Lesson 20

Health and Sickness

Katuyoan: Ako magkat-on sa paghulagway sa kahimsog sa usa ka tawo ug mangayo ug mohatag og tambag.

Personal Study

Pangandam alang sa inyong panag-istoryahanay nga grupo pinaagi sa pagkompleto sa mga kalihokan A hangtod E.

Study the Principle of Learning: Love and Teach One Another

Higugmaa ug Tudloi ang Usag Usa

I can learn by the Spirit as I love, teach, and learn with others.

Ako makakat-on pinaagi sa Espiritu samtang ako mohigugma, motudlo, ug magkat-on kauban ang uban.

Ikaw anak sa Dios. Gusto Siyang motabang kanimo nga motubo ug mouswag. Siya gustong motabang kanimo nga mopalambo og bag-ong mga abilidad ug makat-on ug daghang maayo nga mga butang. Usa ka importante nga paagi sa pagkat-on mao ang pagtudlo sa usa ka tawo. Kon ikaw magtudlo og usa ka tawo, ang imong kaugalingong panabot motubo. Ang Dios naghatag kanimo og nindot nga saad:

“Ug ako mohatag nganha kaninyo og usa ka sugo nga kamo motudlo sa usag usa sa doktrina sa gingharian.

Pagtudlo kamo nga makugihon ug ang akong grasya mouban kaninyo, aron kamo matudloan nga labaw sa hingpit diha sa teoriya, …

“Nga kamo unta maandam diha sa tanan nga mga butang” (Doktrina ug mga Pakigsaad 88: 77–78, 80).

Kon kita motudlo ug moserbisyo sa matag usa, kita modapit sa Espiritu nga mouban kanato. Ang Espiritu makatabang kanato nga makasabot og maayo ug mas paspas nga makat-on. Ang pagtudlo sa uban usa ka pamaagi nga ang Dios mopalambo sa atong kapasidad nga makat-on. Usahay mahadlok kita nga motudlo sa uban. Usahay maghunahuna kita nga kita walay ikadalit. Apan ang Dios nakahibalo nga ikaw adunay daghang maayo nga mapakigbahin sa uban. Kon atong ipakigbahin unsay atong nakat-onan, kita nagtudlo sa usag usa. Samtang magtudlo ka sa uban ug makigbahin sa imong mga kasinatian, ang Espiritu motabang kanimo nga makat-on pa og dugang.

Ponder

• Sa unsa nga paagi ang pagtudlo sa laing tawo makatabang kanimo sa pagpalambo sa imong pagkat-on?

• Unsa ang pipila ka paagi nga ikaw makatabang og tudlo ug makasuporta niadtong anaa sa imong EnglishConnect nga grupo?

Memorize Vocabulary

Pagkat-on sa kahulogan ug unsaon paglitok sa matag pulong sa wala pa ang inyong panag-istoryahanay nga grupo. Sulayi ang paggamit sa mga pulong gikan sa “Memorize Vocabulary” nga seksiyon sa imong inadlaw-adlaw nga praktis.

feel/feeling	mobati/pagbati
You should …	Ikaw kinahanglan gyod …
You shouldn’t …	Ikaw dili angay …

Adjectives

anxious	kahigwaos
dizzy	nalipong
sick	nasakit
tired	gikapoy

Nouns

cold	trangkaso
cough	ubo
fever	hilanat
flu	flu
headache	labad sa ulo
sore throat	sakit sa tutonlan
stomachache	sakit sa tiyan

Verbs

drink water	inom og tubig
exercise	mag-ehersisyo
go home	mopauli
go to the doctor	moadto sa doktor
put ice on it	ibutang ang ice niini
rest	pahulay
take some medicine	tumar og mga tambal

Practice Pattern 1

Pagpraktis sa paggamit sa mga sundanan hangtod nga ikaw masaligon na nga mangutana ug motubag sa mga pangutana. Mahimo nimong ilisan ang gilinyahan nga mga pulong og mga pulong diha sa “Memorize Vocabulary” nga seksiyon.

Q: How are you feeling?A: I feel (adjective). I have a (noun).

Questions

Answers

Examples

Q: How are you feeling?A: I feel sick.

Q: How is she feeling?A: She feels dizzy.

Q: How are you feeling?A: I have a fever.

Q: How is he feeling?A: He has the flu.

Practice Pattern 2

Pagpraktis sa paggamit sa mga sundanan hangtod nga ikaw masaligon na nga mangutana ug motubag sa mga pangutana. Sulayi ang pagbuhat ang mga kalihokan sa grupo nga panag-istoryahanay 1 ug 2 sa dili pa magkita ang imong grupo.

Q: What should I do?A: You should (verb).

Questions

Answers

Examples

Q: What should I do?A: You should go to the doctor.

Q: What shouldn’t she do?A: She shouldn’t exercise.

Q: What should he do?A: He should go home and rest.

Use the Patterns

Pagsulat og upat ka pangutana nga mahimo nimong ipangutana sa usa ka tawo. Pagsulat og tubag sa matag pangutana. Basaha kini og kusog.

Additional Activities

Kompletoha ang mga kalihokan sa leksiyon ug mga pagsusi sa online diha sa englishconnect.org/learner/resources o diha sa EnglishConnect 2 Workbook.

Act in Faith to Practice English Daily

Padayon sa pagpraktis og Iningles matag adlaw. Gamita ang imong “Tigsubay sa Personal nga Pagtuon.” Rebyoha ang imong tumong sa pagtuon ug sukda ang imong mga paningkamot.

Conversation Group

Discuss the Principle of Learning: Love and Teach One Another

(20–30 minutes)

• Basaha og kusog ang baroganan sa pagkat-on alang niini nga leksiyon.

• Hisgoti ang mga pangutana.

Activity 1: Practice the Patterns

(10–15 minutes)

Rebyoha ang listahan sa bokabularyo uban ang usa ka kapares.

Pagpraktis sa sundanan 1 uban sa usa ka kapares:

• Pagpraktis sa pagpangutana.

• Pagpraktis og tubag sa mga pangutana.

• Pagpraktis og panag-istoryahanay gamit ang mga sundanan.

Balika alang sa sundanan 2.

Activity 2: Create Your Own Sentences

(10–15 minutes)

Tan-awa ang mga hulagway. Pangutana ug tubaga ang mga pangutana mahitungod sa matag tawo. Pagpuli-puli. Pag-ilis og mga kapares ug pagpraktis pag-usab.

New Vocabulary

exhausted	gikapoy na kaayo
go to work	moadto sa trabaho
stuffy nose	ping-ot ang ilong

Example: Andrea

“I have a fever.”

• A: How is she feeling?

• B: She has a fever.

• A: What should Andrea do?

• B: She should take some medicine.

• A: What shouldn’t Andrea do?

• B: She shouldn’t go to work.

Image 1: Tasha

“I feel sick. I have a stuffy nose.”

Image 2: Becca

“I feel exhausted.”

Image 3: Ramesh

“I have a headache.”

Image 4: Jean

“I have a stomachache.”

Image 5: Lupe

“I feel tired. I don’t want to eat.”

Image 6: Marcus

“I feel anxious. I’m worried about work.”

Activity 3: Create Your Own Conversations

(15–20 minutes)

Pagdrama-drama. Si Kapares B adunay usa ka problema sa kahimsog. Si Kapares A mangutana ug mohatag og tambag. Paghatag og maayo nga tambag ug dili maayo nga tambag. Pag-ilis og mga tahas.

New Vocabulary

Do you have a fever?	Aduna ka bay hilanat?
I think I ate some bad food.	Nagtuo ko nga nakakaon ko og dili maayo nga pagkaon.

Example

• A: How are you feeling?

• B: I feel very sick.

• A: Do you have a fever?

• B: Yes, and I also have a headache.

• A: Do you have a stomachache?

• B: Yes, I have a stomachache. I think I ate some bad food. What should I do?

• A: OK. You shouldn’t go to work today. You should go to bed and rest. You shouldn’t eat a lot. You should drink a lot of water.

Evaluate

(5–10 minutes)

Sukda ang imong pag-uswag sa mga katuyoan ug ang imong mga paningkamot sa pagpraktis og Iningles matag adlaw.

Evaluate Your Progress

I can:

• Ask how others are feeling.

  Pangutana kon unsay gibati sa uban.

  

• Talk about how I and others are feeling.

  Hisgoti kon unsay akong gibati ug sa uban.

  

• Ask for health advice.

  Pangayo og tambag alang sa kahimsog.

  

• Give health advice.

  Paghatag og tambag alang sa kahimsog.

  

Evaluate Your Efforts

Sukda ang imong mga paningkamot sa:

1. Pagtuon sa baroganan sa pagkat-on.

2. Pagmemorya og Bokabularyo.

3. Pagpraktis sa mga sundanan.

4. Pagpraktis kada adlaw.

Pagtakda og tumong. Ikonsiderar ang mga sugyot sa pagtuon diha sa “Tigsubay sa Personal nga Pagtuon.”

Ipakigbahin ang imong tumong ngadto sa usa ka kapares.

Act in Faith to Practice English Daily

“Kon kita magtudlo ug magkat-on sa paagi nga gisulti sa Ginoo, siya mopadala sa iyang Espiritu aron sa paglig-on ug paglamdag kanato sa atong pagbuhat niini” (Dallin H. Oaks, “Teaching and Learning by the Spirit,” Ensign, Mar. 1997, 6).