li kristiaan neke’el chaq jun tenamit sachenaq

Li reelelikeb’ laj preex, xb’aan laj James Tissot ut xkomoneb’ chik

11–17 julio

2 Reyes 17–25

“Kikawu xch’ool rik’in li Qaawa’, lix Dios laj Israel”

Naq nakak’uub’ li kok’ k’anjel re xtzolb’aleb’ li kok’al, jultikaq aawe naq eb’ li kok’ k’anjel reheb’ li kok’al toj ka’ch’ineb’ naru neke’oksiman choq’ reheb’ li ak ninqeb’ ut chixka’pak’alil.

Tz’iib’a li nakak’oxla

reetalil li wotzok

Xkanab’ankileb’ chi wotzok

Tz’iib’a xk’ab’a’eb’ li kok’al chiru jun perel li hu ut keheb’ li hu a’an sa’ jun li sek’. Sa’ xtiklajik li tzolok, patz’ reheb’ li kok’al naq te’xchap junjunq li hu. Naq te’ril li k’ab’a’ej chiru li hu, patz’ re li ch’ina al x’el xk’ab’a’ chixwotzb’al junaq na’leb’ xtzol chirix li evangelio malaj chirix li Jesukristo toje’. B’aanu a’an toj reetal naq te’tz’aqonq chixjunileb’ li kok’al.

reetalil li k‘utuk

Xk’utb’al li tzol’leb’: Kok’al toj ka’ch’ineb’ xyu’am

2 Reyes 18:3, 5

Naru ninpaab’ li raatin li qaChoxahil Yuwa’ ut li Jesukristo.

Li kixb’aanu laj Esekias sa’ 2 Reyes 18:3, 5 naru naxtenq’aheb’ li kok’al chixkanab’ankil rib’ sa’ ruq’ li Dios.

Kok’ k’anjel naru chi b’aanumank

• Ye junjunq chaab’il k’anjel naxb’aanu jun chaab’il rey ut junjunq k’anjel naxb’aanu jun rey yib’ ru xna’leb’. Patz’ reheb’ li kok’al naq te’xaqliiq ut te’saho’q xch’ool naq te’rab’i li k’a’aq re ru us ut te’chunlaaq naq te’rab’i k’a’ru ink’a’ us. Ch’olob’ chiruheb’ li kok’al naq naab’al li rey ke’wan re Israel, junjunq chaab’ileb’ xna’leb’ ut junjunq yib’ ru xna’leb’eb’. Patz’ reheb’ li kok’al naq te’rab’i k’a’ut naq laj Esekias kiwan jo’ chaab’il rey naq taawil 2 Reyes 18:3, 5. Tenq’aheb’ chixk’oxlankil chan ru naru naqak’ut naq naqakanab’ qib’ sa’ ruq’ li Qaawa’ jo’ kixb’aanu laj Esekias.

• Tenq’aheb’ li kok’al chixtawb’al ru k’a’ru naraj naxye xpaab’ankil li raatin junaq kristiaan. Ye reheb’ aniheb’ li kristiaan a’an sa’ laa yu’am, ut patz’ reheb’ li kok’al naq te’xye ajwi’ li reheb’. K’ut jun xjalam-uuch li Jesukristo. K’a’ut naq naru naqapaab’ li Jesukristo? Wotz naq li Jesukristo nokoxra ut naq tooxtenq’a chi q’ajk chi wank rik’in li qaChoxahil Yuwa’ chi junelik.

2 Reyes 22:8–11; 23:2

Li loq’laj hu a’an jun osob’tesiik.

Us ta eb’ li kok’al toj kok’eb’ ink’a’ neke’xnaw ilok ru hu malaj xtawb’al ru li loq’laj hu, naru neke’osob’tesiik xb’aan xwankil li loq’laj hu. K’a’ru taab’aanu re xtenq’ankileb’ chirajb’al osob’tesiik xb’aan li raatin li Dios?

Kok’ k’anjel naru chi b’aanumank

• Muq jun reheb’ li loq’laj hu sa’ li tzoleb’aal ut patz’ reheb’ li kok’al naq te’xsik’. Ch’olob’ naq sa’ lix kutankil li rey aj Josias, naab’aleb’ li kristiaan ink’a’ yookeb’ chi tzolok sa’ li loq’laj hu toj reetal naq ke’tawe’ xb’aan jun aj tij sa’ li santil ochoch (chi’ilmanq 2 Reyes 22:8–11). K’a’ruheb’ li loq’laj hu? K’a’ut naq neke’qaj ru li loq’laj hu? Ch’olob’ chiruheb’ li kok’al k’a’ut naq nasaho’ aach’ool chirixeb’ li loq’laj hu, ut patz’ reheb’ naq te’xwotz ajwi’ li reek’ahomeb’ a’an chirix li loq’laj hu.

• Yaab’asi 2 Reyes 23:2 reheb’ li kok’al ut patz’ reheb’ naq te’rab’i k’a’ru kixb’aanu li rey rik’in li loq’laj hu. K’a’ut naq aajel ru naq chixjunileb’ te’rab’i li k’a’ru tz’iib’anb’il sa’ li loq’laj hu? B’ichahomaq junaq li b’ich chirix li loq’laj hu, maare “Tintzol, tink’oxla, tintijoq” (B’ichleb’aal choq’ reheb’ li Kok’al, 66), ut patz’ reheb’ li kok’al naq te’xye k’a’ru neke’reek’a naq neke’rab’i li na’leb’ ut eb’ li seraq’ sa’ li loq’laj hu.

  jun junkab’al yookeb’ chixtzolb’aleb’ li loq’laj hu

  Li loq’laj hu naru nokoxtenq’a chixsutq’isinkil li qaam rik’in li Qaawa’.

reetalil li k‘utuk

Xk’utb’al li tzol’leb’: Kok’al ak ninqeb’

2 Reyes 18:3–6; 19:14–19

Naru ninpaab’ li raatin li qaChoxahil Yuwa’ ut li Jesukristo.

Naq eb’ laj Asiria ke’xxib’esiheb’ laj Jerusalen, li chaab’il rey aj Esekias kixsik’ li Qaawa’ rik’in paab’aal. Li k’a’ru kixb’aanu laj Esekias naru nakatxtenq’a laa’at ut eb’ li kok’al chixyeeb’al chan ru naru naqak’ut li qapaab’aal chirix li Qaawa’, us ta yalb’il rix li qapaab’aal.

Kok’ k’anjel naru chi b’aanumank

• Rik’in roksinki li reetalil ch’och’ 3 sa’ li santil hu, “Lix jachb’aleb’ ru li 12 chi teep,” ch’olob’ chiruheb’ li kok’al naq li awa’b’ejihom re Israel sa’ xnim li saq’e kichape’ xb’aaneb’ laj Asiria. Ch’olob’ naq eb’ laj Asiria ke’xyal ajwi’ xchapb’al li awa’b’ejihom re Juda sa’ xtz’e li saq’e. Patz’ reheb’ li kok’al naq te’xk’oxla k’a’ raj ru te’reek’a wi ta wankeb’ aran Juda ut te’xnaw raj naq laj Asiria te’chalq chixsachb’al li tenamit. Patz’ reheb’ li kok’al naq te’ril 2 Reyes 18:3, 5–6 re te’xnaw k’a’ut naq laj Esekias, li rey re Juda, kaw xch’ool naq ke’wulak laj Asiria.

• Patz’ reheb’ li kok’al naq te’ril 2 Reyes 19:14–19 re te’xnaw k’a’ru kixb’aanu laj Eskias naq eb’ laj Asira ke’raj xmaq’b’al li rawa’b’ejihom. Chan ru naq xb’aanunkil li kixb’aanu naxk’ut naq kixpaab’ li Qaawa’? K’a’ru taqab’aanu re xk’utb’al chiru li Qaawa’ naq naqapaab’ a’an naq naqaj ru qatenq’ankil?

2 Reyes 22:8–13; 23:2–3

Li loq’laj hu naxk’ut chiwu chan ru xtaaqenkil li Jesukristo.

Chirix k’iila chihab’ sa’ musiq’ejil q’ojyin, eb’ laj Judio ke’rak’ob’resi lix teneb’ankileb’ rib’ rik’in li Qaawa’. Kik’ulman a’an xb’aan naq li rey aj Josias kixtaw wi’chik li hu re li chaq’rab’ ut kixyaab’asi reheb’ li kristiaan. Li seraq’ a’in naru naxtenq’aheb’ li kok’al chixtawb’al ru k’a’ut naq li loq’laj hu jwal nim xloq’al.

Kok’ k’anjel naru chi b’aanumank

• Ye reheb’ li kok’al naq li rej aj Josias kixye re lix tenamit naq te’xyiib’ li santil ochoch, ut naq yookeb’ chixb’aanunkil, ke’xtaw jun k’a’aq re ru jwal nim xloq’al. Patz’ reheb’ li kok’al naq te’ril 2 Reyes 22:8–11 re te’xnaw k’a’ru a’an. Ch’olob’ naq sa’ li hu ke’xtaw wankeb’ li sumwank ut taqlahom ink’a’ ke’xnaw ru li ralal xk’ajol laj Israel. K’a’ raj ru taqak’ul wi ta ink’a’ wankeb’ li loq’laj hu? Patz’ reheb’ li kok’al k’a’ut naq neke’xb’antioxi li loq’laj hu. K’a’ut naq ch’a’aj raj wi’chik chi us xtaaqenkil li Kolonel wi ta maak’a’eb’ li loq’laj hu?

• K’e reheb’ chixjunil li kok’al jun perel li hu ut patz’ reheb’ naq te’xpej. Ch’olob’ naq sa’ lix kutankil li rey aj Josias, li kristiaan wan naq neke’xq’ich li raq’ naq yookeb’ xjosq’il. Patz’ reheb’ li kok’al naq te’xsik’ li aatin “kixq’ich” sa’ 2 Reyes 22:11. K’a’ut naq maare kipo’ laj Josias? Tenq’aheb’ li kok’al chixtawb’al xsumenkil a’an sa’ li raqal 13. Kʼaʼut naq aajel ru naq te’qil li loq’laj hu rajlal?

• Ilomaq 2 Reyes 23:2–3 sa’ komonil ut patz’ reheb’ li kok’al naq te’xsik’ chan ru naq laj Josias ut lix tenamit ke’tenq’aak xb’aaneb’ li loq’laj hu. Wotz rik’ineb’ li kok’al jun li raqal li nakatxtenq’a “chixyeeb’al naq taataaqe li Qaawa’ ” (raqal 3), ut patz’ reheb’ li kok’al chixwotzb’al li raqal natenq’ank reheb’ a’an. B’ichahomaq “Tinb’eeq rik’in li Qaawa’ Jesus” (ChurchofJesusChrist.org).

2 Reyes 23:3

Tinpaab’ lin sumwank rik’in li Dios.

Naq laj Josias ut lix tenamit ke’xtzol lix taqlahom li Dios, ke’ok sa’ sumwank naq te’xpaab’. Naru nakatenq’aheb’ li kok’al chi wank chi tiik sa’ li sumwank ke’xb’aanu naq ke’kub’e xha’.

Kok’ k’anjel naru chi b’aanumank

• Patz’ reheb’ li kok’al naq te’ril 2 Reyes 23:3 ut te’xsik’ aatin malaj ch’ol aatin li te’xk’ut k’a’ru ke’reek’a li kristiaan chirix lix taqlahom li Qaawa’. Patz’ reheb’ naq te’xaqliiq ut te’aatinaq chirix li maare naraj naxye “wank chi xaqxo sa’ li sumwank.” Patz’ reheb’ naq te’b’eeq ut te’aatinaq chirix li maare naraj naxye “taqataaqe li Qaawa’.” Patz’ reheb’ naq te’xk’e li ruq’ chiru li raameb’ ut te’xye chan ru naru neke’qapaab’ li taqlahom “chi anchal qach’ool.”

• Tenq’aheb’ li kok’al chixtz’iib’ankil li k’a’ru ke’xyeechi’i sa’ li kub’iha’ (chi’ilmanq Mosiah 18:10; Tzol’leb’ ut Sumwank 20:37, 77, 79). K’a’ru naxyeechi’i qe li Dios wi neke’qapaab’ li qasumwank? K’a’ru naqatzol sa’ 2 Reyes 23:3 chirix chan ru tento taqapaab’ li qasumwank?

reetalil li tzolok

Xb’oqb’aleb’ chi tzolok sa’ kab’l

Patz’ reheb’ li kok’al naq te’xwotz rik’in junaq komon sa’ lix junkab’aleb’ jun raqal reheb’ li loq’laj hu malaj junaq seraq’ li na’osob’tesink reheb’.

Xkawresinkil qib’ jo’ aj k’utunel

Waklesi xch’ooleb’ li kok’al. Naru naniman xkawileb’ xch’ool wi nakawaklesiheb’ xch’ool rajlal sut naq neke’tz’aqon sa’ li tzoleb’aal. Ye reheb’ naq li Santil Musiq’ej tixtenq’aheb’ naq yooqeb’ chi tzolok.

perel re kok’ k’anjel: Li loq’laj hu a’an jun osob’tesiik