Teei n Aekan Kristo
“E teirake man matuuna, ao e takua te ang, ma taari, bwa e na raoi, ao n bwaka. Ao e bwaka te ang, ao e bati te aariki” (Mareko 4:39).
Te kabanea n tai ngke I taetae n te maungatabu ni kabuta, natiu te mwaane Ryan e kaota te tweet nakoiu ae kangai, “Bon te koaua? Aran teuaei bon Bragg”—nanona “kamoamoa”—“ao e aki taetaekina taekan te nanorinano? Ai bane buakara te tai!” Te kananokaawaki, bwa e teimatoa te aki rau n nano anne.
Tamau bon te tia takakaro ngkoa n te All-America bwatiketibooro ibukin te tiim ae UCLA iaan ana kairiiri John Wooden. A teimatoa n tiku n aia reitaki inanon maiun tamau, bon teuare te Coach ma buuna. E kona naba n roko Wooden n katairiki ma ngaira. E bon rang kukukurei n taainako n kakaraki ma ngai ibukin te bwatiketibooro ke bon te bwai ake a mena n au iango. N te taina ngke I a titirakina bwa tera ana taeka n reirei nakoiu ngkai nang rin n te kabanea n ririki n te kauarinan. Arona n taai nako bwa te tia reirei, ao e taku, “E tuangai tamam bwa ko a kaaina Ana Ekaretia Iesu Kristo, ngaia are I ataia bwa iai am onimaki iroun te Uea. Ma te onimaki anne ko riai n tei ni katairai nako kanganga. Riki bwa te mwaane ae tamaroa inanon tain te angibuaka.”
Inanon ririki aika bati, ao te maroro anne e tiku irou. Te reirei anne ibukin tetaotaona n nano\, aki nako n nano, ao n rabakau n totokoi kanganga nako, riki inanon tain te kataaki ae korakora, e bon rikirake inanou. I kona n nooria bwa e kanga ana tiim Te tia kairiiri ae Wooden n takaakaro ma te nano matoa ae e korakora are a namakinna n aia tokanikai ae10 te tai n te kabo i abaia.
Ma e aki bati n taekinaki n boong aikai taekan te nanomwaaka ke n kamanenaaki n taai n kanganga ke n maenako. E bon tataekinaki n tabetai inanon te takakaro—te tia takakaro ae nanomwaaka e aki kona ni kamwaingaki ngkana e roko ni kabuebuena te takakaro, ke ngkana iai te takakaro buaka n te tiim. Te anua ae tamaroa aio e boongana tiaki ti ibukin te takakaro. Te nano matoa bon iai bonganana ae bubura nakon maiura ao e kona n kakabwaiaia ara karo, taan kariri, mitinare, tia reirei, ataein te reirei, ao aomata ake a kaaitaraaki ma angibuakan te maiu aio.
Te tei raoi n te maiu n tamnei e kakabwaiaira bwa tina aki nako n nano ao n katuruturui ara taratara iaon baika a kakawaki, riki ngkana ti taonakinte rawawata. E reirei Beretitenti Hugh B. Brown, “Te onimaki iroun te Atua ao n te tokanikai ni koaua e ibuobuoki nakon teimatoan raoiroin te iango ao te maiu n tamnei inanon tain te kanganga.”1
Beretitenti Russell M. Nelson bon te banna ni katoto ae tamaroa iaon te nano matoa n te maiu n tamnei. Te tai teuana, ngke Dr. Nelson e karaoa te mwakuri ni kororoko n te buroo, e a bon bwaka naba rietaatan raraan te aoraki n te tai ae tawe. Dr. Nelson e karaua n taraa te kanganga ao e kunea bwa e kanakoaki te bwai n mwakuri teuana iroun temmana kaain ana tiim n tiaki ana kaantaninga. E bon oneaki naba mwiina n te tai ae tawe, ao Dr. Nelson e karaua nanon kaain ana tiim arei, ni kaangai, “I teimatoa n tangiriko.” Imwiina ao e a manga taetae ni kamanga nakoina ni kangai, “Tabetai I tangiriko riki nakon taai ake tabeua” E kaotia bwa e na kanga ni kaitaraaki te kanganga—ma te nanomatoa, ao te taratara iaon baika a kakawaki riki—katokan te kangaanga. E taku Beretitenti Nelson, “E bon kakawaki reiakinara te aroaro raoi. Am kaeka e kangai, ‘TAn kaotinakoai, te Tia Kairia te takakaro! I a kan okira mwenga.’ Ma ni koauana ko bon aki kona. Maiun temanna e bon wene inanon baia kaain te tiim ni korokoro ni kabane. Ngaia are ko riai n tiku n rau ao n aki takaka ao n tauraoi n taainako.”2
N koauana raoi, Te Tia Kamaiu bon te katooto iaon te nano matoa.
N te onaroka i Ketetemane, n te maraki ae riaon te kona, ngke “ e maono kanga ai aron te timtim n rara,”3 E bon kaota bannan te nano matoa ma te taeka ae uarereke ma e rangi mimitong “Tiaki nanou, ma nanom, ae e na karaoaki.”4 Iaan te rawawata ae bati bwa e aonga n kamaiuaki te botonaomata ni kabane, Iesu e katerei teniua bwaai aika kakawaki are kona ni buokira n kaota aroarona aika tamoroa. Te moan, E kinaa bwa antai Ngaia ao ni koaua nakon mwiokoana mai karawa. Imwiina, E ataia ae iai te babaire ni kukurei ae korakora. Ao kabaneana, E ataia ae rinanon Ana mwakuri ni Kamaiu, nikabane ake a kakaonimaki n anga ngaiia Nakoina man karaoan ao kawakinan berita aika tabu ake a reke rinanon otenanti n te nakoanibonga ana bon kamaiuaki, are e reiakinaki n ae tamaroa iroun Unimwaane Dale G. Renlund n te bong aei.
Ni kabootauan te kaokoro imarenan aki reken ke kateimatoaan te nano matoa, iangoa te bwai ae riki ngke Kristo ma Ana Abotoro a kiitana te onaroka are i Ketetemane. Ngke a kaitaraaki irouia tautia ake a ukoria ni kaburea Iesu, ana kaeka Betero bwa e na mwaninga taekan te nano matoa ao n inimaki bwa e na korea taningan teuare ana toro te ibonga ae rietata, Malchus. Ana kaeka Iesu Kristo, n iterana are teuana, bwa e na teimatoa n nano matoa ao n uota te rau nakon te kanganga man kamaiuan Malchus.5
Ao ibukira ake iai ara kanganga n kateimatoaan te nano matoa ao tao tia moanna n bwara n nano, iangoa karakinan Betero. Te tai ae e aki maan imwiin te bwai ae riki aio ao kauruaki nanon aki kinaakin ke ataakin ana reitaki ma Kristo,6 e tei Betero i mataia taan kairiri n te aro ake a bon motika taekan te Tia Kamaiu, ma te nano matoa iaan te kanganga ae korakora e titirakinaki ao e kaota ana koaua iaon Iesu Kristo.7
Kinako bwa Antai Ngkoe ao bwaina te Kokoaua nakon katabeam mai karawa
Tia iangoi bwaai tabeua aika anuan maiun Kristo. Te moanibwai, ataakina bwa antai ngaira ao ni kokoaua nakon mwiokoam mai karawa e bon uota te rau. Te nanomwaaka n aekan Kristo e kainanoia bwa tina aki kabootauiira ma tabeman ke n riki bwa temanna ae tiaki ngaira.8 E reirei Iotebwa Timiti, “Ngkana aomata aki kona n ataa bannan te Atua, a bon aki kona ni kinaia ibon irouia.”9 E bon aki kona n reke ae kona nano matoa ni kinaakim mai karawa ao n aki kona n ataia ae ngaira bon naati mwaane ao aine aika ti tangiraki iroun Tamara are Ikarawa.
N ana maroro ae “Am Rinerine ae Akea tokina,” Beretitenti Nelson e reirei koaua aika akea tokiia iaon antai ngaira: ngaira bon natin te Atua, ngaira bon naati n te berita ae tabu, ao bon ngaira taan iriira Kristo. Ngkanne e a berita, “Ngkai ko kinai koaua aikai, Tamara are i Karawa e na buokiko n karokoko n am kouru ni maeka ma ngaia n akea tokina inanon Mimitongina.”10 Ngaira bon aomata n tamnei mai karawa ae iai ara namakin n rabwata. Kinaakira bwa antai ngaira ao n teimatoa ni koaua nakon arora mai karawa bon unikan wakaan te rikirake nakon katotongan bannan te tia kamaiu.
Ataia Bwa Iai te Babaire mai Karawa
Imwina, uringa ae iai te babaire ae korakora n anganiira te ninikoria ao n nanomatoa inanon kakaewenakoakira nako. Nibwaai e kona n “nako ao ni karaoa”11 are e tua te Uea “n aki atai”12 bwaai ake e na karaoi ibukina bwa e ataia bwa e na kairaki iroun te Tamnei, ni kakoroa nanon te babaire ae akea tokina mai iroun Tamara are Ikarawa. E kona n reke iroura nano matoa ngkana ti noorii bwaai n ara taratara ae akea tokina. Te Uea e a tia n reirei nakoia ana taan iriiria bwa “kam na eutarake matami”13 ao ni “katikui bwain karawa aika akea tokiia n am iango”14 Man kaitaraan taai ni kataitai ma te babaire ae akea tokina, te kanganga e reke bwa te tai n tangira, ni beku, n reirei, ao ni kakabwaia. Te taratara ae akea tokina e kona ni kateimatoaira ni bannan te tia kamaiu.
Ataakin Mwaakan Iesu Kristo ao Ana Mwakuri ni Kamaiu
Ao n tokina, mwaakan Kristo, are e kakoroaki nanona man Ana mwakuri ni kamaiu, e anganiira te korakora bwa tina kona n teimatoa. Mai iroun Iesu Kristo ti kona ni berita ma te Atua ao n kakorakoraaki n kawakinan te berita anne. Ti kona ni kabaeaki nakon te Tia Kamaiu inanon te kukurei ao te raoi, n aki taraa aron maiura ae ngkai.15 Aramwa mwakoro 7 e reirei aron tamaroan mwaakan Kristo. N raonaki ma kabooara man ara bure, te Tia Kamaiu e kona n kakorakoraira man mamarara, maakura, ao kakaewenako inanon maiura.
Ngkai ti katurua ara taratara iaon Kristo, ti kona n kaakeai maakura, n aroia ana aomata Aramwa i Eram.16 Ngke a ikotaki taanga ni buaka ake a na kaburea, taan iriira Iesu ake taan onimaki a bon kaota te nano n teimatoa. E reirei Unimwaane David A. Bednar: “Aramwa e reireiniia taan onimaki bwa a na uringa te Uea ao te kainaomataki ae ti ngaia ae E kona n anga(taraa 2 Nibwaai 2:8). Ao ni wanawanan te Tia Kamaiu ni kamanoia taan tararua e kona ni kanakoi makuia aomata.”17 Aio e kaota te nano matoa.
Te Mwaane ae Korakora inanon tain te angibuaka
E a tia n reireiniira Noa te taotaona n nano inanon tain te angibuka, ma e bon rianako riki ana reirei te tia Kamaiu iaon kamaiuakira inanon tain te angibuaka. Bon ngaia te Aomata ae korakora inanon tain te buaka. Imwiin te anga reirei ae bong bongina ma Ana Abotoro, te Tia Kamaiu e kainanoa te motirawa teutana ao ea tuatua bwa ana tokara te booti bwa a na rinuukan Namani Kariraia. Inanon ana tai n motirawa te Tia Kamaiu, e a moanna n roko te buaka. Ngke e a moanna n iinako te booti ni korakoran te ang ma te nao, e a roko te maaku irouia Abotoro ibukin maiuia. Ao uringnga, tabeman mai buakoia Abotoro akanne bon taan akawa ake a rangi ni taneiai ma buaka inanon te marawa anne! Ma, raraomaia,18 a kauta te Uea ao n titiraki, “ [Te Uea], ko aki mutiakina matera?” Ngkanne, ma te nano matoa, te Tia Kamaiu “e uti, ao E boaa te ang, ao E taku nakon te nama, Raoi, bwaaka. Ao e bwaka te ang, ao e bati … te aariki.”19
Ao ngkanne te reirei ae korakora ibukin te nano matoa nakoia Ana Abotoro. E taku, “Kam aera ngkai kam maaku, e aera ngkai akea te onimaki iroumi?”20 E kauringiia ae Ngaia bon te Tia Kamaiua te aonnaba, ao Ngaia are e bon kanakoaki iroun te Tama bwa E na karekea te aki mamate ao te maiu ae akea tokina ibukiia natin te Atua. Ni koauana Natin te Atua e bon aki kona ni mate iaon te booti. E kaota te nano matoa mai karawa ibukina bwa E ataa Rikina mai Karawa ao E ataia ae iai te babaire ni kamaiu ao te karietataaki ao e aera ngkai e rang kakawaki matena nakon ana babaire ae akea tokina.
Bon inanon Kristo ao Ana Mwakuri ni Kamaiu ae ngaia a roko bwaai aika raraoi inanon maiura. Ngkai ti uringnga bwa antai ngaira, n ataia bwa iai te babaire n nanoanga ao karekean te ninikoria man korakoran te Uea, ti kona ni karaoi bwaai ni kabane. Ti na kunea te rau. Ti na riki bwa mwane ao aine aika tamaroa inanon angibuaka nako.
Ti na ukerii kakabwaia man bannan Kristo, tiaki tii ni buokiira inanon tain kakaewenakoara ma ni kakabwaiaia tabeman ao n buokiia inanon angibuakan maiuia. N te tairiki aio are Taabatin te Bwaam, I kakoaua ma te kimwareirei iroun Iesu Kristo. E a uti. I kakoaua n te rau, te raoi, ao te nanomwaaka mai karawa ae bon tii Ngaia ae uotia nakon maiura n aran Iesu Kristo, amen.