Seminelí
ʻAlamā 13: “Koeʻuhí Ke Mou Lava Foki ʻo Hū ki he Mālōlōʻanga Ko Iá”


“ʻAlamā 13: ʻKoeʻuhí Ke Mou Lava Foki ʻo Hū ki he Mālōlōʻanga Ko Iá,’” Tohi ʻa Molomoná – Tohi Lēsoni ʻa e Faiakó (2024)

“ʻAlamā 13,” Tohi ʻa Molomoná – Tohi Lēsoni ʻa e Faiakó

ʻAlamā 13

“Koeʻuhí Ke Mou Lava Foki ʻo Hū ki he Mālōlōʻanga Ko Iá”

ʻĪmisi
ko e Fakamoʻuí

ʻOku lahi ha ngaahi meʻa ʻoku tau tokanga mo hohaʻa ki ai ʻi he moʻuí ni. ʻOku ʻi ai ʻa e ʻEikí ke tokoniʻi kitautolu pea [ʻokú Ne] finangalo ke tau hū ki Hono mālōlōʻangá. Naʻe fakamatalaʻi ʻe ʻAlamā naʻe fakanofo ʻe he ʻEikí ha kau taulaʻeiki lahi ke akoʻi e ngaahi fekaú mo fakahoko e ngaahi ouaú koeʻuhí kae lava ʻa e kakaí ʻo hū ki he mālōlōʻanga ʻo e ʻEikí. ʻE lava ke tokoni e lēsoni ko ʻení ke fakamahino kiate koe ʻa e ʻuhinga ʻo e hū ki he mālōlōʻanga ʻo e ʻEikí mo e founga te ke lava ʻo fakahoko ai iá.

Tokoni ke mahino ki he kau akó ʻa e ngaahi fakataipe ʻoku ʻuhinga kia Sīsū Kalaisí. ʻOku fonu ʻa e folofolá ʻi ha ngaahi fakataipe ʻoku ʻuhinga kia Sīsū Kalaisi. ʻEke ha ngaahi fehuʻi ke tokoni ki he kau akó ke nau ʻiloʻi ʻa e ngaahi fakataipe ko ʻení, pea vakai ki he fakamatala fakaepalōfitá ʻi hono maʻú. Aleaʻi ʻa e meʻa ʻoku akoʻi ʻe he ngaahi fakataipé fekauʻaki mo e Fakamoʻuí.

Teuteu ʻa e tokotaha akó: Fakakaukau ke fakaafeʻi e kau akó ke nau fakakaukau ki he founga kuo tāpuekina ai kinautolu ʻo fakafou ʻi ha taki ʻo e Siasí pe ko haʻanau kau ʻi ha ouau ʻo e ongoongoleleí.

Ngaahi ʻEkitivitī Ako ʻOku Ala Fakahokó

Ko e mālōlōʻanga ʻo e ʻEikí

Ko e taumuʻa ʻo e ʻekitivitī ko ʻení ke teuteuʻi e kau akó ke mahino kiate kinautolu ʻa e mālōlōʻanga ʻo e ʻEikí. Te ke lava mo e kau akó ʻo vahevahe ha ngaahi aʻusia ʻo e ʻaonga ʻo e mālōloó.

  • Ko e fē ha taimi kuo ʻaonga ai kiate koe ʻa e mālōloó?

ʻOku faʻa fakamatala ʻa e folofolá ki he mālōlōʻanga ʻo e ʻEikí. ʻOku ʻuhinga ʻa e mālōlōʻanga ʻo e ʻEikí ki he “kakato ʻo hono nāunaú” (Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 84:24). ʻOku toe ʻuhinga foki e mālōlōʻanga ʻo e ʻEikí ki he “fiefia ʻi he melino mo e tauʻatāina mei he loto-hohaʻá mo e faingataʻá. Kuo talaʻofa mai ʻe he ʻEikí ha mālōlō pehē ki Hono kau muimui tui faivelenga ʻi he moʻui ko ʻení. Kuó Ne ʻosi teuteu foki mo ha potu ʻo e mālōloó kiate kinautolu ʻi he maama ka hoko maí” (Fakahinohino ki he Ngaahi Folofolá, “Mālōloó, Mālōlōʻangá,” scriptures.ChurchofJesusChrist.org).

ʻOku ʻikai ʻuhinga ʻa e maʻu ʻo e melino mo e tauʻatāina mei he loto-hohaʻá mo e faingataʻá, ʻe haohaoa ʻa e moʻuí mei he ngaahi ʻahiʻahí. Lau ʻa e Mātiu 11:28–30, ʻo kumi ʻa e meʻa ʻoku akoʻi ʻe he ʻEikí fekauʻaki mo Hono mālōlōʻangá lolotonga e ngaahi faingataʻa ʻo e moʻuí.

ʻOange ha taimi ki he kau akó ke nau fakakaukau ai ki he founga ʻe ʻaonga ai kiate kinautolu ʻa e mālōlōʻanga ʻo e ʻEikí he taimí ni ʻi heʻenau moʻuí. Mahalo te nau hiki foki ha niʻihi ʻo ʻenau ngaahi fakakaukaú ʻi heʻenau tohinoa akó.

Fakakaukau ki hoʻo ngaahi tūkunga lolotongá.

  • ʻE ʻaonga fēfē kiate koe haʻo aʻusia ʻa e mālōlōʻanga ʻo e ʻEikí?

Naʻe fakaafeʻi ʻe ʻAlamā ʻa e kakai ʻo ʻAmonaihaá ke nau fakatomala pea ʻoua ʻe fakafefeka honau lotó kae lava ke fakamolemoleʻi kinautolu pea nau hū ki he mālōlōʻanga ʻo e ʻEikí (vakai ki he ʻAlamā 12:33–37). ʻI hoʻo ako ʻa e ʻAlamā 13, kumi ki he meʻa kuo ʻomi ʻe he ʻEikí ke tokoniʻi koe ke ke hū ki Hono mālōlōʻangá ʻi he moʻuí ni pea mo e moʻui ka hoko maí.

Fakakaukau ke vaeua ʻa e kalasí, ʻo vahe ki ha vaeua ʻe taha ke nau ako ʻa e ʻAlamā 13:1–2, 6 fekauʻaki mo e kau taki lakanga fakataulaʻeikí pea ako ʻe he vaeua ʻe tahá ʻa e ʻAlamā 13:16 fekauʻaki mo e ngaahi ouau ʻo e lakanga fakataulaʻeikí. ʻE lava ke tokoni ʻeni ki he kau akó ke nau ʻiloʻi vave ʻa e ongo tefitoʻi moʻoní pea hiki kinaua ʻi he palakipoé kimuʻa pea mou aleaʻi fakakalasi kinauá. Ko ha founga ʻe taha ko hono teuteuʻi ha fakamatala mei he tefitoʻi moʻoni takitaha ke ako tautau toko ua pe fakakulupu ʻe he kau akó kimuʻa pea nau lipooti ʻenau akó ki he kau ako kehé. ʻE lava ke maʻu heni ha taimi ke aleaʻi ai ʻa e ʻAlamā 13:27–30 ʻamui ange ʻi he lēsoní.

ʻOku tokoniʻi kitautolu ʻe he kau taki lakanga fakataulaʻeikí ke tau hū ki he mālōlōʻanga ʻo e ʻEikí

Naʻe pehē ʻe he kakai ʻo ʻAmonaihaá ʻoku nau “kau ki he kautaha mo e lotu ʻa Nēhoá” (ʻAlamā 14:16). Koeʻuhí ko e meʻá ni, naʻa nau tui ʻe lava ke fakamoʻui kinautolu taʻe kau ai ʻa e Fakalelei ʻa Sīsū Kalaisí, pea naʻa nau fetongi ʻa e lakanga fakataulaʻeikí ʻaki ha lakanga hala naʻe ui ʻe ʻAlamā ko e “ngāue fakataulaʻeiki kākaá” (vakai ki he ʻAlamā 1:3–4, 12, 16). Ke fakatonutonu ʻenau tui fakalotu halá, naʻe akoʻi kinautolu ʻe ʻAlamā ki he founga “naʻe fakanofo [ai] ʻe he ʻEiki ko e ʻOtuá ha kau taulaʻeiki, ʻi hono lakanga toputapú” (ʻAlamā 13:1).

Lau ʻa e ʻAlamā 13:1–2, 6, ʻo kumi ʻa e ʻuhinga naʻe fakanofo ai ʻe he ʻEikí ha kau taki lakanga fakataulaʻeikí.

  • Ko e hā ha ngaahi ʻuhinga ʻoku ui ai ʻe he ʻEikí ha kau taki lakanga fakataulaʻeikí?

ʻOku tau ako mei he ngaahi veesi ko ʻení, ʻoku ui ʻe he Fakamoʻuí ha kau taki lakanga fakataulaʻeiki ke tokoniʻi kitautolu ke tau hanga kiate Ia ki he huhuʻí pea mo akoʻi ʻEne ngaahi fekaú kae lava ke tau hū ki Hono mālōlōʻangá.

Naʻe akoʻi ʻe ʻEletā Teili G. Lenilani ʻo e Kōlomu ʻo e Kau ʻAposetolo ʻe Toko Hongofulu Mā Uá ʻo pehē:

ʻOku maʻu ʻe Sīsū Kalaisi ʻa e mālohi mo e mafai ke huhuʻi [ʻa e] faʻahinga kotoa ʻo e tangatá, tuʻunga ʻi Heʻene feilaulau fakaleleí. Koeʻuhí ke lava ʻo maʻu Hono mālohi faifakaleleí, kuó Ne foaki mai ai ha konga ʻo Hono mālohí mo e mafaí ki he tangatá ʻi māmani. ʻOku ui ʻa e mālohi mo e mafai kuo foakí ko e lakanga fakataulaʻeikí. (Dale G. Renlund, “Ko e Lakanga Fakataulaʻeikí mo e Mālohi ʻo e Fakalelei ʻa e Fakamoʻuí,” Ensign pe Liahona, Nōvema 2017, 64)

  • Ko e hā ʻoku tokoni atu ʻa e kupuʻi lea ko ʻení ke mahino kiate koe fekauʻaki mo e ʻuhinga ʻoku hokohoko atu ai ke ui ʻe he ʻOtuá ʻa e kakaí ke nau maʻu e lakanga fakataulaʻeikí ʻi hotau kuongá ni?

Ko e kau taulaʻeiki lahi naʻe lea ʻa ʻAlamā fekauʻaki mo iá naʻe “ui mo teuteuʻi ʻa kinautolu talu mei hono ʻai ʻa e tuʻunga ʻo e māmaní … tuʻunga ʻi heʻenau fuʻu tui lahi ʻaupito mo e ngaahi ngāue leleí” (ʻAlamā 13:3). ʻI he taimi tatau, ʻe hanga ʻe ha niʻihi kehe ʻo “liʻaki ʻa e Laumālie ʻo e ʻOtuá ʻi he fefeka ʻo honau lotó” (ʻAlamā 13:4).

ʻE ngāue ʻa e kau taki kehe ʻo e Siasí, hangē ko e kau taki ʻo e Fineʻofá, Kau Finemuí, mo e Lautohi Faka-Sāpaté, ʻi he malumalu ʻo e mafai ʻo e lakanga fakataulaʻeiki kuo vahe ki aí. ʻOku nau tokoni ʻi heʻenau ngāue fakataha mo e kau taki lakanga fakataulaʻeikí, ke tataki ʻa e fakafoʻituituí mo e ngaahi fāmilí ke nau haʻu kia Kalaisi.

Ke tali e fehuʻi ko ʻení, ʻe lava ke faʻu ʻe he kau akó ha lisi fakakalasi pe tali ʻi ha fanga kiʻi kulupu iiki. Te ke lava foki ʻo fakakaukau ke fakaafeʻi ha taki fakalotofonua ʻo e Siasí ke haʻu ki he kalasí ʻo vahevahe ʻa e meʻa ʻokú ne fai ke tokoniʻi e niʻihi kehé ke nau hanga kia Sīsū Kalaisí.

  • Ko e hā ha ngaahi founga ʻoku tokoniʻi ai kitautolu ʻe he kau taki ʻo e Siasí ke tau hanga kia Sīsū Kalaisi pea hū ki Hono mālōlōʻangá?

ʻOku tokoniʻi kitautolu ʻe he ngaahi ouau ʻo e lakanga fakataulaʻeikí ke tau hū ki he mālōlōʻanga ʻo e ʻEikí

Naʻe fakamatala ʻa ʻAlamā ki he ngaahi sīpinga māʻoniʻoni ʻa e kau taulaʻeiki lahí mo e founga naʻe “fakamāʻoniʻoniʻi” ai ʻa kinautolu (ʻAlamā 13:11) pea “fakamaʻa mo nau hū ki he mālōlōʻanga ʻo e ʻEiki ko honau ʻOtuá” (ʻAlamā 13:12). Naʻe fakapatonu leva ʻa e fakamatala ʻa ʻAlamaá kia Melekisēteki ko ha sīpinga ʻo ha taki lakanga fakataulaʻeiki angatonu. Fakatokangaʻi ange naʻe faiangahala e kakai ʻo Melekisētekí ʻi he kamataʻangá ʻo hangē ko e kakai ʻo ʻAmonaihaá (vakai ki he ʻAlamā 8:9; 13:17).

Lau ʻa e ʻAlamā 13:14–19, ʻo kumi e founga naʻe tokoniʻi ai ʻe Melekisēteki hono kakaí.

  • Ko e hā ha ngaahi faitatau ʻokú ke fakatokangaʻi ʻia Melekisēteki mo Sīsū Kalaisi?

  • Fakatatau ki he veesi 16, ko e hā ha taumuʻa ʻe taha ʻo e ngaahi ouau ʻo e lakanga fakataulaʻeikí?

ʻOku tau ako mei he veesi 16 ʻoku tokoniʻi kitautolu ʻe he ngaahi ouau ʻo e lakanga fakataulaʻeikí ke tau hanga kia Sīsū Kalaisi ke maʻu ha fakamolemole ʻo e ngaahi angahalá kae lava ke tau hū ki Hono mālōlōʻangá.

Mahalo ʻe tokoni ke fakaʻaliʻali ha ʻū fakatātā ʻo e ngaahi ouau kehekehe ʻo e lakanga fakataulaʻeikí ʻoku lolotonga fakahoko pea aleaʻi e founga ʻoku nau tokoniʻi ai kitautolu ke tau “sio … ki muʻa ki he ʻAlo ʻo e ʻOtuá” (ʻAlamā 13:16). Tokoni ki he kau akó ke nau fakakaukau ki heʻenau kau ʻi he ngaahi ouaú mo e founga kuo nau ongoʻi ai e mālōlōʻanga ʻo e Fakamoʻuí.

Naʻe akoʻi ʻe Palesiteni Lāsolo M. Nalesoni ʻa e founga ʻoku tokoniʻi ai kitautolu ʻe he niʻihi ʻo e ngaahi ouau ʻo e lakanga fakataulaʻeiki ke tau hanga kia Sīsū Kalaisí.  .ChurchofJesusChrist.org

ʻOku hanga ʻe he ngaahi ouau mahuʻinga ʻo e ongoongoleleí ʻo fakataipe ʻa e Fakaleleí. Ko e papitaiso ʻi he fakaukú, ko ha tatau ia ʻo e pekia, telio, mo e Toetuʻu ʻa e Huhuʻí. ʻOku fakafoʻou ʻe he maʻu ʻo e sākalamēnití ʻa e ngaahi fuakava ʻo e papitaisó mo fakafoʻou ʻetau manatu ki he sino ʻa e Fakamoʻuí kuo maumauʻí pea mo e taʻataʻa naʻá Ne lilingi maʻatautolú. ʻOku fakataipe ʻe he ngaahi ouau fakatemipalé ʻetau fakalelei ki he ʻEikí mo silaʻi e ngaahi fāmilí ke fakataha ʻo taʻengata. (Russell M. Nelson, “The Atonement,” Ensign, Nov. 1996, 35)

  • Ko e hā ha meʻa naʻá ke ako meia Palesiteni Nalesoni fekauʻaki mo e ngaahi ouau ʻo e lakanga fakataulaʻeikí?

  • Ko e fē nai ha taimi kuó ke ongoʻi ofi ai ki he Fakamoʻuí ʻi hoʻo kau atu ki ha ouau ʻo e lakanga fakataulaʻeikí?

Koeʻuhí ke mou hū ki Hono mālōlōʻangá

Hangē ko e kau taulaʻeiki naʻe fakamatalaʻi ʻi he ʻAlamā 13:1–19, naʻe feinga faivelenga ʻa ʻAlamā ke tokoniʻi e kakaí ke nau teuteu ke hū ki he mālōlōʻanga ʻo e ʻEikí. Naʻá ne fakamanatu kiate kinautolu ʻe vavé ni pē ha hāʻele mai ʻa e ʻEikí (vakai, ʻAlamā 13:21–26). Naʻe holi ʻa ʻAlamā ʻi he “fuʻu loto-hohaʻa lahi ʻo aʻu ki he mamahi, ke [nau] fie tokanga ki [heʻene] ngaahi leá” (ʻAlamā 13:27).

Lau ʻa e ʻAlamā 13:27–30, ʻo kumi ʻa e meʻa naʻe fakaafeʻi ʻe ʻAlamā ʻa e kakaí ke nau fakahokó.

  • ʻOkú ke pehē ko e fē ʻi he ngaahi fakaafe ʻa ʻAlamaá (fili ha fakaafe pau) ʻe lava ʻo tokoni ke tau hū ai ki he mālōlōʻanga ʻo e ʻEikí?

    Te ke lava foki ʻo fakaafeʻi e kau akó ke nau ʻeke ha faʻahinga fehuʻi pē ʻoku nau maʻu fekauʻaki mo e ngaahi akonaki ʻa ʻAlamaá pea ngāue fakataha mo e kalasí ke tali kinautolu.

    ʻOku fakataumuʻa ʻa e fehuʻi ko ʻení ke fakakaukauloto fakataautaha ki ai. Fakaafeʻi e kau akó ke nau ngāueʻi e fakaafe ʻoku nau ongoʻi ʻe tokoni lahi taha kiate kinautolú pea fekumi ki he founga ʻe tokoniʻi ai kinautolu ʻi hono fai iá ke nau maʻu ʻa e mālōlōʻanga ʻo e ʻEikí.

  • Ko e hā ha meʻa kuó ke ako mei he ʻAlamā 13 ʻe lava ʻo tokoniʻi koe ʻi hoʻo moʻuí he taimí ni?

Fekumi ki he fakahinohino ʻa e Laumālie Māʻoniʻoní ke ʻiloʻi e meʻa te ke lava ʻo fai ke fakaʻaongaʻi ai e meʻa kuó ke akó ke hū ki he mālōlōʻanga ʻo e ʻEikí.

Fakakaukauloto ʻokú ke talanoa mo ha kaungāmeʻa ʻokú ne hohaʻa ki ha palopalema ʻokú ne fehangahangai mo ia. Ko e hā ha meʻa te ke vahevahe mo ho kaungāmeʻá mei hoʻo ako ʻa e ʻAlamā 13 ke tokoniʻi ia ke ne hū ki he mālōlōʻanga ʻo e ʻEikí? Fakakau ʻi hoʻo talí ha veesi ʻe taha pe lahi ange mei he ʻAlamā 13.