Seminelí
Mōsaia 4: “Tauhi Maʻu Ai Pē ha Fakamolemole ʻo Hoʻomou Ngaahi Angahalá”


“Mōsaia 4: ʻTauhi Maʻu Ai Pē ha Fakamolemole ʻo Hoʻomou Ngaahi Angahalá,’” Tohi ʻa Molomoná –Tohi Lēsoni ʻa e Faiakó (2024)

“Mōsaia 4,” Tohi ʻa Molomoná – Tohi Lēsoni ʻa e Faiakó

Mōsaia 4

“Tauhi Maʻu Ai Pē ha Fakamolemole ʻo Hoʻomou Ngaahi Angahalá”

ʻĪmisi
toʻu tupu ʻoku fofonga fiefia

Naʻe mei kehe fēfē nai hoʻo moʻuí kapau naʻá ke ongoʻi ha tupulaki ʻo e fiefiá mo e fiemālie ʻo e konisēnisí? ʻI hono ueʻi ʻe he ngaahi akonaki ʻa e Tuʻi ko Penisimaní ʻa e kakai Nīfaí, naʻa nau “fonu ʻi he fiefia” pea naʻa nau ongoʻi ha “fiemālie ʻo e konisēnisí” ʻi heʻenau fakatomala mo maʻu ha fakamolemole ʻo ʻenau ngaahi angahalá (Mōsaia 4:3). Naʻe akoʻi leva kinautolu ʻe he Tuʻi ko Penisimaní ʻi he founga ke tauhi maʻu ai ʻa e fakamolemole ko ʻeni ʻo ʻenau ngaahi angahalá. ʻE lava ke tokoni e lēsoni ko ʻení ke mahino kiate koe ʻa e meʻa te ke lava ʻo fai ke maʻu mo tauhi maʻu ai pē ha fakamolemole ʻo hoʻo ngaahi angahalá.

Faiako ʻaki e Laumālié. ʻOku fakamoʻoniʻi ʻe he Laumālie Māʻoniʻoní ‘a e moʻoní, ʻokú ne fakamoʻoniʻi ʻa Kalaisi pea ʻokú ne liliu e ngaahi lotó. Ko e Laumālie Māʻoniʻoní pē te tau toki lavaʻi ai e tumutumu ʻo e taumuʻa ki hono akoʻi ʻo e ongoongoleleí—ke fakatupulaki e tui kia Sīsū Kalaisí mo tokoni ki he niʻihi kehé ke nau hoko ʻo hangē ko Iá. Kumi ha ngaahi founga ke fakaafeʻi ai ʻa e Laumālie Māʻoniʻoní ke fakahoko Hono ngaahi fatongiá.

Teuteu ʻa e tokotaha akó: Fakaafeʻi e kau akó ke lau ʻa e Mōsaia 4, ʻo kumi e founga naʻe liliu ai ʻe Sīsū Kalaisi ʻa e kakaí pea mo e meʻa naʻe fakaafeʻi ʻe he Tuʻi ko Penisimaní hono kakaí ke nau fai hili ʻenau maʻu ha fakamolemole ʻo ʻenau ngaahi angahalá.

Ngaahi ʻEkitivitī Ako ʻOku Ala Fakahokó

Tuʻu maʻu ʻi he mālohi fakalaumālié

Vakai ki he fakatātā ko ʻení pea fakakaukau ki he meʻa ʻe fiemaʻu ke fai ʻe ha taha ke tauhi ai e fuʻu ʻakau ko ʻení ke maʻuiʻui mo tupú.

Fakakaukau ke ʻomi ha fuʻu ʻakau maʻuiʻui ki he kalasí pe fakaʻaliʻali ʻa e fakatātā ʻi laló.

ʻĪmisi
fuʻu ʻakau maʻuiʻui
  • Ko e hā e meʻa ʻe hoko ki he fuʻu ʻakau ko ʻení kapau naʻe tauhi ia ʻi ha loki fakapoʻuli pe ʻikai ke fuʻifuʻi?

  • ʻE fekauʻaki fēfē nai ʻeni mo ʻetau moʻui lelei mo e ngaahi fiemaʻu fakalaumālié?

Hangē ko hono tokangaʻi ʻo ha fuʻu ʻakaú, ʻoku fiemaʻu ke tau feinga maʻu pē ke tauhi kitautolu ke tau moʻui lelei fakalaumālie. ʻI he Mōsaia 4, naʻe akoʻi ʻe he Tuʻi ko Penisimaní ki hono kakaí ʻa e meʻa naʻe fiemaʻu ke nau fai ke kei mālohi fakalaumālie aí. ʻI hoʻo akó, fakalaulauloto ki he ngaahi akonaki te ne tokoniʻi koe ʻi hoʻo feinga ke mālohi fakalaumālie ʻi he toenga hoʻo moʻuí pea tupulaki ʻo hangē ko e Fakamoʻuí.

Tauhi ha fakamolemole ʻo ʻetau ngaahi angahalá

Manatuʻi naʻe vahevahe ʻe he Tuʻi ko Penisimaní ha pōpoaki naʻá ne maʻu mei ha ʻāngelo fekauʻaki mo e hāʻele mai ʻa Sīsū Kalaisí pea mo e mahuʻinga ke ikunaʻi hotau natula hingá ʻi he Fakalelei ʻa e Fakamoʻuí (vakai, Mōsaia 3).

Lau ʻa e Mōsaia 4:1–3, ʻo kumi e ngaahi tāpuaki mo e ngaahi ongo naʻe aʻusia ʻe he kakai ʻo e Tuʻi ko Penisimaní.

  • Ko e hā e meʻa naʻe makehe kiate koe mei he ngaahi veesi ko ʻení?

  • ʻOkú ke pehē ko e hā ʻe ala fiemaʻu ke fai ʻe he kakaí ke nau nofo ai ʻi he tuʻunga haohaoa mo fakafiefia ko ʻení?

Fakakaukau ke fakaafeʻi e kau akó ke kuikui honau matá pea fakalaulauloto ki he meʻá ni. Hili ʻenau fakalaulaulotó, te nau lava ʻo lekooti ʻenau tali ki he fehuʻí ʻi heʻenau tohinoa akó.

Fakakaukauloto pe naʻe mei fēfē nai haʻate hoko ko ha taha ʻo e kakai ʻo e Tuʻi ko Penisimaní ʻi he ʻaho ko iá. Fakakaukau ki he anga hoʻo fakakaukau ki he tākiekina ʻe he meʻá ni hoʻo ngaahi ongo kau kia Sīsū Kalaisí, pea mo e meʻa naʻá ke mei fiemaʻu mei he aʻusia ko ʻení ke tauhi ʻo taʻengatá.

  • Ko e hā ha faikehekehe ʻe hoko ʻi hoʻo moʻuí kapau naʻá ke faʻa ongoʻi hano toutou fakamolemoleʻi hoʻo ngaahi angahalá?

ʻOku tokoni ʻa e toenga ʻo e ngaahi akonaki ʻa e Tuʻi ko Penisimaní ʻi he Mōsaia 4 ke mahino kiate kitautolu ko e hili ko ia ʻetau maʻu ha fakamolemole meia Sīsū Kalaisí, kuo pau ke tau feinga ke tauhi maʻu ha fakamolemole ʻo ʻetau ngaahi angahalá.

  • ʻOkú ke pehē ko e hā e faikehekehe ʻi hono maʻu ha fakamolemole ʻo ʻetau ngaahi angahalá mo hono tauhi maʻu ha fakamolemole ʻo ʻetau ngaahi angahalá?

  • ʻOkú ke pehē ko e hā e meʻa ʻoku mahuʻinga ai ke tau feinga ke tauhi maʻu ha fakamolemole ʻo ʻetau ngaahi angahalá ʻi he kotoa ʻo ʻetau moʻuí?

ʻOku fakataumuʻa ʻa e palakalafi ko ʻení ke tokoniʻi e kau akó ke nau fakalaulauloto mo fakakaukau pea ʻoua ʻe vahevahe ʻenau ngaahi fakakaukaú pe ongó mo e kalasí.

Fakakaukau ki he founga ʻoku fakaʻaongaʻi ai ʻa e moʻoni ko ʻení ʻi hoʻo moʻuí. Ko e hā hono lahi hoʻo ongoʻi ʻokú ke tauhi maʻu ha fakamolemole ʻo hoʻo ngaahi angahalá? ʻI he hokohoko atu hoʻo akó, kumi ki he ngaahi moʻoni ʻe lava ʻo tokoni ke mahino kiate koe ʻa e meʻa te ke lava ʻo fai ke tauhi maʻu ai ha fakamolemole ʻo hoʻo ngaahi angahalá.

Fakakaukau ke hiki ʻa e ʻuluʻi tohi ko ʻení ʻi he palakipoé: Ko e hā te tau lava ʻo fai ke tauhi maʻu ai pē ha fakamolemole ʻo ʻetau ngaahi angahalá. ʻE lava ke hiki ʻe he kau akó ʻi he palakipoé ʻa e meʻa ʻoku nau maʻu ʻi heʻenau akó. ʻE lava ke hiki ha lisi tatau ʻi heʻenau tohinoa akó.

Lau ʻa e Mōsaia 4:9–16 pea kumi e ngaahi akonaki ʻa e Tuʻi ko Penisimaní ʻoku tokoni ke mahino kiate kitautolu ʻa e founga te tau lava ai ʻo tauhi maʻu ai pē ha fakamolemole ʻo ʻetau ngaahi angahalá.

Fakakaukau ke fakaʻatā e kau akó ke omi ki he palakipoé ko ha konga ʻo e ʻekitivitī ako ko ʻení pea hiki ha niʻihi ʻo e ngaahi kupuʻi lea mei he Mōsaia 4:9–16 ʻoku nau ongoʻi ʻoku mahuʻingamālie taha kiate kinautolú. ʻE lava leva ke fakaʻaongaʻi e ngaahi fehuʻi hangē ko ʻení ke tokoniʻi e kau akó ke aleaʻi e ngaahi meʻa ne nau maʻu mei he ngaahi veesi ko ʻení.

  • Ko e hā ha ngaahi meʻa ʻe tolu naʻe akoʻi ʻe he Tuʻi ko Penisimaní kuo pau ke tau fai ke tauhi maʻu ai ha fakamolemole ʻo ʻetau ngaahi angahalá ʻa ia ʻoku mahuʻinga taha kiate koé?

  • ʻOkú ke pehē ʻe fēfē haʻo fakaʻaongaʻi e ngaahi fakaafe ko ʻeni mei he Tuʻi ko Penisimaní ʻi hoʻo moʻuí?

  • ʻE tokoni fēfē hono fai ʻo e ngaahi meʻá ni ke tauhi maʻu ai ha fakamolemole ʻo hoʻo ngaahi angahalá?

Kapau ʻoku toe lahi e taimí, ʻe lava ke ako ʻe he kau akó ʻa e fakamamafa ʻa e Tuʻi ko Penisimaní ki hono tokangaʻi ʻo e niʻihi kehé ʻi he Mōsaia 4:17–26. ʻOku maʻu ha ngaahi fakakaukau ʻe niʻihi ʻi he “Ko Hotau fatongia ke tokangaʻi e niʻihi kehé” ʻi he konga ki he “Ngaahi ʻEkitivitī Fakalahi ki he Akó.”

Ko ʻeku ngaahi sitepu hono hokó

Fakakaukau ki he tuʻunga lelei hoʻo fakahoko e ngaahi akonaki ʻa e Tuʻi ko Penisimaní mei he ngaahi veesi ko ʻení. Te ke lava ʻo fai ʻeni ʻaki haʻo tokanga taha ki he ngaahi ʻulungaanga ʻe tolu pe fā naʻá ke toki ʻiloʻí pea ʻeke pē kiate koe ha ngaahi fehuʻi hangē ko e:

  • Ko e hā e lahi ʻo e ngāue ʻoku ou fai ki hení?

  • Ko e hā nai hono tuʻo lahi ʻeku fakahoko ʻení?

  • Ko e hā ha ngaahi ongo mo ha ngaahi fakakaukau kuó u ongoʻi he ʻahó ni te ne ala fokotuʻu mai ha ngaahi tafaʻaki ʻi heʻeku moʻuí te u lava ʻo fakaleleiʻi?

Faʻa lotu pea faʻu ha palani pau ke fakaleleiʻi ha tafaʻaki ʻe taha. Fakakaukau ki ha ngaahi faingataʻa te ke ala fehangahangai mo ia ʻi hoʻo feinga ke fakalakalaka ʻi he tafaʻaki ko ʻení mo e meʻa te ke ala fai ke maʻu ai e tokoni ʻa e ʻEikí ke ikunaʻi e ngaahi faingataʻa ko ʻení. Mahalo ʻe tokoni ke vahevahe hoʻo taumuʻá mo ha mēmipa ho fāmilí pe taha ʻokú ke ʻofa ai ʻa ia te ne lava ʻo poupouʻi koe ʻi he meʻá ni. Mahalo te ke fie fakakau ʻa e taumuʻa ko ʻení ki hoʻo ngaahi taumuʻa maʻá e Fānaú mo e Toʻu Tupú.