Seminelí
Siviʻi Hono 9 Hoʻo Akó: Molomona 7–ʻEta 15


“Siviʻi Hono 9 Hoʻo Akó: Molomona 7–ʻEta 15,” Tohi ʻa Molomoná – Tohi Lēsoni ʻa e Faiakó (2024)

“Siviʻi Hono 9 Hoʻo Akó,” Tohi ʻa Molomoná – Tohi Lēsoni ʻa e Faiakó

Siviʻi Hono 9 Hoʻo Akó

Molomona 7ʻEta 15

ʻĪmisi
ko ha talavou ʻoku falala ki ha fuʻu ʻakau

ʻE lava ke tokoni hoʻo fakakaukauloto mo vakaiʻi hoʻo ako fakalaumālié ke ke ofi ange ai ki he Fakamoʻuí. ʻE lava ke tokoniʻi koe ʻe he lēsoni ko ʻení ke ke manatuʻi mo vakaiʻi ʻa e founga kuo tokoniʻi ai koe ʻe hoʻo ngaahi aʻusia ʻi he Molomona 7ʻEta 15 ke ke tupulaki fakalaumālié.

Tokoni ke fakaʻaongaʻi ʻe he kau akó ʻa e fakafuofuaʻi pē kitá ke haʻu kia Kalaisi. ʻE lava ke tokoni ʻa e toutou fakafuofuaʻí ke vakai ai ʻa e kau akó ki he founga ʻoku fakaʻau ke nau hangē ange ai ko e Fakamoʻuí. Fakaafeʻi ʻa e kau akó ke fakakaukau ʻi he faʻa lotu ki he meʻa ʻoku nau ʻilo mo ongoʻi fekauʻaki mo Sīsū Kalaisí. Poupouʻi kinautolu ke fakafuofuaʻi fakamātoato ʻenau fakalakalaká mo fakakaukauʻi ha ngaahi liliu te nau lava ʻo fakahoko ʻi heʻenau feinga ke moʻui ʻaki ʻEne ongoongoleleí.

Teuteu ʻa e tokotaha akó: Fakaafeʻi ʻa e kau akó ke toe vakaiʻi ʻa e meʻa kuo nau akó ʻaki hono fakaʻosi ʻa e fakamatala ko ʻení: “Ko e lēsoni ʻe taha mei he Molomona 7ʻEta 15 te u fie vahevahe mo ha kaungāmeʻá ko e …”

Ngaahi ʻEkitivitī Ako ʻOku Ala Fakahokó

ʻE maʻu ʻe he kau akó ʻi he lēsoni ko ʻení ha ngaahi faingamālie ke fakamatalaʻi ʻa e mahuʻinga ʻo e Tohi ʻa Molomoná ʻi hono Fakafoki Mai ʻo e ongoongoleleí pea ke fakakaukauloto ki heʻenau feinga ke ngāue ʻaki ʻa e tui kia Sīsū Kalaisí. Mahalo naʻe fakamamafaʻi ʻi he ako hoʻo kalasí ʻa e Molomona 7ʻEta 15 ha ngaahi moʻoni kehe mei he ngaahi moʻoni ʻi he ngaahi ʻekitivitī ko ʻení. Kapau ko ia, te ke lava ʻo liliu ʻa e ngaahi ʻekitivitií ke fakakau ai ʻa e ngaahi moʻoni ko iá.

Ngaahi siakale ʻi ha sinoʻi ʻakau

ʻOku fakataumuʻa ʻa e konga ko ʻeni ʻo e lēsoní ke teuteuʻi ʻa e kau akó ke nau fakamatalaʻi ha niʻihi ʻo e ngaahi meʻa naʻa nau akó pea ke vakaiʻi ʻa e ngaahi taumuʻa naʻa nau fokotuʻu lolotonga ʻenau ako ʻa e Molomona 7ʻEta 15. ʻE lava ke hoko ʻeni ko ha taimi lelei ke fakaafeʻi ʻa e kau akó ke vahevahe ʻenau ngaahi tali mei he ʻekitivitī teuteú.

Fakaʻaliʻali ha fakatātā ʻo e ngaahi siakale ʻi ha sinoʻi ʻakaú pea kole ki he kau akó ke vahevahe ʻa e meʻa te tau lava ʻo ako fekauʻaki mo ha fuʻu ʻakau ʻi heʻetau vakavakaiʻi hono ngaahi siakalé.

ʻĪmisi
tefitoʻi ʻakau mo ha ngaahi siakale ʻi he sinoʻi ʻakaú

Naʻe akoʻi ʻe Palesiteni Tieta F. ʻUkitofa, ʻi heʻene kei ʻi he Kau Palesitenisī ʻUluakí ʻo pehē:

ʻOku fakaofo hono lahi e meʻa ʻoku lava ke tau ʻilo kau ki he moʻuí ʻi heʻetau ako ki natulá. Hangē ko ʻení, ʻe sio e kau saienisí ki he tupu e sino ʻo e ʻakaú ʻo nau vavaloʻi e anga ʻo e ʻeá mo e anga e tupu ʻa e ʻakaú ʻi he taʻu ʻe laungeau pe lauiafe kuo hilí. Ko e taha ʻo e ngaahi meʻa ʻoku tau ʻilo mei he ako ki he tupu ʻa e ʻakaú, ʻoku nau tupu lelei he ngaahi faʻahitaʻú he taimi ‘oku sai ai ʻa e ʻeá. Kapau ʻoku ʻikai lelei e faʻahitaʻú, ʻoku nau tupu tuai kae tuku honau iví ki he ngaahi tefitoʻi ʻelemēniti ʻe fie maʻu ke nau moʻui aí. (Dieter F. Uchtdorf, “ʻO e Meʻa Mahuʻinga Tahá,” Ensign pe Liahona, Nōvema 2010, 19)

Hangē ko e ʻuluʻakaú, ʻoku tau maʻu ha ngaahi vahaʻataimi ʻo e tupulakí mo ha ngaahi taimi ʻoku tau ongoʻi ai hangē ʻoku mālō pē ʻetau kei moʻuí. ʻOku tau aʻusia takitaha ʻa e tupulakí ʻi ha ngaahi founga kehekehe pea ʻi ha tuʻunga kehekehe. Fakakaukau ki ha ngaahi taimi ʻi hoʻo moʻuí naʻá ke aʻusia ai ha tupulaki fakalaumālie.

  • Ko e hā ha niʻihi ʻo e ngaahi tūkunga naʻá ne tokoniʻi koe ke ke tupulaki fakalaumālié? Ko e hā ʻa e faʻahinga tupulaki naʻá ke aʻusiá?

  • Ko e hā ha ngaahi founga te tau lava ai ʻo vakaiʻi maʻu pē ʻetau tupulaki fakalaumālié?

Te ke maʻu ha faingamālie ʻi he lēsoni ko ʻení ke fakamatalaʻi ha konga ʻo e ngaahi meʻa naʻá ke akó pea mo vakaiʻi ʻa e ngaahi taumuʻa naʻá ke fokotuʻu lolotonga hoʻo ako ʻa e Molomona 7ʻEta 15.

Fakamatalaʻi ʻa e mahuʻinga ʻo e Tohi ʻa Molomoná

ʻI he konga ko ʻeni ʻo e lēsoní, ʻe fakaafeʻi ʻa e kau akó ke nau fakamatalaʻi ʻa e mahuʻinga ʻo e Tohi ʻa Molomoná ʻi hono Fakafoki Mai ʻo e ongoongoleleí. Te nau lava ʻo fakaʻaongaʻi ʻa e meʻa naʻa nau ako ʻi he Molomona 8. Kapau ʻe fiemaʻu, te ke lava ʻo fakalahi ʻa e ʻekitivitií ke fakakau ai ʻa e fatongia ʻo e Tohi ʻa Molomoná ʻi he tokoni ki hono tānaki fakataha ʻo ʻIsilelí, ʻo fakaʻaongaʻi ʻa e 3 Nīfai 21.

Mahalo te ke fie vahevahe ʻa e kau akó ki ha ngaahi hoa, hangē ko e kau faifekaú. Ko e founga ʻe taha ke fai ai ʻení ko hono hiki ʻi ha ʻū laʻipepa ha ngaahi feituʻu pe fonua kehekehe ke vahe ki ai ha ngāue fakafaifekau. Hiki ʻa e feituʻu ngāue fakafaifekau takitaha ʻi ha laʻipepa kehekehe ʻe ua. Tufa leva ʻa e ʻū laʻipepá ki he kalasí. ʻE lava ke kumi ʻe he kau akó honau hoá ʻaki ʻenau fekumi ki he tokotaha ʻokú na maʻu ʻa e feituʻu ngāue fakafaifekau tataú.

Fakakaukauloto ko ha faifekau koe ʻokú ke fakamatalaʻi ʻa e mahuʻinga ʻo e Tohi ʻa Molomoná ʻi hono Fakafoki Mai ʻo e ongoongoleleí. ʻOku ʻamanaki ke ke ʻoange ha tatau ʻo e Tohi ʻa Molomoná ki ha taha ke ne lau.

Teuteuʻi ʻa e meʻa te ke lea ʻakí ʻo fakaʻaongaʻi ha potufolofola ʻe taha pe lahi ange ʻi he Molomona 8. Te ke lava foki ʻo fakaʻaongaʻi ʻa e peesi talamuʻaki ʻo e Tohi ʻa Molomoná. Kumi ha ngaahi faingamālie ke fakamatalaʻi ʻa e founga ʻoku tokoniʻi ai kitautolu ʻe he Tohi ʻa Molomoná ke tau tui kia Sīsū Kalaisí.

Takatakai holo ʻi he loki akó, ʻo tokoni ki he ngaahi hoá ʻo ka fiemaʻu. Kapau ʻoku fiemaʻu tokoni ʻa e kau akó ki hono kumi ha ngaahi potufolofola, ʻe lava ke ke fakahinohino kinautolu ki he Molomona 8:14–16, 25–26, 34–35. Kapau ʻe fiemaʻu, fakamanatu ange ʻoku ʻuhinga ʻa e veesi 16 mo e 25 kia Siosefa Sāmita.

Hili ha taimi feʻunga, fakaafeʻi ʻa e ngaahi hoá ke fakatātaaʻi ʻa e tūkungá mo ha hoa ʻe taha. Ka ʻi ai ha taimi feʻunga, ʻe lava ke akoako ʻa e ngaahi hoá ke fakamatalaʻi ki ha hoa kehe.

Fakakaukauloto ki he ngaahi palani ke ngāue ʻaki ʻa e tui kia Sīsū Kalaisí

ʻE lava ke tokoniʻi ʻe he konga ko ʻeni ʻo e lēsoní ʻa e kau akó ke nau fakakaukauloto ki heʻenau feinga ke ngāue ʻaki ʻa e tui kia Sīsū Kalaisí. ʻE lava ke fakafehoanaki ʻe he kau akó hono ngāue ʻaki ʻa e tui kia Sīsū Kalaisí ki hano taʻo ha mā.

Kapau ʻe lava, ʻomi ha poulu mo e ngaahi meʻa ʻoku fiemaʻu ke ngaohi ʻaki ha foʻi maá. Te ke lava foki ʻo ʻomi ha foʻi mā ke vahevahe mo e kau akó. Fakaafeʻi ʻa e kau akó ke fakamatalaʻi nounou ʻa e founga hono ngaohi ʻo e maá ʻaki hono ʻeke ha ngaahi fehuʻi hangē ko ʻení:

ʻĪmisi
  • Ko e hā ha ngaahi meʻa ʻoku ngaohi ʻaki ha foʻi mā?

  • Makehe mei hono fakatahaʻi ʻo e ngaahi meʻa ʻoku ngaohi ʻakí, ko e hā mo ha toe meʻa ʻoku fiemaʻu ke ke fai ke ngaohi ha foʻi mā?

ʻE lava ke kau ʻi he ngaahi meʻa ʻoku ngaohi ʻaki ha foʻi maá ʻa e mahoaʻá, ʻīsité, māsimá, mo e vaí. Mahalo te ke fiemaʻu foki ha taimi ke tupu ai ʻa e maá, pea ʻoku fiemaʻu ke ke taʻo ia.

ʻE lava ke fakafehoanaki ʻa e taʻo maá ki hono ngāue ʻaki ʻo e tui kia Sīsū Kalaisí. Ko e ngaahi ola, fakamoʻoni, pe mana ʻokú ke fekumi ki aí ʻoku hangē ia ko e foʻi mā kuo ʻosi taʻó. ʻE lava ke fakatatau hoʻo ngaahi feinga ke ngāue ʻaki ʻa e tui kia Sīsū Kalaisí ki he ngaahi meʻa ʻoku ngaohi ʻakí, taimi ʻoku tupu aí, mo hono taʻo ʻo e maá. ʻI he ngaahi lēsoni kimuí ni maí, naʻá ke ako ai ha ngaahi talanoa ʻo ha niʻihi fakafoʻituitui naʻa nau tui kia Sīsū Kalaisi (vakai, ʻEta 3:1–16; 12:6–22). Naʻá ke ako foki e ngaahi lea ʻa e kau palōfitá ʻi hono fakaafeʻi koe ke ngāue ʻaki hoʻo tui ki he ʻEikí pea fekumi ki ha ngaahi maná (vakai, Molomona 9:15–27; ʻEta 12:6–9).

Te ke lava ʻo fakafehoanaki lelei ange ʻa hono ngāue ʻaki ʻo e tuí ki hono ngaohi ʻo e maá ʻaki hano aleaʻi ha niʻihi ʻo e ngaahi meʻá ni: ʻoku hangē ʻa e tatali ki he ʻEikí ko e taimi ʻoku tupu aí (vakai, ʻĪsaia 40:31), ʻoku hangē hono tauhi ʻetau ngaahi fuakavá ko e māsimá (vakai, Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 101:39), pea ʻoku hangē ʻa e mālohi ʻo e Fakamoʻuí ko e vaí (vakai, Sione 4:14).

Lau ʻa e Molomona 9:19–21; ʻEta 3:9; 12:6–9 ke tokoni ke ke manatuʻi ʻa e meʻa naʻá ke ako fekauʻaki mo e tui kia Sīsū Kalaisí pea mo e ngaahi palani kuó ke fokotuʻú.

Fakaafeʻi ʻa e kau akó ke fakakaukau ki he ngaahi ola, fakamoʻoni, pe mana ʻoku nau fekumi ki aí ʻi heʻenau tali ʻa e ngaahi fehuʻi ko ʻení. Mahalo te ke fie fakaʻaliʻali ʻa e ngaahi fehuʻí pea fakaafeʻi ʻa e kau akó ke tali ʻi heʻenau tohinoa akó.

  • Ko e hā kuó ke fai ke ngāue ʻaki ai hoʻo tui kia Sīsū Kalaisí?

  • Kapau ʻoku hangē hono ngāue ʻaki ʻa e tui kia Sīsū Kalaisí ko e taʻo maá, ko e konga fē ʻo e ngāué ʻokú ke lolotonga ʻi aí? ʻOkú ke kei tānaki nai pe fefiohi ʻa e ngaahi meʻa ʻoku ngaohi ʻakí? ʻOkú ke tatali nai ke tupu ia? ʻOku taʻo nai ʻa e maá? Pe kuó ke ʻosi kai ʻe koe ʻa e maá? Fakamatalaʻi hono ʻuhingá.

  • Ko e hā ha ngaahi faingataʻa kuó ke aʻusia pe ʻoku kei fiemaʻu ke ke ikunaʻi? Ko e hā kuó ne tokoniʻi pe ʻe lava ke ne tokoniʻi koe ke ke ikunaʻi kinautolu?

  • ʻOkú ke ongoʻi kuo tāpuekina fēfē nai koe ʻi hoʻo ngaahi feinga ke ngāue ʻaki ʻa e tui kia Sīsū Kalaisí?

Fakaafeʻi ha kau ako ʻe loto-fiemālie ke vahevahe ʻenau ngaahi aʻusia ʻi hono ngāue ʻaki ʻa e tui kia Sīsū Kalaisí pea mo e tokoni kuó ne fai ki heʻenau moʻuí. Fakakaukau ke vahevahe hoʻo fakamoʻoni ki he founga kuo tāpuekina ai koe ʻi hono ngāue ʻaki ʻa e tui kia Sīsū Kalaisí.