“Ngondu Muanda Muteketa 21–27: Muaba ‘Udi Bia bungi Bifidibua Bia bungi Bidi Bilombibua’: Dilongesha ne Bipungidi 81–83” Luaku, Undonde—Bua mu Dîku ne mu Ekelezia: Dilongesha ne Bipungidi 2025 (2025)
“Dilongesha ne Bipungidi 81–83,” Luaku, Undonde—Bua mu Dîku ne mu Ekelezia: 2025
Diumvuija ku Kilisto ne Nsongaluma Mubanji Mumanyi wa Mukenji, kudi Heinrich Hofmann
Ngondu wa Muanda Muteketa 21– 27: Muaba “Udi Bia bungi Bifidibua Bia bungi Bidi Bilombibua”
Dilongesha ne Bipungidi 81–83
Mu Ngondu Muisatu 1832, Mukalenga wa kabikila Jesse Gausse bua kuikala mufidi wa ngenyi kudi Joseph Smith mu Bulombodi Bukulu bua Buakuidi bua Kulu (bubikidibua mpidiewu Bulombodi Bukulu bua Kumpala). Dilongesha ne Bipungidi 81 didi dibuluila kudi Muanetu Muluma Gause pa dibikila dipia-dipia dienda. Kadi Jesse kavua musadila ne lulamatu to, mpidiewu Frederick G. Williams uvua mubikidibua bua kumupingana. Muanetu Muluma muena dîna dia Williams kupingana Muanetu Muluma muena dîna dia Guase mu dibuluila.
Etshi tshidi mua kumueka bua diumvuija dikesa, kadi didi ne bulelela busunguluka: Mabuluila a bungi mu Dilongesha ne Bipungidi adi matuala kudi bantu bamanyika, kadi tudi mua kukeba misangu yonsu mishindu ya ku enzela buetu nkayetu (tangila 1 Nefi 19:23). Patudi tubala Mubelu wa Mukalenga kudi Frederick G. Williams bua kukolesha binu bidi bitenkakana, tudi mua kuela meji pa bantu batudi mua kukolesha (Dilongesha ne Bipungidi 81:5). Patudi tubala dibikila dia Mukalenga kudi bidimba bia Tshiapu tshia Pamua bua kudisuikakaja nkayabu ku bipungidi, tudi mua kuela meji pa bipungidi bietu. Ne tudi mua kubala mulayi Wenda, padiyi wamba ne Udi musuikibua panudi tuenza tshidiyi utuambila, bu Mudiye wakula kutudi (Dilongesha ne Bipungidi 82:10, 15). Tudi tuenza nunku bualu bua, bu mudi Mukalenga muakula, “Tshindi muambila umua Ndi muambila bonsu” (kanungu 5).
Tangila “Newel K. Whitney and the United Firm,” “Jesse Gause: Counselor to the Prophet,” mu Revelations in Context, 142–47, 155–57.
Ngenyi bua Kulonga mu Dîku ne mu Ekelezia
Dilongesha ne Bipungidi 81:4–5; 82:18–19
Newenza malu matamba buimpa kudi muntu neba.
Mu mifundu ya bungi mu Dilongesha ne Bipungidi 81–83, Mukalenga udi utubikila bua kuambuluisha bantu badi mu majinga batudi nabu. Ela meji pa kuenzela mifundu eyi pawudi ubipeta. Tshimua tshia ku bilejilu biumvuija tshidi mu Dilongesha ne Bipungidi 81:4– 5. Eyi idi imua nkoku idi mua kukuambuluisha bua kunana meji pa tunungu etu:
-
Mishindu kayi idi muntu mua kuikala “muteketa”? Tshinyi tshidi tshiumvuija “kubambuluisha”? Diba kayi didi mudimu wa buena Kilisto wa bakuabu mungambuluisha mpavua mudiumvua muteketa?
-
Tshinyi tshidi mua kuenza bua muntu ikala ne bianza “bilembelela”? Mushindu kayi undi mua “kujula” bianza abi?
-
“Binu bidi ne tuneka” bidi biumvuija tshinyi? Mushindu kayi udibi bikoleshibua?
Mushindu kayi udi Mupandishi muenza bintu ebi bueba?
Pamuapa dilonga kanungu aka kadi mua kukusaka bua kuvuluka muntu uwudi mua “kuambuluisha,” “kujula,” anyi “kukolesha.” Tshinyi tshiwudi mua kuenza bua kukuba muntu awu?
Tshinyi tshikuabu tshiwudi mulonga pa kusadila bakuabu mu Dilongesha ne Bipungidi 82:18–19? Udi kabidi mua kutangila video “Teachings of Thomas S. Monson: Rescuing Those in Need” (Tshisangi tshia Lumu Luimpa). Mushindu kayi uvua bidimba bia tshikongu tshia Muepiskopo Monson bileja tshidi tunungu etu tulongesha?
Teachings of Thomas S. Monson: Rescuing Those in Need
Tangila kabidi Yakoba 2:17-19; Mosiya 18:8-9; “Works of God” (video), ChurchofJesusChrist.org.
Works of God
Carl Heinrich Bloch (1834–1890), Kilisto Undopa Musami ku Beteseda, 1883, oil on canvas, 256x319 centimetele. Mize ya Universite wa Brigham Young, miula ne mpetu mifila kudi Jack R. ne Mary Lois Wheatley, 2001.
Dilongesha ne Bipungidi 82:3
Mupandishi mumpesha bia bungi ne mundomba bia bungi.
Dibala dia kanungu aka didi mua kukusaka bua kumonununa tshidi Nzambi mukupesha—bu bidi mu mabenesha a mubidi ne a nyuma. Lama esthi mu lungenyi pawudi ubala bidi bishala bia tshitupa 82. Tshinyi tshiwudi umvua Nzambi ukulomba?
Tangila kabidi “Because I Have Been Given Much,” Hymns, no. 219.
Dilongesha ne Bipungidi 82:8–10
Mikenji idi bujadiki bua Dinanga dia Nzambi buetu.
Pawikala wewa anyi muntu uwudi mumanya ukatu mudiabakena bua tshinyi Mukalenga mufila mikenji ya bungi, Dilongesha ne Bipungidi 82:8–10 didi mua kuambuluisha. Ngenyi kayi ya mu tunungu etu idi mua kukuambuluisha bua kumvuija muntu bua tshinyi udi musungula bua kulonda mikenji ya Mukalenga? Tshinyi tshiwudi mua kufuanyikija ne mikenji tshidi mua kuambuluisha? Udi mua kupeta ngenyi ya nsakidilu mu Dilongesha ne Bipungidi 1:37–38; 130:20–21 ne video “Blessed and Happy Are Those Who Keep the Commandments of God” (Tshisangi tshia Lumu Luimpa). Dimanya kayi didi dikulongesha bua kumona mikenji mikala mabenesha?
Blessed and Happy Are Those Who Keep the Commandments of God
Ela meji pa imua mikenji idi Nzambi ukupesha. Tshinyi tshidi mikenji eyi mikulongesha pa Yeya ne disua dienda? (tangila kanungu 8). Mushindu kayi uvua moyo weba mulengibua ku dilama mikenji eyi?
Tshinyi tshiwudi mulonga pa Mukalenga mu kanungu 10? Tshinyi tshiwudi wela meji tshidi tshiumvuija bua Mukalenga kuikala “musuikibua”? kanungu 15).
Mushindu kayi uvua Mukalenga mulama milayi yenda mu moyo weba? Tshinyi tshiwudi mua kuambila muntu udi kayi umvua musakibua bua kulama mikenji bualu kabena bapeta mabenesha avuabu bindila? Udi mupeta ngenyi mikuabuluisha mu mukenji wa Mukulu D. Todd Christofferson “Our Relationship with God”? (Liahona, Ngondu Muitanu 2022, 78–80).
Tangila kabidi Biena Bualu ne Nkonku, “Mikenji,” Tshisangi tshia Lumu Luimpa.
Dilongesha ne Bipungidi 82:10
Mukalenga mutubenesha mu mushindu wenda munena.
Muanetu Mukaji Virginia H. Pearce, tshidimba tshia kala tshia Bulombodi Bukulu Bunena bua Bansonga Bakaji, wakakula pa mamu uvua udiabakena kayi ne ditekemena pa bana benda bavua benza masungula mabi. Mu diumvua dienda dia bowa, wakateta bintu bionsu bivuaye mua kuela meji bua kukeba mabenesha a Mukalenga buabu. Bua kukumbaja ku masambila enda a munanunanu, wakapangadika kipatshila kavua kakola bua kukumbaja ka divudija dia kubuela mu ntempelo ne uvua mutuishibua ne Mukalenga neakuatshisha mulambu ewu munena mu dikudimuna mitshima ya bena benda. Mamu wakamba ne:
“Panyima pa bidimu dikumi bia divudija dibuela mu ntempelo ne masambila mashindama, ndi ne dibungama bua kuamba ne masungula a bana banyi kaavua mashintuluka to. …
“Kadi ndi ne. Ndi mukaji mushilangana. … Ndi ne mutshima muteketa. Ndi mûjibua ne lusa. Ndi mpindiewu mua kuenza bia bungi ne ndi mulekedibua ku ditshina, dipampakana, dipîla, kadiwu, ne bôwa. Ndi mufila diba dianyi dishikila ne ndi mukumbana bua kuindila Mukalenga. Ne ndi mupeta dimanya dia madimueshi manena a bukola bua Mukalenga. Udi utuma lusa luenda, mikenji mikesa idi ileja dinanga dienda buanyi ne bua bana banyi. Matekemena anyi akakudimuka. Bua kuindila bana banyi kukudimuka, ndi mutekemena midimu yenda ya lusa ne ndi mûjibua ne kusakidila buabu. …
“Masambila anyi akakudimuka. Ndi ndeja dinanga dinena ne ndi ntamba kusakidila. … Midimu ya Mukalenga mu njila yenda minena, ne ndi bushuwa mûjibua ne ditalala didi dipita ngumvuilu yonsu” (mu “Prayer: A Small and Simple Thing,” At the Pulpit [2017], 288–89).
Dilongesha ne Bipungidi 83
“Bakaji bakamba ne bana ba nshiya nebikala bambuluishibua.”
Mu ngondu Muinayi 1832, muvuaye mulongeshibua kudi Mukalenga, Joseph Smith kuya bula bua 1288 kilometela bua kukumbula Bansantu bavua basangila mu Missouri (tangila Dilongesha ne Bipungidi 78:9). Pavuaye koku, uvua mukumbula nsangilu uvua ne bakaji bakamba ba bungi bavua bakolesha bana babu nkayabu. Munkatshi muabu muvua Phebe Peck ne Anna Rogers, bavua Muambi mumanya nkayenda. Mu Missouri 1830, mêyi a mbulamatadi kupesha bakaji bakamba manema matshintshika bua bintu bia ba bayabu bafua. Tshinyi tshiwudi mulonga ku tshitupa 83 pa mushindu udi Mukalenga umvua bua bakaji bakamba ne bana ba nshinya? Udi mumanya muntu kampanda mu tshitupa etshi udi mua kupeta dinanga ne bukubi bieba anyi? Mishindu kayi mikuabu iwudi mua kuabanya biwudi nabi ne bakaji bakamba, bana ba nshiya, ba mamu badi nkayabu, ne bakuabu badi mu majinga?
Tangila kabidi Yeshaya 1:17; Yakobo 1:27.
Bua ngenyi ya bungi, tangila malu a ngondu ewu a Liahona ne makazina a Bua Dikankamika dia Bansonga .
Ngenyi bua Kulongesha Bana
Dilongesha ne Bipungidi 81:3
Ndi mua kusambila Nzambi ne dîyi anyi mu mutshima [wanyi].
-
Pa udi ubala Dilongesha ne Bipungidi 81;3 ne bana beba, bambuluisha bua kuela meji pa miaba mishilashilangana “ya patoka” ne “ya mu musokoku” idibu mua kusambila. Udi kabidi mua kumvua anyi kuimba nabu musambu pa disambila, bu mudi “Secret Prayer” (Misambu, no. 144). Abanyanganayi pa musambu udi ulongesha bulelela bua mushinga wa disambila. Udi kabidi mua kuakula bua kuyikila ne kanemu kudi Tatu wa mu Diûlu.
-
Bua kukankamika bana beba bua kusambila mu mitshima yabu, udi mua kubapesha mioyo ya mabeji ne kubabikila bua kuzola anyi kufunda tshintu tshidibu bajinga bua kusambila kudi Tatu wa mu Diûlu. Jadika ne Tatu wa mu Diûlu mumanya bitudi tuela meji ne tumvua ne Udi mua kuteleja masambila etu nansha tuetu katuyi babiamba dîyi dikola. Udi mua kuabanyangana nabu dimanya pawuvua musambila mu mutshima ne Tatu wa mu Diûlu wakakuteleja.
Dilongesha ne Bipungidi 81:5
Mukalenga mmusua bua mema kuambuluisha bantu badi mu dijinga.
-
Ne bana beba, zolayi bimfuanyi bia bianza ne binu, ne konka bana beba bua kupeta bitupa ebi bia mubidi mu Dilongesha ne Bipungidi 81:5. Tshinyi tshidi Mukalenga mutulomba bua kuenza mu kanungu aka? Udi mua kuabanyangana ne muntu yonsu mushindu udi bantu bakukolesha pawuvua mumvua “buteketa” anyi “tuneka.” Video “Pass It On” (ChurchofJesusChrist.org) Tshidi mua kupesha bana beba ngenyi pa mushindu udibu basadila bakuabu. Udi kabidi bua kuimba musambu pa kusadila, bu mudi “Have I Done Any Good?” (Hymns, no. 223). Ela meji pa kuambuluisha bana beba bua kuenza ndongama bua kuambuluisha nansha muntu umua udi mu dijinga mu lumingu elu.
2:18Pass It On
-
Udi kabidi mua kuenzela bimfuanyi anyi video bua kuamba miyuki mipepela ya Yezu Kilisto usadila bakuabu (tangila bimfuanyi mu tshifundu ewu Mukanda wa Bimfuanyi Bizola, nos. 41, 42, 46, 47; anyi umua wa 55; Bimfuanyi bia Bibiliya mu Tshisangi tshia Lumu Luimpa). Mushindu kayi utudi mua kulonda tshilejilu tshia Mupandishi mu diambuluisha bakuabu?
Tudi mua kusemena kudi bantu badi mu majinga muvua Mupandishi muenza.
Ambuluisha bana beba bua kupeta meji abu a nyuma. Kulongesha kudi kumvuija nangananga kutangalaja bulelela—bidi biumvuija kuambuluisha bantu bakuabu bua kulua balongi badikadila. Pamutu pa kuambila bana beba mushindu udibu mua kusadila bakuabu, bu tshilejilu, bakankamika bua kukeba buludiki bua Mukalenga bua kumanya udibu mua kuambuluisha.
Dilongesha ne Bipungidi 82:10
Tatu wa mu Diûlu mmulaya mabenesha pandi ndienzeja bua kumutumikila.
-
Wewa ne bana beba nudi mua kutangila mu Dilongesha ne Bipungidi 82:8–10 bua mandamuna ku lukonku “Buatshinyi Tatu wa mu Diûlu mutupesha mikenji?” Udi mua kujinga kuambuluisha bana beba bua kuela meji pa bilejilu bia mikenji yenda (tangila, tshilejilu, Exode 20:4–17; Matayo 22:37–39; Dilongesha ne Bipungidi 89:5–17). Bidi mua kuambuluisha pawikala wewa ne bana beba mua kupeta anyi kuzola bimfuanyi bia kufuanyikija imua a yoyi. Mushindu kayi udi mikenji ya Tatu wa mu Diûlu ileja dinanga dia Nzambi buetu?
-
Pamuapa dinaya dikesa didi mua kuambuluisha bana beba bua kumona mikenji ya Nzambi bu mabenesha, kayiyi majitu to. Muntu umua udi mua kufila maludiki bua kuambuluisha muntu mukuabu, udi ne mesu majika tshilamba, bua kuenza tshintu bu mudi kuenza sandwich anyi kuzola tshimfuanyi. Ela meji pa tshintu tshidi tshisekesha ne tshifuka! Pashisha akula pa mushindu udi mikenji ya Nzambi idi bu mudi maludiki a dinaya edi.
Bua ngenyi ya bungi, tangila bualu bua ngondu ewu bua makazina a Mulunda .