Pene 19

Te fa’aterera’a autahu’ara’a i roto i te ’Ēkālesia a Iesu Mesia

« Tē ara nei te Fatu i ni’a i teie ’ohipa. Nōna teie bāsileia. E ’ere tātou mai te māmoe ’aita e tīa’i. E ’ere tātou mai te hō’ē nu’u ’aita e ti’a fa’atere ».

Nō roto mai i te orara’a o Gordon B. Hinckley

’Ua fa’aha’amana’o mai te peresideni Gordon B. Hinckley ē : « Tā’u hōpoi’a mātāmua i roto i te ’Ēkālesia, te tōro’a mātāmua roa tā’u i fāri’i, e tauturu ïa nō te tamaiti tei peresideni i tā mātou pupu diakono. ’Ua pi’i mai tō’u ’episekōpo maita’i iā’u ’e ’ua paraparau mai iā’u nō ni’a i teie pi’ira’a. ’Ua māere roa vau. ’Ua ha’ape’ape’a vau ’e ’ua māna’ona’o ho’i. E tamaiti māmahu vau ’e te paraparau ’ore, noa atu e mea fifi ’ia ti’aturi, tō’u terā huru, ’e tē mana’o nei au ē, teie pi’ira’a ’ei tauturu i roto i te pupu diakono, ’ua riro ïa ’ei ha’ape’ape’ara’a nā’u nō tō’u matahiti ’e tō’u ’itera’a, nā reira ato’a tā’u hōpoi’a i teienei, ’ia fa’aauhia i tō’u matahiti e tō’u ’itera’a ».¹

’Ua fāri’i ā te peresideni Hinckely i te reira mau mana’o i te matahiti 1961, ’a pi’ihia ai ’oia ’ei melo nō te pupu nō te Tino ’Ahuru Ma Piti ’āpōsetolo. I roto i tāna a’ora’a mātāmua nō te ’āmuira’a rahi ’ei ’āpōsetolo, ’ua parau ’oia ē :

« Tē mana’o nei au ē, tē ’ite nei au i te teimaha o teie hōpoi’a ’ia ti’a ’ei ’ite nō te Fatu ’o Iesu Mesia i mua i te hō’ē ao ’ōti’ati’a nō te fāri’i iāna. ’E māere rahi tō’u i te here tā Iesu e pūpū mai nei’. Tē ha’eha’a nei au i te ti’aturi o te peropheta a te Fatu i ni’a iā’u, ’e i te here o teie mau taea’e tō’u… Tē pure nei au nō te pūai ; te pure nei au nō te tauturu ; ’e tē pure nei au nō te fa’aro’o ’e te hina’aro ’ia ha’apa’o ».²

I te 1 nō ’ēperēra 1995, ’ua paraparau te peresideni Hinckley i roto i te tuha’a purera’a autahu’ara’a nō te ’āmuira’a rahi i muri a’e i tō te mau melo o te ’Ēkālesia pāturura’a iāna nō te taime mātāmua ’ei peropheta ’e ’ei peresideni nō rātou. Nō nā matahiti 14 nā mua atu, ’ua tāvini ’oia ’ei tauturu nō nā peresideni e toru o te ’Ēkālesia. ’Ua fa’a’ite pāpū tāmau noa ’oia i tō rātou pi’ira’a hanahana ’e ’ua fa’aitoito i te feiā mo’a i te mau mahana hope’a nei ’ia pe’e i tā rātou parau a’o. I teienei, nō te mea tei roto ’oia i taua ti’ara’a ra, ’aita tōna mau mana’o hina’aro i te Fatu i iti mai te tau ’a riro ai ’oia ’ei diakono ’e ’aore rā, ’ei ’āpōsetolo pi’i-’āpī-hia. ’Ua rahi atu rā tōna ’ite i tōna hina’aro i te pūai pāturu o te Fatu. ’Ua parau ’oia ē :

« ’Ua riro tō ’outou ’āfa’ira’a i te rima i ni’a i roto i te ’āmuira’a hanahana i teie po’ipo’i ’ei fa’a’itera’a i tō ’outou hina’aro ’ia pāturu ia mātou, tō ’outou mau taea’e ’e tō ’outou mau tāvini, nā roto i tō ’outou ti’aturi, tō ’outou fa’aro’o, ’e tā ’outou pure. E māuruuru rahi tō’u nō taua fa’a’itera’a ra. Tē ha’amāuruuru atu nei au ia ’outou, ’outou tāta’itahi. Tē ha’apāpū atu nei au ia ’outou, mai tā ’outou i ’ite a’ena, i roto i te ravera’a a te Fatu, ’aita e tītaura’a i te tōro’a. Mai tā te Fatu i parau atu i tāna ra mau pipi, ’e ’ere ’o ’outou tei hina’aro mai iā’u ; o vau rā tei hina’aro atu ia ’outou, ’e ’ua ha’apa’o ia ’outou’ (Ioane 15:16). E ’ere teie tōro’a i te hō’ē tōro’a e tītauhia. Tei te Fatu ra te mana nō te mā’iti. ’Oia te fatu nō te ora ’e nō te pohe. Tei Iāna te mana nō te pi’i. Tei Iāna te mana nō te ’īriti. Tei Iāna te mana nō te tāpe’a. Tei roto pau roa i Tōna nā rima.

« ’Aita vau i ’ite, nō te aha i roto i tāna fa’anahora’a rahi, hō’ē ta’ata mai iā’u e ’itehia ai hō’ē pārahira’a. ’Ia tae mai rā teie perēue i ni’a iā’u, i teienei, tē pūpū fa’ahou nei au i tō’u pūai ’e ’aore rā, tō’u taime ’e ’aore rā, tō’u tāleni ’e ’aore rā, tō’u ora i roto i te ’ohipa a tō’u Fatu i roto i te tāvinira’a i tō’u mau taea’e ’e tō’u mau tuahine. Tē ha’amāuruuru fa’ahou nei au ia ’outou… nō tā ’outou mau ’ohipa i teie mahana. Tē pure nei au ’ia ti’amā vau. Tē ti’aturi nei e ha’amana’ohia vau i roto i tā ’outou mau pure ».³

Te Peresidenira’a Mātāmua, 1995. Peresideni Gordon B. Hinckley *(rōpū) ;* Peresideni Thomas S. Monson, tauturu mātāmua *(’aui) ;* ’e Peresideni James E. Faust, tauturu piti *(’atau).*

Te mau ha’api’ira’a a Gordon B. Hinckley.

E pi’i te Fatu i te peresideni tāta’itahi o te ’Ēkālesia i muri a’e i te tāmatara’a, te ha’amaita’ira’a ’e te fa’ahinuhinura’a iāna.

’Ua ’ohipa vau i pīha’i iho i te mau Peresideni o te ’Ēkālesia mai te peresideni Heber J. Grant ’e ’o rātou i muri mai iāna… ’Ua ’ite au i te mau tauturu o teie mau ta’ata ato’a, ’e ’ua ’ite au i te ’āpo’ora’a a te Tino ’Ahuru ma Piti i te roara’a matahiti o te fa’aterera’a a teie mau peresideni. E ta’ata noa rātou pā’āto’a. E huru ta’ata tō rātou ’e penei a’e te tahi mau paruparu ta’ata. Terā rā, te vāhi faufa’a roa atu, i roto i tō rātou orara’a tāta’itahi ’ua ’itehia te hō’ē fa’a’itera’a rahi o te fa’aurura’a a te Atua. ’O rātou tei riro ’ei peresideni ’ua riro mau ïa ’ei mau peropheta. ’Ua ’ite roa vau i te vārua o te heheura’a i ni’a iho ia rātou. ’Ua ti’a mai te ta’ata tāta’itahi i roto i te peresidenira’a i muri a’e e rave rahi matahiti fāri’ira’a i te ’itera’a ’ei melo nō te pupu nō te Tino ’Ahuru Ma Piti ’āpōsetolo ’e i roto i te tahi atu mau ti’ara’a. ’Ua ha’amaita’i ’e ’ua fa’ahinuhinu te Fatu ia rātou tāta’itahi, ma te vaiiho ia rātou ’ia ’ite i te mana’o paruparu ’e te manuia ’ore, ma te vaiiho ia rātou ’ia ’ite i te ma’i ’e i te tahi mau taime, i te ’oto rahi. ’Ua riro mai teie mau mea ato’a ’ei tuha’a nō te fa’anahora’a ha’amaita’ira’a rahi, ’e ’ua ’itehia te reira ma te nehenehe i roto i tō rātou orara’a.

E a’u mau hoa here i roto i te ’evanelia, nā te Atua teie ’ohipa. Nāna teie ’Ēkālesia ’e te ’Ēkālesia a Tāna Tamaiti Here i parauhia i tōna i’oa. E ’ore roa te Atua e vaiiho i te hō’ē ta’ata ’ohipa ’ino (’ūvavi) ’ei upo’o fa’atere. Nāna e mā’iti i tōna mau peropheta, ’e nāna e fa’auru ’e e arata’i ia rātou.⁴

Tē parau nei te tahi mau ta’ata ē, i te mau taime ato’a e ta’ata ruhiruhia te peresideni o te ’Ēkālesia, tā’u pāhonora’a ia rātou maori rā, « ’auē ïa ha’amaita’ira’a e » ! […] ’Aita e tītauhia ’ei ta’ata ’āpī. Tē vai ra ’e e vai tāmau noa te ta’ata ’āpī i pīha’i iho iāna nō te rātere nā te ao nei i roto i te ’ohipa o te fa’aterera’a. ’Ōna te tahu’a rahi fa’atere, tei mau i te mau tāviri ato’a o te autahu’ara’a mo’a, ’e te auvaha o te heheura’a nō ’ō mai i te Atua ra i tōna mau ta’ata […]

Tē feruri nei au, e tupu te hau rahi i roto i te mana’o ia ’ite ē… e peresideni tō tātou tei ’ite i te parau nō te ha’apa’o, tei ha’api’ihia, tei tāmatahia ; tei ha’apa’arihia nō te ha’apa’o i te ’ohipa ’e te parau ti’a i roto i teie ’ohipa, nā roto i te tāvinira’a, tei pa’ari te fa’aro’o, ’e tei rahi roa te maita’i o te fātatara’a i te Atua i roto i te roara’a o te mau matahiti.⁵

Tē paraparau nei au… ’ei tāpa’o māuruuru i te hō’ē peropheta nō te arata’i ia tātou i roto i teie mau mahana hope’a nei. Tē ani nei au ’ia fa’a’ite tātou i te ha’apa’o maita’i i mua iāna, ’oia tā te Fatu i pi’i ’e i fa’atāhinu. Tē ani nei au ’ia pāturu-māite-hia ’oia ’e ’ia ha’apa’ohia tāna mau ha’api’ira’a. ’Ua parau vau… mai te mea e peropheta tō tātou, ’ua roa’a ïa ia tātou te mau mea ato’a. Mai te mea ē, ’aita tō tātou e peropheta, ’aita ïa tā tātou hō’ē mea. E peropheta tō tātou. E peropheta tō tātou mai te taime ’a fa’ati’ahia ai teie ’Ēkālesia. E ’ore roa tātou e vai ma te peropheta ’ore mai te mea e ora parau-ti’a tātou nō te fāri’i i te hō’ē peropheta.

Tē ara nei te Fatu i ni’a i teie ’ohipa. Nōna teie bāsileia. E ’ere tātou mai te māmoe ’aita e tīa’i. E ’ere tātou mai te hō’ē nu’u ’aita e ra’atira.⁶

’Ia pohe te hō’ē Peresideni nō te ’Ēkālesia, e riro mai te ’āpōsetolo tahito roa a’e ’ei peresideni.

E mea nehenehe ’e te ’ōhie te hōro’ara’a o te mana autahu’ara’a [i te hō’ē peresideni ’āpī o te ’Ēkālesia], ’o tā’u i tae tino roa i roto e rave rahi taime. E tāpa’o fa’a’ite mau ïa nō te huru o tā te Fatu ravera’a i te mau ’ohipa. I raro a’e i tāna arata’ira’a, e mā’iti te peropheta i te hō’ē ta’ata ’ia riro ’ei melo nō te pupu nō te Tino ’Ahuru Ma Piti ’āpōsetolo. E’ita ’oia e mā’iti i te reira ’ei tōro’a ’ohipa. E pi’ihia ’oia, mai tei te mau ’āpōsetolo i te ’anotau o Iesu, ’a nā ’ō atu ai ho’i te Fatu ia rātou ē, « E ’ere ’o ’outou tei hina’aro mai iā’u, ’o vau rā tei hina’aro atu ia ’outou, ’e ’ua ha’apa’o ia ’outou » (Ioane 15:16.) ’Ua ma’iri te mau matahiti. ’Ua ha’api’ihia ’oia ’e ’ua ’ite i te parau nō te ha’apa’o i roto i te mau ’ohipa o tōna tōro’a. ’Ua rātere ’oia ē ’ati a’e te ao nei nō te rave i tōna pi’ira’a ’āpōsetolo. E fa’aineinera’a roa teie, i reira ho’i ’oia e mātau ai i te feiā mo’a i te mau mahana hope’a nei i te mau fenua ato’a, ’e e mātau ai ho’i rātou iāna. E tāmata te Fatu i tōna ’ā’au ’e tōna pa’ari. I roto i te terera’a o te mau ’ohipa, e vata te tahi mau pārahira’a i roto i taua ’āpo’ora’a ra ’e e ravehia te mau pi’ira’a ’āpī. I raro a’e i teie arata’ira’a, e riro mai te hō’ē ta’ata ta’a ’ē ’ei ’āpōsetolo tahito roa a’e. ’Ua vai ’ohipa ’ore noa i roto iāna ’e i tōna mau taea’e ’ohipa, te mau tāviri o te autahu’ara’a tei hōro’ahia ia rātou tāta’itahi i te taime o tō rātou fa’atōro’ara’ahia. Terā rā, ’o te peresideni o te ’Ēkālesia ana’e te nehenehe e fa’a’ohipa i te reira mau tāviri. ’Ia pohe ana’e [te peropheta], e topa mai te fa’a’ohipara’a o te reira mana i ni’a i te ’āpōsetolo tahito roa a’e, ’o te mā’itihia i taua taime ra, ’o te fa’ata’ahia ’e ’o te fa’atōro’ahia ’ei peropheta ’e ’ei peresideni nā tōna mau ’āpiti i roto i te Tino ’Ahuru Ma Piti.

’Aita e tītaura’a ’ia roa’a taua ti’ara’a ra. ’Aita e taime paraparaura’a i te ta’ata. E rave-noa-hia rā te hō’ē ’ohipa marū ’e te ’ōhie o te hō’ē fa’anahora’a hanahana ’o te hōro’a mai i te fa’aterera’a fa’auruhia ’e te tāmatamatahia.

’Ua riro vau ’ei ’ite, ’e e ’itera’a pāpū tō’u iho nō teie fa’anahora’a māere. Tē fa’a’ite pāpū atu nei au ē, nā te Fatu e [mā’iti i te peropheta].⁷

Nā roto i te pohera’a te peresideni [Howard W. Hunter], ’ua ha’apararīhia te Peresidenira’a Mātāmua. Tē tāvini ra māua ’o te taea’e Monson ’ei nā tauturu nōna, nō reira, ’ua ho’i mai māua i ni’a i tō māua pārahira’a i roto i te pupu nō te Tino ’Ahuru Ma Piti, ’o tei riro mai i taua taime ra ’ei mana fa’atere nō te ’Ēkālesia…

’Ua ha’aputuputu a’era te tā’āto’ara’a o te mau ’āpōsetolo ora i roto i te hō’ē vārua ha’apaera’a mā’a ’e te pure i roto i te piha teitei o te hiero. I ’ō nei ’ua hīmene mātou i te hō’ē hīmene mo’a ’e ’ua pure ’āmui. ’Ua rave mātou i te ’ōro’a mo’a o te tāmā’ara’a a te Fatu, ma te fa’a’āpī i roto i taua tutu’ura’a mo’a ra, i tā mātou fafaura’a ’e tō mātou autā’atira’a Iāna, ’oia tō tātou Tāra’ehara hanahana.

I muri iho, ’ua fa’ati’a-fa’ahou-hia te peresidenira’a, mai te au i te hō’ē ravera’a tei ha’amau-māite-hia i terā u’i ’e terā u’i.

’Aita e taime paraparaura’a i te ta’ata, ’aita e tāta’ura’a, ’aita e fa’ahina’arora’a i te tōro’a. E mea marū, e mea hau, e mea ’ōhie ’e e mea mo’a. ’Ua ravehia ia au i te hōho’a tā te Fatu iho i ha’amau.⁸

’Ua hōro’a mai te Fatu i te mau parau tumu ’e te mau arata’ira’a nō te fa’atere i Tāna ’Ēkālesia mai te mea ē, ’aita e ti’a i te peresideni ’ia fa’atere hope roa i te ’ohipa.

Teie tā te peresideni Hinckley i parau i te matahiti 1992, ’a tāvini ai ’oia ’ei tauturu mātāmua i roto i te Peresidenira’a Mātāmua : Te upo’o fa’atere o te ’Ēkālesia ’o te Fatu ïa ’o Iesu Mesia. Nāna teie ’Ēkālesia. Terā rā, te upo’o fa’atere i te fenua nei, ’o tō tātou ïa peropheta. Te mau peropheta e mau ta’ata ïa tei hōro’ahia te hō’ē pi’ira’a hanahana. Noa atu te hanahana o taua pi’ira’a ra, e ta’ata noa rātou. E fāri’i ato’a rātou i te mau fifi o te orara’a tāhuti nei.

Tē here nei ’e tē fa’atura nei ’e tē fa’ahanahana nei ’e tē hi’o nei tātou i te peropheta o teie mahana, te peresideni Ezra Taft Benson. ’Ua riro ’oia ’ei ti’a fa’atere rahi ’e te ’aravihi, hō’ē ta’ata tei fa’a’ite i tōna ’itera’a pāpū nā te ao ato’a nei, nō ni’a i teie ’ohipa. ’Ua mau ’oia i te mau tāviri ato’a o te autahu’ara’a i ni’a i te fenua nei i teie mahana. Terā rā, ’ua tae’ahia iāna te hō’ē fāito matahiti ’aita e nehenehe fa’ahou iāna ’ia rave i te mau ’ohipa e rave rahi tāna i rave na i muta’a ra. ’Aita te reira e fa’aiti i tōna pi’ira’a ’ei peropheta. Nā te reira rā e ta’oti’a ra i tāna mau ha’ara’a i te pae tino.⁹

I te matahiti 1994 ’ua parau te peresideni Hinckley i teie parau i muri nei, ’a tāvini ai ’oia ’ei tauturu mātāmua i roto i te Peresidenira’a Mātāmua : Tē hina’aro nei te mau ta’ata o te ’Ēkālesia ’ia ’ite i te huru o te peresideni. Tei roto te peresideni Benson i te iva-’ahuru-ma-pae-ra’a o tōna matahiti… Tē ’ati mau nei ’oia i te mau fifi o te matahiti rahi ’e o te ma’i e ’aita i ti’a fa’ahou iāna ’ia fa’aoti i te mau ’ohipa faufa’a o tōna tōro’a mo’a. E ’ere teie huru i te ’ohipa ’āpī. ’Ua ma’i-ato’a-hia te tahi atu mau peresideni o te ’Ēkālesia ’e ’aore rā, ’aita e nehenehe e rave pāpū maita’i i te ’ohipa i roto i te mau ’āva’e ’e ’aore rā i te mau matahiti hope’a o tō rātou orara’a. E nehenehe te reira e tupu fa’ahou i te mau tau i muri nei.

Te mau ture ’e te mau terera’a ’ohipa tā te Fatu i fa’anaho nō te fa’aterera’a i tāna ’ēkālesia, e fa’aineine ïa te reira nō te mau huru ’ohipa ato’a e tupu mai. E mea faufa’a roa… ’eiaha roa ’ia tupu te fē’a’ara’a ’e ’aore rā te ha’ape’ape’ara’a nō ni’a i te fa’aterera’a o te ’Ēkālesia ’e te fa’a’ohipara’a i te mau hōro’ara’a a te peropheta, mai te ti’ara’a ’ia fāri’i i te fa’aurura’a ’e te heheura’a i roto i te fa’aterera’a i te mau ’ohipa ’e te mau fa’anahora’a a te ’Ēkālesia, ’ia ma’ihia ’aore rā ’ia ’ore e mara’a i te peresideni ’ia fa’atere māite.

E mana ’e e hōpoi’a nā te Peresidenira’a Mātāmua ’e te pupu nō te Tino ’Ahuru Ma Piti ’āpōsetolo, tei pi’ihia ’e tei fa’atōro’ahia nō te mau i te mau tāviri nō te autahu’ara’a, ’ia fa’atere i te ’Ēkālesia, ’ia fa’atere i tō te reira mau ’ōro’a, ’ia hōhora i tō te reira ha’api’ira’a tumu ’e ’ia ha’amau ’e ’ia tāmau i tō te reira mau fa’a’ohipara’a. Te ta’ata ato’a tei fa’atōro’ahia ’ei āpōsetolo ’e tei fa’ata’ahia ’ei melo nō te pupu nō te Tino ’Ahuru Ma Piti ’āpōsetolo, ’ua pāturuhia ïa rātou ’ei peropheta, ’ei hi’o ’e ’ei heheu parau. Mai ia rātou tei nā mua atu iāna, ’o te peresideni Benson te ’āpōsetolo tahito roa a’e i te taime ’a pi’ihia ai ’oia ’ei peresideni nō te ’Ēkālesia. ’Ua ravehia mai tōna nā tauturu mai roto mai i te Tino ’Ahuru Ma Piti. Nō reira, ’ua fāri’i te mau melo ato’a o te pupu o te Peresidenira’a Mātāmua ’e o te Tino ’Ahuru Ma Piti ’āpōsetolo, i te mau tāviri, te mau ti’ara’a, ’e te mana nō te reira ti’ara’a āpōsetolo mo’a.

Tē fa’ahiti atu nei au i te parau i roto i te Parau Ha’api’ira’a ’e te mau Parau Fafau :

« Nō te autahu’ara’a a Melehizedeka, e toru ïa Tahu’a Teitei Fa’atere, ’o tei mā’itihia e te tino ’ēkālesia pā’āto’a, i fa’ata’ahia ’e i fa’atōro’ahia ho’i i te reira tōro’a, ’e i turuhia ho’i e te ti’aturira’a, te fa’aro’o, ’e te pure ato’a o te ’ēkālesia, tei riro ’ei pupu nō te Peresidenira’a nō te ’Ēkālesia » (PH&PF 107:22).

’Ia ma’ihia te peresideni ’e ’aore rā ’ia ’ore e mara’a iāna ’ia fa’atere māite i roto i tāna mau ’ohipa ato’a nō tōna tōro’a, ’ua riro ïa tōna nā tauturu e piti ’ei pupu nō te Peresidenira’a Mātāmua. E tāmau noa rāua i te fa’atere i te ’ohipa a te peresidenira’a i te mau mahana ato’a. ’Ia tupu noa atu te tahi mau ’ohipa ta’a ’ē, mai te mea ē, hō’ē ana’e ’o te nehenehe e rave i te ’ohipa, e nehenehe tāna e ha’a i roto i te mana o te tōro’a o te Peresidenira’a mai tei fa’a’itehia i roto i te Parau Ha’api’ira’a ’e te mau Parau Fafau i te tuha’a 102, irava10–11. […]

E tāmau noa nā tauturu i roto i te Peresidenira’a Mātāmua i te rave i te ’ohipa o teie tōro’a mai tei mātarohia. Te mau uira’a rahi rā nō ni’a i te mau fa’aturera’a, te mau terera’a ’ohipa, te mau fa’anahora’a, ’aore rā te ha’api’ira’a tumu, e tuatāpapa-hu’ahu’a-’āmui-hia ïa te reira nā roto i te pure e te Peresidenira’a Mātāmua ’e te Tino ’Ahuru Ma Piti. Nā teie nā pupu e piti, te pupu nō te Peresidenira’a Mātāmua ’e te pupu nō te Tino ’Ahuru Ma Piti ’āpōsetolo, nā rāua e feruri i te mau uira’a rarahi ato’a, ma te putuputu ’āmui ’e ma te fa’a’ite ti’amā i te ta’ata i tōna iho mana’o.

E i teienei, e fa’ahiti ā vau i te mau parau a te Fatu : « E te mau ferurira’a ’ohipa ato’a ’o te fa’aotihia ’e te hō’ē o teie nā pupu ra ’ia ravehia nā roto i te tāhō’ēra’a i te reo o te pā’āto’ara’a nō taua pupu ra e ti’a ai, ’oia ho’i ’ia tāhō’ē mau te mana’o nō te mau melo ato’a e teie nā pupu tāta’itahi i tō te reira pupu mau fa’aotira’a, ’ia fa’afāitohia te mana ’e te ti’ara’a o tā rātou mau fa’aotira’a te tahi i te tahi ra » (PH&PF 107:27) […]

’Ia māramarama maita’i te mau ta’ata ato’a ē, ’o Iesu Mesia te ti’a nei i te upo’o o teie ’ēkālesia tei parauhia i tōna ra i’oa mo’a. Tē ara nei ’Oia i ni’a i te reira. Nāna e arata’i nei i te reira. Nāna e arata’i nei i teie ’ohipa, ma te ti’a i te rima ’atau o Tōna Metua. Tei Iāna te ti’ara’a, te mana, te fa’aotira’a ’ia pi’i i te ta’ata i roto i Tōna haere’a i roto i te mau tōro’a teitei ’e te mo’a ’e ’ia vaiiho ia rātou ia au i Tōna hina’aro nā roto i te pi’ira’a ia rātou ’ia ho’i Iāna ra. ’Oia te Fatu ’o te ora ’e ’o te pohe. ’Aita vau e ha’ape’ape’a i te mau mea e tupu mai i ni’a ia mātou. Tē fāri’i nei au i te reira mau mea ’ei fa’a’itera’a nō Tōna hina’aro. Tē fāri’i ato’a nei au i te hōpoi’a, ma te ’ohipa i pīha’i iho i tō’u mau taea’e, ’ia ’imi i te mau rāve’a ato’a nō te fa’ahaere i teie ’ohipa i roto i te hō’ē vārua ha’amo’a, te here, te ha’eha’a, te ’ohipa ’e te ha’apa’o.¹⁰

E mau ’ite ta’a ’ē te mau ’āpōsetolo nō te i’oa o te Mesia nā te ao ato’a nei.

’Ia oti rātou i te fa’atōro’ahia i te ti’ara’a ’āpōsetolo mo’a ’e… i te fa’ata’ahia ’ei mau melo nō te pupu nō te Tino ’Ahuru Ma Piti, ’ua tītauhia i te mau [’āpōsetolo] ’ia hōro’a ia rātou iho nā mua roa i roto i te ’ohipa utuutura’a. E tu’u rātou… nā mua roa i roto i tō rātou orara’a, nā ni’a a’e i te tā’āto’ara’a o te tahi atu mau mea, i te hōpoi’a o te ti’ara’a ’ei ’ite ta’a ’ē nō te i’oa o te Mesia i te ao ato’a nei […]

E mau ta’ata noa ato’a rātou mai ia tātou pā’āto’a nei te huru. Tē vai ra tō rātou mau pūai ’e tō rātou mau paruparu. Terā rā, mai taua taime ra e hope noa atu tō rātou orara’a, mai te mea e vai ha’apa’o noa rātou, tā rātou māna’ona’ora’a rahi ’o te fa’ahaerera’a ïa i te ’ohipa a te Atua i mua i ni’a i te fenua nei. Tītauhia ia rātou ’ia feruri i te ora maita’i o te mau tamari’i a tō tātou Metua, ’o rātou tei rāpae i te ’Ēkālesia ’e ’o rātou tei roto i te ’Ēkālesia. Tītauhia ia rātou ’ia ’imi i te mau rāve’a ato’a nō te tāmāhanahana ia rātou tei ’oto, ’ia ha’apūai ia rātou tei paruparu, ’ia fa’aitoito ia rātou tei paruparu, ’ia fa’ahoa ia rātou ’aita e hoa, ’ia fa’a’amu i tei ’ere, ’ia ha’amaita’i i tei ma’ihia, ’ia fa’a’ite i te ’itera’a pāpū, ’eiaha nō tō rātou ti’aturira’a, nō tō rātou rā ’ite i te Tamaiti a te Atua, tō rātou Hoa ’e tō rātou Fatu, ’o rātou ’ei tāvini Nōna […]

Tē fa’a’ite nei au i tō’u ’itera’a pāpū nō tō rātou autaea’era’a, tō rātou ha’apa’o, tō rātou fa’aro’o, tō rātou itoito i roto i te ’ohipa, ’e tā rātou tāvinira’a fa’ahiahia nō te fa’ahaere i te bāsileia o te Atua i mua.¹¹

Te pupu nō te Tino ’Ahuru Ma Piti ’āpōsetolo, 1965. *Tei pārahi mai te ’aui haere atu i te ’atau :* Ezra Taft Benson, Mark E. Petersen (i ni’a i te turu’ira’a rima o te pārahira’a), Joseph Fielding Smith (peresideni nō te pupu), ’e ’o LeGrand Richards. *Tei ti’a mai te ’aui haere atu i te ’atau :* Gordon B. Hinckley, Delbert L. Stapley, Thomas S. Monson, Spencer W. Kimball, Harold B. Lee, Marion G. Romney, Richard L. Evans, ’e ’o Howard W. Hunter.

E ’imi te Peresidenira’a Mātāmua ’e te Tino ’Ahuru Ma Piti i te fa’aurura’a ’e te au māite hope hou ’a rave ai i te mau fa’aotira’a.

’Aita hō’ē fa’aotira’a mai roto mai i te Peresidenira’a Mātāmua ’e te Tino ’Ahuru Ma Piti e ravehia maori rā nā roto i te reo hō’ē roa o te mau melo o te ’āpo’ora’a. I te ha’amatara’a ’a feruri ai rātou i ni’a i te mau ’ohipa, e riro te mau mana’o i te ta’a ’ē te tahi ’e te tahi. E ti’a ’ia ha’amana’o i te reira mau ta’a-’ē-ra’a te mana’o. ’Ua rau te huru orara’a o teie mau ta’ata i muta’a ra. E mau ta’ata teie tē vai ra tō rātou iho mana’o. Terā rā, hou ’a ’itehia ai te hō’ē fa’aotira’a hope’a, i reira te mana’o ’e te reo hō’ē e tae mai ai.

E tupu mau te reira mai te mea e ha’apa’ohia te parau heheu a te Fatu [hi’o PH&PF 107:27, 30–31] […]

[I te taime] ’a tāvini ai au ’ei melo nō te pupu nō te Tino ’Ahuru Ma Piti, e [i te taime] ’a tāvini ai au i roto i te Peresidenira’a Mātāmua, ’aita roa hō’ē ’ohipa faufa’a i ravehia ma te ’ore teie huru fa’anahora’a i ha’apa’ohia… Nā roto i teie fa’anahora’a ’ia paraparau te mau ta’ata i tō rātou mana’o, ’ua riro ïa ’ei tīti’ara’a ’e ’ei mātutura’a i te mau ferurira’a ’e i te mau mana’o tumu. Terā rā, ’aita roa atu vau i ’ite i te hutihutira’a mana’o teimaha ’e ’aore rā, te mana’o ’ino’ino i rotopū i tō’u mau taea’e. ’Ua ’ite rā vau i te hō’ē mea nehenehe ’e te fa’ahiahia—te hō’ēra’a te mau hi’ora’a ta’a ’ē ’e tupu roa atu te au māite ’e te fāri’ira’a hope, i raro a’e i te fa’aurura’a arata’i a te Vārua Maita’i ’e i raro a’e i te mana o te heheura’a […]

’Aita vau i ’ite i te tahi atu huru tino fa’atere e nehenehe e parauhia mai teie te huru.¹²

E pi’ihia te hō’ē peresideni titi nā roto i te fa’aurura’a ’ei tauturu ha’amāramarama nō te mau ’episekōpo, ’e ’ei fa’atere nō te mau ta’ata.

E pi’ihia te peresideni titi i raro a’e i te fa’aurura’a nō te ti’a i rotopū i te mau ’episekōpo o te mau pāroisa ’e te mau hui mana fa’atere rahi o te ’Ēkālesia. ’O te hō’ē ïa hōpoi’a faufa’a roa. Nā te mau hui mana fa’atere rahi e ha’api’i iāna, ’e i muri iho, nāna e ha’api’i i te mau ’episekōpo […]

E tāvini te peresideni titi ’ei tauturu ha’amāramarama nō te mau ’episekōpo. ’Ua ’ite te mau ’episekōpo ato’a ē, ’ia fārerei ’oia i te hō’ē fifi rahi, tē vai ra hō’ē ta’ata tāna e nehenehe e haere e fārerei nō te fa’a’ite i tōna teimaha ’e nō te fāri’i i te parau a’o.

E hōro’a ’oia i te piti o te pārurura’a nō te fa’ata’a i te feiā tei ti’amā nō te haere i roto i te fare o te Fatu… E riro ato’a te peresideni ’ei pāruru piti nō te fa’ata’a i te ti’amāra’a o te feiā e haere ’ei ti’a nō te ’Ēkālesia i roto i te misiōni. E uiui ato’a ’oia i te ta’ata tītau, e mai te mea ’ua māuruuru ’oia i tōna ti’amā, ’ei reira ’oia e tārima ai i te parau fa’ati’a. ’Ua hōro’a-ato’a-hia iāna te mana nō te fa’ata’a ia rātou ’o tei pi’ihia i roto i te misiōni ’e nō te vaiiho ia rātou ’ia hope ana’e tā rātou tāvinira’a.

Te mea faufa’a roa atu, ’oia te ti’a fa’atere rahi nō te ’ohipa fa’atītī’aifarora’a i roto i te titi… Tē amo nei ’oia i te hōpoi’a teimaha o te hi’ora’a e mea mā ’e te tāfetafeta ’ore te ha’api’ira’a tumu e ha’api’ihia ra i roto i te titi. E ’ohipa nāna i te hi’ora’a ē, ’aita e ha’api’ihia ra te mau ha’api’ira’a tumu hape e ’aita e peu hape e tupu ra. Mai te mea ē, tē vai ra hō’ē melo tei mau i te autahu’ara’a a Melehizedeka ’aita i tano te peu, ’e ’aore rā, te tahi atu ta’ata nō te reira ato’a tumu, tītauhia i te peresideni ’ia paraparau ia rātou, e mai te mea e onoono noa te ta’ata i roto i tāna peu, tītauhia ïa i te peresideni ’ia rave i te hō’ē fa’aotira’a. E tītau ’oia i te ta’ata rave hara ’ia ti’a mai i mua i te ’āpo’ora’a fa’atītī’aifarora’a, i reira e ravehia ai te fa’aotira’a nō te hō’ē tau hi’opo’ara’a, ’e ’aore rā, te tāpe’ara’a i te mau ’ohipa ’e ’aore rā, e huri iāna i rāpae i te ’Ēkālesia.

E ’ohipa fifi teie ’e te au ’ore, terā rā, tītauhia i te peresideni ’ia rave i te reira ma te mata’u ’ore ’e ’aore rā, ma te hi’o pae hō’ē ’ore. E ravehia teie mau mea ato’a mai te au i te arata’ira’a a te Vārua ’e mai te au i tei fa’a’itehia i roto i te tuha’a 102 o te Parau Ha’api’ira’a ’e te mau Parau Fafau.

I muri iho, tītauhia iāna ’ia ’imi i te mau rāve’a ato’a nō te fa’aho’i mai i te taime au i te ta’ata tei fa’ahapahia.

Teie mau mea ato’a ’e e rave rahi atu ā, ’o tāna ïa mau hōpoi’a. Nō reira, ’ua tītauhia ïa ’ia riro tōna iho orara’a ’ei hi’ora’a maita’i i mua i tōna mau ta’ata […]

Nō te mea ho’i e ti’aturi rahi tō mātou i te mau [peresideni titi], tē fa’aitoito atu nei mātou i te mau melo ’eiaha e tītau i te mau Hui Mana Fa’atere Rahi nō te a’o ’e nō te ha’amaita’i ia rātou. ’Ua pi’ihia tō rātou mau peresideni titi i raro a’e i te hō’ē ā fa’aurura’a i pi’ihia ai te mau hui mana fa’atere rahi.¹³

E mau tīa’i nānā te mau ’episekōpo.

E nehenehe te [’Ēkālesia] e tupu i te rahi ’e ’ia rahi roa, e mea pāpū te reira. Tītauhia ’ia hōpoi i teie ’evanelia i te mau nūna’a ato’a, i te mau ’ōpū ato’a, i te mau reo ato’a ’e i te mau ta’ata ato’a. E’ita roa atu e tupu i roto i te hō’ē tau fātata te hō’ē maura’a o te tupura’a ’e ’aore rā, te hō’ē topara’a te fa’atōrora’a i te rima, nō te fa’ahaere i mua, nō te patu, nō te fa’a’ā’ano ia Ziona nā te ao ato’a nei. E tupu rā te auta’atira’a tīa’i here i rotopū i te mau melo ato’a ’e te hō’ē ’episekōpo ’e ’aore rā, hō’ē peresideni ’āma’a pa’ari ’e te poihere. E mau tīa’i nānā teie, ’e tā rātou hōpoi’a, ’o te ha’apa’ora’a ïa i te ta’ata i te hō’ē fāito numera iti ’ia ’ore ho’i te hō’ē ’ia mo’ehia, ’ia ’ore e ha’apa’o-ore-hia, ’e ’aore rā, ’ia ’ore e tāu’a-ore-hia. ’Ua riro ’o Iesu ’ei tia’i māmoe mau tei fa’atoro i te rima i tei vai i roto i te ’ati, hō’ē i te taime hō’ē, ma te hōro’a i te hō’ē ha’amaita’ira’a nō te ta’ata hō’ē i ni’a iho ia rātou.¹⁴

’Ua riro ato’a… te mau ’episekōpo o te ’Ēkālesia ’ei mau tia’i nō ’Īserā’ela. E hōpoi’a tā te mau ta’ata ato’a [i roto i te ’Ēkālesia] i mua i te ’episekōpo ’e ’aore rā, te peresideni ’āma’a. E hōpoi’a rahi tā rātou e ’amo nei, ’e tē ani manihini nei au i te mau melo ato’a o te ’Ēkālesia ’ia ’imi rātou i te mau rāve’a ato’a nō te ’amo i taua hōpoi’a ra e ’amohia ra e tō tātou mau ’episekōpo ’e tō tātou mau peresideni ’āma’a.

E pure tātou nō rātou. E hina’aro rātou i te tauturu nō te ’amo i tā rātou hōpoi’a teimaha. E nehenehe tā tātou e pāturu rahi atu ’e e fa’aiti i te fa’ateimaha i ni’a ia rātou. E nehenehe tā tātou e tauturu ia rātou nā roto i te mau huru rāve’a ato’a e vai ra. E nehenehe tā tātou e ha’amāuruuru ia rātou nō te mau mea ato’a tā rātou e rave nei nō tātou. Tē ha’afifi ra tātou ia rātou nō te hō’ē taime poto nā roto i te hōpoi’a tā tātou e fa’auta atu i ni’a iho ia rātou…

E ta’ata te mau [’episekōpo ato’a] tei pi’ihia nā roto i te vārua tohu ’e te heheura’a ’e tei fa’ata’ahia ’e tei fa’atōro’ahia nā roto i te tu’ura’a rima. Tē mau nei rātou tāta’itahi i te mau tāviri o te peresidenira’a o tāna pāroisa. E tahu’a rahi rātou tāta’itahi, te tahu’a rahi fa’atere nō tāna pāroisa. Tē ’amo tāta’itahi nei rātou i te mau hōpoi’a rahi o te ti’a’aura’a. Tē ti’a nei rātou tāta’itahi ’ei metua tāne nō tōna mau ta’ata.

’Aore hō’ē e fāri’i i te moni nō tāna tāvinira’a. ’Aore te taime o te hō’ē ’episekōpo pāroisa e fa’aho’ihia nā te ’Ēkālesia nō tāna ’ohipa ’ei ’episekōpo.

’Ua tū’ati te mau tītaura’a nō te hō’ē ’episekōpo i teie mahana i tō tei te mau mahana o Paulo, tei pāpa’i atu ia Timoteo [hi’o 1 Timoteo 3:2–6]. […]

I roto i tāna rata ia Tito, tē parau fa’ahou ra ’o Paulo ē, « ’ei ta’ata hapa ’ore ho’i te ’episekōpo e ti’a ai i te ti’a’au i te Atua ra…

« E te tāpe’a māite ho’i i te parau mau i ha’api’ihia atu iāna ra, ’ia ti’a iāna ’ia ha’api’i i te parau ora ’e ’ia fa’a’ite atu i te hapa a te feiā e pāto’i mai ra » (Tito 1:7, 9).

Nā teie mau parau e fa’a’ite maita’i nei i te hō’ē ’episekōpo i teie mahana i roto i te ’Ēkālesia a Iesu Mesia i te Feiā Mo’a i te mau Mahana Hope’a nei.¹⁵

Tē fa’aitoito nei au i te mau ta’ata o te ’Ēkālesia, noa atu te vāhi tei reira ’outou, ’ia fārerei ana’e ’outou i te mau fifi, nā mua roa, ’a tāmata ’outou iho i te fa’atītī’aifaro i te reira mau fifi. ’A feruri i ni’a i te reira, ’a tuatāpapa i te mau rāve’a e roa’a ia ’outou, ’a pure nō te reira, ’e ’a ’imi i te arata’ira’a i pīha’i iho i te Fatu. Mai te mea ē, ’aita e ti’a ia ’outou iho ’ia fa’a’āfaro i te reira, ’a paraparau atu i tō ’outou ’episekōpo ’e ’aore rā, te peresideni ’āma’a. E ta’ata ’oia nō te Atua, tei pi’ihia i raro a’e i te mana o te autahu’ara’a mo’a, ’ei tīa’i nō te nānā.¹⁶

Te mau mana’o tauturu nō te tuatāpapara’a ’e te ha’api’ira’a

Mau uira’a

Nō te aha tātou e hina’aro ai i te mau peropheta ora ? E aha te mea tā ’outou i fa’ahiahia i roto i « te fa’anahora’a ha’amaita’ira’a » a te Fatu nō te fa’aineine ’e nō te pi’i i te hō’ē Peresideni o te ’Ēkālesia ? (Hi’o te tuha’a 1).
E aha tō ’outou mana’o ’ia hi’o fa’ahou ana’e ’outou i te fa’a’itera’a a te peresideni Hinckley i te huru o te mā’itira’a i te hō’ē peresideni ’āpī o te ’Ēkālesia ? (Hi’o te tuha’a 2). Nō te aha e mea faufa’a ia ’ite ē, e mā’itihia te peresideni ia au i te « hō’ē fa’anahora’a hanahana ’o te hōro’a mai i te fa’aterera’a fa’auruhia ’e te tāmatamatahia » ?
E aha te mau parau tumu ’e te mau fa’anahora’a tā te Fatu i ha’amau nō te fa’aterera’a i te ’Ēkālesia mai te mea ē, ’aita e ti’a i te peresideni ’ia ’ohipa hope roa i roto i tāna mau hōpoi’a ? (Hi’o te tuha’a 3).
E mea nāhea tā te mau ’āpōsetolo o te mau mahana hope’a nei ’ia fa’a’ite i te māna’ona’ora’a i te mau tamari’i pā’āto’a a te Atua, « ’o rātou tei rāpae i te ’Ēkālesia ’e ’o rātou tei roto i te ’Ēkālesia » ? (Hi’o te tuha’a 4). E mea nāhea te mau a’ora’a o te ’āmuira’a i te fa’a’itera’a i teie māna’ona’ora’a ? E mea nāhea tō ’outou fāna’ora’a i te mau ha’api’ira’a a te mau peropheta ’e te mau ’āpōsetolo ora ?
’A tuatāpapa i te mau ha’api’ira’a a te peresideni Hinckley nō ni’a i te huru nō tō te Peresidenira’a Mātāmua ’e te pupu nō te Tino ’Ahuru ma Piti ravera’a i te mau fa’aotira’a (hi’o te tuha’a 5). E aha tā tātou e nehenehe e ’apo mai i roto i te huru nō tā rātou ravera’a i te mau fa’aotira’a ? Nāhea e ti’a ai ia tātou ’ia fa’a’ohipa i teie mau parau tumu i roto i tō tātou mau ’utuāfare ’e i roto i te ’Ēkālesia ?
’Ia hi’o fa’ahou ana’e ’outou i te mau tuha’a 6 ’e te 7, e aha tā ’outou e ’apo mai nō ni’a i te mau pi’ira’a o te peresideni titi ’e te ’episekōpo ? Nāhea e ti’a ai ia tātou ’ia pāturu maita’i a’e i tō tātou mau ti’a fa’atere o te ’Ēkālesia ?

Te mau pāpa’ira’a mo’a

Ephesia 2:19–20 ; 4:11–14 ; PH&PF 1:38 ; 21:1–6 ; Aberahama 3:22–23 ; Hīro’a Fa’aro’o 1:5–6

Tauturu ha’api’ira’a

« ’A fa’a’ite i te ’itera’a pāpū ’ia fa’auru te Vārua ia ’outou ia nā reira, ’eiaha noa i te hope’ara’a o te ha’api’ira’a. ’A hōro’a ato’a i te taime i te feiā ’o tā ’outou e ha’api’i ra ’ia fa’a’ite ato’a i tō rātou ’itera’a pāpū » (Te Ha’api’ira’a : ’Aita e Pi’ira’a Teitei A’e,[1999], 45).