Seminelí
ʻAlamā 1:19–33: Ko Hono Maʻu ʻo e Melinó ʻia Kalaisi ʻaki ʻa e Faivelenga ʻi he Fakatangá


“ʻAlamā 1:19–33: Ko Hono Maʻu ʻo e Melinó ʻia Kalaisi ʻaki ʻa e Faivelenga ʻi he Fakatangá,” Tohi ʻa Molomoná – Tohi Lēsoni ʻa e Faiakó (2024)

“ʻAlamā 1:19–33,” Tohi ʻa Molomoná – Tohi Lēsoni ʻa e Faiakó

ʻAlamā 1:19–33

Ko Hono Maʻu ʻo e Melinó ʻia Kalaisi ʻaki ʻa e Faivelenga ʻi he Fakatangá

ʻĪmisi
ko e fiefia ha ongo faifekau ʻi heʻena akoʻi ha fefine mo ha kiʻi tamasiʻi

ʻOku mau tui ʻoku maʻu ʻe he kakai kotoa pē ʻa e totonu ke hū ki he ʻOtuá ʻo fakatatau mo honau konisēnisí (vakai, Ngaahi Tefito ʻo e Tuí 1:11). Ka ko e hā ʻe hoko kapau ʻe fakatangaʻi koe ʻe he niʻihi kehé koeʻuhí ko hoʻo tuí? Te ke tali fēfē mo maʻu ha nonga kapau ʻe fakaangaʻi koe ʻe he niʻihi kehé koeʻuhí ko hoʻo tuí? ʻI he kuonga ʻo ʻAlamaá, naʻe “kamata ke fakatangaʻi [ʻe he kakaí] ʻa kinautolu naʻe kau ki he Siasi ʻo e ʻOtuá” (vakai, ʻAlamā 1:19). ʻE lava ke tokoni ʻa e lēsoni ko ʻení ke ke tali ʻi he tui mo ongoʻi ha loto-nonga neongo kapau ʻokú ke fehangahangai mo e fakatangá koeʻuhí ko hoʻo hoko ko ha mēmipa ʻo e Siasi ʻo Sīsū Kalaisi ʻo e Kau Māʻoniʻoni ʻi he Ngaahi ʻAho Kimui Ní.

Tokoniʻi ʻa e kau akó ke fakatupulaki ʻenau ngaahi taukei ako folofolá. ʻE lava ke tokoni ki he kau faiakó mo e kau akó hano kumi ha lisi ʻi he folofolá ke ʻilo ai ʻa e ngaahi meʻa mahuʻinga ʻoku fakamamafaʻi ʻe he tokotaha faitohí. ʻE lava foki ke hiki ʻe he kau akó ha lisi ʻo ha ngaahi fakakaukau pe fakahinohino ʻoku fehokotaki ke tokoni ke mahino kiate kinautolu ʻa e meʻa ʻoku nau akó.

Teuteu ʻa e tokotaha akó: Fakaafeʻi ʻa e kau akó ke nau fakakaukau ki ha ngaahi taimi ʻi heʻenau moʻuí naʻe poleʻi ai ʻenau tuí pea mo e founga naʻa nau tali ʻakí.

Ngaahi ʻEkitivitī Ako ʻOku Ala Fakahokó

Fakatangaʻi koeʻuhí ko hoʻo tuí

Vahevahe ʻa e fakamatala ko ʻení meia ʻEletā Sefilī R. Hōlani. Pe fakakaukau ke fakaafeʻi ʻa e kau akó ke fakatātaaʻi ha tūkunga ʻe lava ke fakatangaʻi ai kinautolu koeʻuhí ko ʻenau tuí.

Naʻe faleʻi ʻe ʻEletā Sefilī R. Hōlani ʻo e Kōlomu ʻo e Kau ʻAposetolo ʻe Toko Hongofulu Mā Uá ʻa e toʻu tupu ʻo e Siasí. Sio ʻi he foʻi vitiō “Ko e Mahuʻinga—mo e Tāpuaki—ʻo e Tuʻunga Faka-ākongá” mei he taimi 0:25 ki he 2:05, ʻoku maʻu ʻi he ChurchofJesusChrist.org, pe lau ʻa e fakamatala ʻi laló:

ʻOku ou pehē ki he taha kotoa, ʻi he tanganeʻia mo e fakalotolahi ʻe fiemaʻu ke nau tuʻu maʻu ʻi he ngaahi ʻaho fakaʻosi ko ʻení, pea tautautefito ki he toʻu tupu ʻo e Siasí ʻo kapau ʻoku teʻeki ke ke fai ia, ʻe ʻi ai e ʻaho ʻe fiemaʻu ai ke ke taukaveʻi hoʻo tuí pe mahalo ʻe aʻu ki haʻo kātekina ha ngaohikovia fakataautaha koeʻuhí pē ko ha mēmipa koe ʻo e Siasi ʻo Sīsū Kalaisi ʻo e Kau Māʻoniʻoni ʻi he Ngaahi ʻAho Kimui Ní. ʻE fiemaʻu he taimi peheé ʻa e lototoʻá mo e fakaʻapaʻapá fakatouʻosi.

Hangē ko ʻení, naʻe faitohi mai kimuí ni ha faifekau fefine ʻo pehē: “Naʻá ku fakatokangaʻi mo hoku hoá ha tangata naʻe tangutu ʻi ha sea ʻi he loto koló ʻo maʻu meʻatokoni hoʻatā. ʻI heʻema ofi atú, naʻá ne hanga hake ʻo fakatokangaʻi homa pine fakafaifekaú. Naʻá ne puna ki ʻolunga mo ha mata ʻita, pea hiki hono nimá ke taaʻi au. Naʻá ku kalofi ia, ka naʻá ne puhiʻi kotoa mai ʻene maʻangá ʻiate au pea kamata ke kape mai ʻaki ha ngaahi lea taʻefeʻunga ʻaupito. Naʻá ma mavahe ʻo ʻikai foaki ha foʻi lea. Naʻá ku feinga ke tafi e meʻakaí mei hoku matá, ka naʻá ku ongoʻi e tau ha falukunga pateta oʻi ʻi hoku muiʻulú. ʻOku faingataʻa ʻi he taimi ʻe niʻihi ke u hoko ko ha faifekau he naʻá ku fie foki he taimi pē ko iá ʻo puke ʻa e kiʻi tangata ko iá, peá u pehē ange, ‘KĀTAKI!’ Ka naʻe ʻikai keu fai ia.” (Jeffrey R. Holland, “Ko e Mahuʻinga—mo e Tāpuaki—ʻo e Tuʻunga Faka-ākongá,” Ensign pe Liahona, Mē 2014, 6)

Tokoni ki he kau akó ke nau fakakaukau ki he ngaahi ongo ʻoku nau maʻú ʻaki hano ʻeke ha niʻihi pe kotoa ʻo e ngaahi fehuʻi ko ʻení.

  • Naʻá ke mei tali fēfē kapau ko koe ʻa e faifekaú ʻi he tūkunga ko ʻení?

  • Ko e hā ʻe ala faingataʻa ai ke tali ʻi ha founga faka-Kalaisí?

  • Ko e fē ha taimi naʻe ngaohikovia pe fakatangaʻi ai koe koeʻuhí ko hoʻo tuí?

  • Ko e hā ha ngaahi tūkunga ʻi he kahaʻú ʻe lava ke fakatangaʻi ai koe koeʻuhí ko hoʻo tuí?

ʻI hoʻo ako ʻa e ngaahi sīpinga ʻa e kāingalotu ʻo e Siasi ʻo Kalaisí ʻi he Tohi ʻa Molomoná, kumi ha ngaahi founga te ke lava ai ʻo tuʻu maʻu mo maʻu ʻa e melinó ʻia Sīsū Kalaisi lolotonga ʻa e fakatangá.

Ko e Fakatanga ʻi he Tohi ʻa Molomoná

Naʻe lahi ha ngaahi faingataʻa naʻe fehangahangai mo ʻAlamā lolotonga hono taimi ko e fakamaau lahí. Hili hono tāmateʻi ʻo Nēhoa ʻi heʻene fakapoongi ʻa Kitioné, naʻe hokohoko atu ha kakai ʻe niʻihi ke nau tui ki he ngaahi akonaki ʻa Nēhoá. Lau ʻa e ʻAlamā 1:19–24, ʻo kumi ʻa e ngaahi faingataʻa naʻe fehangahangai mo e kau Nīfaí.

  • Ko e hā ha ngaahi faitatau ʻokú ke vakai ki ai ʻi he meʻa naʻe fehangahangai mo e kau Nīfaí pea mo hoʻo ngaahi aʻusiá?

  • Ko e hā ha ngaahi angafai mei he kāingalotu ʻo e Siasí naʻe tānaki atu ki he ngaahi faingataʻa ko ʻení (vakai, veesi 22)?

Mahalo te ke fie fakamahinoʻi ki he kau akó naʻe akoʻi ʻe he Fakamoʻuí ʻoku hala ʻa e fakakikihí pea ʻoku ʻo e tēvoló ia (vakai, 3 Nīfai 11:29–30). ʻOku kau heni ʻa e taimi ʻoku moʻoni mo totonu ai ʻa e meʻa ʻokú ke akoʻí.

Lau ʻa e ʻAlamā 1:25–28, ʻo kumi e meʻa naʻe fai ʻe he kāingalotu angatonu ʻo e Siasí. Ke tokoni atu ke fokotuʻutuʻu ʻa e meʻa ʻokú ke akó, hiki ha lisi ʻo e meʻa naʻe fai ʻe he kakaí. Te ke lava ʻo fai ʻeni ʻi hoʻo tohinoa akó, pe ko hoʻo fakaʻilongaʻi ʻa e meʻa ʻokú ke maʻú ʻi hoʻo folofolá.

ʻE lava ke akoʻi ki he kau akó ʻa e taukei ako folofola ʻo hono hiki ha ngaahi lisí. Te nau lava ʻo fakaʻilongaʻi ʻa e folofolá ʻi ha founga ʻoku ʻuhingamālie kiate kinautolu. Mahalo ʻe fiemaʻu ʻe ha kau ako ʻe niʻihi ke tānaki atu ha hingoa ki he lisí ʻo hangē ko e “Founga ke Maʻu ai e Melinó ʻi he Taimi ʻo e Fakatangá” pe ko ha hingoa kehe ʻi heʻenau folofolá.

ʻE lava ke fakaafeʻi ʻa e kau akó ke fili ha meʻa ʻe taha mei heʻenau lisí pea ʻalu takai holo leva ʻi he lokí ʻo tali ʻa e ngaahi fehuʻi ʻi laló mo e kau ako tokolahi taha ʻe lavá.

  • Ko e hā ha niʻihi ʻo e ngaahi founga kehekehe naʻe tali ʻaki ʻe he kāingalotu ʻo e Siasí ʻa e fakatangá?

Fakakakato ʻa e kupuʻi lea ko ʻení ʻaki ha meʻa naʻá ke ako mei he sīpinga ʻa e kau Nīfaí.

  • ʻE lava ke tokoni ʻa e … ke tau ongoʻi ʻa e nonga taʻetūkua ʻa e Fakamoʻuí neongo hono fakatangaʻi kitautolu ʻi heʻetau tui kiate Iá.

  • ʻOkú ke pehē ʻe tokoni fēfē ki ha taha ʻa e tali ʻi he ngaahi founga ko ʻení ke naʻe ongoʻi ʻa e melino ʻa e Fakamoʻuí?

  • Ko e hā ha meʻa mei he ngaahi veesi ko ʻení pe ko hoʻo lisí ʻokú ke fie manatuʻi taha kapau te ke fehangahangai mo ha fakatanga koeʻuhí ko hoʻo tuí? Ko e hā hono ʻuhingá?

    Kapau ʻe ʻi ai ha taimi feʻunga, fakakaukau ke aleaʻi ha niʻihi ʻo e ngaahi akonaki ʻa e Fakamoʻuí ki hono kātakiʻi ʻo e fakatangá ʻi he 3 Nīfai 12:10–12, 43–45.

    ʻE ala tokoni ke fakaafeʻi ʻa e kau akó ke nau fakalaulauloto ki he fehuʻi hokó kae ʻikai kole ange ke nau tali leʻolahi. ʻI hono fai iá, ʻe lava ke ne fakaʻatā ʻa e Laumālie Māʻoniʻoní ke tataki fakataautaha kinautolu taʻe fakakounaʻi ke nau vahevahe ʻa e ngaahi ueʻi fakatāutahá.

  • Ko e hā ha ngaahi aʻusia ʻi hoʻo moʻuí ʻokú ne ʻai ke ke ongoʻi ʻoku fiemaʻu ʻa e melino ʻoku foaki ʻe Sīsū Kalaisí?

Mahulu hake ʻi he melinó pē

Makehe mei hono aʻusia ʻo e melinó, naʻe tāpuekina ʻe he Tamai Hēvaní ʻa e kau Nīfai faivelengá ʻi ha ngaahi founga kehe. Lau ʻa e ʻAlamā 1:29–32, ʻo kumi e ngaahi tāpuaki ʻa e Tamai Hēvaní ki he kau Nīfaí ʻi heʻenau tuʻu maʻu lolotonga e ngaahi taimi faingataʻá.

  • Ko e hā ha founga kuó ke mamata ai ki he ngaahi tāpuaki ʻa e Tamai Hēvaní ʻi hoʻo faivelenga maʻu ai pē, pe ko ha niʻihi kehe ʻokú ke ʻilo, lolotonga e ngaahi fakatangá?

Fakakaukau ke vahevahe ha aʻusia fakataautaha ʻo e founga kuo tāpuekina ai koe, pe ko ha taha ʻokú ke ʻilo, ʻe he ʻEikí ʻi hoʻo faivelenga lolotonga e ngaahi fakatangá.

Fili ha ngāue ʻe ua pe lahi ange naʻe fai ʻe he kau Nīfai faivelengá ke fakahaaʻi ʻenau ʻofa mo e manavaʻofa ki he kakai kotoa pē neongo e fakatangá (vakai, ʻAlamā 1:25–30). Fakamatalaʻi e founga ʻe lava ai ha taha ʻi hotau kuongá ni ʻo fai ʻa e meʻa tatau.

Fakaafeʻi ʻa e kau akó ke vahevahe ʻenau ngaahi talí.

Vahevahe mo e kau akó hoʻo loto-falala ʻe tokoniʻi kinautolu ʻe he Fakamoʻuí ke nau tuʻu maʻu ʻiate Ia neongo ʻa e fakatangá. Fakaafeʻi ke nau fakakaukau ke ngāueʻi e meʻa naʻa nau vahevahé pe vahevahe ʻe ha taha ʻo honau kaungāakó.