Seminelí
1 Pita 2–3


1 Pita 2–3

“Ko e Kakai Kuo Fili ʻa Kimoutolu”

ʻĪmisi
A group of young woman sit outside and socialize.

Kuo fehuʻi atu nai kiate koe pe ko e hā ʻokú ke tui ai ki ha ngaahi moʻoni pau ʻo e ongoongoleleí? Naʻe poupouʻi ʻe he ʻAposetolo ko Pitá ʻa e Kāingalotú ke nau mateuteu maʻu pē ke fakamoʻoni ki he moʻoní mo fakamanatu kiate kinautolu honau tukufakaholo fakalangí (vakai, 1 Pita 2:9 ; 3:15). ʻE lava ke tokoni atu ʻa e lēsoni ko ʻení ke mahino kiate koe ʻa e mahuʻinga ʻo e hoko ko ha sīpinga faivelenga ʻo Sīsū Kalaisí mo ʻomi ha ngaahi faingamālie ke ke akoako tali ai ki he niʻihi kehé fekauʻaki mo hoʻo tuí.

Ngaahi lea ʻoku nau fakamatalaʻi ‘a e kau muimui ʻo Sīsū Kalaisí

  • Kuo ʻi ai nai ha taha kuó ne fakatokangaʻi ʻokú ke fai ha ngaahi meʻa makehe koeʻuhí ko ha mēmipa koe ʻo e Siasi ʻo Sīsū Kalaisi ʻo e Kau Māʻoniʻoni ʻi he Ngaahi ʻAho Kimui Ní?

  • Ko e hā hoʻo ngaahi aʻusia ʻi he meʻá ni?

  • Ko e hā hoʻo ongo fekauʻaki mo hoʻo kehe mei he kakai tokolahi kehe ʻi he māmaní?

ʻI hoʻo ako he ʻaho ní, fakalaulauloto ki he ʻuhinga mo e founga ʻoku finangalo ai ʻa e ʻEikí ke makehe mo kehe Hono kau muimuí.

Ko ha kakai makehe

Lau e 1 Pita 2:9 , ʻo kumi e founga naʻe fakamatalaʻi ʻaki ʻe Pita ‘a e Kāingalotu faivelengá.

  • Ko e hā e meʻa ne hā makehe kiate koé?

  • Ko e hā ʻoku talamai ʻe he ngaahi lea ko ʻení fekauʻaki mo e ongo ʻoku maʻu ʻe he Tamai Hēvaní kiate koe?

ʻI he ʻaho ní, ʻoku faʻa ʻuhinga ʻa e foʻi lea ko e kehe ki he “kehekehe” pe “makehe.” Neongo ʻoku finangalo ʻa e ʻEikí ke makehe Hono kau muimuí mei he māmaní, ka ʻi he kuonga ʻo Pitá, mahalo naʻe ʻikai ko e ʻuhinga ia ʻo e peculiar.

Naʻe akonaki ʻa Palesiteni Lāsolo M. Nalesoni ʻo pehē:

ʻĪmisi
Official portrait of President Russell M. Nelson taken January 2018

ʻI he Fuakava Motuʻá, ko e foʻi lea faka-Hepelū ne liliu mei ai e peculiar ko e segullah, ʻa ia ʻoku ʻuhinga ia ki he “koloa mahuʻinga,” pe “koloa.” ʻI he Fuakava Foʻoú, ko e foʻi lea faka-Kalisi ne liliu mei ai e peculiar ko e peripoiesis, ʻa ia ʻoku ʻuhinga ia ko e “koloa,” pe “ko hano maʻu.”

Ko ia ai, ʻoku tau vakai ʻoku fakahaaʻi ʻe he foʻi lea fakalaumālie kuo fakatau ʻa e “koloa mahuʻinga,” “naʻe ngaohi” pe “naʻe fili ʻe he ʻOtuá.” Ko hono ʻiloʻi ko ia kitautolu ʻe he kau tamaioʻeiki ʻa e ʻEikí ko Hono kakai kuo fakatau ko ha fakahīkihikiʻi ia ʻo e tuʻunga māʻolunga tahá.

(Russell M. Nelson, “Children of the Covenant,” Ensign, May 1995, 34)

  • ʻOkú ke ongoʻi fēfē nai ʻi hoʻo ʻiloʻi ʻoku ʻafioʻi koe ʻe he ʻOtuá ko ha koloa makehe mo mahuʻingá?

Lau ʻa e 1 Pita 2:9–12 , ʻo kumi ha ngaahi fakakaukau ki he founga ʻe lava ke ke makehe ai mei he māmaní.

  • Ko e hā naʻá ke maʻú?

  • Fakatatau ki he veesi 12 , te tau lava fēfē nai ʻo tākiekina e niʻihi kehé?

Ko e foʻi moʻoni ʻe taha te tau lava ʻo ʻilo mei he ngaahi veesi ko ʻení ʻoku ui ʻe he ʻOtuá Hono Kāingalotú ke nau makehe mei he māmaní kae lava ʻa e niʻihi kehé ʻo mamata ki heʻenau sīpingá mo fakalāngilangiʻi ʻa e ʻOtuá.

Fakalaulauloto fakalongolongo ki he ngaahi fakamatala ko ʻení pea fakafuofuaʻi koe mei he 1 ki he 5, pea ko e 5 ʻoku ʻuhinga ia ʻokú ke loto fiemālie kakato ki ai.

1. ʻOku ʻiloʻi ngofua au ʻe ha niʻihi ko ha tokotaha muimui ʻo Sīsū Kalaisi.

2. ʻI heʻeku hoko ko e tokotaha muimui ʻo e Fakamoʻuí, ʻoku ou sai pē ʻi heʻeku makehe mei he toenga ʻo e māmaní.

  • Ko e hā ʻoku faʻa faingataʻa ai he taimi ʻe niʻihi ke ke makehe meiate kinautolu ʻoku mou feohí?

  • Ko e hā ha ngaahi meʻa te tau lava ʻo fai ke tokoni ke tau ongoʻi fiemālie ange ai ʻi heʻetau makehe mo kehe mei he māmaní?

  • Ko e hā ha ngaahi sīpinga mei hoʻo moʻuí pe folofolá ʻoku nau fakahaaʻi e founga naʻe tokoniʻi ai e niʻihi kehé ke nau ofi ange ki he ʻOtuá ʻi heʻenau kehe mei he māmaní?

 

Mateuteu maʻu pē

Naʻe fai ʻe Pita ʻene tohí lolotonga ha taimi ʻo e fakatanga lahi mo e hē mei he moʻoní. Naʻe faingataʻa ke hoko ko ha Kalisitiane he taimi ko iá, ʻo hangē pē ko e faingataʻa ke hoko ko ha tokotaha muimui ʻo Sīsū Kalaisi ʻi he ʻaho ní. Ka neongo ia, te tau lava ʻo tokoni ki he niʻihi kehé ke nau ongoʻi ʻa e fiefia ʻo hono moʻui ʻaki ʻo e ongoongoleleí ʻi he taimi ʻoku tau loto fiemālie ai ke vahevahe ʻa e meʻa ʻoku tau ʻiloʻi mo ongoʻí. Fakaʻaongaʻi ʻa e ongo fakamatala ko ʻení, fakafuofuaʻi hoʻo teuteu ke vahevahe hoʻo tuí mo e niʻihi kehé. Fakaʻaongaʻi ʻa e meʻafua tatau ʻo e 1 ki he 5.

1. ʻOku ou fie vahevahe ʻeku tui kia Sīsū Kalaisí mo e fakamoʻoní mo e niʻihi kehé.

2. ʻOku ou falala te u lava ʻo fakamatalaʻi ʻeku tuí mo tali e ngaahi fehuʻi fekauʻaki mo e ongoongolelei ʻa e Fakamoʻuí.

Lau ʻa e 1 Pita 3:14–15 , ʻo kumi e faleʻi ʻa Pita ki hono vahevahe ʻetau tuí mo e niʻihi kehé.

  • Te ke fakamatalaʻi fakanounou fēfē nai ʻa e ngaahi akonaki ‘a Pitá ʻi he lea pē ʻaʻaú?

  • ‘Oku founga fēfē nai hono ʻoatu ʻe Sīsū Kalaisi mo ʻEne ongoongoleleí ha ʻamanaki lelei kiate koé?

  • ʻE tāpuekina fēfē nai ʻa e niʻihi kehé ʻe he mateuteu mo e loto hangamālie ke talanoa fekauʻaki mo e Fakamoʻuí mo ʻEne ongoongoleleí?

Ko e founga lelei ʻe tahá ke “nofo teu pē]” ( 1 Pita 3:15) ki hono akoako e founga te ke ala tali ʻaki ʻa e ngaahi fehuʻi mo e ngaahi fakakaukau fekauʻaki mo hoʻo tōʻongá, tuí, pe ko e Siasí tonu.

1. Fakakakato ʻa e ʻekitivitī ko ʻení ʻi hoʻo tohinoa akó:

Sitepu 1: Fili ha fehuʻi ʻe ua pe lahi ange mei he ngaahi fehuʻi ko ʻeni ʻokú ke saiʻia aí pe hiki ha ngaahi fehuʻi kuo fai atu kimuí ni mai fekauʻaki mo hoʻo tuí.

  • Kuó u fanongo ki he pehē ʻe he kakaí “ʻOku fakamoʻui ʻe Sīsū.” Ko e hā hono ʻuhingá?

  • Ko e hā ʻoku ʻikai poupouʻi ai ʻe homou Siasí ʻa e inu kofí mo e tií?

  • Ko e hā ʻokú ke ʻā pongipongia ai ke ʻalu ki ha kalasi seminelí?

  • Ko e hā ʻoku tokanga ai ʻa Sīsū Kalaisi ki he faʻahinga lea ʻoku tau fakaʻaongaʻí? Ko e hā ha faikehekehe ʻokú ne fakahokó?

  • Ko e hā ʻoku tauhi ai e ʻAho Sāpaté ke māʻoniʻoní? Meʻa ní ʻoku ʻikai ko ha ʻaho tatau pē ʻa e Sāpaté mo e ngaahi ‘aho kehé?

Sitepu 2: Fakakaukau pe te ke tali fēfē ʻa e ngaahi fehuʻi kuó ke filí, pea faʻu leva ha tali ki he fehuʻi takitaha. Fakakau ai ʻa e ngaahi fakakaukau ki he founga ʻoku tākiekina ai ʻe hoʻo tui mo e ʻamanaki lelei kia Sīsū Kalaisí ʻa hoʻo talí.

Sitepu 3: Hiki ʻa e ʻuhinga ʻokú ke ongoʻi ai ʻoku mahuʻinga ke hā makehé pea lea ki he niʻihi kehé fekauʻaki mo hoʻo tui kia Sīsū Kalaisí. Kapau ʻokú ke ongoʻi taʻepauʻia, fakakaukauʻi ʻi he faʻa lotu ʻa e founga te ke lava ʻo teuteuʻi ai koe ke fakahoko iá.

1 Pita 2:9 . ʻOku fekauʻaki fēfē nai ʻa e ngaahi akonaki ʻa Pitá mo e kāingalotu ʻo e Siasí ʻi hotau kuonga fakakosipelí?

Naʻe vahevahe ʻe Palesiteni Kōtoni B. Hingikelī (1910–2008) ʻa e founga ʻoku fekauʻaki ai e ngaahi akonaki ʻa Pitá mo e kāingalotu ʻo e Siasí ʻi hotau kuonga fakakosipelí.  

Naʻe akonaki ʻa Sisitā Peki Kuleiveni ʻo e Kau Palesitenisī Lahi ʻo e Kau Finemuí ʻo pehē:

ʻĪmisi
Sister Rebecca L. Craven, second counselor, Young Women general presidency. Official Portrait as of October 2018.

ʻOku ʻikai ke tau tukuhifo ʻetau tuʻunga moʻuí ke tali kitautolu ʻe he niʻihi kehé pe fakafiemālieʻi ha taha kehe. Ko ha kau ākonga kitautolu ʻa Sīsū Kalaisi, pea ʻi heʻene peheé, ʻoku tau hiki hake e niʻihi kehé, ʻohake kinautolu ki ha tuʻunga māʻolunga mo māʻoniʻoni ange ʻa ia te nau lava ai foki ʻo maʻu ha ngaahi tāpuaki lahi ange. …

ʻE faingofua nai ki he niʻihi kehé ke mamata ki Hono tataú ʻi hotau fofongá mo ʻiloʻi ʻa ia ʻoku tau fakafofongaʻí ʻi heʻetau fakafōtunga lelei ʻetau moʻuí?

ʻI heʻetau hoko ko e kakai ʻo e fuakavá, ʻoku ʻikai fie maʻu ia ke tau fepulingaki mo e toenga ʻo e māmaní. Kuo ui kitautolu ko “ha [kakai kuo fakatau]” ( 1 Pita 2:9)—he toki fakahīkihiki moʻoni ia! ʻI he fakautuutu ange hono tali ʻe he ivi tākiekina ʻo e māmaní e koví, kuo pau ke tau fāifeinga ʻi he faivelenga kakato ke tuʻu maʻu ʻi he hala ʻokú ne tataki kitautolu ki hotau Fakamoʻuí, ʻo fakalalahi ange e vā mamaʻo ʻi hono moʻui ʻaki ʻa e fuakavá mo e ngaahi ivi tākiekina ʻa e māmaní.

(Becky Craven, “Tokangá mo e Fakavaʻivaʻingá,” Ensign pe Liahona, Mē 2019, 10)

Te u teuteu fēfē nai mo tali lelei ha fehuʻi mai kau ki heʻeku tuí?

Naʻe akonaki ʻa Palesiteni Lāsolo M. Nalesoni ʻo pehē:

ʻĪmisi
Official portrait of President Russell M. Nelson taken January 2018

‘I hoʻomou hoko ko e kau muimui ʻo Kalaisí, ʻe lava ke mou moʻui fakatatau mo ʻEne ngaahi akonakí. ʻE lava ke mou maʻu “ha loto maʻa mo [ha] nima maʻa”; pea ʻe lava ke mou “tongitongi ʻa e tatau ʻo e ʻOtuá ʻi homou [fofongá].” ʻE hā mai hoʻomou ngāue leleí ki he niʻihi kehé. ʻE ulo mei homou fofongá e maama ʻa e ʻEikí. ʻI he maama ko iá, mateuteu ki ha ngaahi fehuʻi. Ne faleʻi e ʻAposetolo ko Pitá ʻo pehē, “Mou nofo teu pē ke talia ʻa e tangata kotoa pē ʻe ʻekea ʻa kimoutolu ki hono ʻuhinga ʻo e ʻamanaki lelei ʻoku ʻiate kimoutolú.” ( 1 Pita 3:15).

Tuku ke mou tali loto māfana mo fiefia. Pea tuku hoʻomou talí ke mahuʻingamālie ki he tokotaha ko iá. Manatu, ko e fānau foki ia ʻa e ʻOtuá, pea ʻokú Ne fie maʻu e tokotaha ko iá ke feʻunga mo e moʻui taʻengatá pea toe foki hake kiate Ia. Mahalo ko koe te ke kamata hono fakamoʻui mo ʻai ke mahino ki ai e tokāteline ʻa Kalaisí.

(Russell M. Nelson, “Ka Ke ʻi he Kakai Tuí ko e Fakaʻilonga,” Ensign pe Liahona, Novema. 2010, 48)

What if I am embarrassed about standing up for my beliefs?

In the video “Dare to Stand Alone” (4:20), available at ChurchofJesusChrist.org, President Thomas S. Monson (1927–2018) shares an account from his military training about having the courage to stand up for his beliefs, even when he felt alone.