Haʻu, ʻo Muimui ʻIate Au
26 ʻAokosi–1 Sepitema. 1 Kolinitō 8–13: ‘Ko e Sino ʻo Kalaisí ʻa Kimoutolu’


“26 ʻAokosi–1 Sepitema. 1 Kolinitō 8–13: ‘Ko e Sino ʻo Kalaisí ʻa Kimoutolu’” Haʻu ʻo Muimui ʻIate Au—Maʻá e Fakafoʻituituí mo e Ngaahi Fāmilí: Fuakava Foʻou 2019 (2019)

“26 ʻAokosi–1 Sepitema. 1 Kolinitō 8–13,” Haʻu ʻo Muimui ʻIate Au—Maʻá e Fakafoʻituituí mo e Ngaahi Fāmilí: 2019

ʻĪmisi
houalotu sākalamēnití

26 ʻAokosi–1 Sepitema

1 Kolinitō 8–13

“Ko e Sino ʻo Kalaisí ʻa Kimoutolu”

ʻI hoʻo lau ʻi he faʻa lotu ʻa e 1 Kolinitō 8–13, ʻe lava ke ueʻi koe ʻe he Laumālie Māʻoniʻoní ʻi he ngaahi founga ʻoku fakaoloolo (vakai, 1 Ngaahi Tuʻi 19:11–12). ʻE tokoni hono lekooti ʻo e ngaahi ongo ko ʻení ke ke manatuʻi ai e ngaahi ongo mo e fakakaukau naʻá ke maʻu lolotonga hoʻo akó.

Lekooti e Ngaahi Ongo ʻOkú ke Maʻú

Lolotonga e kuonga ʻo Paulá, naʻe hoko ʻa Kolinitō ko ha feituʻu fefakatauʻaki koloaʻia pea naʻe haʻu hono kakaí mei he feituʻu kehekehe ʻo e Puleʻanga Lomá. Koeʻuhí ko e lahi fau ʻa e tukufakaholo mo e tui fakalotu kehekehe ʻi he koló, naʻe fāifeinga ʻa e Kāingalotu ʻo e Siasí ʻi Kolinitoó ke nau tauhi ʻa e uouangatahá, ko ia ai naʻe feinga leva ʻa Paula ke tokoniʻi kinautolu ke nau uouangataha ʻi heʻenau tui kia Kalaisí. Naʻe ʻikai ngata pē ʻi he fie maʻu ke nau nofo melinó; pea naʻe ʻikai ʻuhinga ʻa Paulá ke nau kātakiʻi ʻenau faikehekehé. Ka, naʻá ne akoʻi ʻi he taimi ʻokú ke kau ai ki he Siasi ʻo Sīsū Kalaisí, ʻokú ke “papitaiso […] ki he sino pē taha”, pea ʻoku ʻaonga ʻa e kupu kotoa pē ʻo e sinó (1 Kolinitō 12:13). ʻI he taimi ʻoku mole ai ha mēmipa ʻe tahá, ʻoku hangē pē ia ha mole ʻo ha kupu ʻo e sinó, pea ʻoku iku ai ʻo vaivai ange ʻa e sinó. ʻI he taimi ʻoku mamahi ai ha mēmipa ʻe tahá, ʻoku totonu ke tau ongoʻi kotoa ia pea fakahoko hotau fatongiá ke fakafiemālieʻi ia. ʻI he faʻahinga uouangataha ko ʻení, ʻoku ʻikai ngata pē ʻi hono fakahaaʻi ʻo e ngaahi faikehekehé ka ʻoku mataʻikoloa ʻaki ia, he ka ne taʻeʻoua ʻa e kau mēmipá mo e ngaahi meʻafoaki mo e meʻa kehekehe ʻoku nau malavá, ʻe fakangatangata pē ʻa e sinó. Ko ia ʻoku tatau ai pē pe kuó ke ongoʻi fiemālie maʻu pē ʻi he Siasí pe ʻokú ke fifili pe ʻoku totonu nai ke ke kau ki ai, ko e pōpoaki ʻa Paula kiate koé ʻoku ʻikai ko e uouangatahá ʻa e tuʻunga tataú. ʻOkú ke fie maʻu ho kaungā Kāingalotú, pea ʻoku fie maʻu koe ʻe hoʻo kaungā Kāingalotú.

ʻĪmisi
personal study icon

Ngaahi Fakakaukau ki hono Ako Fakataautaha ʻo e Folofolá

1 Kolinitō 10:1–13

ʻOku ʻomi ʻe he ʻOtuá ha founga ke ke ikunaʻi ai e ʻahiʻahí.

ʻOku ʻikai ke hoko ʻa e ngaahi aʻusia fakalaumālié, ʻo aʻu ki he ngaahi aʻusia fakaofó, ke tau hao ai mei he ngaahi ʻahiʻahi ʻoku “faʻa hoko ki he tangatá” (1 Kolinitō 10:13). Mahalo ko ha ʻuhinga ia ʻe taha naʻe tohi ai ʻa Paula fekauʻaki mo e fefaʻuhi ʻa e kakai ʻIsileli ʻi he kuonga ʻo Mōsesé mo e ʻahiʻahí, neongo naʻa nau mamata tonu ki ha ngaahi mana lalahi (vakai, ʻEkesōtosi 13:21; 14:13–31). ʻI hoʻo lau ʻa e 1 Kolinitō 10:1–13, ko e hā ʻa e ngaahi fakatokanga ʻi he aʻusia ʻa e kakai ʻIsilelí ʻoku ngali kaunga tonu kiate koé? Ko e hā ha faʻahinga “hao” mei he ‘ahiʻahí kuo fakahoko ʻe he Tamai Hēvaní maʻau? (vakai foki, ʻAlamā 13:27–30; 3 Nīfai 18:18–19).

1 Kolinitō 10:16–17; 11:16–30

ʻOku fakafaaitahaʻi kitautolu ʻe he sākalamēnití ko e kau muimui ʻo Kalaisi.

Neongo ko e ouau ʻo e sākalamēnití ko ha tukupā fakataautaha ia ʻi he vahaʻa ʻo ha fakafoʻituitui mo e ʻEikí, ka ʻoku toe hoko foki ia ko ha aʻusia ʻoku tau vahevahe mo e niʻihi kehé—ʻoku tau faʻa meimei maʻu fakataha maʻu pē ʻa e sākalamēnití ko ha Kāingalotu ʻi he sino pē taha. Lau ʻa e meʻa naʻe akoʻi ʻe Paula fekauʻaki mo e sākalamēnití, pea fakakaukau ki he founga ʻe ala tokoniʻi ai ʻe he ouau toputapu ko ʻení ʻa e “tokolahi” ke nau hoko ʻo “taha pē” ʻia Kalaisi (1 Kolinitō 10:17). Te ke lava fēfē ke maʻu ha ivi mei hono maʻu fakataha ʻo e sākalamēnití mo e kakai tui kehé? ʻOku tākiekina fēfē heni ʻa e founga hoʻo teuteu ki he sākalamēnití mo e founga ʻokú ke feinga ai ke tauhi hoʻo ngaahi fuakava ʻo e papitaisó?

1 Kolinitō 11:3–15

Ko e hā naʻe tohi ai ʻa Paula fekauʻaki mo e pūlou ʻo e ʻulú mo e ākenga ʻo e ʻulú?

Naʻe lave ʻa Paula ki he taufatungamotuʻa ʻo e valá mo e fōtungá ke akoʻi fekauʻaki mo e ngaahi vā fetuʻutaki ʻi he vahaʻa ʻo e tangatá, fefiné mo e ʻEikí. Neongo ʻoku ʻikai ke tau tauhi ʻa e ʻulungaanga ko ʻení he ngaahi ʻahó ni, ka te tau kei lava pē ʻo ako mei he lea ʻa Paula ʻi he 1 Kolinitō 11:11 ʻoku mahuʻinga ʻa e tangatá mo e fefiné ki he palani ʻa e ʻEikí, ʻi he nofo-malí mo e Siasí fakatouʻosi. Hangē ko ia ne akoʻi ʻe ʻEletā David  A. Bednar, “Naʻe fakataumuʻa ʻa e tangatá mo e fefiné ke na feakoʻaki, fefakamālohiaʻaki, fefaitāpuekinaʻaki, pea fefakakakatoʻaki” ʻi heʻena fakalakalaka fakataha ki he hakeakiʻí (“ʻOku Mau Tui ki he Angamaʻá,” Ensign pe Liahona, Mē 2013, 42; vakai foki, Maʻake 10:6–9).

1 Kolinitō 12–13

ʻOku foaki mai e ngaahi meʻafoaki fakalaumālié ke ʻaonga ki he fānau kotoa pē ʻa e Tamai Hēvaní.

Ko e lisi ʻo e ngaahi meʻafoaki fakalaumālie ʻi he 1 Kolinitō 12–13 ʻoku ʻikai ko hono kakató ia. Ka ko ha kamataʻanga lelei ia ke ke ʻiloʻi mo fakalaulauloto ai ki he ngaahi meʻafoaki fakalaumālie kuo foaki ʻe he Tamai Hēvaní maʻaú. Te ke lava ʻo tānaki atu ki he lisi ʻa Paulá ʻa e ngaahi meʻafoaki kuó ke fakatokangaʻi ʻi he niʻihi kehé, ʻiate koe, pe ʻi he kakai ʻi he folofolá. Kapau ʻoku ʻi ai haʻo tāpuaki fakapēteliake, ʻe lava ke tala atu foki ai ha niʻihi ʻo hoʻo ngaahi meʻafoaki fakalaumālié. ʻOku tokoni fēfē ʻa e ngaahi meʻafoaki ko ʻení ke tau langa e puleʻanga ʻo e ʻOtuá? Fakakaukau ki he meʻa te ke fai ke fekumi ai ki he “ngaahi foaki fungani leleí” (1 Kolinitō 12:31).

Vakai foki, Molonai 10:8–21, 30; Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 46:8–26; Ngaahi Tefito ʻo e Tuí 1:7.

ʻĪmisi
family study icon

Ngaahi Fakakaukau ki he Ako Fakafāmili e Folofolá mo e Efiafi Fakafāmili ʻi ʻApí

ʻI hoʻo lau mo ho fāmilí e folofolá, fekumi ki ha ueʻi fakalaumālie kae lava ke feau e ngaahi fie maʻu ho fāmilí. ʻE lava ke tokoni atu e ngaahi fokotuʻu ko ʻení:

1 Kolinitō 9:24–27

Koeʻuhí naʻe fakafehoanaki ʻe Paula ʻa hono moʻui ʻaki ʻo e ongoongoleleí ki he lele ʻi ha lova, te ke lava ʻo fai ha lova fakafāmili ke fakatātaaʻi ʻene ʻuhingá. Foaki ha kalauni ki he tokotaha kotoa pē ʻokú ne ʻosiki ʻa e lová, pea aleaʻi e founga ʻe ikuna ai ʻe he tokotaha kotoa pē ʻoku muimui faivelenga kia Sīsū Kalaisi ʻi he moʻui ní ʻa e pale “taʻe faʻa popó” (1 Kolinitō 9:25; vakai foki, 2 Tīmote 4:7–8). Ko e hā nai ha meʻa ʻe lava ke fai ʻe ha tokotaha hau ʻi he lová ke ne teuteu ai ki ha lova? Ko e hā ʻe lava ke tau fai ke teuteu ai ke foki ki he Tamai Hēvaní?

ʻĪmisi
kau lele ha faiʻanga lova

Naʻe fakafehoanaki ʻe Paula ʻa hono moʻui ʻaki ʻo e ongoongoleleí ki he lele ʻi ha lova.

1 Kolinitō 12:1–11

Fakakaukau ke tufa ki he tokotaha kotoa pē ha laʻipepa ʻoku tohi ʻi ʻolunga e hingoa ʻo ha mēmipa ʻe taha ʻo e fāmilí. Kole ki he tokotaha kotoa pē ke nau hiki e ngaahi meʻafoaki fakalaumālie ʻoku nau fakatokangaʻi ʻoku maʻu ʻe he tokotaha ko iá. Te ke lava leva ʻo paasi takai e ʻū laʻipepá kae ʻoua kuo maʻu ʻe he tokotaha kotoa pē ha faingamālie ke nau tohi ai e ngaahi meʻafoaki ʻa e mēmipa kotoa pē ʻi he fāmilí.

1 Kolinitō 12:3

Ko e hā ʻoku fie maʻu ai e Laumālie Māʻoniʻoní ke tau maʻu ha fakamoʻoni kia Sīsū Kalaisí? Ko e hā te tau lava ʻo fai ke fakaafeʻi ai e Laumālie Māʻoniʻoní ke fakamālohia ʻetau fakamoʻoni kiate Iá?

1 Kolinitō 12:12–27

ʻE lava ke hoko ʻa e fakatātā ʻa Paula ki ha sinó ko ha founga fakangalongataʻa ia ke aleaʻi ai ʻa e uouangataha ʻo e fāmilí. Hangē ko ʻení, ʻe lava ke feinga ʻa e kau mēmipa ʻo e fāmilí ke tā fakatātaaʻi ha sino ʻoku ʻi ai ʻa e telinga pē mo e mata (vakai, veesi 17). Ko e hā ʻoku fokotuʻu mai ʻe he ngaahi veesi ko ʻení fekauʻaki mo e founga ʻoku totonu ke tau feohi ai ko ha fāmilí?

1 Kolinitō 13:4–8

ʻE lava ke hoko ʻa e fakaʻuhinga ʻa Paula ki he [manavaʻofá] ko ha moto fakalaumālie ia ki ho fāmilí. Te ke lava ʻo vahe ki he mēmipa takitaha ʻo e fāmilí ke nau ako ha kupuʻi lea ʻi he veesi 4–8 pea akoʻi ki he toenga ʻo e fāmilí ʻa e ʻuhinga ʻo hono fakaʻaongaʻi ʻo e ngaahi fakaʻuhingá, sīpingá, mo e aʻusia fakatāutahá. ʻOku hoko fēfē ʻa e Fakamoʻuí ko ha sīpinga ʻo e ngaahi ʻulungaanga ko ʻení? Te mou lava foki ke ngaohi ha ʻū pousitā ki he kupuʻi lea takitaha pea fakaʻaliʻali ia ʻi homou lotofalé. Ke ke mohu founga!

Ki ha ngaahi fakakaukau lahi ange ki hono ako’i ‘o e fānaú, vakai ki he lesoni ʻo e uike ko ‘eni ʻi he Haʻu, ‘o Muimui ʻIate Au— Ki he Palaimeli.

Fakatupulaki ʻEtau Akoʻí

Fakaʻaliʻali ha potufolofola. Fakaʻaliʻali ha veesi ʻokú ke pehē ʻoku ʻuhingamālié ʻi ha feituʻu ʻe lava ke toutou mamata ki ai ʻa e kau mēmipa ʻo e fāmilí. Fakaafeʻi e toenga ʻo e fāmilí ke nau taufetongi ʻi hono fili ha potufolofola ke fakaʻaliʻali.

ʻĪmisi
houalotu sākalamēnití

“Ko e mā ʻoku mau tofitofí, ʻikai ko e feohiʻanga ia ʻi he sino ʻo Kalaisí? Pea koeʻuhí ʻoku taha pē ʻa e foʻi maá, ko kitautolu ko e tokolahi ko e sino pē taha” (1 Kolinitō 10:16–17).