Seminelí
ʻAlamā 26: “Te Tau Vīkiviki ʻi he ʻEikí”


“ʻAlamā 26: ‘Te Tau Vīkiviki ʻi he ʻEikí,’” Tohi ʻa Molomoná – Tohi Lēsoni ʻa e Faiakó (2024)

“ʻAlamā 26,” Tohi ʻa Molomoná – Tohi Lēsoni ʻa e Faiakó

ʻAlamā 26

“Te Tau Vīkiviki ʻi he ʻEikí”

ʻĪmisi
kulupu toʻu tupu fiefia

Kuó ke aʻusia nai ha tuʻunga naʻe ʻikai ke ke faʻa lava ai ʻo tatali ke talaange ha meʻa ki ha taha? Ko e hā ʻa e meʻa naʻá ke fiemaʻu ke ʻilo ʻe he kakaí? Naʻe pehē pē ʻa e fiefia ʻa ʻĀmoni mo hono ngaahi tokouá ʻi heʻenau ngāue fakafaifekau taʻu ʻe 14 ʻi he lotolotonga ʻo e kau Leimaná, pea naʻa nau loto ke vahevahe ʻenau ngaahi aʻusiá. Naʻa nau fakamoʻoniʻi ʻa e mālohi mo e ʻofa ʻa e ʻOtuá ʻi hono ʻomi ha kau Leimana ʻe lauiafe ke nau ʻiloʻi ʻa e moʻoní. ʻE lava ke tokoni ʻa e lēsoni ko ʻení ke ke ongoʻi ai ha loto-houngaʻia moʻoni mo e ʻofa ki he ʻEikí pea mo e ngaahi tāpuaki ʻokú Ne foaki ki hoʻo moʻuí.

Ko e teuteu ke hoko ko ha meʻangāue maʻá e Laumālie Māʻoniʻoní. ʻI hoʻo feinga ke muimui ki he sīpinga talangofua ʻa e Fakamoʻuí pea moʻui ʻaki ʻa e ongoongoleleí ʻaki e kotoa ho lotó, ʻe ʻiate koe ʻa e Laumālié. ʻOku ʻikai fiemaʻu ia ke ke haohaoa—ko e feinga fakamātoato pē. Fekumi ki ha fakamolemole ʻo fakafou ʻi he Fakalelei ʻa e Fakamoʻuí ʻi ha taimi pē te ke tūkia ai.

Teuteu ʻa e tokotaha akó: ʻE lava ke lau ʻe he kau akó ʻa e ʻAlamā 26:11–16 pea fakalaulauloto ki he ʻuhinga kiate kinautolu ʻa e “vīkiviki ʻi he ʻEikí.”

Ngaahi ʻEkitivitī Ako ʻOku Ala Fakahokó

Ko e hā ha meʻa ʻokú ke fiefia hono fakahokó?

ʻE lava ke aleaʻi ʻe he kau akó ʻa e ngaahi meʻa ko ʻení ʻi ha ngaahi hoa pe fanga kiʻi kulupu iiki. Ko ha founga ʻe taha, ko hoʻo fakaafeʻi ha toko taha pe toko ua ʻi he kau akó ke vahevahe nounou mo e kalasí.

Fakakaukau ʻi ha ngaahi miniti siʻi ki ha meʻa ʻokú ke vēkeveke pe fiefia ai—ko ha meʻa ʻe faingataʻa ke taʻofi hoʻo talanoa fekauʻaki mo iá!

  • Ko e hā e ʻuhinga ʻokú ke ongoʻi mālohi ai fekauʻaki mo e meʻá ni?

  • Ko e hā ha meʻa ʻokú ke ʻamanaki ʻe ongoʻi ʻe he niʻihi kehé ʻi he taimi te ke talanoa ai fekauʻaki mo e meʻa ko iá? Ko e hā hono ʻuhingá?

Hili e foki ʻa e ngaahi foha ʻo Mōsaiá mei heʻenau ngāue fakafaifekau taʻu ʻe 14 ki he kakai Leimaná, naʻe talanoa ʻa ʻĀmoni mo hono ngaahi tokouá fekauʻaki mo ʻenau ngaahi aʻusiá. Lau ʻa e ʻAlamā 26:8, 16, ʻo kumi e meʻa naʻe vēkeveke mo fiefia ai ʻa ʻĀmoní.

Naʻe fakaʻaongaʻi ʻe ʻĀmoni ʻi he ʻAlamā 26:16 ʻa e ngaahi foʻi lea ko e vīkiviki, fiefia, mo e fakaongoongoleleiʻí lolotonga ʻene fakamatala fekauʻaki mo e ʻEikí. ʻOku ʻuhinga ʻa e vīkivikí ke fiefia pe ʻoatu ha “fakafetaʻi fakahīkihiki, fakalangilangi mo ha fakamālō” (Merriam-Webster.com, “Glory”; Vakai foki ki he Fakahinohino ki he Ngaahi Folofolá, “Nāunau,” scriptures.ChurchofJesusChrist.org). Mahalo te ke fie fakaʻilongaʻi e ngaahi foʻi lea ko ʻení ʻi he veesi 16 mo e ngaahi veesi kehe ʻokú ke ako he ʻaho ní.

Fakakaukau ke fakaafeʻi e kau akó ke hiki ʻa e ʻuhinga ʻo e vīkivikí ʻi heʻenau tohinoá pe hiki ha kiʻi fakamatala ʻi he tafaʻaki ʻo e ʻAlamā 26:16. ʻE lava ke maʻu ʻe he kau akó ha ngaahi fakaʻuhinga pe fakakaukau kehe ke vahevahe ʻo makatuʻunga ʻi heʻenau teuteu ki he kalasí.

Tuku ha kiʻi taimi ke fakakaukau ai ki he ngaahi meʻá ni:

  • Ko e hā e ongo ʻokú ke maʻu fekauʻaki mo ho vā fetuʻutaki mo e Tamai Hēvaní? Ko e hā hono ʻuhingá?

  • ʻOkú ke talanoa vēkeveke nai mo fiefia fekauʻaki mo Ia ki he niʻihi kehé? Ko e hā hono ʻuhingá?

ʻI hoʻo ako ʻa e ʻAlamā 26 he ʻaho ní, fakalaulauloto ki he founga ʻe lava ke fakatupulaki ai ʻe he sīpinga ʻo e vahevahe ʻa ʻĀmoni ki he ongo naʻá ne maʻu fekauʻaki mo e ʻOtuá, ʻa hoʻo ʻofa mo e houngaʻia ʻi he Tamai Hēvaní mo Sīsū Kalaisí.

“Ngaahi tāpuaki lahi pehē”

Fakapapauʻi pe ʻe lelei taha ki he kau akó ke nau lau ʻa e ngaahi potufolofola ko ʻení (mo ha ngaahi potufolofola kehe ʻamui ange ʻi he lēsoní) fakataha mo e kalasí, ʻi ha fanga kiʻi kulupu iiki, pe mo haʻanau hoa. Fakaʻaongaʻi e ngaahi fehuʻi ko ʻení pe ko ha ngaahi fehuʻi kehe ʻokú ke fakakaukau ki ai ke tokoni ke mahino mo ʻanalaiso ʻe he kau akó ʻa e kanotohí mo e puipuituʻá.

Lau ʻa e ʻAlamā 26:1–4, 8–16, ʻo kumi e founga naʻe lea ai ʻa ʻĀmoni fekauʻaki mo e ʻOtuá pea mo e meʻa kuó Ne fai maʻa hono kāingá mo e kau Leimaná.

  • Ko e hā ha meʻa naʻe makehe kiate koe fekauʻaki mo e founga naʻe lea ai ʻa ʻĀmoni fekauʻaki mo e ʻOtuá?

  • Ko e hā ha ngaahi moʻoni naʻá ke maʻu te ne lava ʻo ueʻi ha taha ke vīkiviki ʻi he ʻEikí?

Fakakaukau ke tuku ki he kau akó ke nau hiki e ngaahi moʻoni ne nau maʻú ʻi he palakipoé. Pe ko hono hiki ʻe he kau akó e ngaahi moʻoni ko ʻení ʻi ha fanga kiʻi laʻipepa pipiki pea lau leʻolahi ia kimuʻa pea toki fakapipiki ki he palakipoé. Hangē ko ʻení, ʻoku foaki mai ʻe he ʻOtuá ha ngaahi tāpuaki maʻongoʻonga (veesi 1–3); ʻe lava ke ngāue ʻa e ʻOtuá ʻo fakafou ʻiate kitautolu ke fakahoko ʻEne ngāue maʻongoʻongá mo faitāpuekina e niʻihi kehé (veesi 3); te tau lava ʻo fakahoko e meʻa kotoa pē ʻi he mālohi ʻo e ʻEikí (veesi 12); mo e ʻoku mālohi, ʻaloʻofa, mo faʻa kātaki ʻa e ʻOtuá ki Heʻene fānaú (veesi 16).

Mahalo te ke fie fakaʻaliʻali leva ʻa e ʻū fakatātā ko ʻení ke fakamanatu ki he kau akó ʻa e meʻa ne aʻusia ʻe ʻĀmoni ʻi heʻene ngāue fakafaifekaú, ʻo tupu ai ʻene fakahīkihikiʻi ʻa e ʻOtuá. Te ke lava ʻo fakaafeʻi e kau akó ke nau toe fakamatalaʻi nounou ha niʻihi ʻo e ngaahi meʻa naʻe hokó ʻa ia ʻoku lekooti ʻi he ʻAlamā 17–21.

ʻĪmisi
ko e tau ʻa ʻĀmoni mo e kau Leimaná
ʻĪmisi
ko hono akoʻi ʻe ʻĀmoni ʻa Lamōnaí
ʻĪmisi
ko e tengihia ʻe he kuiní ʻa Lamōnaí

Neongo ʻoku kehe ʻetau ngaahi aʻusiá mei he aʻusia ʻa ʻĀmoní, ka ʻe lava ke tau maʻu ha ngaahi ʻuhinga tatau ke fakahīkihikiʻi ai ʻa e ʻOtuá.

Ke tokoni ke fakakaukau ʻa e kau akó ki he ngaahi ʻuhinga ʻoku nau maʻu ki hono fakahīkihikiʻi ʻa e ʻOtuá, mahalo te ke fie fakaʻaliʻali ange ʻa e ngaahi fehuʻi ko ʻení. ʻOange ha taimi ki he kau akó ke tali ha taha ʻo e ngaahi fehuʻí ʻi heʻenau tohinoa akó, pea fakaafeʻi ha kau ako te nau loto-fiemālie ke vahevahe ʻenau ngaahi talí mo e kalasí.

  • Fakakaukau ki he founga naʻá ke hoko ai pe ʻe lava ke ke hoko ai ko ha “meʻangāue ʻi he toʻukupu ʻo e ʻOtuá” (ʻAlamā 26:3) ke faitāpuekina e niʻihi kehé. ʻE tataki fēfē nai koe ʻe he ngaahi aʻusia ko ʻení ke ke fakahīkihikiʻi ai ʻa e ʻOtuá?

  • Ko e hā ha ngaahi ʻuhinga kehe ʻokú ke maʻu ki hono fakahīkihikiʻi ʻo e ʻOtuá?

  • Ko e hā ha ngaahi faikehekehe ʻe lava ke hoko ʻi he moʻui ʻa ha taha ke vīkiviki ʻi he meʻa kuo fai ʻe he ʻOtuá maʻaná?

“Fuʻu ʻuhinga lahi pehē ke fiefia [ai]”

ʻI he manatu ʻa ʻĀmoni ki he taimi naʻá ne ngāue fakafaifekau aí pea mo ʻene fengāueʻaki mo e ʻOtuá, naʻá ne vīkiviki mo fiefia ʻi he tuʻunga ʻo e ʻOtuá pea mo e meʻa kuo fakafaingamālieʻi ʻe he ʻOtuá ʻi heʻene moʻuí.

Fakakaukau ke ʻoange ha laʻipepa ki he kau akó ke nau fakakakato ai ʻa e ʻekitivitī ako ko ʻení. Ki ha founga ʻe kehekehe ai, ʻe lava ke fakakakato fakakalasi ʻa e konga ʻuluaki ʻo e ʻekitivitií. ʻE lava ke ako ʻe he kau akó ʻa e ngaahi kulupu kehekehé pea lekooti ʻa e meʻa ʻoku nau maʻú ʻi he palakipoé. Fakakaukau ke fakaʻaongaʻi ʻa e fehuʻi ʻoku fakaʻilongaʻi atú pe ko ha ngaahi fehuʻi kehe ʻokú ke fakakaukau ki ai ke tokoni ki he kau akó ke vīkiviki ʻi he ʻEikí.

Pelu tolu ha laʻipepa pe ʻai ha kōlomu ʻe tolu ʻi ha peesi ʻi hoʻo tohinoa akó. Fakahingoa ʻa e konga ki ʻolunga ʻo e kōlomu takitaha ʻaki ha taha ʻo e ngaahi kulupu kakai ko ʻení:

Lau e ngaahi potufolofola ki he kulupu takitaha pea hiki ʻi he kōlomú ʻa e meʻa kuo fai ʻe he ʻOtuá maʻanautolú.

  • Ko e hā naʻe makehe kiate koe fekauʻaki mo e meʻa kuo fai ʻe he ʻOtuá maʻá e kakai ko ʻení? Ko e hā ka fakatupu ai ʻe he meʻá ni ha vīkiviki ʻa e kakaí ʻiate Iá?

ʻOange ha taimi feʻunga ki he kau akó ke fakakakato ʻa e konga fakafoʻituitui ʻo e ʻekitivitī ko ʻení. Poupouʻi e kau akó ke nau faʻa fakakaukau mo faʻa lotu ʻi heʻenau ngāué.

Fulihi hake ʻa e laʻipepa kuo pelupelú, pe faʻu ha kōlomu foʻou ʻe tolu ʻi hoʻo tohinoa akó. ʻAi ki he kōlomu takitaha ha taha ʻo e ngaahi ʻuluʻi tohi ko ʻení:

  • Founga kuo tāpuekina ai au ʻe he ʻOtuá

  • Founga kuo tāpuekina ai ʻe he ʻOtuá ʻa kinautolu ʻoku ou ʻofeiná

  • Ko e meʻa ʻoku ou ʻiloʻi mo ongoʻi fekauʻaki mo e ʻOtuá

Mahalo te ke fie lotu ki he Tamai Hēvaní, ʻo kole kiate Ia ke Ne ʻoatu ha ngaahi fakakaukau mo ke manatuʻi [e ngaahi tāpuaki ʻa e ʻOtuá mo e meʻa ʻokú ke ʻiloʻi fekauʻaki mo Iá]. ʻI hoʻo manatu ki he founga kuo tāpuekina ai koe mo e niʻihi kehé ʻe he ʻOtuá mo fakakaukau ki hoʻo ngaahi ongo kiate Iá, ʻe lava ke tokoniʻi koe ʻe he Laumālie Māʻoniʻoní ke ke ongoʻi ʻa e ʻofa ʻa e ʻOtuá kiate koé.

Lekooti hoʻo ngaahi talí ʻi he kōlomu takitaha, pea fakamatalaʻi ʻa e ʻuhinga ʻoku nau fakatupu ai haʻo vīkiviki ʻi he ʻOtuá.

Fakakaukau ke fakaʻaongaʻi e ngaahi fehuʻi ko ʻení ke tokoni ke mahino ki he kau akó ʻa e moʻoni mo e mahuʻinga ʻo e ngaahi ongo ne nau aʻusiá. Poupouʻi e kau akó ke vahevahe ʻa e meʻa ne nau ongoʻi ʻi heʻenau fakakaukauloto ki heʻenau ngaahi ʻuhinga ke vīkiviki ai ʻi he ʻEikí.

  • Naʻe tokoni fēfē ʻa e ʻekitivitī ko ʻení ke ke ongoʻi ha fiefia lahi ange ʻi he ʻOtuá pe fakatupulaki hoʻo ʻofa mo e houngaʻia ʻiate Iá?

  • ʻOkú ke pehē ʻe liliu fēfē hoʻo vā fetuʻutaki mo e ʻEikí kapau te ke tuku ha taimi ke toutou manatu mo vīkiviki ai ʻiate Ia?

Poupouʻi e kau akó ke nau ngāueʻi ʻa e fakaafe ko ʻení.

ʻI hoʻo fakakaukau ki he meʻa kuó ke ako mo ongoʻi ʻi he ʻaho ní, mahalo te ke fie fokotuʻu ha taumuʻa ke tuku ha taimi ke manatuʻi mo vīkiviki ai ʻi he ʻOtuá. Mahalo te ke ongoʻi foki ʻoku ueʻi koe ke ke vahevahe hoʻo ngaahi fakakaukaú mo ha taha kehe ʻo hangē ko ia naʻe fai ʻe ʻĀmoní. Kumi ha faingamālie ke vahevahe ai, pea fakakaukau ki he founga te ke lava ai ʻo tokoni ki he tokotaha kehé ke ne ongoʻi ʻa e meʻa kuó ke ongoʻi ki he Tamai Hēvaní mo Sīsū Kalaisí.