hingoá

ʻOmai e ngaahi hingoá ʻi heʻene kakato taha ʻe malavá. ʻOku ʻoatu ʻi lalo ha ngaahi sīpinga ʻo e ngaahi hingoa ʻoku kakató:

  • ʻIlisapesi Palauni

  • Mātiu Viliami Hāmani ko e Siʻi

  • Sione Talifolau Kovi he Vahanoa Suka

  • Manatu-ki-Tonga ʻAhio

Kapau ʻoku ʻikai ke ke ʻiloʻi e hingoa kakato hoʻo ngaahi kuí, lekooti e hingoa lahi taha ʻokú ke ʻiló.

Tangata pe Fefine

Fakamahinoʻi pe ko hoʻo kuí ko ha tangata pe fefine.

Ngaahi Fetuʻutakí

Lekooti e fakamatala lahi taha ʻe lava ke maʻu kau ki he kau mēmipa e fāmili hoʻo ngaahi kuí. Feinga ke fakakau e fakamatala kau ki he kau mēmipa ko ʻeni hoʻo ngaahi kuí:

  • Malí

  • Mātuʻá

  • Fānaú

  • Ngaahi Tokouá pe Tuofāfiné

ʻAhó

  • Ngaahi fakahinohino fakalūkufuá. Lekooti e ʻahó ki he kakato taha ʻe malavá. Hangē ko ʻení:

    • 23 Māʻasi 1842

    • Mē 1901

    ʻI hoʻo lekooti e ʻahó ʻi ha foomu laʻi pepa, fakapapauʻi ʻoku hiki e ʻahó mo e māhiná ke ʻasi lelei. Kapau ʻokú ke fakahū ha ʻaho ʻi he saiti ko e FamilySearch Internet ka ʻoku ʻikai ke ne lava ʻo lau, sio ki ha ngaahi ʻaho te ke lava ʻo fili mei ai.

  • Ngaahi tohi māhina kehé. ʻOku lava ʻe he saiti ko e FamilySearch Internet ʻo fakamatalaʻi lelei ʻa e ngaahi ʻaho ʻi he tohi māhina ʻoku fakaʻaongaʻi ʻi Siaina, Siapani, mo Kōlea kapau ʻokú ke lekooti e ʻahó ʻi he mataʻitohi faka-Siainá. Kapau ʻoku ʻikai ke ke lekooti ʻe ʻahó ʻi he mataʻitohi faka-Siainá, liliu ʻa e ʻahó ki he tohi māhina faka-Kelekōlió.

    Kapau ʻokú ke hiki ha ʻaho ʻoku ʻikai ke fengāueʻaki lelei ia mo ha tohi māhina ʻoku poupouʻi ʻe he saiti ko e FamilySearch Internet, te ke lava ke fakaʻaongaʻi ha taha ʻo e ngaahi founga ko ʻení:

    • Kapau ʻe malava, pea liliu e ʻahó ki he tohi māhina faka-Kelekōlió. Lekooti ʻa e taʻú.

    • Kapau ʻoku ʻikai ke ke lava ʻo liliu ʻa e ʻahó ki he tohi māhina faka-Kelekōlió, lekooti pē ʻi hono tuʻunga totonú.

  • Fakafuofuaʻi e ngaahi ʻahó. Kapau ʻoku ʻikai ke maʻu ʻa e taʻu totonú, ʻe lava pē ke fakafuofuaʻi. Fakaʻaongaʻi ʻa e ngaahi foʻi lea kimuʻa, kimui, pe fakafuofua kimuʻa he taʻu ʻoku fakafuofuaʻí. Hangē ko ʻení, mahalo te ke ʻilo pe naʻe mate ha kui lolotonga e Tau Lahi ʻa Māmani Hono 1. ʻE lava ke fakafuofuaʻi ʻa e ʻaho maté ki he 1916 pea lekooti “Fakafuofua ki he 1916.”

  • Ngaahi ʻaho ʻoku fikaʻí. ʻE lava ke fakafuofuaʻi e ngaahi ʻaho ʻe niʻihi mei he ngaahi ʻaho kehe ʻoku ʻiloʻí. Hangē ko ʻení, kapau naʻe ʻi ai ha taha naʻe taʻu ua ʻi he taimi naʻe fai ai e tohi kakaí ʻi he 1860, ʻe lava ke fikaʻi ʻa e ʻahó ki he 1858. Koeʻuhí ʻoku kehe ʻa e taʻu totonú mei he taʻu naʻe fikaʻí, fakaʻaongaʻi ʻa e lea ko e fakafuofuaʻi ki he taʻu ko iá.

  • Ngaahi ʻaho ʻoku ʻikai ke ʻiloʻí. Kapau ʻoku ʻikai ke ke ʻiloʻi ha ʻaho, ʻoua naʻá ke feinga ke faʻu ha fakamatala. ʻOku fakaʻatā ʻe he saiti ko e FamilySearch Internet ke tuku pē ʻa e meʻa ko iá ʻo ʻikai hiki ai ha meʻa. Kapau naʻe mate ha kāinga ʻi he taʻu ʻe 110 kuohilí ka ʻoku ʻikai ʻilo e ʻaho maté, lekooti ha ʻaho ʻo fakafuofuaʻi pē fakatefito ʻi he fakamatala lelei taha ʻe lava ke maʻú. ʻE lava leva heni ke fakahoko ʻa e ngaahi ouau fakatemipalé.

Ngaahi Feituʻú

  • Ngaahi fakahinohino fakalūkufuá. Lekooti e feituʻu lahi taha naʻe hoko ai ha meʻá. Kapau ʻe lava, lekooti e ngaahi tuʻunga kotoa ʻo e hingoá, hangē ko e kolo, vāhenga, fakavahelahi, vahe fonua, feituʻu, souni, siteiti, ʻo fai pehē pē. Hangē ko ʻení:

    • Foʻui, Hihifo, Tongatapu, Tonga

    • Tataka mo Tonga, Hahake, Tonga

    • Makueta, Falaisipeeki, Pasikelati, Noaue

    Kapau ʻoku ʻikai ke ke ʻiloʻi kotoa e ngaahi tuʻunga ʻo ha hingoa, ʻe lava ʻe he saiti ko e FamilySearch Internet ʻo ʻoatu kiate koe ha lisi kakato e hingoa ʻo e ngaahi feituʻu te ke lava ʻo fili mei aí.

    Fakaʻaongaʻi e ngaahi fakahinohino ko ʻení ʻi hoʻo lekooti e hingoa ʻo e ngahi feituʻú:

    • Fakakau e hingoa ʻo e fonuá kapau ʻe malava.

    • Fokotuʻu ha koma mo ha foʻi ʻatā ʻi he vahaʻa e ngaahi tuʻunga ʻo e hingoá.

    • Lekooti ʻa e ngaahi tuʻunga ʻo e hingoa ʻo ha feituʻu hangē ko ʻene hā ʻi hoʻomou lea fakafonuá. ʻI he lea faka-Pilitāniá mo e ngaahi lea fakafonua kehe ʻoku nau fakaʻaongaʻi ʻa e mataʻitohi faka-Lomá, ʻuluaki lekooti ʻa e tuʻunga fakapuleʻanga siʻisiʻi tahá pea toki hoko atu ki he lahi tahá—hangē ko ʻení, kamata ʻi he koló pea fakaʻosiʻaki ʻa e fonuá. Ki he hingoa ʻo e ngaahi feituʻu ʻoku lekooti ʻi he mataʻitohi faka-ʻĒsiá, kamata ʻaki ʻa e tuʻunga fakapuleʻanga lahi tahá pea hoko atu ki he siʻisiʻi tahá—hangē ko ʻení, kamata ʻaki e fonuá pea fakaʻosiʻaki e koló.

    • Te ke lava ke sipela ʻa e hingoa ʻo e feituʻú ʻi hoʻo lea fakafonuá pe ko e lea totonu ʻo e vāhenga ʻoku tuʻu ai ʻa e feituʻu ko iá.

  • Ngaahi feituʻu ʻoku ʻikai kakató. ʻI he taimi ʻoku ʻikai ʻiloʻi ai e hingoa ʻo ha feituʻu, lekooti pē ʻa e meʻa ʻoku ʻiloʻí. ʻE tokoniʻi koe ʻe he saiti ko e FamilySearch Internet ke fakafonu ʻa e ngaahi tuʻunga ʻoku ʻikai ke maʻú. Hangē ko ʻení:

    • ʻOhaiō, ʻIunaiteti Siteiti

    • Tafeni, Kamafeni, Uelesi

  • Fakanounoú. ʻOua naʻa fakanounouʻi hono hiki e hingoa ʻo e ngaahi feituʻú ʻi he foomu laʻi pepá. Kapau te ke lekooti kinautolu ʻi he saiti ko e FamilySearch Internet, ʻe tokoniʻi koe ʻe he saití ke fakamahinoʻi ʻa e hingoa kakato ʻo e feituʻú.