laj Moises ut li toon chi k’ix li naxamnak

Laj Moises ut li toon chi k’ix li naxamnak, xb’aan laj Harry Anderson

21–27 marzo

Exodus 1–6

“Jultik we insumwank”

Tzol Exodo 1–6 re xtikib’ankil xkawresinkil aawib’ re k’utuk. Li tusleb’ aatin re li xamaan a’in sa’ Kim, Taaqehin—Choq’ reheb’ li komon ut li junkab’a naru nakatxtenq’a chixtawb’aleb’ ru li ch’ol a’in, ut li na’leb’ wankeb’ arin naru neke’xk’e aana’leb’ re li k’utuk.

Tz’iib’a li nakak’oxla

reetalil li wotzok

Xkanab’ankileb’ chi wotzok

K’uteb’ wiib’ oxib’ k’a’aq re ru li te’reetali li seraq’ wan sa’eb’ li ch’ol a’in, maare jun li chakach malaj jun li muñeek. Patz’ reheb’ li kok’al naq te’roksi li k’a’aq re ru a’an re te’xwotz k’a’ru nawulak chiruheb’ sa’ li seraq’ chirix laj Moises.

reetalil li k’utuk

Xk’utb’al li tzol’leb’: Kok’al toj ka’ch’ineb’ xyu’am

Exodo 1–2

Li Dios naru naxb’aanu lix k’anjel rik’in lin tenq’.

Nim li k’anjel kixb’aanu laj Moises sa’ rach’ab’ankil Israel chiru li preexil. A’b’an ink’a’ raj kiru chixb’aanunkil a’an wi ta ink’a’ kikole’ rix ut kich’olaniik xb’aan lix na’, li ranab’, lix rab’in laj Farahon, ut wankeb’ chik xkomon li tiikil ixq.

Kok’ k’anjel naru chi b’aanumank

• Oksi li perel re li xamaan a’in ut “Miriam” (sa’ Relatos del Antiguo Testamento) re xyeeb’al reheb’ li kok’al chan ru naq li xJokabed (xna’ laj Moises), xMiriam (li ranab’), ut lix rab’in laj Farahon ke’ril laj Moises. Ch’olob’ naq b’antiox reheb’ li tiikil ixq a’an, laj Moises kikole’ rix ut kixk’ameb’ li ralal xk’ajol laj Israel sa’ jun na’ajej re te’xkol rib’. Patz’ reheb’ li kok’al naq te’xyiib’ xjalam-uucheb’ li kristiaan neke’ilok reheb’.

  li k’uula’al aj Moises sa’ li chakach

  Laj Moises sa’ li pim, © Providence Collection/licensed from goodsalt.com

• B’ichahomaq sa’ komonil jun li b’ich na’aatinak chirix li tenq’ank, maare “Li roq li ha’ naxye” (B’ichleb’aal choq’ reheb’ li Kok’al, 116). Tenq’aheb’ li kok’al chixk’oxlankil k’a’ru te’xb’aanu re te’tenq’anq sa’ rochocheb’, sa’ li Iglees, ut sa’ li eskweel.

Exodo 3

Li Jesus tinixtenq’a chixb’aanunkil li k’a’ru us.

Laj Moises ki’ok xk’a’uxl xb’aan naq ink’a’ kixnaw ma taaruuq chirisinkileb’ chaq laj Israel aran Egipto. A’b’an li Qaawa’ kixyeechi’i xtenq’ankil laj Moises. Tenq’aheb’ li kok’al chixpaab’ankil naq te’tenq’aaq ajwi’ a’an xb’aan li Kolonel.

Kok’ k’anjel naru chi b’aanumank

• Ch’olob’ chiruheb’ li kok’al chan ru naq li Qaawa’ kixk’e jun k’anjel aajel ru re laj Moises. Ileb’ junjunq raqal re Exodo 3, malaj il “El Profeta Moises” (sa’ Relatos del Antiguo Testamento). Wotz k’a’ru kireek’a laj Moises (chi’ilmanq Exodo 3:6, 11) ut k’a’ru li kixye li Qaawa’ re (chi’ilmanq li raqal 12 ut 14). Patz’ reheb’ li kok’al naq te’xka’suti aawochb’een li ch’ol aatin “Laa’in wanqin aawik’in,” ut seraq’i junaq hoonal b’ar wi’ kiwan li Qaawa’ aawik’in naq xab’aanu jun li k’anjel aajel ru choq’ re a’an.

• Tenq’aheb’ li kok’al chixk’oxlankil jo’q’e raj te’patz’e’q re naq te’xb’aanu junaq k’anjel ch’a’aj. Ch’olob’ naq jo’ naq li Jesus kixtenq’a laj Moises, li Jesus tixtenq’aheb’ ajwi’ a’an. B’ichahomaq jun li b’ich li naxk’ut chan ru nokoxtenq’a li Jesus, maare “Tinb’eeq rik’in li Qaawa’ Jesus” (ChurchofJesusChrist.org). Ch’olob’ xyaalal naq li Kolonel tooxtenq’a naq wan qak’a’uxl malaj wan qaxiw.

• Seteb’ kok’ aamej chiru hu ut tz’iib’a chiruheb’ chan ru naq li Qaawa’ naxtenq’aheb’ li kok’al. K’eheb’ li kok’ aamej chi huphu chiru li tz’ak. Patz’ reheb’ li kok’al naq te’xchap jun li ch’ina aamej ut tenq’aheb’ chirilb’al k’a’ru naxye chiru.

Exodo 3:1–5

Naru tinwanq rik’in oxloq’ sa’eb’ li na’ajej sant.

Oksi li seraq’ chirix laj Moises ut li toon chi k’ix li naxamnak re xtenq’ankileb’ li kok’al chixtawb’al ru k’a’ut naq naqoxloq’i li k’a’ru sant.

Kok’ k’anjel naru chi b’aanumank

• Yaab’asi Exodo 3:1–5, ut ch’olob’ naq laj Moises kixk’ut li roxloq’ihom naq kirisi lix xaab’. K’a’ru naqab’aanu re xk’utb’al li qoxloq’ihom sa’ li Iglees? B’ichahomaq sa’ komonil jun li b’ich na’aatinak chirix li oxloq’ink, maare “Li oxloq’ink” B’ichleb’aal choq’ reheb’ li Kok’al, 12). Tenq’aheb’ li kok’al chixtawb’aleb’ aatin sa’ li b’ich li te’xk’ut chiqu chan ru naqak’ut qoxloq’ihom. Kʼaʼut naq li Qaawaʼ naraj naq too’oxloq’inq?

• K’uteb’ jalam-uuch li neke’xk’ut b’ar tento raj naq toowanq rik’in oxloq’, ut jun siireb’ chik b’ar wi’ ink’a’ aajel ru naq toowanq rik’in oxloq’, maare sa’ li ch’utam re loq’laj wa’ak, sa’ jun li tij, jun li parquet, ut jun li ninq’e. Patz’ reheb’ li kok’al naq te’xtuseb’ li jalam-uuch re xk’utb’al b’ar tento toowanq rik’in oxloq’.

• Patz’ reheb’ li kok’al naq te’xyiib’ xjalam-uucheb’ ut oksi lix jalam-uucheb’ re teeye chan ru naru neke’oxloq’in rik’in xcha’al lix junxaqalileb’, jo’ rik’ineb’ li ru, lix xik, li xtz’uumal reheb’, li ruq’eb’, ut li roqeb’.

reetalil li k’utuk

Xk’utb’al li tzol’leb’: Kok’al ak ninqeb’

Exodo 1–2

Li Dios naxb’aanuheb’ lix k’anjel rik’in li qatenq’.

Naab’aleb’ li kristiaan ke’tenq’an re’ xb’aanunkil lix k’anjel li Dios naq ke’xkol rix lix yu’am laj Moises. Chan ru taatenq’aheb’ li kok’al chixtawb’al ru naq jwal aajel ru li qak’anjel sa’ xk’eeb’al chi uxmank li rajom li Dios?

Kok’ k’anjel naru chi b’aanumank

• Patz’ reheb’ li kok’al naq te’xwotz k’a’ru neke’xnaw chirix laj Moises naq toj k’uula’al chaq. Oksi li perel re kok’ k’anjel re li xamaan a’in ut Exodo 1:22; 2:1–10 re xk’osb’al ru li seraq’ chirix lix ka’ch’inal laj Moises. Ileb’ li raqal re li loq’laj hu wankeb’ sa’ li perel re kok’ k’anjel ut patz’ reheb’ li kok’al k’a’ru ke’xb’aanu li junjunq chi ixq re xkolb’al xyu’am laj Moises.

• Ye reheb’ li kok’al aniheb’ li kristiaan nakawoxloq’iheb’ xb’aan xtiikilaleb’ chi k’anjelak chiru li Dios ut chiruheb’ li ras riitz’in, jo’ ajwi’ naq neke’tenq’an sa’eb’ li kok’ k’anjel. Patz’ reheb’ li kok’al naq te’aatinaq chirixeb’ li kristiaan neke’xnaw ru li neke’k’anjelak chi tiik chiru li Dios ut chiruheb’ li ras riitz’in. K’a’ru qateneb’ankil sa’ lix k’anjel li Dios?

Exodo 3–4

Li Qaawa’ tinixtenq’a chixk’eeb’al chi uxmank li rajom a’an.

Laj Moises kireek’a naq moko taaruuq ta chixb’aanunkil li k’anjel b’oqb’il wi’, a’b’an li Qaawa’ kixyeechi’i naq taawanq rik’in laj Moises ut tixtenq’a. Chan ru naq li seraq’ a’in tixmusiq’aheb’ li kok’al?

Kok’ k’anjel naru chi b’aanumank

• Rik’in roksinkil Exodo 3; 4:1–17, kanab’eb’ li kok’al chixk’oxlankil naq a’aneb’ laj Moises. Wi naru, k’ameb’ chaq junjunq k’a’a’q re ru re te’roksi, maare jun li pook malaj jun li ch’ina pim re reetalinkil li toon chi k’ix li naxamnak.

• Patz’ reheb’ li kok’al naq te’ril Exodo 3:11; 4:1, 10 ut te’xsik’ k’a’ru kireek’a laj Moises naq kixtz’aama re laj Farahon naq tixkanab’eb’ chi xik laj Israel. Jo’q’e reek’ahomeb’ ajwi’ a’an? K’a’ raj ru te’xye li kok’al re laj Moises re xtenq’ankil? Tenq’aheb’ chixsik’b’al chan ru naq li Qaawa’ kixwaklesi xch’ool laj Moises (chi’ilmanq Exodo 3:12; 4:2–9, 11–12).

• Wotz junaq aanumsihom b’ar wi’ xaweek’a naq li Dios yoo chatenq’ankil chixb’aanunkil junaq k’anjel. Patz’ reheb’ li kok’al naq te’xwotz jun li seraq’ b’ar wi’ ke’tenq’aak xb’aan li Qaawa’.

Exodo 3:1–5

Naru tinwanq rik’in oxloq’ sa’eb’ li na’ajej sant.

Li Qaawa’ kixpatz’ re laj Moises naq trisi lix xaab’ sa’ li toon chi k’ix li naxamnak reetalil li roxloq’. Chan ru taawoksi li seraq’ a’in re xk’utb’al chiruheb’ li kok’al li oxloq’ink?

Kok’ k’anjel naru chi b’aanumank

• Yaab’asi Exodo 3:1–5, ut patz’ reheb’ li kok’al naq te’xk’os ruheb’ li raqal a’an rik’ineb’ li raatin. K’a’ru taqab’aanu re xk’utb’al qoxloq’ihom sa’eb’ li na’ajej sant, maare sa’ li Iglees malaj sa’ li santil ochoch? Tenq’aheb’ li kok’al chixyiib’ankileb’ “b’oolx re oxloq’ink” re te’xk’am wi’ kok’ hu sa’ kab’l li tixye chan ru naru te’oxloq’inq. Patz’ reheb’ naq te’xwotz li na’leb’ a’an reheb’ lix junkab’al.

• B’ichahomaq jun li b’ich chirix li oxloq’ink, maare “Li oxloq’ink” (B’ichleb’aal choq’ reheb’ li Kok’al, 12), ut patz’ reheb’ li kok’al naq te’xtz’iib’a ut te’xwotz k’a’ru li oxloq’ink jo’ naxye li b’ich.

• Oksi xjalam-uuch li Jesus naq naxsaab’esi li santil ochoch (Hu reheb’ li Jalam-uuch re li Evangelio, 51) re xwotzb’al li seraq’ wan sa’ Mateo 21:12–13. Chan ru naq jalan lix k’a’uxl laj Moises sa’ Exodo 3:1–5 chiru lix k’a’uxleb’ laj k’ay? K’a’ut naq li Kolonel naraj naq te’qoxloq’i li k’a’aq re ru sant?

reetalil li tzolok

Xb’oqb’aleb’ chi tzolok sa’ kab’l

Re xtenq’ankileb’ li kok’al chixwotzb’al k’a’ru xe’xtzol sa’ Exodo 1–6, waklesi xch’ooleb’ chixyiib’ankil jun xjalam-uuch li kristiaan xe’tzolok wi’ re naq te’xwotz reheb’ lix junkab’al.

Xkawresinkil qib’ jo’ aj k’utunel

Eb’ li kok’al neke’xtaw ru chi us naq naka’sutiman li nak’ute’. Matxuwak chixb’aanunkileb’ li kok’ k’anjel naab’al sut, a’ tz’aqal rik’ineb’ li kok’al toj ka’ch’ineb’ xyu’am. Li ka’sutink tixtenq’aheb’ li kok’al chixjultikankil li neke’xtzol.

perel re kok’ k’anjel: li Dios naxb’aanuheb’ lix k’anjel rik’in li qatenq’