Kapitulo 2
“Butang nga mas Maayo”
Ang Female Relief Society sa Nauvoo
Sa tingpamulak niadtong 1842, ang mga Santos sa Ulahing mga Adlaw sa Nauvoo, Illinois, madasigon nga mitrabaho sa pagtukod og templo sa ilang siyudad. Si Propeta Joseph Smith miawhag sa tanan sa pagtabang. Ang mga lalaki mihimo sa aktwal nga pagpanday sa templo, ug ang mga babaye andam usab kaayo sa pagpangitag paagi nga makatabang. Si Sarah M. Kimball miasoy:
“Ang mga bong-bong sa Templo sa Nauvoo may gitas-on nga mga tulo ka pye. Ang gihingusgan nga hangyo gihimo sa Presidente sa Simbahan ug sa uban alang sa tabang nga madali ang trabaho.
“Si Miss [Margaret] Cook … usa ka adlaw sa iyang pagpakigsulti kanako kabahin sa bag-ohay lang nga hangyo alang sa mga pagkaon, sinina, higdaanan ug kinatibuk-ang mga suplay alang sa mga trabahante ug sa ilang pamilya, mipahayag nga malipay siya nga motampo sa pagpanahi kon anaa na kini. Mitanyag ako og mga materyales nga iyang magamit, ug misugyot nga basin ang uban ganahan usab nga mohimo niini. Dayon among [gihisgutan] ang mahitungod sa pag-organisar og usa ka kapunongan sa pagpanahi. Ang katuyoan niini mao ang pag-abag sa pagtukod sa templo.
“Gibana-bana nga dose ka managsilingan nga mga sister pinaagi sa pag-imbitar nag-abut sa akong [balay] sa misunod nga Huwebes.”1
Niadto nga panahon, naandan kaayo nga buluhaton sa mga babaye ang paghimo og kaugalingon nila nga mga organisasyon, sa kasagaran adunay mga konstitusyon o mga pamalaod—mga lagda aron sa pagdumala sa mga organisasyon. Ang mga babaye nga nag-abut sa balay ni Sarah Kimball nakahukom sa pag-establisar og usa ka konstitusyon ug pamalaod, ug si Eliza R. Snow midawat sa responsibilidad sa pagsulat niini. Dayon ang mga babaye mihangyo kang Joseph Smith sa pagribyu niini ug sa pagsulti unsay iyang hunahuna kabahin niini. Human kini mabasa sa Propeta, miingon siya nga kini “labing nindot nga sukad iyang nakita. ‘Apan,’ miingon siya, ‘kini dili mao ang inyong gusto. Sultihi ang mga sister nga ang ilang mga halad gidawat sa Ginoo, ug siya adunay butang nga mas maayo alang kanila kay sa sinulat nga konstitusyon. Gidapit ko silang tanan sa pakigkita kanako ug sa pipila sa mga kaigsoonan … sunod hapon sa Huwebes, ug akong i-organisar ang mga babaye ubos sa priesthood subay sa sumbanan sa priesthood.’”2
Pag-organisar sa Relief Society
Niana nga misunod nga Huwebes, niadtong Marso 17, 1842, bayente ka mga babaye nagtigom didto sa ibabaw nga andana sa building, sagad nga gitawag og “red brick store,” diin si Propeta Joseph Smith nag-opisina ug nagnegosyo aron isuporta sa iyang pamilya. Nagtigom sila ubos sa direksyon ni Joseph Smith ug sa duha ka sakop sa Korum sa Napulog Duha ka mga Apostoles, sila si Elder John Taylor ug Willard Richards.3
Imbis nga iparehas ang organisasyon sa Santos sa Ulahing mga Adlaw nga mga babaye nga kapunongan sa kababayen-an nga komon ug nailhan niana nga panahon, si Propeta Joseph Smith miorganisar niini sa dinasig ug awtorisado nga pamaagi.
Sa sayo niana nga miting, giingnan niya ang mga sister nga sila ang mag-awhag “sa mga kaigsoonan sa maayong mga buhat sa pagtan-aw sa gikinahanglan sa mga kabus—pagpangita subay sa mga butang sa kalooy, ug sa pagpangalagad sa ilang mga gikinahanglan—sa pagtabang pinaagi sa pagtul-id sa mga moralidad ug paglig-on sa mga hiyas sa komunidad sa mga babaye.” 4
Ang asawa ni Joseph Smith nga si Emma gipili nga moserbisyo isip presidente niini nga bag-ong kapunongan. Ang Propeta dayon miawhag sa iyang asawa sa pagpili og mga magtatambag kinsa, uban kaniya, “modumala niini nga kapunongan, sa pag-atiman sa mga kabus—pagpangalagad sa ilang panginahanglan, ug sa pagtambong sa lain-laing mga kalihokan niini nga institusyon.” Si Sister Smith mipili nila ni Sarah M. Cleveland ug Elizabeth Ann Whitney isip iyang mga magtatambag. Sa wala madugay si Elder Taylor mi-set apart sa matag magtatambag pinaagi sa pagpandong sa mga kamot aron makalihok sa iyang katungdanan diha sa kapangulohan.5
Samtang nagpadayon ang miting, si Joseph Smith miingon nga ang calling sa iyang asawa nagtuman sa panagna nga gipadayag kaniya 12 ka tuig na kaniadto, diin ang Ginoo namulong ngadto kaniya isip “ang pinili nga babaye, kinsa Ako nagtawag” ug miingon kaniya nga siya “i-orden pinaagi sa iyang mga kamot [ni Joseph Smith] sa pagpatin-aw sa mga kasulatan, ug pag-awhag sa simbahan, sumala sa ikahatag kanimo pinaagi sa akong Espiritu.”6 Gibasa ni Joseph Smith ang tibuok nga pagpadayag, nga mao karon ang ika-25 nga seksyon sa Doktrina ug mga Pakigsaad, ngadto sa mga nanambong.7
Diha sa pagpadayag, ang Ginoo misulti kang Emma sa mga pribilehiyo nga maanha kaniya, sama sa pagkahimong tigsulat alang sa iyang bana ug sa pagtigom og mga himno alang sa mga Santos. Ang Ginoo usab mitambag kang Emma sa pagpatalinghug sa mga pasidaan, sa pagkahimong matinud-anon ug hiyasnon, sa dili pagbagulbol, sa paghupay sa iyang bana ug mahimong tabang kaniya, sa pagtudlo gikan sa mga kasulatan ug pag-awhag sa Simbahan, sa pagsulat ug pagkat-on, nga ikaw “mosalikway sa mga butang niini nga kalibutan, ug pangitaa ang mga butang nga maayo,” sa pagtuman sa mga pakigsaad, pagkamaaghop ug paglikay sa garbo, ug sa pagsunod sa mga sugo.8
Sa pagtapos sa pagpadayag, ang Ginoo namahayag nga ang Iyang gipangsulti ngadto kang Emma dili lamang alang sa iyang kaugalingon apan Iya nga “tingog ngadto sa tanan.”9 Uban sa propetikanhong awtoridad, si Joseph Smith mibalikbalik niini nga punto, mipasabut og maayo nga ang tambag ug mga pasidaan niini nga pagpadayag magamit sa tanang sakop sa bag-ong naorganisar nga kapunongan. Miingon siya “nga dili si [Emma] lamang, apan ang uban, makaangkon sa samang mga panalangin.” 10 Kini nga pagpadayag nag-establisar og pasiunang mga baruganan alang sa mga Santos sa Ulahing mga Adlaw nga mga babaye.
Human sa pipila ka diskusyon, ang mga sister mihukom sa pagtawag sa ilang mga kaugalingon nga Female Relief Society sa Nauvoo. Si Emma Smith namahayag: “Atong buhaton ang talagsaon nga butang. … Paabuton nato ang talagsaong mga okasyon ug dinaliang mga tawag.”11
John Taylor
Sa pagkahuman sa miting, si Elder John Taylor mipakigbahin sa iyang mga hunahuna. Miingon siya nga ang iyang “kasingkasing naglipay” sa dihang iyang nakita “ang pinakainila nga mga tawo nga mihimo og lakang alang sa ingon nga kawsa, nga gibana-bana nga mopalihok sa matag hiyas ug mohatag og luna ngadto sa maamumahong mga pagbati sa kasingkasing sa usa ka babaye.” Siya usab nagmaya “nga makita nga naorganisar kini nga institusyon pinasubay sa balaod sa langit—sumala sa pagpadayag nga gihatag na kaniadto ngadto kang Mrs. [Emma] Smith nga nagpili kaniya alang niining importante nga calling—ug makita ang tanang butang nga mag-uswag sa ingon niana ka mahimayaon nga paagi.” Ang iyang pag-ampo mao nga “ang mga panalangin sa Dios ug ang kalinaw sa langit magpabilin niini nga institusyon hangtud sa umaabut.” Ang choir dayon milanog sa gipamulong ni Elder Taylor, nanganta sa “Come let us rejoice in the day of salvation” sa wala pa ang panapos nga pag-ampo.12
Awtoridad sa Priesthood, mga Sumbanan, ug mga Panalangin
Sa usa ka miting sa Relief Society paglabay sa unom ka semana, si Propeta Joseph Smith sa katapusan mitudlo sa mga sister ug dayon miingon: “Kini nga society modawat og panudlo pinaagi sa kapunongan nga gitukod sa Ginoo—pinaagi sa tawo nga gitudlo sa pagpangulo—ug ako karon mohatag sa yawe nganha kaninyo sa ngalan sa Dios, ug kini nga society maglipay ug ang kahibalo ug panabut modagayday sukad niini nga panahon—kini mao ang sinugdanan sa maayong mga adlaw niini nga society.”13
Isip propeta sa Ginoo, si Joseph Smith naghupot sa tanang mga yawe sa awtoridad sa priesthood dinhi sa yuta. Mao nga, dihang giorganisar niya ang Relief Society sa paglihok ubos sa tanan niyang pagdumala, iyang giablihan ang mga oportunidad alang sa mga babaye sa Simbahan aron makahimo sa importanting mga buluhaton sa buhat sa gingharian sa Ginoo. Karon sila nagserbisyo ubos sa awtoridad sa priesthood ug gisaaran sa mga panalangin nga sobra pa sa ila nang nadawat. Kini nga mga panalangin moabut kanila sumala sa ilang kamatinud-anon ug kakugi. Ang kahibalo ug salabutan modagayday ngadto kanila samtang sila modawat sa kahingpitan sa mga panalangin sa priesthood sulod sa templo. Makadawat sila sa mga ordinansa ug mohimo og sagradong mga pakigsaad nga makatabang kanilang makaandam sa kaugalingon ug sa ilang mga pamilya alang sa kinabuhing dayon. (Alang sa dugang pa kabahin sa Relief Society ug sa priesthood, tan-awa sa kapitulo 8.)
Sayo nga Kahinam mahitungod sa Relief Society
Ang Female Relief Society sa Nauvoo dali nga mitubo, miabut sa gidaghanon nga kapin sa 1,100 niadtong Agosto 1842. Sa sinugdanan, ang pagkasakop niini nga kapunongan dili awtomatik para sa tanang babaye nga mga miyembro sa Simbahan. Ang mga babaye kinahanglan pa nga mohangyo aron mahimong sakop, ug sila dawaton basi sa ilang pagkamaayo ug sa hiyas. Si Joseph Smith miingon, “Kinahanglan nga adunay pinili nga kapunongan, nga bulag sa tanang kadautan sa kalibutan, pinili, hiyasnon, ug balaan.”14
Ang mga sister sa Nauvoo nanghugyaw nga makaapil sa Relief Society. Mahinamon silang mohatag og temporal ug espiritwal nga tabang pinaagi sa organisado, awtorisado nga pamaagi. Sila usab nakamatikod sa dili hitupngan nga oportunidad nga matudloan sa usa ka propeta agi og pangandam alang sa mas taas nga espirituhanong kahibalo ug sa mga panalangin sa templo. Ganahan sila nga magkahiusa uban sa usag usa ug sa ilang mga kaigsoonan sa priesthood niining talagsaon nga mga katuyoan.
Karon nga ang mga sister aduna na niini nga pribilehiyo, anaa na kanila ang responsibilidad sa pagpakabuhi subay niini. Si Joseph Smith miingon kanila: “Kamo karon nahimutang na sa sitwasyon diin kamo makalihok pinasubay niadtong mga maloloy-ong pagbati nga gitanom sa Dios diha sa inyong mga dughan. Kon kamo mopuyo sumala niini nga mga baruganan, unsa ka dako ug ka mahimayaon!”15 Sigon sa giingon ni Presidente Boyd K. Packer sa Korum sa Napulog Duha ka mga Apostoles mga tuig na ang milabay, “Obligasyon sa usa ka babaye ang pag-angkon og mga hiyas nga gipasiugdahan sa Relief Society sama nga kini usa ka obligasyon alang sa mga lalaki nga makatukod diha sa ilang kinabuhi og mga sumbanan sa kinaiya nga gipasiugdahan sa priesthood.”16
Ang Relief Society dili lamang usa ka pundok sa mga babaye nga naningkamot sa paghimo og maayo dinhi sa kalibutan. Lahi kadto. Kadto “butang nga mas maayo” tungod kay kadto giorganisar ubos sa awtoridad sa priesthood. Ang pag-organisar niini usa ka kinahanglanon nga lakang sa pagpadayon sa buhat sa Dios dinhi sa yuta. Nag-andam kini sa mga babaye sa Simbahan aron makadawat sa mga ordinansa sa priesthood ug mga pakigsaad, ug nakatabang kini sa ilang mga responsibilidad sa pamilya.
Mga Instruksyon ni Joseph Smith
Sa una nga miting sa Female Relief Society sa Nauvoo, si Sister Eliza R. Snow gipili nga secretary sa organisasyon. Niana nga kapasidad, gihimo niya ang mainampingon ug detalyado nga mubong mga sulat, nga gitawag og minutes, diha sa matag miting sa Relief Society nga iyang tambungan. Gisultihan ni Joseph Smith ang mga sister nga kini nga mga minutes maoy mahimo nga “konstitusyon ug pamalaod” sa kapunongan.17
Sa kadaghanang mga miting sa Relief Society, ang mga sister migahin og panahon sa pagdawat og mga instruksyon. Bulahan ang mga sister nga matudloan ni Propeta Joseph Smith sa unom nila ka mga miting. Samtang nagtudlo siya, ilang gibati ang hilabihan nga pagbu-bu sa Espiritu. Sa katapusan sa usa niini nga mga miting, si Sister Snow mirekord, “Ang Espiritu sa Ginoo gibu-bu sa labihan ka gamhanan nga paagi, nga dili gayud makalimtan sa mga mitambong niana nga maanindot nga okasyon.”18
Sa tanang minutes nga girekord ni Sister Snow, ang mubo niya nga mga sulat kabahin sa mga pakigpulong sa Propeta mao ang pinakaimpluwensyal. Ang mga pagtulun-an sa Propeta niini nga hitabo migiya sa buhat sa mga sister sa Relief Society ug sa mga lider sa priesthood nga nagserbisyo uban kanila. Kadto nga mga pagtulun-an padayon nga nag-impluwensya sa buhat sa Simbahan karon.
Si Joseph Smith mitudlo og mga baruganan nga nakatabang sa mga sister sa Relief Society sa “paghupay sa kabus” ug “pagluwas sa mga kalag”—pasiunang mga baruganan diin ang kapunongan natukod.19 Giestablisar sa ingon niini nga pundasyon, ang Relief Society milahutay ug nadugangan pa ang impluwensya niini. Sukad niadtong una nga mga miting sa Relief Society, ang mga sister migamit sa mga pagtulun-an sa Propeta diha sa ilang mga paningkamot nga mapalambo ang ilang pagtuo ug personal nga pagkamatarung, naglig-on sa mga pamilya ug panimalay, ug sa pagpangita ug pagtabang niadtong nanginahanglan.
Pagpalambo sa Pagtuo ug Personal nga Pagkamatarung
Gitudlo ni Joseph Smith sa mga sister nga sila adunay sagrado nga obligasyon sa pagpangita sa kaugalingon nilang kaluwasan. Miingon siya, “Makapuyo lamang kita pinaagi sa pagsimba sa atong Dios—ang tanan kinahanglang mobuhat niini alang sa ilang kaugalingon—walay usa nga makabuhat niini alang sa uban.”20 Siya mitudlo kanila nga magmatarung, sa pagkahimong balaan nga mga tawo, ug sa pag-andam alang sa mga ordinansa sa templo ug mga pakigsaad. Siya miawhag kanila nga magmalinawon uban sa Ginoo, sa nanaglibut kanila, ug sa ilang kaugalingon: “Mga sister … , aduna bay panagbangi taliwala kaninyo? Dili ako motugot niini—kinahanglan kamong maghinulsol ug pangayoa ang gugma sa Dios.”21 “Dili gubat, dili singhag, dili pagsupak, apan kaaghop, gugma, kaputli, kini mao ang mga butang nga kinahanglang mopatigbabaw kanato.”22
Sa usa ka miting sa Relief Society, si Propeta Joseph naghisgot sa kapitulo 12 sa basahon sa 1 Mga Taga-Corinto, mihatag og gibug-aton nga ang matag sister, nga nagtuman sa kaugalingon niyang tahas, importante sa tibuok Simbahan. Siya mihatag og “mga instruksyon mahitungod sa lain-laing mga katungdanan [sa Simbahan], ug ang panginahanglan sa matag indibidwal nga naglihok sa dapit nga gigahin kaniya; ug moserbisyo sa daghang mga katungdanan [office] diin sila gitudlo.” Mipahimangno usab siya batok sa kinaiya nga “maghunahuna sa mas ubos nga mga katungdanan sa Simbahan nga walay dungog ug sa kasina nga magtan-aw sa posisyon sa uban” Niini, siya miingon, “walay hinungdan nga pagbati sa tawhanong kasingkasing, alang sa usa ka tawo nga magtinguha sa ubang mga katungdanan kay sa niadtong gitudlo sa Dios.”23 Pinaagi sa ingon niana nga mga pagtulun-an, iyang natabangan ang mga sister nga maglakaw nga “balaanon sa panan-aw sa Ginoo.”24
“Kon kita moadto atubangan sa Dios,” miingon si Joseph sa mga sister sa Relief Society, “kinahanglang himoon nato nga putli ang atong mga kaugalingon.”25
Paglig-on sa mga Pamilya ug mga Panimalay.
Bisan og ang nag-unang mga sister sa Relief Society may buluhaton sa ilang komunidad ug andam sa pagserbisyo sa ilang mga silingan, wala gayud nila mapasagdi ang ilang mga responsibilidad ngadto sa kaugalingon nilang mga pamilya ug panimalay. Matinud-anon sila sa ilang dala sa pagkatawo nga gasa isip mga inahan ug tig-alima. Nagmatinud-anon usab sila sa mga pagpadayag nga gihatag sa Ginoo pinaagi kang Joseph Smith mahitungod sa mga responsibilidad sa pamilya:
“Ug ang buhatan sa imong katungdanan mao ang paghupay ngadto … sa imong bana, sa iyang mga pag-antus, uban sa makalipay nga mga pulong, sa espiritu sa kaaghup.”26
“Tungod kay ang mga ginikanan adunay mga anak sa Zion, o diha sa bisan diin sa iyang mga istaka nga natukod, nga wala magtudlo kanila sa pagsabut sa doktrina sa paghinulsol, hugot nga pagtuo diha ni Kristo ang Anak sa buhi nga Dios, ug sa bunyag ug sa gasa sa Espiritu Santo pinaagi sa pagpandong sa mga kamot, kon walo ka tuig ang panuigon, ang sala anaa sa mga ulo sa mga ginikanan.
“Kay kini mao ang balaod ngadto sa mga lumulupyo sa Zion, o diha sa bisan diin sa iyang mga istaka nga natukod.
“Ug ang ilang mga anak pagabunyagan alang sa kapasayloan sa ilang mga sala kon moabut sa walo ka tuig ang panuigon, ug makadawat sa pagpandong sa mga kamot.
“Ug sila usab motudlo sa ilang mga anak sa pag-ampo, ug sa paglakaw nga matarung sa atubangan sa Ginoo.”27
“Ako nagsugo kaninyo sa pag-amuma sa inyong mga anak diha sa kahayag ug kamatuoran. …
“… Unaha ang pagpahimutang sa kahusay sa imong balay. …
“Unsay akong isulti ngadto sa usa akong isulti ngadto sa tanan. …
“… Tan-awa nga ang [mga sakop sa pamilya] labaw nga makugihon ug mabuhaton diha sa panimalay, ug mag-ampo kanunay, o sila pagakuhaon gikan sa ilang mga dapit.”28
Ang mga gikutlo gikan sa mga minutes sa Female Relief Society sa Nauvoo nagpasabut nga si Joseph Smith ug ang mga sister wala gayud magpasagad sa mga baruganan niini nga mga pagpadayag. Ang ilang mga pulong ug mga buhat nagpakita nga ang ilang mga panimalay ug ang panimalay sa uban mao ang pinakauna diha sa ilang mga hunahuna. Sama pananglit, si Emma Smith mitudlo nga “panahon na gayud sa mga inahan sa pagbantay sa ilang anak nga mga babaye ug awhagon sila sa pagpabilin diha sa dalan nga mahiyason.”29 Si Propeta Joseph mipahayag og linahi nga kahingawa mahitungod sa relasyon tali sa bana ug asawa. Gitambagan niya ang mga sister: “Tugoti nga magtudlo kini nga kapunongan unsaon sa pagtagad ang mga bana, sa pagtagad kanila uban sa kalumo ug kamabination. Kon ang usa ka tawo nabug-atan sa problema—kon siya naglibug sa kabudlay ug kalisud, kon siya makasugat og pahiyom, kaysa lalis ug bagulbol—kon siya makasugat og kaaghup, kini mopuypoy sa iyang kalag ug mohupay sa iyang mga pagbati. Kon ang hunahuna mopadulong sa pagkawalay paglaum, kini nanginahanglan og pag-alibyo sa pagbati ug pagkamabination. … Kon kamo mopauli ayaw gayud paghatag og makasuko o ngil-ad nga pulong sa inyong mga bana, apan himoa nga ang pagkamabination, ug gugmang putli mopurong-purong sa inyong mga buhat.”30 Sa lahi nga sitwasyon, ang Propeta mihatag og susama nga tambag ngadto sa mga lalaki, nag-ingon nga katungdanan sa usa ka bana ang “paghigugma, pagpangga, ug pag-amuma sa iyang asawa” ug “konsiderahon ang iyang mga pagbati uban sa kalumo.”31
Kon ang mga sister sa Relief Society maghisgot sa mga pamaagi aron sa pagtabang sa ilang komunidad, kanunay silang mag-focus sa pamilya ug mga panimalay. Ang minutes sa ilang mga miting puno sa mga pagpahayag sama sa mosunod: “Si Mrs. Hawkes naghisgot kabahin sa pamilyang Drury—may sakit pa gihapon nagkinahanglan sa atong mga pag-ampo—kon walay lain.”32 “Si Sister Joshua Smith … miadto ug mibisita nila ni Sister McEwen ug Sister Modley. Nakita nila sila ug ang ilang pamilya nga naglisud. Nagkinahanglan sila og inadlaw nga pag-amuma.”33 “Si P. M. Wheeler … mohangyo sa tiunay nga gugma niini nga kapunongan si Sister Francis Lew Law, nga masakiton ug walay panimalay, usa ka tigulang na nga biyuda nga sa kasamtangan naglisud.”34 “Si Sister Peck mireport nga si Mr. Guyes ug ang pamilya nangasakit ug naglisud. Gipangalagaran alang sa ilang kahupayan. … Gipahayag ni Mrs. Kimball nga usa ka Mr. Charleston ug pamilya nangasakit, ang iyang asawa luya kaayo ug nanginahanglan kaayo og usa ka nurse. Miingon siya nga siya mitabang na kanila.”35
Ang hiniusa nga paningkamot sa pagtukod og templo sa Nauvoo nahimo tungod sa ilang gugma alang sa ilang mga pamilya. Si Propeta Joseph mitudlo kanila nga sila mahimong magpabunyag alang sa mga sakop sa ilang pamilya nga patay na. Gitugutan sila sa pagpahigayon niini nga mga ordinansa sa gawas sa templo sa mubo nga panahon, apan ang Ginoo misugo kanila:
“Magtukod og balay ngadto sa akong ngalan, alang sa Labing Halangdon sa pagpuyo diha niini.
“Kay walay dapit diha sa yuta nga siya makaadto ug ipahiuli pagbalik kadtong nawala nganha kanimo, o nga iyang gikuha, bisan ang kahingpitan sa priesthood.
“Kay usa ka bunyaganan wala diha sa yuta, nga sila, ang akong mga santos, makabunyag alang niadto kinsa mga patay—
“Kay kini nga ordinansa pagahimoon diha sa akong balay.”36
Gusto usab nilang motukod og templo aron sila makadawat sa bag-o ug walay katapusang pakigsaad sa kaminyoon, diin ang ilang mga pamilya mahiusa sa kahangturan.37
Ang mga miyembro sa Simbahan sa Nauvoo nakakaplag og kahupayan diha sa mga pagbunyag alang sa mga patay ug sa saad sa mahangturon nga mga pamilya. Usa niini nga mga miyembro mao ang sister nga ginganlan og Sally Randall. Dihang ang 14 anyos niyang anak nga lalaki namatay, gipahibalo niya ang subo nga balita ngadto sa mga sakop sa iyang pamilya. Human niadto, nakahibalo siya mahitungod sa bunyag alang sa mga patay. Misulat siya pag-usab ngadto sa iyang mga kaliwat, niining higayuna uban sa nakaplagan nga bag-ong kahupayan ug kasiguroan:
“Ang amahan ni [George] gibunyagan alang kaniya ug pagkadako nga panalangin ug pagkamahimayaon nga butang nga kami nagatuo ug nakadawat sa kahingpitan sa ebanghelyo sumala sa gisangyaw karon ug mabunyagan alang sa tanan natong mga patay nga higala ug moluwas kanila kutob sa atong nahibaloan mahitungod kanila. Gusto ko [nga] kamo mosulat ngari kanako sa mga ngalan sa tanan natong kaliwatan nga patay na gikan sa mga apohang lalaki ug babaye kutob sa mahibaloan. Akong buhaton kutob sa mahimo ang pagluwas sa akong mga higala. … Nahibalo ko nga magtuo mo nga kahibudngan kini nga doktrina apan mahibaloan ra ninyo nga tinuod kini.”
Ngadto sa iyang mama, kinsa namatyan usab og anak, si Sally mipamatuod, “Oh, mama, kon malipayon man kaayo kita nga maapil sa unang pagkabanhaw, mabalik kanato ang atong mga anak sama sa atong pagtunlod kanila sa ilang mga lubnganan.”38
Paghatag og Kahupayan pinaagi sa Pagpangita ug sa Pagtabang Niadtong Nanginahanglan
Sukad sa pagkaorganisar sa Simbahan niadtong 1830, ang mga Santos sa Ulahing mga Adlaw nga mga babaye nakakita og dili maihap nga mga paagi sa pagserbisyo. Nagmatinud-anon sila sa mga pulong sa Manluluwas: “Maingon nga gibuhat ninyo kini ngadto sa usa sa mga labing gagmay niining akong mga igsoon, gibuhat usab ninyo kini kanako.”39
Dihang si Propeta Joseph Smith nangulo sa paningkamot nga matukod ang templo sa Kirtland, Ohio, ang mga sister nakakita sa daghang panginahanglan sa mga nagtrabaho sa konstruksyon ug sa ilang mga pamilya. Sigon sa giasoy ni Sarah M. Kimball, “Ang mga babaye maghimo ug malipayon nga mopadala sa ilang hinimo nga mantikilya ngadto sa mga trabahante sa Templo ug mangaon nga walay mahibilin sa kaugalingon nilang mga lamesa.”40 Ang mga sister nakakita usab sa panginahanglan nga maghimo og mga carpet ug mga kurtina alang sa templo. Si Polly Angell nakahinumdom sa komentaryo ni Joseph Smith dihang nakita niya sila nga nagtrabaho. Miingon siya: “Ang mga sister gyud ang pirming una ug mag-una sa tanang maayong buhat. Si Maria [Magdalena] mao ang una didto sa lubnganan; ug ang mga sister karon maoy una nga mitrabaho sa sulod sa templo.”41
Uban sa Relief Society nga giorganisar ubos sa awtoridad sa priesthood, ang paningkamot sa pagtabang niadtong nagtukod sa templo sa Nauvoo mas nadugangan gayud. Sa usa ka miting sa Relief Society, ang mga babaye mi-focus ngadto sa mapuslanon nga mga pamaagi nga sila makaserbisyo sa mga lalaki kinsa nagkugi sa pagtrabaho sa templo. “Ang mga sister tagsa-tagsa nga mipahayag sa ilang mga pagbati,” nagpakita sa hiniusa nga “tinguha sa pag-abag alang sa pagtukod sa templo ug sa pagtabang alang sa katuyoan sa Zion.” Ang minutes nagrekord sa daghang donasyon nga gihalad sa mga sakop sa Relief Society:
“Si Sis. Jones miingon nga andam siya nga molihok sa pagpangayo og mga donasyon nga materyales, kon sugoon sa paghimo—mitanyag usab siya sa pagpapuyo ug pagpakaon og usa ka tawo nga motrabaho sa templo.
“Si Mrs. Durfee miingon nga kon tugutan sa mga pangulo sa kapunongan, andam siyang mosuroy sakay sa karwahe ug mangolekta og mga panaptong delana ug uban pa alang sa pagpadayon sa trabaho.
“Si Mrs. Smith misugyot nga ang asawa sa mga negosyante modonar og mga materyales aron ang uban makatrabaho.
“Si Miss Wheeler miingon nga andam siyang mohatag sa bisan unsa nga bahin, o sa tanan niyang panahon—
“Si Mrs. Granger andam [nga] mohimo sa bisan unsang butang, paggansilyo, pagtahi o pagbantay sa masakiton, bisan asa nga mas mapuslan.
“Si Miss Ells miingon gibati niya ang kaandam sa pagsuroy ug sa pagpangayo og mga donasyon ug uban pa.
“Si Mrs. Angell miingon nga andam siyang motahi sa daang mga sinina kon gikinahanglan kon walay makuha nga bag-ong panapton.
“Si Mrs. Smith nagplano nga magtigom og panaptong delana ug hatagan ang tigulang na nga mga babaye og hilo nga himoong medyas aron magamit sa mga trabahante sa templo sa mosunod nga tingtugnaw.
“Si Sis. Stringham mitanyag nga mohimo og mga sinina nga panglalaki ug motrabaho sa templo.
“Si Sis. Felshaw nagplano nga mohatag og sabon. …
“Si Sis. Stanley nagplano nga mohatag sa matag ikapulo nga libras sa lino, ingon man usa ka litro nga gatas kada adlaw.
“Si Miss Beman mohimo og mga sinina.
“Si Sis. Smith nagplano nga mangayo og nigpis nga mga panapton ug uban pa gikan sa mga negosyante nga dili mga miyembro sa Simbahan, kinsa mga mahigalaon. …
“Si Sis. Geen mitanyag nga modonar og hilo nga kaugalingon niyang hinimo.”42
Gikan sa kasingkasing niini nga mga sister midagayday ang labihan nga tinguha nga maapil sa maayong mga buhat. Gihimo nila kini gamit ang panaptong mga delana ug mga karwahe, sabon ug pagpanahi, pagkaon ug pinakamaayong mga saput, panahon ug mga talento. Pinaagi sa ilang bag-o nga kapunongan, ang mga babaye sa Simbahan milihok sumala sa natural nilang mga pagbati sa pagtukod sa Simbahan sa Ginoo.
Si Propeta Joseph Smith miawhag sa mga sister sa Relief Society sa ilang mga paningkamot sa paglig-on niadtong nanginahanglan. Sa usa ka miting sa Relief Society, human sa pagtudlo kanila gikan sa 1 Mga Taga-Corinto 12 (tan-awa sa pahina 18), gisugdan niya ang pagbasa sa pakigpulong ni Pablo kabahin sa gugmang putli diha sa 1 Mga Taga-Corinto 13. Sa pagkomentaryo kabahin niini nga kapitulo, siya miingon: “Ayaw limitahi ang inyong panan-aw kabahin sa mga hiyas sa inyong mga silingan. … Kinahanglan nga inyong ablihan ang inyong mga kalag alang sa uban kon magbuhat kamo og sama kang Jesus. … Samtang maglambo kamo sa kainosente ug sa hiyas, samtang maglambo kamo sa pagkamaayo, ablihi ang inyong mga kasingkasing—ablihi kini alang sa uban—kinahanglan nga magmainantuson kamo ug mosabut sa mga kasaypanan ug sayop sa isigkatawo. Pagkabililhon sa mga kalag sa tawo!”43
Sa lain nga miting sa Relief Society, siya nagtudlo: “Walay laing mas maayo sa tuyo nga paggiya sa katawhan sa pagbiya sa sala sama sa pag-agak kanila ug pag-amuma kanila uban sa kalumo. Kon ang mga tawo mopakita sa pinakaubos nga pagbati ug gugma ngari kanako, O pagkagamhanan na niini diri sa akong hunahuna, samtang ang pagbuhat og sukwahi niini may kalagmitan nga mopasakit sa mga pagbati ug magpasubo sa tawhanong hunahuna.” 44
Ang mga sister sa Relief Society mihangop sa mahigugmaon nga pagserbisyo isip pasiunang baruganan sa ilang organisasyon. Kada semana samtang ang Female Relief Society sa Nauvoo magtigum, ang mga sister moreport kabahin sa mga tawo nga nanginahanglan. Usa ka tresurera ang midawat sa mga donasyon, ug ang mga donasyon gipang-apud-apod aron sa paghupay sa mga nanginahanglan. Ang mga donasyon naglakip og kwarta, mga suplay, mga talento, ug panahon. Ang mga babaye nanghatag og mga sinina ug mga hapin sa higdaanan. Mitanyag sila og mga lino, panaptong delana, ug mga hilo nga himoonong sinina. Midonar usab sila og pagkaon: mga mansanas, sibuyas harina, asukal, pan, ug mantikilya.
Si Sister Emma Smith, isip presidente sa Relief Society, mao ang pinakamaayo nga ehemplo sa mahigugmaon nga pagserbisyo. Iyang giablihan ang iyang panimalay ngadto sa mga gigutom, walay kapuy-an, ug masakiton. “Ang Homestead,” nga usahay maoy tawag sa troso nga puy-anan sa mga Smith, adunay lawak nga pundukanan ug duha ka lawak nga katulganan. Sa diha nga giorganisar ang Relief Society, ang balay misulod og 11 ka tawo dugang ni Emma, Joseph, ug sa ilang 4 ka anak.
Ang nag-una nga mga sister sa Relief Society miserbisyo sa mga nanginahanglan ug panagsa makadawat og serbisyo sa ilang kaugalingon. Sama pananglit, si Ellen Douglas miapil sa Relief Society dihang siya ug ang iyang pamilya miabut sa Nauvoo niadtong Marso 1842. Paglabay sa tulo ka bulan, ang iyang bana, si George, namatay. Siya ug ang iyang pamilya nagtinabangay sa pagsangkap alang sa ilang kaugalingon, apan naglisud gayud sila nga wala na ang iyang bana ug ilang amahan. Sa gihapon, si Ellen miapil sa buhat sa Relief Society pinaagi sa aktibo nga paghupay sa pag-antus, sakit, ug kakabus sa uban. Dayon niadtong Abril 1844, siya ug pipila sa iyang mga anak nagkasakit ug sila mismo nagkinahanglan og tabang. Misulat siya ngadto sa iyang pamilya sa England naghulagway kon sa unsang paagi ang Relief Society miadto kaniya sa pagtabang dihang mibisita siya og usa ka higala nga ginganlan og Ann:
“Human ako [na] ulian na og sugod miadto ako sa siyudad sa pagbisita sa gipuy-an ni Ann, ug didto ko sulod sa duha ka gabii. … Ang babaye nga naa sa gipuy-an ni Ann gusto nga ako mangayo ngadto sa Female Relief Society og pipila ka sinina nga akong gikinahanglan sa akong kaugalingon ug sa pamilya. Kini akong gibalibaran, apan miingon siya nga ako nanginahanglan ug ang akong sakit dugay na ug kon dili ako mohimo niini iya kining himoon alang kanako.” Si Sister Douglas sa kadugayan miuyon ra sa pagpangayo og tabang. “Miadto kami sa usa sa mga sister,” siya mipadayon, “ug siya nangutana kanako kon unsay labaw nakong gikinahanglan nga tabang. Siya akong giingnan nga ako nagkinahanglan og … daghang butang. Samtang nasakit ko [wala nay magamit] nga sinina ang akong mga anak tungod kay ako wala [makaatiman] niini, mao nga miingon siya buhaton niya ang tanan alang kanako. Si Ann miabut sa pipila ka adlaw ug gidala nila ang karwahe ug gihatdan ako sa ingon niana nga gasa nga wala pa gayud nako madawat kaniadto.”45
“Aron Kitang Tanan Magkauban Didto sa Langit”
Si Elder John A. Widtsoe sa Korum sa Napulog Duha ka mga Apostoles mihulagway sa pasiuna nga buhat sa Relief Society: “Kahupayan gikan sa kakabus, kahupayan gikan sa sakit; kahupayan gikan sa pagduha-duha, kahupayan gikan sa pagka-ignorante—kahupayan gikan sa tanang babag sa kalipay ug kalamboan sa babaye. Pagkatalagsaon nga sugo!”46
Ang mga Babaye nga Santos sa Ulahing Adlaw, lig-on sa pagtuo ug pagpamatuod, sa tinuoray gihatagan sa “buluhaton sa mga anghel.”47 Si Elder M . Russell Ballard sa Korum sa Napulog Duha ka mga Apostoles mitudlo: “Ang matag sister niini nga Simbahan kinsa nakahimo og mga pakigsaad uban sa Ginoo adunay balaan nga sugo sa pagtabang sa pagluwas og mga kalag, sa paggiya sa mga babaye sa kalibutan, sa paglig-on sa mga panimalay sa Zion, ug sa pagtukod sa gingharian sa Dios.”48
Dihang sila si Sarah M. Kimball ug Margaret Cook mihukom sa pagsugod og usa ka kapunongan sa pagpanahi, gusto nila nga makatabang sa pag-andam og usa ka templo alang sa mga tawo. Ubos sa inspirasyon ug giya sa propeta ug sa ubang lider sa priesthood, sila ug ang ilang mga sister mitabang gayud sa pag-andam sa katawhan alang sa templo.
Kini nga buhat nagpadayon karon. Gigiyahan sa mga baruganan nga gitudlo ni Joseph Smith, ang mga sister sa Relief Society nagtinabangay aron pag-andam sa mga babaye ug sa ilang mga pamilya alang sa mahinungdanong mga panalangin sa Dios. Malipayon silang misunod sa tambag sa inahan ni Joseph Smith, si Lucy Mack Smith: “Kinahanglan nga atong ampingan ang usag usa, bantayan ang usag usa, mohupay sa usag usa ug modawat og panudlo aron kitang tanan makaadto sa langit.”49
Ang mga Santos mibati sa kadinalian sa pagtukod sa Templo sa Nauvoo.
Niadtong Marso 17, 1842, si Emma Smith nahimo nga unang presidente sa Relief Society.
Pinaagi nila ni Pedro, Santiago, ug Juan, ang Ginoo mitugyan sa “mga yawe sa [Iyang] gingharian” ngadto kang Joseph Smith (tan-awa sa D&P 27:13).
Emma Smith ang nag-conduct sa mga miting sa Relief Society.
Si Propeta Joseph Smith nagtudlo sa mga sister sa Relief Society.
“Giyahi ang inyong mga anak diha sa kahayag ug kamatuoran” (D&P 93:40).
Bunyaganan sa Templo sa Helsinki Finland
Sa Nauvoo, Illinois, si Emma ug si Joseph Smith nangulo sa paningkamot nga makatabang sa mga gigutom, walay kapuy-an, ug masakiton.
Templo sa Toronto Ontario