Seminelí
Hilamani 10: ʻOku Tāpuakiʻi ʻe he ʻEikí ʻa Nīfai


“Hilamani 10: ʻOku Tāpuakiʻi ʻe he ʻEikí ʻa Nīfai,” Tohi ʻa Molomoná – Tohi Lēsoni ʻa e Faiakó (2024)

“Hilamani 10,” Tohi ʻa Molomoná – Tohi Lēsoni ʻa e Faiakó

Hilamani 10

ʻOku Tāpuakiʻi ʻe he ʻEikí ʻa Nīfai

ʻĪmisi
finemui ʻoku fakalaulauloto

Hili ʻa e ngaahi kikite ʻa Nīfai kau ki hono fakapoongi ʻo e tuʻi fakamaau lahí, naʻá ne fakakaukau ki he meʻa kotoa pē kuo fakahā ange ʻe he ʻEikí kiate iá, ka naʻá ne loto-foʻi foki koeʻuhí ko e faiangahala ʻa e kakaí. ʻI heʻene foki ki ʻapí, naʻá ne aʻusia ha meʻa fakaofo ʻa ia naʻe tāpuekina ai ia ʻe he ʻEikí ʻi heʻene faivelenga ʻi hono fai Hono finangaló. ʻE lava ke tokoniʻi koe ʻe he lēsoni ko ʻení ke mahino ʻa e ngaahi moʻoni mei he aʻusia ʻa Nīfaí ʻa ia te ne lava ʻo fakaafeʻi ʻa e fakahinohino mo e mālohi ʻo e ʻEikí ki hoʻo moʻuí.

Fakaafeʻi ʻa e kau akó ke nau fatongia ʻaki ʻenau akó. Neongo ʻoku mahuʻinga ʻa e fatongia ʻo e faiakó, ka ʻoku fatongia ʻaki ʻe he kau akó ʻa ʻenau akó. ʻOku fakamāmaʻi ʻa e kau akó ʻi he taimi ʻoku nau fekumi ai ʻi he folofola ʻa e ʻOtuá ke ʻiloʻi ʻa e ngaahi moʻoni fekauʻaki mo Sīsū Kalaisi mo ʻEne ongoongoleleí ʻiate kinautolu pē. Tokoniʻi hoʻo kau akó ke nau vakai ki he mahuʻinga ʻo e fakakaukauloto fakatāutahá, fakalaulaulotó, mo e fengāueʻaki fakakalasí.

Teuteu ʻa e tokotaha akó: Fakaafeʻi ʻa e kau akó ke lau ʻa e Hilamani 10 pea ke kumi ʻa e meʻa te nau lava ʻo ako mei he sīpinga ʻa Nīfaí ʻa ia te ne lava ʻo tāpuekina ʻenau moʻuí.

Ngaahi ʻEkitivitī Ako ʻOku Ala Fakahokó

Hoko ʻo feʻunga

Fakakaukau ke kamata ʻa e kalasí ʻaki hano fakaafeʻi ha tokotaha ako ʻokú ne ʻilo ʻa e founga ke fakahoko ai ha taukei pau, hangē ko hono haʻi ha hēkesi, ke fakamatalaʻi ki ha tokotaha ako kehe ʻa e founga ke fakahoko ai iá. Hili ha kiʻi feinga nounou, ʻe lava leva ʻe he tokotaha ako ʻokú ne ʻiló ʻo fakaʻaliʻali ki he tokotaha ako ʻe tahá ʻa e founga ke fakahoko ai ʻa e pōtoʻi ngāué. Kapau te ke fili ke fai ʻeni, hiki fakalaka ki he fehuʻi hono ua ʻoku hoko maí.

  • Te ke lava nai ʻo fakakaukau ki ha taimi naʻá ke ako ai ha meʻa mei he sīpinga ʻa ha taha kehe? Ko e hā ia?

  • Ko e hā ʻoku ngāue lelei ai ʻa e ako ʻi he faʻifaʻitakiʻangá?

Te ke maʻu ʻi he ʻahó ni ha ngaahi faingamālie ke ako ʻa e ngaahi moʻoní mei he sīpinga ʻa e palōfita ko Nīfaí. Mahalo te ke manatuʻi naʻe tukuakiʻi hala ʻa Nīfai naʻá ne kau ʻi hono fakapoongi ʻo e tuʻi fakamaau lahi ʻo e kau Nīfaí (vakai, Hilamani 9:16–20). Naʻe ʻiloʻi ʻe Nīfai ʻa e tokotaha fakapoó ʻi he ueʻi ʻa e laumālié pea naʻe fakatauʻatāinaʻi ia (vakai, Hilamani 9:20–38). ʻI he foki ʻa Nīfai ki ʻapí, naʻá ne aʻusia ha meʻa mahuʻinga mo e ʻEikí ʻa ia ʻoku lekooti ʻi he Hilamani 10. ʻE tokoni ʻa e ʻekitivitī ʻe tolu ko ʻení ki hono tataki hoʻo ako ʻa e vahé.

Fakakaukau ke tufa ki he kau akó ʻa e ngaahi laʻipepa tufa ko ʻení pea fakaafeʻi kinautolu ke fakakakato ʻa e ngaahi ʻekitivitií.

Te ke lava ʻo vahevahe ʻa e kau akó ki ha fanga kiʻi kulupu iiki ke fakakakato ha taha ʻo e ngaahi ʻekitivitī akó. Fakapapauʻi ke fokotuʻu ha taki fealēleaʻaki ki he kulupu takitaha. Hili hono maʻu ʻe he kau akó ha taimi feʻunga ke fakakakato ʻa e ʻuluaki ʻekitivitī akó, faʻu ha ngaahi kulupu foʻou pea ʻai ke nau fakakakato ha ʻekitivitī ako kehe. ʻE lava pē ke toutou fakahoko ʻeni kae ʻoua kuo ngāue ʻa e kau akó ʻi he ngaahi ʻekitivitī ako kotoa ʻe tolú.

Ko ha fakakaukau ʻe taha ko hano ʻoange ha taimi ki he kau akó ke ako fakafoʻituitui ai ʻa e ngaahi meʻa mei he ʻū laʻipepa tufá pea teuteu ha lēsoni nounou fekauʻaki mo e meʻa naʻa nau akó. Hili iá ʻe lava ke ke ʻoange ki he kau akó ha ngaahi faingamālie ke akoʻi ʻenau lēsoní ki ha kiʻi kulupu tokosiʻi, pe ko e akoʻi ʻe ha niʻihi ʻe loto fiemālie ke akoʻi ʻenau lēsoní ki he kalasí.

ʻEkitivitī Ako 1: Ko e Fakalaulaulotó mo e Fakahā Fakatāutahá

Ko e hā kuó ke ako fekauʻaki mo hono maʻu ʻo e fakahaá ʻi hoʻo moʻuí? ʻI he konga ʻuluaki ʻo e Hilamani 10, ʻoku tau ako ai fekauʻaki mo ha meʻa naʻe aʻusia ʻe Nīfai ʻo ne maʻu ai ha fakahā mo ha mālohi mei he ʻOtuá. ʻOku akoʻi mai ʻe he sīpinga ʻa Nīfaí ʻa e founga te tau lava ai ʻo fakatupulaki ʻetau malava ke maʻu mo ʻiloʻi ʻa e fakahā mei he ʻEikí.

Lau ʻa e Hilamani 10:1–3, ʻo kumi ʻa e meʻa naʻe tupu ai hono maʻu ʻe Nīfai ha fakahā mei he ʻEikí.

  • Ko e hā naʻá ke maʻú?

Fakatokangaʻi ʻa e foʻi lea fakalaulaulotó ʻi he veesi 2 mo e 3. Mahalo te ke fie fakaʻilongaʻi ʻa e foʻi lea ko ʻení ʻi hoʻo folofolá.

Ko e moʻoni ʻe taha te tau lava ʻo ako mei he ngaahi veesi ko ʻení ʻoku teuteuʻi kitautolu ʻe he fakalaulauloto ki he ngaahi meʻa ʻa e ʻEikí ke tau maʻu fakahā.

  • Te ke fakamatalaʻi fēfē nai ʻa e fakalaulaulotó ki ha taha ʻoku ʻikai ke ne fakapapauʻi pe ko e hā ia?

  • Ko e hā ʻe ala tokoni ai ʻa e fakalaulaulotó ke tau maʻu ha fakahaá?

Naʻe akonaki ʻa Palesiteni M. Lāsolo Pālati ʻo e Kōlomu ʻo e Kau ʻAposetolo ʻe Toko Hongofulu Mā Uá ʻo pehē:

ʻOku mahuʻinga ke tau kiʻi tuʻu hifo ʻo fakafanongo pea muimui ki he Laumālié. ʻOku fuʻu lahi fau ʻa e ngaahi meʻa ʻokú ne tohoakiʻi ʻetau tokangá, ʻo mahulu ange ia ʻi ha toe meʻa ʻi he hisitōlia ʻo e māmaní.

ʻOku fiemaʻu ʻe he tokotaha kotoa pē ha taimi ke fakalaulauloto mo fakakaukau ai. Naʻa mo e Fakamoʻui ʻo e māmaní ʻi Heʻene kei ngāue fakafaifekau ʻi he māmaní, naʻe kei ʻi ai pē Hono taimi ke fai ia. (M. Russell Ballard, “Ke mou Fakalongolongo, pea ʻIloʻi ko e ʻOtuá Au” [Fakataha lotu ʻa e Potungāue Ako ʻa e Siasí maʻá e kakai lalahi kei talavoú, 4 Mē, 2014], broadcasts.ChurchofJesusChrist.org)

  • Ko e hā ha niʻihi ʻo e ngaahi meʻa ʻokú ne tohoakiʻi ʻetau tokangá ʻa ia te ne lava ʻo fakafaingataʻaʻiaʻi ʻetau fakalaulauloto ki he ngaahi meʻa fakalaumālié?

  • Ko e hā ha niʻihi ʻo e “ngaahi meʻa ʻa e ʻEikí” te ke ala tuku ha taimi ke fakalaulauloto ki aí?

  • Ko e hā ha ngaahi aʻusia kuó ke maʻu pe ʻokú ke ʻilo fekauʻaki mo e iku ʻa e fakalaulaulotó ki hono maʻu ʻo e fakahaá?

Fakakaukau ki ha taumuʻa te ke lava ʻo fakahoko ke fakaʻaongaʻi ʻa e moʻoni ko ʻení ʻi hoʻo moʻuí. Fakakaukau ke lekooti hoʻo taumuʻá ʻi hoʻo tohinoa akó.

ʻEkitivitī Ako Hono 2: Feinga ke Fakahoko ʻa e Finangalo ʻo e ʻEikí ʻi he Loto-Vilitaki Taʻe-tūkua

Fakakaukau ki ha taimi naʻe kole atu ai ke ke fai ha meʻa naʻe ngali fuʻu faingataʻa. Naʻe ʻoange ʻe he ʻEikí ki he palōfita ko Nīfaí ha ngaahi fekau faingataʻa ʻi Heʻene kole ange ke ui ʻa e kau Nīfai faiangahalá ke fakatomalá. Neongo naʻe faingataʻa, ka naʻe ngāue faivelenga ʻa Nīfai ke muimui ki he finangalo ʻo e ʻEikí.

Lau ʻa e Hilamani 10:4–5 pea kumi ʻa e meʻa naʻe folofola ʻaki ʻe he ʻEikí kia Nīfai koeʻuhí ko ʻene faivelengá.

  • Ko e hā ha ngaahi foʻi lea pe ngaahi kupuʻi lea ʻe niʻihi ʻoku makehe kiate koe ʻi he ngaahi veesi ko ʻení? Ko e hā hono ʻuhingá?

Ko e moʻoni ʻe taha ʻoku lava ke tau ako mei he ngaahi veesi ko ʻení ʻi he taimi ʻoku tau feinga ai ke fakahoko ʻa e finangalo ʻo e ʻEikí mo tauhi kiate Ia ʻi he loto-vilitaki taʻetūkuá, ʻe tāpuakiʻi kitautolu ʻe he ʻEikí ʻi ha ngaahi founga lahi.

  • Ko e hā ʻe lava ke ne fakafaingataʻaʻiaʻi ʻetau fie fakahoko ʻa e finangalo ʻo e ʻEikí?

  • Ko e hā te ke lava ʻo manatuʻi fekauʻaki mo e ʻEikí ʻe faingofua ange ai ke muimui ki Hono finangaló kae ʻikai ko ho lotó?

Ko e foʻi lea vilitaki taʻe-tūkua ʻi hono fakaʻaongaʻi ʻi he ngaahi veesi ko ʻení ʻoku ʻuhinga ia ki he taʻe-mālōlō pe faivelenga.

Mahalo ʻe tokoni ke fakaafeʻi ʻa e kau akó ke lau ʻa e Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 64:33 mo ha akonaki ʻoku kaunga ki ai kuo vahevahe ʻe he ʻEikí fekauʻaki mo e vilitaki taʻe-tūkua. ʻE lava ke hiki ʻe he kau akó ʻa e potufolofola ko ʻení ʻi he tafaʻaki ʻo e Hilamani 10:4–5 ʻi heʻenau folofolá.

  • Ko e hā ha niʻihi ʻo e ngaahi founga naʻe tauhi ai ʻa Sīsū Kalaisi ki he Tamai Hēvaní ʻi he vilitaki taʻe-tūkua?

  • Te ke tokoni fēfē nai ki he Tamai Hēvaní mo Sīsū Kalaisi ʻi he loto-vilitaki taʻe-tūkua ʻi hotau kuongá?

Fakakaukau ki ha taumuʻa te ke lava ʻo fakahoko ke fekumi ai ki he finangalo ʻo e Tamai Hēvaní mo tauhi kiate Ia ʻi he loto-vilitaki taʻe-tūkua. Fakakaukau ke lekooti hoʻo taumuʻá ʻi hoʻo tohinoa akó.

ʻEkitivitī Ako Hono 3: Ko e Mālohi ke Faisilá

Fakakaukauloto ʻoku foaki atu ʻe he ʻEikí ha mālohi ke fai ha meʻa pē naʻá ke kole ange kiate Ia. Naʻe folofola ʻa e ʻOtuá ki he palōfita ko Nīfaí te Ne foaki ha meʻa pē naʻe fiemaʻu ʻe Nīfai koeʻuhí he “ʻikai te [ne] kole ha meʻa ʻoku taʻe-hoa mo [e finangalo ʻo e ʻOtuá]” (Hilamani 10:5).

Lau ʻa e Hilamani 10:7, ʻo kumi ha taha ʻo e ngaahi meʻa naʻe foaki ʻe he ʻEikí kia Nīfai ha mālohi ke ne fakahokó.

ʻOku ui ʻa e mālohi ʻoku fakamatalaʻi ʻi he veesi 7 ko e mālohi ke faisilá. ʻOku tau ako mei he veesi ko ʻení, ʻoku hanga ʻe he mālohi ke faisilá ʻo fakamaʻu mo veteki ʻi he māmaní pea ʻi he langí. Mahalo ʻe tokoni ke ʻiloʻi ʻoku ʻuhinga ʻa e fakamaʻú ke haʻi pe fakafehokotaki pea ʻoku ʻuhinga ʻa e vetekí ki hano tuʻusi pe fakamāvahevaheʻi.

Fakakaukau ke hiki ʻa e ngaahi veesi ʻoku lisi atu ʻi he palakalafi ko ʻení ʻi he palakipoé pea fakaafeʻi ʻa e kau akó ke hiki kinautolu ko ha ngaahi potufolofola fakafekauʻaki ʻi he tafaʻaki ʻo e Hilamani 10:7 ʻi heʻenau folofolá.

Ko e mālohi ke faisila ʻoku lau ki ai ʻi he veesi 7 ko e mālohi faisila tatau ia naʻe maʻu ʻe ʻIlaisiaá (vakai, 1 Ngaahi Tuʻi 17:1), Pita mo e kau ʻaposetoló (vakai, Mātiu 16:15–19; 18:18), mo Siosefa Sāmitá (vakai, Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 132:46). ʻOku maʻu ʻi he ʻahó ni ʻa e ngaahi kī ʻo e mālohi tatau ko ʻení ʻe he Palesiteni ʻo e Siasi ʻo Sīsū Kalaisi ʻo e Kau Māʻoniʻoni ʻi he Ngaahi ʻAho Kimui Ní pea mo kinautolu te ne lava ʻo foaki ki aí. ʻI he mālohi ko ʻení, ʻe lava ke silaʻi fakataha ai ʻa e ngaahi fāmilí ke taʻengata ʻo fakafou ʻi he ngaahi ouau ʻo e temipalé.

  • ʻOkú ke pehē ko e hā ʻoku finangalo ai ʻa e Tamai Hēvaní ke tau fai ha ngaahi fuakava ʻoku kaunga ki he moʻui ko ʻení mo e moʻui ka hokó?

  • Ko e hā ha ngaahi founga kuo tāpuekina ai koe ʻe he ʻilo ʻe lava ke fakatahaʻi ʻa e ngaahi fāmilí ʻo taʻengatá?

  • ʻOku tokoniʻi fēfē nai ʻe he ʻilo ko ia ʻe lava ke fakatahaʻi ʻa e ngaahi fāmilí ʻo taʻengatá hoʻo fakakaukau pe ngaahi fili ʻi he taimi ní?

Hili hono fakakakato ʻe he kau akó ʻa e ngaahi ʻekitivitī akó, fakakaukau ke fakaafeʻi ha kau ako ke vahevahe ha meʻa naʻa nau ongoʻi naʻe mahuʻinga makehe pe ʻuhingamālie mei heʻenau akó. Kapau ʻoku toe lahi ʻa e taimí, ʻe ala tokoni foki ke lau ʻa e Hilamani 10:11–19 ke ʻiloʻi ʻa e meʻa naʻe fai ʻe Nīfai hili ʻa e aʻusia toputapu ko ʻeni mo e ʻEikí.

Fakamoʻoni ki he ngaahi moʻoni naʻe ako ʻi he ʻaho ní, pea poupouʻi ʻa e kau akó ke nau ngāueʻi ha faʻahinga ongo fakalaumālie pē naʻa nau maʻu.