Seminelí
ʻAlamā 15: Ko e Mālohi Faifakamoʻui ʻo Sīsū Kalaisí


“ʻAlamā 15: Ko e Mālohi Faifakamoʻui ʻo Sīsū Kalaisí,” Tohi ʻa Molomoná – Tohi Lēsoni ʻa e Faiakó (2024)

“ʻAlamā 15,” Tohi ʻa Molomoná – Tohi Lēsoni ʻa e Faiakó

ʻAlamā 15

Ko e Mālohi Faifakamoʻui ʻo Sīsū Kalaisí

ʻĪmisi
Ko hono fakamoʻui ʻo Sisolomé

Naʻe hoko ʻa e tokoniʻi ʻo kinautolu naʻe faingataʻaʻiá ko ha meʻa naʻe fakatefito ai e ngāue fakafaifekau ʻa Sīsū Kalaisi ʻi he māmaní. Naʻe maʻu ʻe ʻAlamā mo ʻAmuleki ʻa e taumuʻa ngāue tatau hili hono fakahaofi fakaofo kinaua mei he fale fakapōpulá ʻe he toʻukupu ʻo e ʻOtuá. ʻE lava ke tokoniʻi koe ʻe he lēsoni ko ʻení ke ke maʻu ʻa e mālohi faifakamoʻui ʻoku maʻu ʻo fakafou ʻia Sīsū Kalaisí.

Fakaafeʻi ʻa e ako fakamātoató. Tokoni ke mahino ki he kau akó ʻoku ʻikai fakataumuʻa hono ako ʻo e ongoongoleleí ke hoko ko ha aʻusia noa pē. ʻOku fiemaʻu ki ai ʻa e fakakaukau leleí, akó, lotú, mo e ngāué. Te ke lava ʻo tokoniʻi hoʻo kau akó ʻaki hono faʻu ha ngaahi aʻusia te ne poupouʻi kinautolu ke nau kau ʻi he ngaahi fealēleaʻakí, vahevahe ʻenau ngaahi aʻusiá, mo fakahoko ha ngaahi fehuʻi.

Teuteu ʻa e tokotaha akó: Fakaafeʻi e kau akó ke lau ʻa e fakakaukau ki hono ako fakafāmili ʻo e folofolá ʻi lalo ʻi he ʻAlamā 15:1–12 ʻi he lēsoni ako ʻo e “24–30 Sune. ʻAlamā 13–16: ‘Hū ki he Mālōlōʻanga ʻo e ʻEikí’“ ʻi he Haʻu, ʻo Muimui ʻIate Au—Maʻá e Fakafoʻituituí mo e Ngaahi Fāmilí: Tohi ʻa Molomoná 2024.

Ngaahi ʻEkitivitī Ako ʻOku Ala Fakahokó

Puke fakatuʻasino mo fakalaumālié

ʻOku fakataumuʻa e ngaahi meʻa ʻi laló ke tokoni ki hono teuteuʻi ʻo e kau akó ke nau fakatokangaʻi e ngaahi fakaʻilonga, pe nunuʻa ʻo e angahalá. Te ke lava ʻo fili ha ngaahi tūkunga fakafaitoʻo ʻoku angamaheni ange mo e kau akó ʻo kehe mei he lisí ʻo ka fiemaʻu.

Vakaiʻi e lisi ko ʻeni ʻo e ngaahi tūkunga fakafaitoʻó. Fakakaukau ki honau ngaahi fakaʻilongá pea pehē ki ha faʻahinga meʻa pē ʻoku fakaʻaongaʻi ke fakaleleiʻi pe faitoʻo ʻaki kinautolu.

  • Mahaki mafú

  • Kanisaá

  • Hui kuo motú

  • Ko e hā ʻe hoko kapau ʻe faitoʻo pē ʻe ha taha ʻa e ngaahi fakaʻilonga ʻo e ngaahi tūkunga ko ʻení taʻe te ne feinga ke mahino kiate ia ʻa e tupuʻanga ʻo e ngaahi palopalemá?

ʻI hono fakafeʻiloaki e palakalafi ko ʻení mo e ngaahi fehuʻi ʻe ala faí, ʻoua naʻá ke feinga pe tuku ke fakamatala ʻe he kau akó ha ngaahi angahala fakataautaha.

Hangē ko e ngaahi mahaki fakatuʻasinó, ʻoku ʻi ai foki mo ha ngaahi fakaʻilonga ʻo e angahalá—pe mahaki fakalaumālié. Fakakaukau pe ko e hā ha niʻihi ʻo e ngaahi fakaʻilonga ʻo e angahalá, pea tuku ha kiʻi taimi ke ke fakakaukau ai ki he tuʻunga hoʻo moʻui lelei fakalaumālié. ʻE lava ke tokoni e ngaahi fehuʻi ko ʻení ke ke fakahoko ʻeni.

  • Fakatatau ki he fakamatala ʻi he Ngaahi Tefito ʻo e Ongoongolelei ki he “Angahalá“ (topics.ChurchofJesusChrist.org), ko e hā e ngaahi nunuʻa ʻo e angahalá?

  • ʻE uesia fēfē ʻe he angahalá ʻa ʻetau ngaahi ongo fekauʻaki pē mo kitautolú mo tākiekina hotau vā fetuʻutaki mo e niʻihi kehé?

ʻI hoʻo akó, fakafanongo ki he Laumālie Māʻoniʻoní ke ne akoʻi koe ʻi he founga te ke lava ʻo maʻu lelei ange ai e mālohi faifakamoʻui ʻo Sīsū Kalaisí ke fakaleleiʻi hoʻo lelei fakalaumālié.

Tuʻunga ʻo Sisolomé

Hili hono fakahaofi fakaofo ʻo ʻAlamā mo ʻAmuleki mei he fale fakapōpula ʻi ʻAmonaihaá ʻi he toʻukupu ʻo e ʻOtuá, naʻá na fononga ki Saitome (vakai ki he ʻAlamā 15:1–2). Lolotonga ʻena ʻi Saitomé, naʻá na ngāue fakaetauhi ki he niʻihi naʻe kapusi mei ʻAmonaihā koeʻuhí ko ʻenau tui ki heʻena pōpoaki fekauʻaki mo Sīsū Kalaisí. Naʻe kau ʻi he niʻihi naʻá na ngāue fakaetauhi ki aí ʻa Sisolome.

Fakakaukau ke tufa e laʻipepa tufa ko ʻení ki he kau akó. ʻE lava ke nau ngāue fakataha ʻi ha fanga kiʻi kulupu iiki, ʻo fakaʻaongaʻi ʻa e ʻAlamā 15:4–12 ke ʻiloʻi e ngaahi fakaʻilonga ʻo Sisolomé pea fakapapauʻi ʻa e faitoʻo te ne lava ʻo fakamoʻui iá.

Mahamahaki Fakalaumālie

ʻĪmisi
doctor note

Lau e ngaahi potufolofola ʻoku hiki atu ʻi lalo ʻi he “Ngaahi Fakaʻilongá.” Hiki ʻi lalo ʻiate kinautolu ha ngaahi foʻi lea pe kupuʻi lea ʻokú ne fakamatalaʻi e tūkunga ʻo Sisolomé.

  • Te ke fakamatalaʻi fēfē e tūkunga ʻo Sisolomé, ʻo kau ai ʻene tuʻunga fakalaumālié?

  • Ko e hā ʻokú ke manatuʻi fekauʻaki mo Sisolome te ne ʻai ia ke ne ongoʻi pehení?

Fakakaukau ke fakaafeʻi ha tokotaha ako ke ne vahevahe ha konga ʻo e talanoa ʻo e moʻui ʻa Sisolome he kuohilí. ʻE ala tokoni e ngaahi veesi ko ʻení: ʻAlamā 10:31; 11:21–22; 12:1, 7–8. Te ke lava foki ʻo fakakaukau ke vahevahe ʻa e lea ʻa Palesiteni ʻEselā Tafu Penisoni ʻi he konga “Fakamatala Fakamahinó mo e Puipuituʻá.”

ʻOku ʻikai fekauʻaki maʻu pē ʻa e puke fakaesinó mo e angahalá (vakai, Sione 9:2–3). Fakatokangaʻi ange ʻa e ngaahi ongoʻi halaia ʻa Sisolome ʻi he ʻAlamā 14:6. Neongo ʻoku ʻikai fakafiefia ke aʻusia ʻa e ongoʻi halaiá, ka ʻoku ʻi ai hono taumuʻa. Naʻe fakamatalaʻi ʻe ʻEletā Tēvita A. Petinā ʻo e Kōlomu ʻo e Kau ʻAposetolo ʻe Toko Hongofulu Mā Uá ʻa e taumuʻa ʻo e ngaahi ongo ko ʻení. Mamata ʻi he vitiō “ʻOku Mau Tui ki he Angamaʻá” mei he taimi 13:15 ki he 13:49, ʻoku maʻu ʻi he ChurchofJesusChrist.org, pe lau ʻa e fakamatala ʻi laló.

Kuo tau foua kotoa e mamahi ʻoku kau ai ha lavea pe kafo fakatuʻasino. ʻI he taimi ʻoku tau mamahi aí, ʻoku tau fekumi ki ha fakafiemālie pea ʻoku tau houngaʻia he faitoʻo mo e founga ʻoku tokoni ke fiemālie ai hotau faingataʻaʻiá. Tau fakakaukau ki he angahalá ko ha kafo fakalaumālie ʻokú ne fakatupu ʻa e loto-halaiá pe hangē ko hono fakamatalaʻi ʻe ʻAlamā [ki hono foha ko Kolianitoní], ko e “tautea ʻo e konisēnisí” (ʻAlamā 42:18). ʻOku tatau e ongoʻi halaia ʻa hotau laumālié mo e mamahi ʻa hotau sinó—ko e halaiá ko e fakatokanga ki ha fakatamaki mo ha maluʻi mei ha maumau lahi ange. (David A. Bednar, “ʻOku Mau Tui ki he Angamaʻá,” Ensign pe Liahona, Mē 2013, 44)

  • Fakatatau kia ʻEletā Petinaá, ko e hā ha taumuʻa ʻe taha ʻo e loto-halaiá?

  • ʻE liliu fēfē ʻe he meʻá ni ʻetau vakai pe fakakaukau ʻo e ongoʻi halaia hili haʻatau fai ha fehalāakí?

  • ʻOkú ke pehē ko e hā ha ngaahi founga naʻe tatau ai ʻa e ngaahi fakaʻilonga ʻa Sisolomé mo e “fakatokanga ki ha fakatamaki mo ha maluʻi mei ha maumau lahi ange”?

Ko e fakamoʻui ʻo fakafou ʻi he mālohi ʻo Sīsū Kalaisí

Laukonga fakalelei fekauʻaki mo e fakamoʻui ʻo Sisolomé ʻi he ʻAlamā 15:4–12. Mahalo te ke fie mamata ʻi he foʻi vitiō “ʻOku Fakamoʻui ʻa Sisolome pea Papitaiso” (2:42), ʻoku maʻu atu ʻi he ChurchofJesusChrist.org. ʻI hoʻo laukongá, tokanga ki he ngaahi fakaikiiki naʻe tokoni ki hono fakamoʻui ʻo Sisolomé. Fakakaukau ke hiki ha fanga kiʻi fakamatala ʻo e ngaahi fakaikiiki ko ʻení ʻi lalo ʻi he konga “Fakamatala Fakafaitoʻo” hoʻo toketaá.

  • Ko e hā ha ngaahi tefitoʻi moʻoni pe ngaahi moʻoni te tau lava ʻo ako mei he fakamoʻui ʻo Sisolomé?

Ko e tefitoʻi moʻoni ʻe taha ʻoku tau ako mei he ngaahi veesi ko ʻení ko e taimi ʻoku tau tui ai kia Sīsū Kalaisí, ʻe lava ke fakamoʻui kitautolu.

  • Ko e hā ha fakamoʻoni naʻá ke mamata ki ai ʻi he ngaahi veesi ko ʻení naʻe ngāue ʻaki ʻe Sisolome ʻa e tui kia Sīsū Kalaisí kimuʻa pea ʻi he hili hono fakamoʻui iá?

  • Te tau lava fēfē ʻo ngāue ʻaki ʻa e tui kia Sīsū Kalaisí ʻi he founga tatau?

Naʻe fakamatalaʻi ʻe ʻEletā Tēvita A. Petinā ʻa e founga te tau lava ai ʻo ngāue ʻaki ʻa e tuí. Mamata ʻi he foʻi vitiō “ʻOku Mau Tui ki he Angamaʻá” mei he taimi 13:49 ki he 14:17, ʻoku maʻu ʻi he ChurchofJesusChrist.org, pe lau ʻa e fakamatala ʻi laló.

ʻOku faʻa ui e Fakamoʻuí ko e Toketā Maʻongoʻongá, pea ʻoku fakatou mahuʻinga fakataipe mo moʻoni ʻa e hingoa ko ʻení. … ʻOku maʻu e faitoʻó mei he Fakalelei ʻa e Fakamoʻuí ʻa ia te ne lava ʻo faitoʻo hotau ngaahi kafo fakalaumālié mo toʻo atu e ongoʻi halaiá. Neongo ia, ko e faitoʻo ko ʻení ʻe toki lava pē ke fakaʻaongaʻi ʻi he ngaahi tefitoʻi moʻoni ʻo e tui ki he ʻEiki ko Sīsū Kalaisí, fakatomalá, mo e talangofua maʻu pē. Ko e ola ʻo e fakatomala fakamātoató ko e nonga ʻa e konisēnisí, fiemālie, fakamoʻui fakalaumālie mo ha fanauʻi foʻou. (David A. Bednar, “ʻOku Mau Tui ki he Angamaʻá,” Ensign pe Liahona, Mē 2013, 44)

ʻE fiemaʻu ke maʻu ʻe he kau akó ha ngaahi tali mahino ki he fehuʻi ʻuluakí ko e teuteu ki he ʻekitivitī fakaʻosi ʻo e lēsoní. ʻI hoʻomou aleaʻi ʻa e fehuʻi ko ʻení mo e kalasí, mahalo te ke fie hiki e ngaahi fakakaukau ʻa e kau akó ʻi he palakipoé. Tokoniʻi kinautolu ke nau maʻu ha ngaahi fakakaukau kehekehe.

ʻE lava ke fakaʻaongaʻi e ongo fehuʻi kehé ko ha fehuʻi vakaiʻi ko ha konga ʻo e fealēleaʻaki ko ʻení.

  • Ko e hā ha ngaahi founga te tau lava ai ʻo maʻu e mālohi faifakamoʻui ʻa e Tamai Hēvaní mo Sīsū Kalaisí?

  • ʻOkú ke pehē ko e hā ʻoku feʻunga ai ʻa e huafa “ko e Toketa Maʻongoʻongá” mo e Fakamoʻuí? ʻOkú ke pehē ko e hā e ʻuhinga ʻokú Ne lava ai ʻo fakamoʻui kitautolú?

    Kapau ʻe ʻaonga ki he kau akó ha ngaahi potufolofola ʻoku nau fakapapauʻi ʻoku maʻu ʻe Kalaisi ʻa e mālohi ke fakamoʻuí, fakakaukau ke vahevahe ha niʻihi ʻo e ngaahi potufolofolá ni: Saame 30:2; 147:3; ʻĪsaia 53:5.

  • Ko e fē ha taimi kuó ke aʻusia ai (pe ko e fē ha taimi kuo aʻusia ai ʻe ha taha ʻokú ke ʻiloʻi) ʻa e faifakamoʻui ʻa e Fakamoʻuí?

Neongo he ʻikai ke tau mamahi kotoa ʻo hangē ko Sisolomé, ka ʻoku tau maʻu kotoa ha ngaahi palopalema mo foua ha mamahi ʻe lava ke tokoniʻi ai kitautolu ʻe he Fakamoʻuí. Fakakaukau ki ha niʻihi ʻo e ngaahi nunuʻa ʻo e faiangahalá pe ngaahi fehalaaki ʻe ala foua ʻe he toʻu tupú pea mo e founga te nau ala fiemaʻu ai e mālohi faifakamoʻui ʻa e Fakamoʻuí.

Fakakaukau ke hiki e ngaahi fakakaukau ʻa e kau akó ʻi he palakipoé. Te nau lava foki ʻo ngāue tautau toko ua pe fakakulupu iiki ke fokotuʻu ha ngaahi fakakaukau pea vahevahe fakakalasi leva e ngaahi fakakaukaú.

Faʻu ha kiʻi tohi ʻe taha mei he toketaá ke tokoniʻi ha taha. Lau ʻa e 3 Nīfai 9:13–14, pea fakaʻaongaʻi e meʻa kuó ke ako he ʻaho ní ke faʻu ʻaki ha fakamatala fakafaitoʻo. ʻE lava ke ke fakafekauʻaki ki he ʻAlamā 15. Vahevahe ʻa e founga ʻe lava ke tokoni ai ʻa Sīsū Kalaisí pea mo e tuʻunga ʻe lava ke ʻilonga ai hono ngāue ʻaki ʻa e tui kiate Iá. Fakapapauʻi ke fakakakato ʻa e fakamatala taʻekakato ko ʻení:

  • Kapau ʻoku ongoʻi … [lisi e ngaahi fakaʻilonga ʻo e angahalá] ha taha , pea ʻe fiemaʻu leva ke ne manatuʻi ke [lisi ʻa e ngaahi fakamatala fakafaitoʻó pe ngaahi faitoʻó] …

Fakamanatu ki he kau akó ʻoku tau fiemaʻu kotoa ʻetau Tamai Hēvaní mo Sīsū Kalaisi pea mo e fakamoʻui te Na lava ʻo ʻomi kiate kitautolú. Fakamoʻoni ange ʻe tokoniʻi maʻu pē kitautolu ʻi hono ngāue ʻaki ʻa e tui kia Sīsū Kalaisí. Fakakaukau ke fakaafeʻi e kau akó ke vahevahe e meʻa ne nau akó pe meʻa naʻe makehe kiate kinautolu mei heʻenau ako he ʻaho ní.