li santil ochoch re Laie Hawai

5–11 diciembre

Hageo; Sakarias 1–3; 7–14

“Santilal re li Qaawa’ ”

Rik’in tijok, il xhu laj Hageo ut xhu laj Sakarias ut k’e reetal k’a’ru li na’leb’ nakak’ul sa’ laa k’a’uxl. Chan ru naq eb’ li yaal reheb’ li hu a’an neke’ru chi tenq’ank re xb’aanunkil li nak’anjelak choq’ reheb’ li kok’al?

Tz’iib’a li nakak’oxla

reetalil li wotzok

Xkanab’ankileb’ chi wotzok

Yiib’ jun uhej sa xch’ool chiru jun perel li hu ut kanab’eb’ chixjunqaleb’ li kok’al chixchapb’al. Naq te’wanq xhoonal li junjunq chi kok’al, patz’ reheb’ naq te’xwotz junaq na’leb’ yookeb’ chixtzolb’al chirix li qaChoxahil Yuwa’ ut li Jesukristo li nak’ehok xsahileb’ xch’ool.

reetalil li k’utuk

Xk’utb’al li tzol’leb’: Kok’al toj ka’ch’ineb’ xyu’am

Hageo 1:6–8

Naru nink’e li Dios sa’ xb’een na’ajej sa’ lin yu’am.

Tzolok chirix lix na’leb’ li Qaawa’ naq “teek’oxla chi us k’a’ru yookex chixb’aanunkil,” a’an jun chaab’il hoonal re naq eb’ li kok’al te’xk’e reetal ma yookeb’ chixb’aanunkil li k’a’ru aajel ru li naxpatz’ qe li Dios naq taqab’aanu.

Kok’ k’anjel naru chi b’aanumank

• Ch’olob’ chiruheb’ li kok’al naq li Qaawa’ kiraj naq eb’ laj Israelita te’xkab’la jun santil ochoch, a’b’an sa’ xna’aj a’an jalan chik li yookeb’ chixb’aanunkil. Yaab’asi Hageo 1:7, ut ch’olob’ naq “teek’oxla chi us k’a’ru yookex chixb’aanunkil” naraj naxye naq li Qaawa’ kiraj naq eb’ laj Israelita te’xk’e reetal ma yookeb’ chixb’aanunkil li k’a’ru jwal aajel wi’chik ru. Yaab’asi li raqal 8 reheb’ li kok’al ut patz’ reheb’ naq te’xk’oxla naq “yookeb’ chi xik sa’ k’iche’,” “neke’xk’am chaq xche’,” ut “neke’xyiib’ wi’chik lix loq’laj muheb’aal li Qaawa’.” K’a’ru li k’anjel aajel ru naxpatz’ qe li Dios naq taqab’aanu?

• Sa’ jun li meex, k’eheb’ jalam-uuch chi huphu li te’reetali junjunq reheb’ li k’a’aq re ru aajel ru choq’ re li Dios, jo’ li loq’laj hu, li tijok, ut li santil ochoch. Patz’ reheb’ li kok’al naq sa’ junjunqal te’xsik’ ru junaq reheb’ li jalam-uuch ut te’xk’ut chiruheb’ lix komon. Tenq’aheb’ chixtawb’al ru k’a’ut naq aajel ru xk’eeb’al qahoonal chixb’aanunkileb’ li k’a’aq re ru wankeb’ sa’ li jalam-uuch.

Sakarias 3:1–7

Li Jesukristo naru naxsaqob’resi ru lin musiq’.

Lix tz’ajnil t’ikr li taqenaqil tij aj Josue, li nayeeman sa’ Sakarias 3:1–7, nareetali li nak’ulman naq nokomaakob’. Rik’in lix tojb’al rix li maak xb’aan li Jesukristo, naru nasaqob’resiik qu, jo’ naq laj Josue kixk’ul li ak’il t’ikr.

Kok’ k’anjel naru chi b’aanumank

• Ye reheb’ li kok’al naq te’xnumsi sa’ xyanqeb’ jun tz’aji kamiis ut te’ril Sakarias 3:3. Chirix a’an numsi reheb’ jun kamiis saq ru ut il li raqal 4. Ch’olob’ chiruheb’ li kok’al naq wi naqasik’ ru li ink’a’ us nokotz’ajno’ sa’ musiq’ej, a’b’an li Kolonel naru naxsaqob’resi wi’chik qu. K’a’ru naqeek’a naq saq qu? Ch’olob’ xyaalal naq sa’ xk’ab’a’ naq li Jesukristo kixnumsi rahilal ut kikam, taasaqob’resiiq qu chirixeb’ li qamaak naq naqajal qak’a’uxl.

Sakarias 2:10; 9:9; 14:3–9

Eb’ li profeet neke’k’utuk chirix li Jesukristo.

Jo’ ajwi’ xkomoneb’ chik li profeet sa’ li Najter Chaq’rab’, laj Sakarias kik’utuk ajwi’ chirix li Jesukristo. K’a’ru naru neke’xk’ut li profeetil aatin neke’tawman sa’ Sakarias 2:10; 9:9; 14:3–9 chiruheb’ li kok’al chirix a’an?

Kok’ k’anjel naru chi b’aanumank

• Yaab’asi reheb’ li kok’al junjunq reheb’ li profeetil aatin kixye laj Sakarias chirix li xkab’ xk’ulunik li Kolonel, maare li neke’tawman sa’ Sakarias 2:10; 14:9. Patz’ reheb’ naq te’xyiib’ xjalam-uuch chan ru neke’xk’oxla naq taak’ulunq wi’chik li Jesus, malaj ut, b’ichahomaq jun li b’ich li na’aatinak chirix li xkab’ xk’ulunik li Qaawa’, maare “Naq taak’ulunq li Kolonel” (B’ichleb’aal choq’ reheb’ li Kok’al, 46–47).

reetalil li k’utuk

Xk’utb’al li tzol’leb’: Kok’al ak ninqeb’

Hageo 1:2–8

“Teek’oxla chi us k’a’ru yookex chixb’aanunkil.”

Aajel ru naq chiqajunilo taqak’e reetal k’a’ru li aajel ru choq’ qe ut naq taqak’e qahoonal re “xk’oxlankil chi us k’a’ru yooko chixb’aanunkil.” Chan ru taamusiq’aheb’ li kok’al chixk’eeb’aleb’ xhoonal sa’ lix yu’ameb’ choq’ re lix k’anjel li Dios?

Kok’ k’anjel naru chi b’aanumank

• Patz’ reheb’ li kok’al naq te’ril Hageo 1:2–5 re naq te’xsik’ k’a’ut naq kisaho’ xch’ool li Qaawa’ rik’ineb’ laj Israelita. Patz’ reheb’ naq te’xsik’ ru jun ch’ol aatin sa’ li raqal 6 ut te’xyiib’ xjalam-uuch a’an. Patz’ reheb’ xkomon li kok’al naq te’xq’ehi k’a’ chi ch’ol aatin nareetali li junjunq chi jalam-uuch. Ch’olob’ naq chan ru naq xk’eeb’al qahoonal choq’ re li k’a’ru ink’a’ re li Qaawa’ a’an chanchan li wa’ak chi ink’a’ toonujaq, malaj xk’eeb’al qat’ikr ut toj taqeek’a li ke, ut wan chik xkomon. K’a’ut naq aajel ru xk’eeb’al qahoonal re xb’aanunkil li k’a’ru aajel ru choq’ re li Qaawa’?

• Tz’iib’a “Teek’oxla chi us k’a’ru yookex chixb’aanunkil” chiru li pizarron (raqal 7). Patz’ reheb’ li kok’al naq te’xtz’iib’a k’a’ raj ru te’xb’aanu sa’ junaq kutan, jo’ ajwi’ li k’a’ru naxpatz’ qe li Qaawa’. Patz’ reheb’ naq “te’xk’oxla chi us k’a’ru yookeb’ chixb’aanunkil” rik’in xk’eeb’al sa’ jun sirso li k’a’ru raj aajelaq ru choq’ re li Qaawa’ sa’ li xe’xtz’iib’a. Chan ru taqak’e reetal naq yooko chixk’eeb’al qahoonal re xb’aanunkil li k’a’ru naraj li Qaawa’ naq taqab’aanu?

jun winq naxkub’si xha’ jun ch’ina ixqa’al

Naqoksi li saqi t’ikr sa’ li qakub’iha’ re xk’utb’esinkil naq li Jesukristo naru naxsaqob’resi qu naq naqajal qak’a’uxl chirixeb’ li qamaak (chi’ilmanq Sakarias 3:3–4).

Sakarias 3:1–7

Ok sa’ ut xpaab’ankileb’ li sumwank naru nikine’xtenq’a chi wulak wi’chik jo’ li qaChoxahil Yuwa’ ut li Jesukristo.

Laj Sakarias kiril sa’ jun k’utb’esinb’il matk’ jun yuwa’b’ejil aj tij aj Josue xk’ab’a’, li “tiqto rik’in tz’aj aj aq’ ” (Zakarias 3:3). Jun li anjel kixk’e saq ruhil aq’ej re ut kixch’olob’ chiru naq a’an nareetali naq kisaqob’resiik ru chirixeb’ lix maak. Naru nakawoksi li k’utb’esinb’il matk’ a’in re xtenq’ankileb’ li kok’al chixtawb’aleb’ ru li sumwank ut li osob’tesiik re li kub’iha’.

Kok’ k’anjel naru chi b’aanumank

• Ilomaq Sakarias 3:1–7 ut aatinanqex chirixeb’ junjunq patz’om jo’ a’in: K’a’ru nareetali lix “tz’aj aj aq’ ” laj Josue? Chan ru nasaqob’resiik qu chirixeb’ li qamaak? Chan ru naq eb’ li qasumwank re li qakub’iha’ nokohe’xtenq’a “chixpaab’ankileb’ li raatin li Qaawa’ ”?

• Wiib’ oxib’ kutan rub’elaj li tzolok, patz’ re jun ch’ina al naq taachalq chi kawresinb’il re taa’aatinaq chirix lix kub’iha’. Ilomaq wi’chik k’a’ru li sumwank noko’ok wi’ naq nakub’e qaha’ (chi’ilmanq Tzol’leb’ ut Sumwank 20:37). Chan ru naq xpaab’ankileb’ li qasumwank nokohe’xtenq’a chi wank jo’ li qaChoxahil Yuwa’ ut li Jesukristo? Chan ru naq li loq’laj wa’ak rajlal xamaan nokoxtenq’a chiroxloq’inkileb’ li sumwank re li qakub’iha’?

Sakarias 9:9–11; 11:12; 13:6–7

Li Jesukristo a’an li yeechi’inb’il Mesias.

K’a’ru naru neke’xtzol li kok’al chirix lix profeetil aatin laj Sakarias chirix li Jesukristo?

Kok’ k’anjel naru chi b’aanumank

• K’eheb’ li kok’al sa’ ka’kab’il. K’e reheb’ li junjunq chi ch’uut li profeetil aatin a’in re laj Sakarias rochb’eeneb’ li raqal re li Ak’ Chaq’rab’ li neke’xch’olob’ naq tz’aqlojenaqeb’ ru: Sakarias 9:9 ut Mateo 21:5–9; Sakarias 9:11 ut 1 Pedro 3:18–19; Sakarias 11:12 ut Mateo 26:14–16; Sakarias 13:7 ut Mateo 26:31. Patz’ reheb’ li junjunq chi ch’uut naq te’xwotz k’a’ru xe’xtzol chirix li Jesukristo sa’eb’ li raqal xak’e reheb’ ut k’a’ut naq neke’b’antioxin chirix a’an.

• K’uteb’ li jalam-uuch 50, 60, ut 64 re li Hu reheb’ li Jalam-uuch re li Evangelio. Tz’iib’aheb’ li raqal a’in chiru li pizarron ut patz’ reheb’ li kok’al naq te’xk’uli rib’ rik’ineb’ li jalam-uuch: Sakarias 9:9; 13:6; 13:7. Patz’ reheb’ naq te’xwotz li neke’reek’a chirix li Jesukristo.

reetalil li tzolok

Xb’oqb’aleb’ chi tzolok sa’ kab’l

Patz’ reheb’ li kok’al naq te’xtz’iib’a jun li yaal xe’xtzol sa’ li tzoleb’aal. Patz’ reheb’ naq te’xch’olob’ chiruheb’ lix junkab’al chan ru te’ruuq chixkawob’resinkil lix nawom xch’ooleb’ chirix li yaal a’an.

Xkawresinkil qib’ jo’ aj k’utunel

Oksiheb’ li kok’ chaab’il k’a’uxleb’aal. Tenq’a aawib’ rik’ineb’ li na’leb’ wankeb’ sa’ li tusleb’ aatin a’in re taataw ajwi’ aana’leb’ laa’at. K’oxla k’a’ raj ru taawulaq chiruheb’ li kok’al ut k’a’ru taatenq’anq reheb’ chixjuntaq’eetankileb’ li loq’laj hu rik’in lix yu’ameb’.

perel re kok’ k’anjel: Li Jesukristo naru naxsaqob’resi ru lin musiq’