laj Adan ut li xEva naq ke’el chaq sa’ li awimq Eden

Chaab’il wi’chik chiru li awimq, xb’aan laj Kendal Ray Johnson

17–23 enero

Genesis 5; Moises 6

“Teek’ut li k’a’aq re ru a’in chi moko ramb’il ta chiruheb’ lee ralal eek’ajol”

Lix kawresinkil aawib’ re k’utuk natikla naq nakatzol Genesis 5 ut Moises 6. Naq yooqat chixb’aanunkil a’an, k’e reetal li na’leb’ tixk’e li Santil Musiq’ej sa’ laa k’a’uxl chirix li k’a’ru tento te’xtzol li kok’al.

Tz’iib’a li nakak’oxla

reetalil li wotzok

Xkanab’ankileb’ chi wotzok

Chiru kok’ hu, tz’iib’aheb’ junjunq aatin li te’xtenq’aheb’ li kok’al chixjultikankil li xex’tzol sa’ kab’l chiru li xamaan a’in malaj sa’ li Tzoleb’aal reheb’ li Kok’al. Kanab’eb’ chi junjunqal li kok’al chixchapb’al junaq li ch’ina hu. Chirix naq te’xxok li ch’ina hu, patz’ re junaq ch’ina al naq tixwotz k’a’ru xtzol chirix li aatin a’an.

reetalil li k’utuk

Xk’utb’al li tzol’leb’: Kok’al toj ka’ch’ineb’ xyu’am

Moises 6:27, 31–34

Li Dios naru nikinixtenq’a chixb’aanunkil li k’a’ru ch’a’aj.

Naq laj Enok kib’oqe’ chixjultikankil li evangelio, ki’ok xk’a’uxl xb’aan xmajelal. A’b’an kitenq’aak xb’aan li Dios chixb’aanunkil xninqal k’anjel.

Kok’ k’anjel naru chi b’aanumank

• Patz’ reheb’ li kok’al naq te’xseraq’i hoonal b’ar wi’ kipatz’man reheb’ jun k’anjel li ch’a’aj malaj li kixk’e xxiweb’. Wotz li seraq’ chirix laj Enok naq kib’oqe’ chi k’anjelak jo’ profeet, li wan sa’ Moises 6:27, 31–34 (chi’ilmanq ajwi’ “Enoc,” sa’ Relatos del Antiguo Testamento). Ch’olob’ naq us ta laj Enok kireek’a naq wan xmajelal re k’anjelak jo’ profeet, li Dios kixyeechi’i xtenq’ankil. Tenq’aheb’ li kok’al chixtawb’al ru chan ru naq li Dios nokoxtenq’a naq naxpatz’ qe naq taqab’aanu junaq k’anjel ch’a’aj.

• Wotzeb’ seraq’ sa’ li Santil Hu b’ar wi’ li Dios kixtenq’aheb’ li kristiaan chixb’aanunkil li k’a’ru ch’a’aj, maare laj Noe naq kixyiib’ li jukub’, laj David naq kipleetik rik’in laj Goliat, laj Ammon naq kixkoleb’ rix lix ketomq li rey, malaj laj Samuel aj Lamanita naq kixjultika li evangelio. (Re xtawb’aleb’ jalam-uuch, malaj rajlileb’ li raqal sa’ li loq’laj hu, chi’ilmanq li Hu reheb’ li Jalam-uuch re li Evangelio, 7, 19, 78, 81.) Wotz junaq aanumsihom b’ar wi’ li Qaawa’ katxtenq’a chixb’aanunkil jun k’anjel ch’a’aj.

Moises 6:52

Li evangelio naxk’ut chiwu chan ru tinq’ajq rik’in lin Choxahil Yuwa’.

Li Dios kixk’ut chiru laj Adan li k’a’ru tento taqab’aanu re naq tooq’ajq rik’in a’an—taawanq qapaab’aal, taqajal qak’a’uxl, takub’eeq qaha’, ut taqak’ul li maatan re li Santil Musiq’ej. Chan ru taatenq’aheb’ li kok’al chixtzolb’aleb’ li na’leb’ a’in?

Kok’ k’anjel naru chi b’aanumank

• Sik’eb’ malaj yiib’eb’ jalam-uuch li te’reetali li paab’aal, li jalb’a-k’a’uxlej, li kub’iha’, ut li maatan re li Santil Musiq’ej (sik’ sa’ li perel re kok’ k’anjel re li xamaan a’in). K’eheb’ li jalam-uuch chi tustu toj reetal naq taawulaq rik’in xjalam-uuch li Jesukristo. Yaab’asi Moises 6:52 reheb’ li kok’al ut patz’ reheb’ naq te’xaqliiq chixk’atq li jalam-uuch naq te’rab’i li aatin naxk’utb’esi li jalam-uuch (sa’ li raqal a’in, li aatin “tatpaab’anq” naraj naxye “paab’aal”).

• B’ichahomaqeb’ li b’ich neke’xk’ut ajwi’ li na’leb’ wankeb’ sa’ Moises 6:52, maare “Li paab’aal,” “Chinaatenq’a re tinkuyeb’ lix maak” (raqal 2), “Naq nakub’e lin ha’,” ut “Li Santil Musiq’ej” (B’ichleb’aal choq’ reheb’ li Kok’al, 50–51, 52, 53, 56). Tenq’aheb’ li kok’al chixtawb’al ru naq xb’aanunkil li k’a’aq re ru neke’xk’ut li b’ich, tooxtenq’a chi q’ajk rik’in li qaChoxahil Yuwa’.

Moises 6:58

Li qaChoxahil Yuwa’ naraj naq eb’ li na’b’ej yuwa’b’ej te’xtzoleb’ lix kok’al.

Chalen chaq xkutankil laj Adan ut xEva, neke’taqlaman li na’b’ej yuwa’b’ej chixk’utb’al li evangelio chiruheb’ lix kok’al. Chan ru taawaklesi xch’ooleb’ li kok’al chirab’inkileb’ ut chixtaaqenkil lix k’utumeb’ lix na’ xyuwa’?

Kok’ k’anjel naru chi b’aanumank

• Yaab’asi Moises 6:58 choq’ reheb’ li kok’al, ut k’ut lix jalam-uuch laj Adan ut li xEva sa’ li tusleb’ aatin re li xamaan a’in sa’ Kim, Taaqehin—Choq’ reheb’ li komon ut li junkab’al. Tenq’aheb’ li kok’al chixka’sutinkil li ch’ol aatin “teek’ut li k’a’aq re ru a’in chi moko ramb’il ta chiruheb’ lee ralal eek’ajol.” Ch’olob’ naq li Dios naraj naq chixjunileb’ li na’b’ej yuwa’b’ej te’xtaaqe lix k’utum laj Adan ut xEva naq te’raatinaheb’ lix kok’al chirix li Jesukristo ut lix evangelio. Patz’ reheb’ li kok’al k’a’ru naru te’xb’aanu naq eb’ li xna’ xyuwa’ malaj jalan chik kristiaan te’xk’ut li evangelio chiruheb’.

• Tenq’aheb’ li kok’al chixjuntaq’eetankil xjalam-uucheb’ a’an rik’ineb’ xjalam-uuch lix na’ xyuwa’ malaj xjalam-uucheb’ kok’ xul rik’ineb’ xjalam-uuch xna’ xyuwa’ li xul. Chan ru naq eb’ li na’b’ej yuwa’b’ej neke’xtenq’aheb’ lix kok’al? K’a’ru neke’xk’ut chiruheb’? Patz’ reheb’ li kok’al naq te’xyiib’ xjalam-uuch lix junkab’aleb’ naq eb’ li na’b’ej yuwa’b’ej yookeb’ chixtzolb’al li loq’laj hu, tijok, malaj wa’ak sa’ komonil rik’ineb’ lix kok’al.

  jun junkab’al yookeb’ chixtzolb’aleb’ li loq’laj hu

  Ebʼ li naʼbʼej yuwaʼbʼej tento teʼxkʼut li evangelio chiruhebʼ lix kokʼal.

reetalil li k’utuk

Xk’utb’al li tzol’leb’: Kok’al ak ninqeb’

Moises 6:26–34

Li Dios naru nikinixtenq’a chixb’aanunkil li k’a’ru ch’a’aj.

Us ta laj Enok kireek’a naq wan xmajelal, kitenq’aak xb’aan li Dios chixb’aanunkil lix k’anjel jo’ profeet. Li Dios naru ajwi’ naxtenq’aheb’ li kok’al chixb’aanunkil li k’a’ru ch’a’aj.

Kok’ k’anjel naru chi b’aanumank

• Yaab’asi Moises 6:26–34 choq’ reheb’ li kok’al. K’a’ut naq laj Enok kireek’a naq ink’a’ taaruuq chixjultikankil li evangelio? (chi’ilmanq Moises 6:31). Chan ru naq li Dios kixtenq’a laj Enok? (chi’ilmanq Moises 6:32–34; 7:13).

• Patz’ reheb’ li kok’al naq te’xye k’a’ru ch’a’aj choq’ reheb’ li kok’al (maare xb’aanunkil jun k’anjel re li eskweel, xk’utb’al xrahomeb’ chiru anihaq ink’a’ narahok, malaj xyeeb’al li yaal naq ink’a’ us xe’xb’aanu). Tenq’aheb’ li kok’al chixtawb’aleb’ ch’ol aatin sa’ Moises 6:32–34 li taatenq’anq reheb’. Patz’ reheb’ li kok’al naq te’xwotz resil junaq hoonal b’ar wi’ ke’tenq’aak xb’aan li Dios chixb’aanunkil k’a’ruhaq ch’a’aj. Wotz ajwi’ laa numsihom laa’at.

Moises 6:50–62

Li paab’aal, li jalb’a-k’a’uxlej, li kub’iha’, ut li maatan re li Santil Musiq’ej nikine’xkawresi re q’ajk rik’in li Dios.

Laj Adan ut laj Enok ke’xk’ut li na’leb’ ut li k’ojob’anb’il k’anjel re li evangelio chiruheb’ lix tenamit: li paab’aal, li jalb’a-k’a’uxlej, li kub’iha’, ut xk’ulb’al li maatan re li Santil Musiq’ej (chi’ilmanq ajwi’ Eb’ lix Raqalil li Paab’aal 1:4). K’a’ru taab’aanu re xtenq’ankileb’ li kok’al chixtawb’al ru naq aajeleb’ ru li na’leb’ ut li k’ojob’anb’il k’anjel a’in sa’eb’ lix yu’am?

Kok’ k’anjel naru chi b’aanumank

• Patz’ reheb’ li kok’al naq te’ril Moises 6:52, 57 re te’xtaw li na’leb’ ut li k’ojob’anb’il k’anjel re li evangelio li naxye lix Raqalil li Paab’aal.

• Tz’iib’a li xkaa xraqalil li paab’aal chiru li pizarron ut patz’ reheb’ li kok’al naq te’ril. Chirix a’an, sachb’esi jun li aatin malaj wiib’ ut patz’ reheb’ naq te’ril wi’chik ut te’xye ajwi’ li aatin sachb’il. K’iilasuti xb’aanunkil a’an toj reetal naq eb’ li kok’al te’xtzol lix raqalil li paab’aal.

• Patz’ reheb’ li kok’al naq textz’iib’a jun ch’ina na’leb’ chirix li paab’aal, li jalb’a-k’a’uxlej, li kub’iha’, malaj lix k’ulb’al li maatan re li Santil Musiq’ej li naru neke’xwotz rik’ineb’ lix junkab’al. Maare te’roksi jun li raqal reheb’ li loq’laj hu, jun numsihom, ut xnawomeb’ xch’ool sa’ li junjunq chi kok’ na’leb’. Naru ajwi’ te’xch’olob’ chan ru naq li na’leb’ a’an nokoxtenq’a chi q’ajk rik’in li qaChoxahil Yuwa’.

Moises 6:57–58

Teneb’anb’il sa’ xb’eeneb’ li na’b’ej yuwa’b’ej xtzolb’aleb’ lix kok’al.

Li Dios naroyb’eni naq eb’ li na’b’ej yuwa’b’ej a’anaqeb’ tz’aqal laj k’utunel re li evangelio sa’eb’ lix junkab’al. Chan ru taawaklesi xch’ooleb’ li kok’al chixtenq’ankileb’ lix na’ xyuwa’ sa’ li k’anjel a’in?

Kok’ k’anjel naru chi b’aanumank

• Patz’ re jun ch’ina al naq tril ru Moises 6:58. K’a’ru li taqlahom kixk’e li qaChoxahil Yuwa’ reheb’ li na’b’ej yuwa’b’ej sa’ li raqal a’in? K’ut xjalam-uuch laj Adan ut xEva naq neke’xtzoleb’ lix kok’al (chi’ilmanq li tusleb’ aatin re li xamaan a’in sa’ Kim, Taaqehin—Choq’ reheb’ li komon ut li junkab’al), ut patz’ reheb’ li kok’al naq te’xye k’a’ru neke’ril sa’ li jalam-uuch. Waklesi xch’ooleb’ chi aatinak chirix li na’leb’ re li evangelio neke’xtzol sa’ lix junkab’aleb’.

• Tenq’aheb’ li kok’al chixtz’iib’ankil kok’ hu re b’antioxink chiruheb’ lix na’ xyuwa’, malaj k’uub’ jalan chik na’leb’ re te’b’antioxinq chiruheb’ lix na’ xyuwa’. B’ichahomaq jun li b’ich chirixeb’ li junkab’al, jo’ “Wan rahok arin” (B’ichleb’aal choq’ reheb’ li Kok’al, 102–103). Chan ru te’qatenq’a li qana’ qayuwa’ chixnimob’resinkil li rahok sa’eb’ li qajunkab’al?

reetalil li tzolok

Xb’oqb’aleb’ chi tzolok sa’ kab’l

Chan ru taatenq’aheb’ li kok’al chi tzolok sa’ rochocheb’? Naru nakawaklesi xch’ooleb’ chixk’oxlankil li seraq’ chirix laj Enok naq te’xtaw junaq ch’a’aj chiru li xamaan.

Xkawresinkil qib’ jo’ aj k’utunel

Oksiheb’ li perel re kok’ k’anjel. Naq eb’ li kok’al yooqeb’ chixb’onb’al li perel re kok’ k’anjel, jultikaheb’ wi’chik li na’leb’ xetzol. Yaab’asiheb’ li aatin wankeb’ sa’ li perel choq’ reheb’ li kok’al wi naru.

perel re kok’ k’anjel: li evangelio naxk’ut chiwu chan ru tinq’ajq rik’in lin Choxahil Yuwa’