Seminelí
Fakataukei Fakatokāteliné: ʻAlamā 41:10—“Kuo Teʻeki Ai Hoko ʻa e Faiangahalá ko e Fiefia”


“Fakataukei Fakatokāteline: ʻAlamā 41:10—‘Kuo Teʻeki Ai Hoko ʻa e Faiangahalá ko e Fiefia,’” Tohi ʻa Molomoná – Tohi Lēsoni ʻa e Faiakó (2024)

“Fakataukei Fakatokāteliné: ʻAlamā 41:10,” Tohi ʻa Molomoná – Tohi Lēsoni ʻa e Faiakó

Fakataukei Fakatokāteliné: ʻAlamā 41:10

“Kuo Teʻeki ai Hoko ʻa e Faiangahalá Ko e Fiefia”

ʻĪmisi
tā fakatātā ʻo ha talavou loto-mamahi

Naʻá ke ako ʻi he ʻAlamā 41:10, “kuo teʻeki ai hoko ʻa e faiangahalá ko e fiefia.” ʻE lava ke tokoni e lēsoni ko ʻení ke ke ako maʻuloto e potufolofola fakataukei fakatokāteliné mo e kupuʻi lea fakafolofola mahuʻingá ki he ʻAlamā 41:10, fakamatalaʻi ʻa e tokāteliné, pea fakaʻaongaʻi e ngaahi tefitoʻi moʻoni ki hono maʻu ʻo e ʻilo fakalaumālié ʻi ha tūkunga moʻoni ʻo e moʻuí.

Tokoni ki he kau akó ke nau kau longomoʻui atu. ʻOku longomoʻui ʻa e kau akó ʻi he taimi ʻoku femoʻuekina ai honau ʻatamaí mo e lotó ʻi hono ako ʻo e ongoongoleleí. ʻOku kau ʻi he ngaahi founga ke poupouʻi ai ʻa e kau longomoʻui maí ʻa hono tokoniʻi e kau akó ke nau ʻilo ʻa e mahuʻinga ʻo e ngaahi moʻoni ʻo e ongoongoleleí; poupouʻi kinautolu ke ʻeke ha ngaahi fehuʻi pea fekumi ki he talí; pea mo hono fakaafeʻi kinautolu ke vahevahe ʻenau ngaahi fakakaukaú, ngaahi aʻusiá, mo e ngaahi ongó pea akoako e ngaahi taukei ako folofolá pea tuku ha taimi ke fakalaulauloto mo lotu ai.

Teuteu ʻa e tokotaha akó: Fakaafeʻi e kau akó ke nau ako maʻuloto ʻa e ʻAlamā 41:10.

Ngaahi ʻEkitivitī Ako ʻOku Ala Fakahokó

ʻOku fokotuʻutuʻu ʻa e lēsoni fakataukei fakatokāteline ko ʻení ke akoʻi ʻi he hili ʻa e lēsoni “ʻAlamā 41,” ʻa ia ko e lēsoni puipuituʻa ki he potufolofola fakataukei fakatokāteliné ʻAlamā 34:9–10. Kapau ʻoku fiemaʻu ke ʻunuakiʻi e lēsoni ʻo e potufolofola fakataukei fakatokāteline ko ʻení ki ha uike kehe, fakapapauʻi ke akoʻi foki mo e lēsoni puipuituʻa fekauʻaki mo iá ʻi he lolotonga e uike ko iá.

Ako maʻuloto pea fakamatalaʻi

Fakakaukau ke poupouʻi e kau akó ke nau ako maʻuloto ki he lahi taha ʻa e potufolofola fakataukei fakatokāteline te nau lavá.

Fakaʻaongaʻi e ngaahi ekitivitī ko ʻení pe ko ha founga lelei ʻe taha ke tokoni ki he kau akó ke ako maʻuloto ʻa e potufolofola fakamoʻoní mo e kupuʻi lea fakafolofola mahuʻingá ki he ʻAlamā 41:10, pea fakamatalaʻi ʻa e tokāteline naʻe akoʻi ʻi he potufolofola ko ʻení.

Vahevahe ʻa e kau akó ke nau tauhoa. ʻAi ʻa e tokotaha ako ʻuluakí ke ne lea leʻolahi ʻaki ʻa e foʻi lea ʻuluakí: “kuo.” ʻAi ke lea leʻolahi ʻaki ʻe he fika uá ʻa e foʻi lea ʻuluakí mo e uá: “kuo teʻeki.” Hokohoko atu hono tānaki ha foʻi lea ʻi he taimi kotoa pē pea fakaʻosi ʻaki ʻa e potufolofolá ke lau ʻe he tokotaha ako fakamuimuí ʻa e kupuʻi leá kakato mo e potufolofolá: “kuo teʻeki ai hoko ʻa e faiangahalá ko e fiefia (ʻAlamā 41:10).”

Fakaafeʻi e kau akó ke toutou fakahoko ʻa e founga ko ʻení, ʻo fetongitongi ʻa e tokotaha ako ʻoku muʻomuʻá ʻi he foʻi takai kotoa pē.

Fakakaukau ki ha tūkunga ʻe ʻaonga ai ki ha taha ke ne ʻiloʻi e tokāteline ʻoku akoʻi ʻi he ʻAlamā 41:10. Hili iá pea fakamatalaʻi ʻa e founga ʻe lava ke tokoni ai ʻa e tokāteliné ʻi he tūkunga ko iá.

Fakakaukau ke fakaafeʻi e kau akó ke nau fengāueʻaki ʻaki ʻenau vahevahe mo honau kaungā-akó ʻa e tūkunga ne nau fakakaukau ki aí. ʻI heʻenau vahevahe pē ʻa e tūkungá, ʻe lava ke fakamatalaʻi ʻe he kaungā-akó ʻa e founga ʻe lava ke tokoni ai ʻa e ngaahi moʻoni ʻi he ʻAlamā 41:10.

Akoako hono fakaʻaongaʻí

Vahevahe ʻa e kalasí ki ha kulupu tautau toko tolu. Kole ki he tokotaha ako takitaha ke ne fili ha tefitoʻi moʻoni kehe ʻo hono maʻu ʻo e ʻilo fakalaumālié pea ke lau ʻa e ngaahi palakalafi ʻoku fekauʻaki mo ʻene tefitoʻi moʻoní ʻi he Fakamatala ki he ʻElito ʻo e Fakataukei Fakatokāteliné (2022). ʻI he ʻosi ʻa e kau akó, fakaafeʻi kinautolu ke fakamatalaʻi ʻa e tefitoʻi moʻoní ki heʻenau kulupú. ʻE lava ke tokoni ʻa e ngāue fakatauhoa ko ʻení ke manatuʻi ʻe he kau akó ʻa e meʻa naʻa nau akó. Ko e tali ki he ngāue fakatauhoá ko e (1) E, K; (2) F, I; mo e (3) A, H.

Fakamanatu takitaha ʻa e tefitoʻi moʻoni ʻe tolu ko ʻeni ʻo hono maʻu ʻo e ʻilo fakalaumālié ʻi he Fakamatala ki he ʻElito ʻo e Fakataukei Fakatokāteliné (2022). Hili iá pea fakatauhoa ʻa e fakamatala A–K ki he tefitoʻi moʻoni totonú. ʻOku ʻi ai ha fakamatala ʻe ua ʻo e tefitoʻi moʻoni takitaha ʻoku fekauʻaki mo iá.

  1. Ngāue ʻi he Tui

  2. Vakaiʻi ʻa e Ngaahi Fakakaukaú mo e Ngaahi Fehuʻí ʻaki ha Fakakaukau ʻoku Taʻengatá

  3. Fekumi ki ha Mahino Lahi Ange ʻo Fakafou ʻi he Ngaahi Maʻuʻanga Tokoni Kuo Fokotuʻu Fakalangí

  1. “ʻOku hoko ʻa e Kau Palesitenisī ʻUluakí mo e Kōlomu ʻo e Kau ʻAposetolo ʻe Toko Hongofulu Mā Uá—ʻa e kau palōfita ʻa e ʻEikí ʻi he māmaní he ʻaho ní—ko ha maʻuʻanga tokoni mahuʻinga ia ʻo e moʻoní.”

  2. “ʻI heʻetau feinga ke fakatupulaki ʻetau mahinó mo fakaleleiʻi e ngaahi meʻa ʻoku tau hohaʻa ki aí, ʻoku mahuʻinga ke tau falala ki he fakamoʻoni kuo tau ʻosi maʻu kau kia Sīsū Kalaisí.”

  3. “Fakakaukau ki he ngaahi [fehu‘i] ʻi he puipuitu‘a ʻo e palani ‘o e fakamoʻuí pea mo e ngaahi akonaki ‘a e Fakamoʻuí.”

  4. “ʻE lava ke maluʻi kitautolu mei he fakamatala halá pea mo kinautolu ʻoku nau feinga ke fakaʻauha ʻetau tuí ʻaki hono ako ke ʻiloʻi pea fakaʻehiʻehi mei he ngaahi maʻuʻanga tokoni ʻoku taʻe-falalaʻangá.”

  5. “ʻOku tau fekumi ki he tokoni ʻa e Laumālie Māʻoniʻoní kae lava ke tau vakai ki ha ngaahi meʻa ʻo hangē ko e ʻafio ki ai ʻa e ʻEikí.”

  6. “ʻI he hokohoko atu ʻetau feinga ke maʻu ha talí, kuo pau ke tau moʻui ʻaki e tuí—ʻo falala ʻe faifai pē pea te tau maʻu ʻa e ngaahi tali ʻoku tau fekumi ki aí.”

Kapau naʻe fakakulupu ʻa e kau akó ke toe vakaiʻi ʻa e ngaahi tefitoʻi moʻoni ʻo hono maʻu ʻo e ʻilo fakalaumālié, ʻe ala tokoni ke tauhi fakakulupu kinautolu.

Fakaʻaliʻali ʻa e tūkunga ko ʻení ke lava e kau akó ʻo vakai ki ai ʻi heʻenau ngāue fakataha ki aí.

ʻOku fāifeinga ʻa Kālosi, ko ha mēmipa ʻo e Siasí, ke vakai ki he mahuʻinga ʻo hono tauhi e ngaahi fekau ʻa e ʻOtuá. Naʻá ne toki talaatu kiate koe kimuí ni, “ʻOku ou ʻilo ha kakai tokolahi ʻoku nau maumauʻi e ngaahi fekaú pea hangē ʻoku lelei pē ʻenau moʻuí. ʻOku fēfē nai hoʻo pehē kuo pau ke te tauhi e ngaahi fekaú ka te toki fiefiá?” ʻOku lava ke ke sio ki he fakamātoato ʻo e fehuʻi ʻa Kālosí ka ʻokú ke ongoʻi ʻokú ke fiemaʻu ha taimi ke fakatahaʻi kotoa ai hoʻo ngaahi fakakaukaú ke fakahoko ha talí. ʻOkú mo loto-fiemālie ke mo talanoa lahi ange ki heʻene fehuʻí ʻi he ʻaho hono hokó.

Fakaʻaongaʻi e meʻa kuó ke ako mo ongoʻi lolotonga hoʻo ako ʻa e ʻAlamā 41:10 mo e ngaahi tefitoʻi moʻoni ki hono maʻu ʻo e ʻilo fakalaumālié ke teuteu ke aleaʻi e fehuʻi ʻa Kālosí.

Fekumi ke maʻu ha mahino lahi ange ʻo fakafou ʻi he ngaahi maʻuʻanga tokoni kuo fokotuʻu fakalangí

  1. Ko e folofolá ko ha ngaahi maʻuʻanga tokoni ia kuo fokotuʻu fakalangi ʻa ia ʻe lava ʻo tokoni kiate kitautolu ke tali ʻetau ngaahi fehuʻí. Lau ʻa e ʻAlamā 41:10 pea kumi ha potufolofola fakataukei fakatokāteline ʻe taha pe lahi ange ʻe lava ʻo tokoni atu ke ke fakahoko ha tali.

    ʻE lava ke ngāue ʻa e kau akó ʻi heʻenau ngaahi kulupú ke kumi mo aleaʻi ha toe ngaahi potufolofola fakataukei fakatokāteline kehe ʻe lava ʻo tokoni kia Kālosi. ʻOku kau ʻi he ngaahi potufolofola ʻaongá ʻa e 2 Nīfai 2:25, 27 mo e Mōsaia 2:41.

  2. Fakakaukau ki ha ngaahi maʻuʻanga tokoni ʻe niʻihi te ke fakaafeʻi ʻa Kālosi ke ne toe vakaiʻi ki ha fakamatala lahi ange. Te ke lava foki ʻo fakamatalaʻi ʻa e meʻa ʻokú ne ʻai ha maʻuʻanga tokoni ke falalaʻanga fekauʻaki mo e ngaahi meʻa fakalaumālié.

Sivisiviʻi ʻa e ngaahi fakakaukaú pe ngaahi fehuʻí ʻaki ha fakakaukau ʻoku taʻengatá

ʻE lava ke tali ʻe he kau ako ʻi he ngaahi kulupú ha taha ʻo e ngaahi fehuʻi ko ʻení, pea vahevahe ʻenau ngaahi talí mo ʻenau kulupú.

Tokoni ki he kau akó ke nau ʻiloʻi ʻa e ngaahi mahalo ʻe ala maʻu ʻe Kālosí. Kapau ʻoku fiemaʻu ʻe he kau akó ha tokoni, fakakaukau ke vahevahe ha taha pe lahi ange ʻi he ngaahi meʻá ni: ʻE ala fakakaukau ʻa Kālosi ʻoku fakataputapu ʻa e ngaahi fekaú pe ʻoku nau fakangatangata ʻene malava ke filí. Mahalo te ne maʻu hala ʻe lava ke maʻu ʻa e fiefiá ʻi he ngaahi meʻa fakafiefia fakatuʻasinó.

ʻE lava ke tokoni atu ʻa e ngaahi fehuʻi ko ʻení ke ke ʻiloʻi ʻa e ngaahi mahalo ʻa Kālosí:

  • Ko e hā ha ngaahi mahalo te ne ala maʻu fekauʻaki mo e ngaahi fekaú pe fiefiá?

  • Ko e hā ha ngaahi akonaki ʻo e ongoongoleleí ʻoku fekauʻaki pe ʻomi ha tali ki heʻene fehuʻí?

  • ʻOkú ke pehē ko e hā ʻoku fiemaʻu ke ʻilo ʻe Kālosi fekauʻaki mo e Tamai Hēvaní, ʻEne Palaní, mo e founga ʻokú Ne fengāueʻaki ai mo ʻEne fānaú?

Ngāue ʻi he tuí

ʻE lava ke fakaafeʻi ʻa e kau ako ʻi he ngaahi kulupú ke nau ngāue tautau toko taha pē ke kumi e ngaahi fekaú, pea nau fakataha mai ke vahevahe ʻenau ngaahi sīpingá. Te nau lava leva ʻo ngāue fakataha ke ʻoatu ha ngaahi fokotuʻu ki he founga ʻe lava ke ngāue ai ʻa Kālosi ʻi he tuí ʻaki ʻene fekumi ki ha mahino lahi ange pe faʻu ha palani ke muimui ki he ngaahi fekaú.

ʻE lava ke ngāue ʻa Kālosi ʻi he tuí ʻaki ʻene feinga ke mahino lelei ange kiate ia ʻa e ngaahi fekau ʻa e Tamai Hēvaní. Ko e fili ko ia ke tauhi ʻa e ngaahi fekaú ʻi heʻene feinga ke maʻu ha mahino lahi ange fekauʻaki mo honau mahuʻingá, ko ha ngāue foki ia ʻi he tui. Fili ha fekau ʻe ua pe lahi ange pea feinga ke ʻiloʻi e founga ʻe lava ke tokoni ai hono tauhi kinautolú ke aʻusia ʻe Kālosi ʻa e fiefiá pe ko e founga ʻe iku ai hono maumauʻi kinautolú ki he mamahí. Te ke lava foki ʻo vahevahe ʻa e founga kuo ʻomi ai ʻe he tauhi ʻo e ngaahi fekaú ni ʻa e fiefiá kiate koé.

Fakaafeʻi e kau akó ke vahevahe ʻa e meʻa naʻa nau teuteú. Kapau ʻoku kei taimi, fakakaukau ke fakaafeʻi e kalasí ke nau fakakaukau ki ha ngaahi founga kehekehe ʻe lava ke tali ai ʻa Kālosí. Fakaafeʻi leva e kau akó ke nau foki ki heʻenau ngaahi kulupú ke liliu ʻenau palaní. ʻE lava ke fakahoko ʻe he kau akó hano fakafaivaʻi ʻi muʻa ʻi he kalasí pe ʻi heʻenau kulupú. Te nau lava foki ʻo fepōpoakiʻaki ʻi he telefoní ko hano fakafaivaʻi.

Toe vakaiʻi ʻo e fakataukei fakatokāteliné

ʻE lava ke fakahoko e fakamanatu ko ʻení ʻi ha lēsoni ʻi he kahaʻú. ʻEke ki he kau akó pe te nau lava ʻo manatuʻi ʻa e kupuʻi lea mahuʻinga ʻi he ʻAlamā 41:10. Fakamanatu kiate kinautolu ʻa e ʻekitivitī ako maʻuloto naʻa nau fakakakato ʻi he lēsoni ko ʻení, ʻo ka fiemaʻu. Fakaafeʻi e kau akó ke nau toutou lau e fakamoʻoni fakafolofolá mo e kupuʻi lea mahuʻingá kae ʻoua kuo nau maʻuloto ia.