“7–13 marzo. Genesis 37–41: “Li Qaawa’ kiwan rik’in laj Jose,” ” Kim, Taaqehin—Choq’ re li Tzoleb’aal reheb’ li Kok’al: Li Najter Chaq’rab’ 2022 (2021)
“7–13 marzo. Genesis 37–41,” Kim, Taaqehin—Choq’ re li Tzoleb’aal reheb’ li Kok’al: 2022
Xjalam-uuch laj Jose re Egipto sa’ tz’alam, xb’aan laj Jeff Ward
7–13 marzo
Genesis 37–41
“Li Qaawa’ kiwan rik’in laj Jose”
K’a’ru li na’leb’ wan sa’ Genesis 37–41 aajel ru naq te’xtaw ru li kok’al? K’e reetal li na’leb’ taachalq sa’ laa k’a’uxl naq taakawresi aawib’ re k’utuk.
Tz’iib’a li nakak’oxla
Xkanab’ankileb’ chi wotzok
K’e xhoonaleb’ li kok’al re te’xyiib’ xjalam-uuch jun na’leb’ xe’xtzol chirix li evangelio sa’ kab’l malaj sa’ li Iglees. Patz’ reheb’ naq te’xk’ut ut te’aatinaq chirix lix jalam-uucheb’.
Xk’utb’al li tzol’leb’: Kok’al toj ka’ch’ineb’ xyu’am
Naru nink’ut inrahom sa’ lin junkab’al.
Laj Jose kikaqaliik ut kitawasiik xb’aaneb’ li ras. Chan ru taatenq’aheb’ li kok’al chixtawb’al ru naq aajel ru xraab’aleb’ li qas qiitz’in, mas wi’chik li qajunkab’al?
Kok’ k’anjel naru chi b’aanumank
-
Re xwotzb’al li seraq’ chirix laj Jose ut eb’ li ras wan sa’ Genesis 37, naru nakawoksi li jalam-uuch sa’ Kim, Taaqehin—Choq’ reheb’ li komon ut li junkab’al malaj “Jose en Egipto” (sa’ Relatos del Antiguo Testamento). Kanab’eb’ li kok’al chatenq’ankil chixwotzb’al li neke’xnaw chirix li seraq’. Patz’ reheb’, “Chan ru xna’leb’eb’ li ras laj Jose?” Tenq’aheb’ li kok’al chixk’oxlankil k’a’ raj ru ke’ru chixb’aanunkil li ras laj Jose re xk’utb’al xrahom chiru laj Jose. K’a’ru tento taqab’aanu naq nokojosq’o’ rik’ineb’ li komon re li qajunkab’al?
-
K’ut xjalam-uuch jun junkab’al (chi’ilmanq li Hu reheb’ li Jalam-uuch re li Evangelio, 112), malaj patz’ reheb’ li kok’al naq te’xyiib’ xjalam-uuch lix junkab’aleb’. Patz’ reheb’ naq te’xye chan ru te’xk’ut xrahomeb’ sa’ lix junkab’aleb’.
-
B’ichahomaq sa’ komonil jun li b’ich na’aatinak chirix xraab’al li qajunkab’al, jo’ “Sa li qach’ool sa’ junkab’al” (B’ichleb’aal choq’ reheb’ li Kok’al, 104). K’a’ru taqab’aanu re naq sahaq xch’ool li qajunkab’al?
-
Kanab’eb’ li kok’al chixb’onb’al li perel re kok’ k’anjel re li xamaan a’in ut, yiib’omaq xjalam-uucheb’ li komon re lee junkab’al naq neke’xk’ut xrahomeb’.
Li Dios naru nikinixtenq’a naq nink’ul li k’a’ru ink’a’ us.
Laj Jose kixnumsi naab’al li ch’a’ajkilal, a’b’an kixsik’ ru xpaab’ankil li taqlahom ut li Qaawa’ kiwan rik’in. Eb’ li kok’al toj kok’eb’ naru neke’xtzol naq li Dios naraj xtenq’ankileb’ sa’eb’ li hoonal naq wankeb’ xch’a’ajkilal.
Kok’ k’anjel naru chi b’aanumank
-
Aatinan chirix junjunq li ch’a’ajkilal kixnumsi laj Jose (chi’ilmanq Genesis 37:23–28; 39:20; malaj “Jose” ut “Jose en Egipto,” sa’ Relatos del Antiguo Testamento). Chirix naq taawotz rik’ineb’ li kok’al li ch’a’ajkilal kixnumsi laj Jose, patz’ reheb’ naq te’xka’suti: “Li Qaawa’ kiwan rik’in laj Jose” (Genesis 39:2).
-
Wotzeb’ xjalam-uuch li Kolonel naq kixtenq’aheb’ li kristiaan wankeb’ xch’a’ajkilal (chi’ilmanq Hu reheb’ li Jalam-uuch re li Evangelio, 40–43). Patz’ reheb’ li kok’al naq te’xwotz chan ru naq li Kolonel kixtenq’aheb’ li kristiaan. Wotz lix nawom aach’ool naq li Qaawa’ naru nokoxtenq’a naq nawan qach’a’ajkilal.
-
B’ichahomaq jun li b’ich li na’aatinak chirix lix rahom li Kolonel, maare “Li Jesus narahok qe” (B’ichleb’aal choq’ reheb’ li Kok’al, 37). Wotz junaq aanumsihom b’ar wi’ xaweek’a xrahom li Dios sa’ junaq aach’a’ajkilal. K’ut xjalam-uuch li Jesus, ut kanab’eb’ li kok’al chixwotzb’al k’a’ru neke’reek’a chirix a’an.
Li Dios naru naxye we resil li xiwxiw.
Li Dios kixtenq’a laj Jose chixtawb’al ru naq lix matk’ laj Farahon a’an jun esil re te’xkawresi rib’ choq’ re li ch’a’ajkil hoonal te’chalq moqon. Tenq’aheb’ li kok’al chixtawb’al ru naq li Dios naru naxye resil li xiwxiw reheb’, jo’ ajwi’ li xiwxiw sa’ musiq’ej.
Laj Jose naxk’ut xyaalaleb’ lix matk’ lix moos laj Farahon, xb’aan laj François Gérard
Kok’ k’anjel naru chi b’aanumank
-
K’eheb’ xjalam-uuch xtib’el wa sa’ li tzoleb’aal ut patz’ reheb’ li kok’al naq te’xch’utub’ ut “te’xk’uula” sa’ jun li sek’. Oksi li ch’ina k’anjel a’in re xseraq’inkil reheb’ li kok’al chan ru naq li Dios kixk’utb’esi re laj Farahon naq tixkawresi rib’ choq’ re jun hoonal b’ar wi’ maak’a’aq li tzakemq (chi’ilmanq Genesis 41:15–36, 47–57). Patz’ reheb’ li kok’al naq te’xyiib’ xjalam-uuch li k’a’aq re ru kixmatk’i laj Farahon ut naq te’roksi re xk’utb’al li seraq’ chiruheb’ lix junkab’al sa’ kab’l.
-
K’ut jun xjalam-uuch li profeet sa’ li kutankil a’in. Wotz rik’ineb’ li kok’al lix k’utum malaj li esil naxk’e chaq qe li Dios rik’in li profeet. Ch’olob’ naq too’osob’tesiiq ut taakole’q qix wi naqataaqe li profeet. Patz’ reheb’ li kok’al naq te’reetali li k’a’aq re ru te’xb’aanu re xtaaqenkil lix k’utum li profeet.
Xk’utb’al li tzol’leb’: Kok’al ak ninqeb’
Wi tiikin chi paab’ank, li Dios tinixtenq’a sa’eb’ li ch’a’ajkilal.
Us ta kiwan xch’a’ajkilal laj Jose, kipaab’an chi tiik ut “li Qaawa’ kiwan rik’in” (Genesis 39:3). Li k’a’ru kixk’ul laj Jose naru naxtenq’aheb’ li kok’al chireek’ankil naq te’tenq’aaq xb’aan li Dios sa’eb’ lix ch’a’ajkilal.
Kok’ k’anjel naru chi b’aanumank
-
Patz’ reheb’ li kok’al naq te’xsik’ aatin malaj ch’ol aatin sa’ Genesis 39:1–3, 20–23; 41:38 li neke’xk’ut naq li Dios kiwan rik’in laj Jose sa’eb’ lix ch’a’ajkilal. Wi naru, patz’ reheb’ li kok’al naq te’xyiib’ jun perel hu li te’xk’ut wi’ jun reheb’ li ch’ol aatin xe’xtaw. Waklesi xch’ooleb’ chixk’amb’aleb’ li eetalil sa’ kab’l re te’xjultika naq li Qaawa’ taawanq rik’ineb’ sa’eb’ lix ch’a’ajkilal.
-
Patz’ reheb’ li kok’al naq te’xwotz k’a’ru neke’xk’oxla naq naraj naxye li ch’ol aatin “Li Qaawa’ kiwan rik’in laj Jose” (Genesis 39:2). Patz’ reheb’ naq te’xwotz xnumsihomeb’ b’ar wi’ ke’reek’a naq li Qaawa’ kiwan rik’ineb’ ut rik’ineb’ lix junkab’al sa’ junaq ch’a’ajkilal. Wotzeb’ ajwi’ aanumsihom laa’at.
Naru nasaho’ inch’ool naq chaab’il neke’xk’ul li was wiitz’in.
Li sowenak kixk’ameb’ li ras laj Jose chixb’aanunkil li ink’a’ us. Li ink’a’ us ke’xb’aanu kixtawasi laj Jose ut kixrahob’tesi xch’ool lix yuwa’eb’. Li seraq’ a’in naru naxtenq’aheb’ li kok’al chixsik’b’al ru saho’k xch’ooleb’ naq neke’osob’tesiik li ras riitz’in xb’aan li Qaawa’.
Kok’ k’anjel naru chi b’aanumank
-
Patz’ reheb’ li kok’al naq te’ril Genesis 37:3–11 ut te’xyiib’ xjalam-uuch lix t’ikr laj Jose ut eb’ lix matk’. K’a’ru neke’reek’a li ras laj Jose chirix laj Jose? K’a’ raj ru jalan ke’ru chixyeeb’al? Aatinanqex chirix k’a’ut naq aajel ru naq taasaho’q qach’ool naq chaab’il neke’xk’ul li qas qiitz’in.
-
Patz’ reheb’ li kok’al naq te’xye k’a’ut raj naq te’xsowena rib’ li kristiaan. B’ichahomaq sa’ komonil jun li b’ich na’aatinak chirix xk’utb’al qarahom reheb’ li qas qiitz’in, maare “Li rahok cherib’il eerib’” (B’ichleb’aal choq’ reheb’ li Kok’al, 201–202). Jultika naq li qaChoxahil Yuwa’ naru nokoxtenq’a chixjalb’al ru li sowenak rik’in rahok.
Rik’in xtenq’ li Qaawa’, tinruuq chi eelelik chiru li aaleek.
Naq eb’ li kok’al te’xtaweb’ li aaleek sa’ xyu’ameb’, naru neke’xkawob’resi rib’ rik’in lix b’aanuhom laj Jose naq ki’eelelik chiru li aaleek.
Kok’ k’anjel naru chi b’aanumank
-
K’ut xjalam-uuch laj Jose ut li rixaqil laj Potifar (chi’ilmanq Hu reheb’ li Jalam-uuch re li Evangelio, 11), ut wotz li seraq’ wan sa’ Genesis 39:7–12. Chan ru naq laj Jose kinumta sa’ xb’een li aaleek? Tenq’aheb’ li kok’al chixtawb’aleb’ aatin sa’ Genesis 39:7–12 li neke’xsume li patz’om a’in; jo’ naq laj Jose naxnaw naq wi naxsume ru li rixaqil laj Potifar “taamaakob’q chiru li Dios” (raqal 9).
-
Patz’ reheb’ li kok’al naq te’xk’oxla jo’q’e naru neke’aaleek li kok’al jo’eb’ a’an chixsik’b’al ru li ink’a’ us. Patz’ reheb’ naq te’xk’utb’esi chan raj ru te’xtaaqe lix k’utum laj Jose sa’eb’ li hoonal a’an—qayehaq, chan ru taqajultika li Dios naq noko’aaleek?
-
K’uteb’ wiib’ li iman, jun taareetali li Dios ut li jun chik taareetali laj Satanas, ut jun ch’ina ch’iich’ li tooreetali laa’o. Oksiheb’ li iman re xk’utb’esinkil naq wi nach’ wanko rik’in li Dios, kaw tixtoch’ qach’ool, ut jo’kan ajwi’ nak’ulman rik’in laj Satanas. K’a’ru taqab’aanu re toonach’oq rik’in li Dios? Chan ru naq li Santil Musiq’ej naru nokoxtenq’a?
Xb’oqb’aleb’ chi tzolok sa’ kab’l
Patz’ reheb’ li kok’al naq te’xwotz chan raj ru te’xchoy li ch’ol aatin a’in: “Naru ninwan jo’ laj Jose naq maji’ .” Patz’ reheb’ naq te’xwotz rik’ineb’ lix junkab’al chan ru xe’xchoy li ch’ol aatin.
Xkawresinkil qib’ jo’ aj k’utunel
Kanab’eb’ chi wotzok. Naq nekex’aatinak chirix li na’leb’ re li evangelio, patz’ reheb’ li kok’al naq te’xwotz lix k’a’uxleb’, li reek’ahomeb’, ut lix numsihomeb’. Taak’e reetal naq jwal chaab’ileb’ xna’leb’.