Ngaahi Pulusinga Kimuʻá
Ako


Ako

ʻĪmisi
lightbulb-purple

Te u ʻiloʻi fēfē ʻa e tuʻunga ʻo ʻeku pisinisí?

Taimí:Seti ʻa e uasí ke miniti ʻe 60 ʻa e konga ki he Akó.

Mamata:“I Donʻt Know” (ʻIkai ha vitiō? Lau ʻa e peesi 60.)

Aleaʻi:Ka ʻikai ke ʻi ai ha lekooti, te ke ʻiloʻi fēfē leva pe ʻoku maʻu ha tupu ʻi hoʻo pisinisí? Te ke ʻiloʻi fēfē pe naʻe totongi kotoa atu ʻe he kakai naʻe fakatau meiate koé? Te ke ʻiloʻi fēfē ʻa e lahi fakakātoa hoʻo ngaahi fakamolé?

Lau:FEHUʻI ʻO E UIKÉ—Te u ʻiloʻi fēfē pe ʻoku ʻi ai ha tupu ʻo ʻeku pisinisí?

NGĀUE ʻO E UIKÉ—Te u muimuiʻi ʻa e paʻanga hū mai mo e fakamole kotoa pē ʻi ha tohi lekooti ʻo kamata mei he ʻahó ni ʻo faai atu.

Te tau ako ʻi he lolotonga ʻo e fakataha ko ʻení ha ngaahi pōtoʻi ngāue ke tokoni ke tau tali ʻa e fehuʻi ko ʻení mo fakahoko ʻa e ngāue ko ʻení.

ʻĪmisi
business success map

ʻI he lolotonga ʻo e uiké leva, te tau muimuiʻi ʻa e paʻanga hū mai mo e ngaahi fakamole ʻetau pisinisí ke vakaiʻi pe ʻoku maʻu ha tupu. Lau ʻa e konga ki he tupu ʻa e paʻangá ʻi he Mape ki he Ola Lelei ʻo e Pisinisí.

Ko e hā ʻoku totonu ai ke u tauhi ha lekooti ʻoku tohí?

Akoako Fakahoko:‘Oua te ke hiki ha fakamatala ki he akoako fakahoko ko ‘ení. Tuku ha miniti ke ke lau ai mo hao hoa ‘a e peesi 61 fekau’aki mo e pisinisi nāunau fale ‘a Tanielá. ‘Oua na’á ke hiki ha fakamatala. Hili ia peá ke toe foki mai ki heni.

Aleaʻi:Feinga ke tali ʻa e ngaahi fehuʻi ko ʻení mei hoʻo manatú:

  • Ko e hā ʻa e lahi ʻo e fakamole ʻa e pisinisí ʻi he uike ní?

  • Ko e hā ʻa e lahi naʻe maʻu ʻe he pisinisí ʻi he uike ní?

  • Ko e hā ʻa e lahi ʻo e tupu pe mole ʻa e pisinisí ʻi he uike ní?

Te ke lava ʻo manatuʻi ʻa e paʻanga hū maí, ngaahi fakamolé, mo e tupú taʻe sio ki ai? ʻOku mahuʻinga fēfē ʻa e ngaahi lekooti kuo hikí?

Akoako Fakahoko:Foki mo hoa ngāué ʻi he taimí ni ki he fakamatala fakanounou ʻo e pisinisi nāunau fale ʻa Tanielá ʻi he peesi 61 ʻo tānaki ʻa e ngaahi fakamolé, paʻanga hū maí, mo e paʻanga tupú. ʻE ʻikai ʻapē ke faingofua ange kapau naʻe tauhi ʻe he tokotaha ʻoku ʻaʻana ʻa e pisinisí ha lekooti ʻo e ngaahi fiká?

Te u fakatupulaki fēfē ha ʻulungaanga ke tauhi ʻa e ngaahi lekōtí?

Aleaʻi:ʻOku tauhi ʻe he kau maʻu pisinisi leleí ha lekooti fakaʻaho. ʻOkú ke fiefia ʻi he tauhi ʻo e ngaahi lekootí? Kuó ke anga ʻaki ia? Ko e hā ʻa e meʻa ʻokú ne taʻofi koe mei hono tauhi ʻo e ngaahi lekootí?

Ko e tokotaha pisinisi leleí ʻokú ne tauhi ha lekooti fakaʻaho.

Ko e ngaahi meʻangāue ki hono tauhi ʻo e lekōtí:

  • Tatau ʻo e lekooti paʻanga hū maí mo e fakamolé pea mo e fakamatala paʻanga hū mai ʻi he peesi 55

  • Tohi fakatauhi tohí

  • Kiʻi fakamatala ʻi he taimi ʻo e fakataú

Lau:ʻE faingataʻa ʻi he taimi ʻe niʻihi ke kamataʻi ha ʻulungaanga foʻou, neongo ʻoku tau ʻiloʻi ʻoku mahuʻinga. Ko ha ngaahi founga ʻeni ʻe nima ke ola lelei ai ʻa e tauhi lekōtí:

  1. Manatuʻi ʻa e “ʻuhingá”—Te ke lava ʻo maʻu ha ivi fakaʻaiʻai ʻaki hao fakakaukau ki ha kakai ʻoku ʻaonga ki ai hoʻo tauhi lekōtí, hangē ko hoʻo fānaú.

  2. Fakatupulaki ʻa e ngaahi pōtoʻi ngāué—Te ke ala fie maʻu ha pōtoʻi ngāue foʻou ke ke lelei ʻi hono tauhi lekōtí. ʻE tokoni atu ʻetau fealēleaʻaki ʻi he ʻaho ní ke ke ako ʻa e ngaahi pōtoʻi ngāue ko ʻení.

  3. Fili ha ngaahi kaungāmeʻa, kae ʻikai ko ha kaungā faihia—Ko e kaungāmeʻá ko ha taha ʻoku tokoni atu ke ke fai ʻa e meʻa ʻoku totonú. Ko e kaungā faihiá ko ha taha ʻoku tokoni atu ke ke fai ʻa e meʻa ʻoku halá. Kole kiate kinautolu ʻoku mou feohí, kau ai ho malí, ke tokoni atu ʻi hono tauhi ʻo e ngaahi lekōtí.

  4. Fakaʻaongaʻi fakapotopoto mo tātātaha ʻa e fakapalé mo e tauteá—Fakapaleʻi koe ʻi hoʻo tauhi ʻo e ngaahi lekooti fakaʻahó.

  5. Fakatau ʻa e ngaahi meʻangāué—Te ke lava ʻo fakakaukau ki hao keli ha vai taʻe ʻi ai ha meʻangāue? Fakapapauʻi ʻokú ke maʻu ʻa e ngaahi meʻangāue ke fai ʻa e meʻa ʻoku fie maʻu ke faí. Ko e hā ʻa e meʻangāue te ke fakaʻaongaʻi ki he tauhi ʻo e lekōtí? Te tau toki ako ʻamui ange ʻi he fakatahá ni ki ha niʻihi ʻo e ngaahi meʻangāué.

Aleaʻi:ʻE founga fēfē haʻatau takitaha fakaʻaongaʻi ʻa e ngaahi founga ngāue ko ʻení ke pouaki ʻa e ʻulungaanga mahuʻinga ʻo e tauhi lekooti leleí?

ʻE founga fēfē haʻaku tauhi ʻa e lekooti ʻo e paʻanga hū maí mo e fakamolé?

Lau:Ko e lekooti paʻanga hū maí mo e fakamolé ko ha foomu fakapisinisi angamaheni ia. ʻOku totonu ke tau fakaʻaongaʻi ia he ʻaho kotoa pē ki hono lekooti ʻo e paʻanga hū maí mo e paʻanga ʻoku fakamoleki ki heʻetau pisinisí.

Manatuʻi ʻa Taniela ʻi he vitiō ko e “I Donʻt Know”? Naʻá ne kamata muimuiʻi ʻene paʻanga hū maí mo e ngaahi fakamolé ʻaki hono fakaʻaongaʻi ʻa e ngaahi sitepu ko ʻení.

Akoako Fakahoko:Fakafehoanaki mo hao hoa ʻa e ngaahi fika ʻi he tēpile ko ʻení mo e ngaahi fika ʻi he lekooti paʻanga hū mai mo e fakamole ʻi he peesi hono hokó.

NGAAHI SITEPU KI HONO FAʻU HA LEKOOTI ʻO E PAʻANGA HŪ MAÍ MO E FAKAMOLÉ

1ʻOku ʻi ai ha 1500 ʻa Taniela ʻi he puha paʻanga ʻo ʻene pisinisí. ʻOkú ne fokotuʻu ia ko ʻene paʻanga kamata ʻi he kamataʻanga ʻo e uiké.

Mōnite

2Fakatau atu ha sea ʻe 4. ʻOkú ne fokotuʻu leva ʻi he kōlomu ʻo e paʻanga hū maí ʻa e 200.

3ʻOkú ne tānaki atu ʻa e 200 ki he palanisi ʻo e paʻangá. Palanisi foʻoú =1700.

4Naʻá ne totongi ʻa e 100 ki he falé. ʻOkú ne fokotuʻu ʻi he kōlomu ʻo e fakamolé ʻa e -100.

5Toʻo ʻa e 100 mei he palanisi ʻo e paʻangá. Palanisi foʻoú =1600.

Tūsite

6Naʻá ne totongi ʻa e 500 kia Mekisuele. ʻOkú ne fokotuʻu ʻi he kōlomu ʻo e fakamolé ʻa e -500.

7Toʻo ʻa e 500 mei he palanisi ʻo e paʻangá. Palanisi foʻoú =1100.

Pulelulu

8Fakatau atu ha seti tēpile mo e sea. ʻOkú ne fokotuʻu ʻi he kōlomu ʻo e paʻanga hū maí ʻa e 400.

9ʻOkú ne tānaki atu ʻa e 400 ki he palanisi ʻo e paʻangá. Palanisi foʻoú =1500.

Tuʻapulelulu

10Naʻe fakatau atu ʻa e nāunau loki mohe. ʻOkú ne fokotuʻu ʻi he kōlomu ʻo e paʻanga hū maí ʻa e 1000.

11Tānaki atu ʻa e 1000 ki he palanisi ʻo e paʻangá. Palanisi foʻoú =2500.

Falaite

12Fakatau mai ʻa e ngaahi nāunau. ʻOkú ne fokotuʻu ʻi he kōlomu ʻo e fakamolé ʻa e -1500.

13Toʻo ʻa e 1500 mei he palanisi ʻo e paʻangá. Palanisi foʻoú =1000.

Tokonaki

14Fakatau atu ha tēpile. ʻOkú ne fokotuʻu ʻi he kōlomu ʻo e paʻanga hū maí ʻa e 400.

15Tānaki ʻa e 400 ki he palanisi ʻo e paʻangá. Palanisi foʻoú =1400.

16ʻOku fakaʻosi ʻe Taniela ʻa e uiké ʻaki ʻa e 1400 ʻi he puha paʻanga ʻo ʻene pisinisí.

Lau:Naʻe hiki ʻe Taniela ʻa ʻene paʻanga hū maí mo e ngaahi fakamolé ʻi he ʻaho kotoa pē. ʻOku ʻasi peheni ʻene lekooti paʻanga hū maí mo e fakamolé ʻi he fakaʻosinga ʻo e uiké.

LEKOOTI PAʻANGA HŪ MAI MO E FAKAMOLE ʻA E NĀUNAU FALE ʻA TANIELÁ: 14–20 ʻAOKOSI

ʻAhó

Fakamatalá

Fakamolé

Paʻanga Hū Maí

Palanisi ʻo e Paʻangá

Palanisi kamata ʻo e pisinisi ʻa Tanielá

1500 1

Mōnite 14/5

Fakatau atu ʻa e sea ʻe 4

200 2

1700 3

Mōnite 15/5

Totongi ʻa e falé

-100 4

1600 5

Tūsite 16/5

Totongi e vahe ʻa Mekisuelé

-500 6

1100 7

Pulelulu 17/5

Fakatau atu ha seti tēpile mo e sea

400 8

1500 9

Tuʻapulelulu 18/5

Fakatau atu ʻa e nāunau loki mohe

1000 10

2500 11

Falaite 19/5

Totongi ki he ngaahi nāunaú

-1500 12

1000 13

Tokonaki 20/5

Fakatau atu ha tēpile

400 14

1400 15

Palanisi fakaʻosi ʻo e pisinisi ʻa Tanielá

1400 16

Aleaʻi:Naʻe pehē ʻe Mekisuele ʻi he vitioó, kuo teʻeki ai ke vahe. ʻOku tokoniʻi fēfē ʻe he lekooti ko ʻení ʻa Taniela ke ne fakaleleiʻi ʻa e meʻa ko iá?

Ko e hā ʻa e fakamatala paʻanga hū mai?

Lau:Ko ha foomu fakapisinisi mahuʻinga ʻe taha ʻa e fakamatala paʻanga hū maí. Manatuʻi ʻa e faingataʻa hono fikaʻi ʻo e tupú mei heʻetau manatú ʻi he lolotonga ʻo ʻetau ʻekitivitií? ʻE tokoni ha fakamatala paʻanga hū mai! ʻOkú ne fakamatalaʻi fakanounou ʻa e ngaahi fehūʻaki fakapaʻanga kotoa ʻi he lolotonga ʻo ha vahaʻa taimi ʻo hangē ko ha uike, māhina, kuata, pe taʻu ʻe taha. ʻOku talamai ʻe he kiʻi fakamatala nounoú pe ʻoku tupu ʻa e pisinisí ʻi he lolotonga ʻo e vahaʻa taimi ko iá.

ʻOku fakahaaʻi ʻe he fakamatala paʻanga hū maí ʻa e:

  • Paʻanga Hū Maí.

  • Ngaahi Fakamolé.

  • Paʻanga Tupú (pe molé).

Akoako Fakahoko:Fakafehoanaki mo hao hoa ʻa e ngaahi mataʻifika ʻi he tēpile ko ʻení ki he ngaahi mataʻifika ʻi he fakamatala paʻanga hū mai ʻi he peesi hono hokó.

NGAAHI SITEPU KE FAʻU HA FAKAMATALA PAʻANGA HŪ MAI

Paʻanga Hū Maí

1ʻOkú ne fokotuʻu ʻa e kotoa ʻo e fakatau seá ko e 200.

2ʻOkú ne fokotuʻu ʻa e kotoa ʻo e fakatau tēpilé ko e 400.

3ʻOkú ne fokotuʻu ʻa e kotoa ʻo e fakatau seti nāunau ki he loki kaí ko e 400.

4ʻOkú ne fokotuʻu ʻa e kotoa ʻo e fakatau seti nāunau loki mohé ko e 1000.

5ʻOkú ne tānaki ʻa e kotoa ʻo e koloa fakatau atú. Ko e kotoa ʻo ʻene fakatau atu ʻi he uiké: 2000.

Ngaahi Fakamolé

6Ko e fakamole ki he falé, ʻokú ne fokotuʻu ai ʻa e -100.

7Ko e fakamole ki he ngaahi nāunaú, ʻokú ne fokotuʻu ai ʻa e -1500.

8Ko e vahe ʻa e kau ngāué, ʻokú ne fokotuʻu ai ʻa e -500.

9ʻOkú ne tānaki leva ʻa e fakakātoa ʻo ʻene fakamolé. Fakakātoa ʻo e ngaahi fakamole ki he uiké:-2100.

Paʻanga Tupú (pe Molé)

10ʻOkú ne toʻo ʻene ngaahi fakamolé mei heʻene paʻanga hū maí: 2000-2100=-100.

Aleaʻi:Ko e hā ʻa e meʻa ʻoku talamai ʻe he fakamatala paʻanga hū mai ko ʻení fekauʻaki mo e pisinisi ʻa Tanielá?

Ko e hā ʻa e vahaʻa taimi ʻoku fakamatalaʻi ʻe he fakamatala paʻanga hū mai ko ʻení?

Naʻe tupu ʻa e pisinisi ʻa Tanielá ʻi he uiké ni?

ʻE lava nai ʻe Taniela ʻo fakalele pehé ni ʻene pisinisí ʻi he uike kotoa pē? Ko e hā ʻa e ʻuhinga ʻe lava pe ʻikai lava aí?

ʻOku feinga ʻa e kau pisinisi leleí ke maʻu ha tupu fakaʻaho.

Fakamatala Paʻanga Hū Mai ʻo e PISINISI Nāunau Fale ʻa Tanielá (Mōnité–Tokonakí)

Paʻanga Hū Maí

Fakatau atu ʻo e ʻū seá

200

1

Fakatau atu ʻo e tēpilé

400

2

Fakatau atu ʻo e seti loki kaí

400

3

Fakatau atu ʻo e seti loki mohé

1000

4

Fakakātoa ʻo e Paʻanga Hū Maí

2000

5

Ngaahi Fakamolé

Totongi Falé

-100

6

Ngaahi nāunaú

-1500

7

Vahe ʻa e kau ngāué

-500

8

Fakakātoa ʻo e Ngaahi Fakamolé

-2100

9

Paʻanga Tupú (pe Molé)

-100

10

Te u faʻu fēfē ha lekooti ʻo e paʻanga hū maí mo e fakamolé pea mo ha fakamatala paʻanga hū mai?

Lau:ʻOku tau fie maʻu ha fakamatala paʻanga hū mai ke tau ʻilo pe ʻoku tupu ʻetau pisinisí. ʻOku tau fie maʻu ʻa e lekooti paʻanga hū maí mo e fakamolé ke faʻu ha fakamatala paʻanga hū mai.

Akoako Fakahoko:Kuó ke mamata ʻi he founga tauhi ʻe Taniela ʻa e lekooti ʻo e paʻanga hū maí mo e fakamolé pea mo e founga naʻá ne fakaʻaongaʻi ke faʻu ʻaki ha fakamatala paʻanga hū maí. Ngāue ʻi he taimí ni mo ho hoá ke faʻu ha fakamatala paʻanga hū mai maʻa Siosefa. Fakakakato ʻa e lekooti ʻo e paʻanga hū maí mo e fakamolé pea mo e fakamatala paʻanga hū mai ʻi he peesi hono hokó.

  1. Faʻu ha lekooti paʻanga hū mai mo e fakamole maʻá e pisinisi langa ʻa Siosefá.

  2. Faʻu ha fakamatala paʻanga hū mai maʻá e pisinisi langa ʻa Siosefá.

  3. Kapau te ke fie maʻu tokoni ʻi hono faʻu ha lekooti paʻanga hū mai pe fakamatala paʻanga hū mai, ʻi hoʻo ʻahiʻahi ke fai ʻení, huke ki he peesi 56 ki he kī ki he talí.

Lekooti ʻo e Paʻanga Hū Maí mo e Fakamolé mei he Mōnité–Tokonakí

ʻAhó

Fakamatalá

Fakamolé

Paʻanga Hū Maí

Palanisí

3000

Fakakātoa ʻo e Ngaahi Fakamole & Paʻanga Hū Maí

Fakamatala Paʻanga Hū Mai ʻo e PISINISI Langa ʻa Siosefá (Mōnite–Tokonaki)

Paʻanga Hū Maí

Fakakātoa ʻo e Paʻanga Hū Maí

Ngaahi Fakamolé

Fakakātoa ʻo e Ngaahi Fakamolé

Paʻanga Tupú (pe Molé)

Aleaʻi:Ko e hā e meʻa naʻá ke ako fekauʻaki mo e pisinisi ʻa Siosefá ʻi hoʻo sio ki heʻene fakamatala paʻanga hū maí?

ʻOku fakafalala ʻa e kau pisinisi iiki ʻi he feituʻu kotoa pē ki he mālohi ʻo e ngaahi foomu ko ʻení. ʻOku ʻi ai hamou taha ʻokú ne tauhi ha lekooti paʻanga hū mai mo e fakamole pe fakamatala paʻanga hū mai? Kapau ʻoku ʻi ai, kuo tokoniʻi fēfē nai koe ʻe he meʻá ni?

Akoako Fakahoko:Kapau ʻoku ʻikai ke ke lolotonga tauhi ha ngaahi lekooti, pea hiki ʻa e lekooti paʻanga hū mai mo e fakamole ʻi ʻolungá ki hoʻo tohi pisinisí.

Lau:Lekooti hoʻo paʻanga hū maí mo e fakamolé he ʻaho kotoa pē, pea ʻi he fakaʻosinga ʻo e uiké, faʻu ha fakamatala paʻanga hū mai. Hokohoko atu ke fai ʻeni ʻi he ʻaho mo e uike kotoa pē ʻi he tupulaki hoʻo pisinisí. Te ke fie maʻu ʻa e ngaahi lekooti fakapisinisi ko ʻení ki he ngaahi fakataha fakakulupu ʻi he uike fitú mo e valú.

Mamata:Ako ʻa e founga hono tokoniʻi ʻe he tauhi lekōtí ʻa Vānisi ke tupulaki ʻene pisinisí. Mamata ʻi he talanoa lavameʻa ko e “Vangelis: Street Magician.” (ʻIkai ha vitiō? Hokohoko atu hono laú.)