Haʻu, ʻo Muimui ʻIate Au
18–24 Nōvema. Sēmisi: ‘Ke Fai ʻe Kimoutolu ki he Folofolá, pea ʻOua Naʻa Ngata ʻi he Fanongó’


“18–24 Nōvema. Sēmisi: ‘Ke Fai ʻe Kimoutolu ki he Folofolá, pea ʻOua Naʻa Ngata ʻi he Fanongó’” Haʻu, ʻo Muimui ʻIate Au—Maʻá e Palaimelí: Fuakava Foʻou 2019 (2019)

“18–24 Nōvema. Sēmisi,” Haʻu, ʻo Muimui ʻIate Au—Maʻá e Palaimelí: 2019

ʻĪmisi
Lotu ʻa ʻĒpalahame ʻi tuʻa ʻi hono fale fehikitakí

Abraham on the Plains of Mamre, tā ʻe Grant Romney Clawson

18–24 Nōvema

Sēmisi

“Ke Fai ʻEkimoutolu ki he Folofolá, pea ʻOua Naʻa Ngata ʻi he Fanongó”

ʻOku ʻi he Tohi ʻa Sēmisi ha ngaahi moʻoni lahi ʻe lava ke ne tāpuekina e fānau ʻokú ke akoʻí. Muimui ʻi he Laumālié ke fakapapauʻi ko e fē e ngaahi moʻoni te ke vahevahe kiate kinautolú. ʻE lava foki ke tokoni ʻa e ngaahi fakakaukau ʻi he fokotuʻutuʻu ko ʻení.

Lekooti e Ngaahi Ongo ʻOkú ke Maʻú

ʻĪmisi
sharing icon

Fakaafeʻi Ke Vahevahe

Fakaafeʻi e fānaú ke nau vahevahe ha tefitoʻi moʻoni ʻo e ongoongoleleí ʻoku nau manatuʻi ne nau ako mo honau ngaahi fāmilí lolotonga e uike kuo ʻosí pe mei he kalasi Palaimeli ʻi he Sāpate kuo ʻosí. Hili e vahevahe e fānaú takitaha, fakaafeʻi ha tokotaha kehe ke ne fakamatala fakanounouʻi e meʻa naʻe vahevahé.

ʻĪmisi
teaching icon

Akoʻi e Tokāteliné

Fānau Iiki Angé

Sēmisi 1:5–6

Te u lava ʻo kole ki he Tamai Hēvaní ke tokoniʻi au ke u ako e meʻa ʻoku moʻoní.

Tokoniʻi e fānau ʻokú ke akoʻí ke mahino kiate kinautolu te nau lava ʻo tafoki ki he Tamai Hēvaní ke maʻu ha poto. ʻI hono fai iá, ʻe tāpuekina lahi kinautolu ʻi he taimi ʻoku nau fehangahangai ai mo ha ngaahi fehuʻi faingataʻa.

Ngaahi ʻEkitivitī ʻe Ala Fakahokó

  • Tokoniʻi e fānaú ke nau lau e kupuʻi lea “Ka ai ha mou taha ʻoku masiva ʻi he potó, ke kole ʻe ia ki he ʻOtuá” (Sēmisi 1:5). ʻOku tau ʻeke fēfē ki he ʻOtuá ha ngaahi fehuʻi? ʻOkú Ne tali fēfē mai kiate kitautolu?

  • Fakaʻaliʻali ha fakatātā ʻo e ʻUluaki Mata-meʻa-hā-maí (Tohi Fakatātā ʻo e Ongoongoleleí, fika 90), pea vahevahe e founga naʻe ueʻi ai ʻa Siosefa Sāmita ʻe hono lau e Sēmisi 1:5 ke kole ki he Tamai Hēvaní ke tokoniʻi ia ke tali ha fehuʻi (vakai Siosefa Sāmita—Hisitōlia 1:1–15). Vahevahe hoʻo fakamoʻoni ʻoku tali ʻe he ʻOtuá ʻa e ngaahi lotú, pea fakamoʻoniʻi ange ʻe lava ke lotu ʻa e fānaú kiate Ia ʻi he taimi ʻoku ʻi ai ai hanau ngaahi fehuʻi. Tuku ki he fānaú ke tā haʻanau fakatātā pē ʻanautolu ʻo Siosefa Sāmita ʻokú ne lau e Sēmisi 1:5 mo lotu ki he Tamai Hēvaní.

Sēmisi 3:1–13

Te lava ʻo leaʻaki ha ngaahi meʻa lelei.

Hangē ko hono fakamoʻoniʻi ʻe Sēmisí, ʻe tokoniʻi kitautolu ke tau hoko ʻo hangē ko Sīsū Kalaisí, ʻi heʻetau leaʻaki e ngaahi meʻa leleí pē ki he niʻihi kehé (vakai Sēmisi 3:2).

Ngaahi ʻEkitivitī ʻe Ala Fakahokó

  • ʻOmi ha meʻa melie mo ha meʻa ʻoku mahimahi ke ʻahiʻahiʻi ʻe he fānaú. Tokoniʻi kinautolu ke mahino ʻoku totonu ke tau fakaʻaongaʻi hotau ʻeleló ke leaʻaki ha ngaahi lea ʻoku melié (pe leaʻofa) kae ʻikai lea ʻaki ha meʻa ʻoku ʻikai melie (pe taʻeʻofa) (vakai Sēmisi 3:10). Tokoniʻi kinautolu ke nau fakakaukau ki ha ngaahi sīpinga ʻo ha meʻa ʻoku lelei te tau lea ʻaki ki he niʻihi kehé.

  • ʻOange ki he fānau takitaha ha fakatātā faingofua ʻo ha taha ʻoku lea. Fakaafeʻi e fānaú ke ne puke hake ki ʻolunga ʻi he taimi te ke lea ʻaki ai ha meʻa lelei ʻe lava ke fai ʻe hotau ʻeleló (hangē ko hono tala e moʻoní, fakahikihikiʻi e niʻihi kehé, mo ʻoatu ha tokoni ki ha taha kehe) pea tuku ki lalo ʻi he taimi te ke lea ʻaki ai ha meʻa ʻoku ʻikai totonu ke fai ʻe hotau ʻeleló (hangē ko e tala ha meʻa hala, ui ʻaki e niʻihi kehé ha ngaahi hingoa, mo fakafisi ke talangofua ki ha taha he mātuʻá).

  • Toe fakamamafaʻi e pōpoaki ʻo e Sēmisi 3:1–13 ʻaki hono hivaʻi fakataha ha hiva kau ki he angaʻofá, hangē ko e “Ko e Angaʻofá ʻe Kamata ʻIate Au” (Tohi Hiva ʻa e Fānaú, 83). Fokotuʻu ange ke faʻu ʻe he fānaú ha “hina sioʻata angaʻofa” te nau lava ʻo fakafonu ʻaki ha fanga kiʻi makamaka pe fanga kiʻi meʻa iiki kehe ʻi he taimi ʻoku nau lea ʻaki ai ha meʻa lelei ki ha taha.

Sēmisi 5:7–11

Ko e niʻihi ʻo e ngaahi tāpuaki ʻa e ʻOtuá ʻoku fie maʻu ki ai ʻa e faʻa kātakí.

ʻOku ʻikai hoko fakanatula maʻu pē ʻa e faʻa kātakí tautefito ki he fānaú. Fakakaukau ki he founga te ke lava ʻo fakaʻaongaʻi ai e akonaki ʻa Sēmisí, ke tokoniʻi ai e fānau ʻokú ke akoʻí ke nau ako e faʻa kātakí.

Ngaahi ʻEkitivitī ʻe Ala Fakahokó

  • Tokoniʻi e fānaú ke nau fakakaukau ki ha ngaahi taimi naʻe pau ke nau tatali ai ki ha meʻa ne nau fuʻu fie maʻu. Fakamatalaʻi ange, ʻoku ui ʻa e tatali ki ha meʻa ʻoku tau fie maʻu taʻe ʻi ai ha lāungá, ko e faʻa kātaki.

  • Fakamatala fakanounouʻi e Sēmisi 5:7 ʻi hoʻo lea pē ʻaʻau, pea fakaʻaliʻali ha fakatātā ʻo ha tengaʻi ʻakau pe pulopula. Ko e hā e ʻuhinga ʻoku fie maʻu ai ke tau faʻa kātaki ʻi he taimi ʻoku tau tō ai ha ʻakaú? Ko e hā ʻe hoko kapau te tau feinga ke fusi ʻa e pulopulá ke vaveange ai ʻene tupú? Fakamoʻoni ʻoku maʻu ʻe he ʻOtuá ha ngaahi tāpuaki lahi maʻatautolu, ka ko e niʻihi ʻo kinautolu ʻoku fie maʻu ʻa e faʻa kātakí.

  • Vahevahe e talanoa ʻo Siopé ʻa ia ʻoku hā ʻi he Sēmisi 5:11 ko ha sīpinga ʻo e faʻa kātaki (vakai “Vahe 46: Siope,” Ngaahi Talanoa mei he Fuakava Motuʻá, 165–69, pe vitiō fakafekauʻakí ʻi he LDS.org). Naʻe tāpuekina fēfē ʻa Siope ʻe heʻene faʻa kātakí?

ʻĪmisi
teaching icon

Akoʻi e Tokāteliné

Fānau Lalahi Angé

Sēmisi 1:5–6

ʻE tokoniʻi au ʻe he Tamai Hēvaní ke ako e moʻoní kapau te u fekumi ki Heʻene tokoní.

Neongo ʻoku ngali iiki e fānau ʻokú ke akoʻí, ʻoku nau iiki ʻaki pē ha ngaahi taʻu ʻia Siosefa Sāmita he taimi naʻá ne lau ai e Sēmisi 1:5 pea ueʻi fakalaumālie ai ke fakaofi atu ki he Tamai Hēvaní ʻi he lotu. Fakakaukau ki he founga te ke lava ai ʻo tokoni ki he fānau ʻokú ke akoʻí ke langaki ʻenau tui ʻe tokoniʻi kinautolu ʻe he ʻOtuá ʻi he taimi te nau masiva ai ʻi he potó.

Ngaahi ʻEkitivitī ʻe Ala Fakahokó

  • Kole ki he fānaú ke nau fai atu e talanoa ʻo e ʻUluaki Mata-meʻa-hā-mai ʻa Siosefa Sāmitá ʻi he lea pē ʻanautolu (vakai Siosefa Sāmita—Hisitōlia 1:5–19). Naʻe tokoniʻi fēfē ʻe he Sēmisi 1:5 ʻa Siosefá? Tokoniʻi e fānaú ke nau fakakaukau ki he ngaahi sīpinga ʻo e kakai kehe ʻi he folofolá ne nau maʻu ha tali ki heʻenau ngaahi lotú (hangē ko Nīfai [1 Nīfai 11:1–6] pea mo e tokoua ʻo Sēletí [ ʻEta 2:18–3:9]). Ko e hā ha ngaahi meʻa te tau lava ʻo kole ki he Tamai Hēvaní ʻi he lotu?

  • Lau mo e fānaú e Siosefa Sāmita—Hisitōlia 1:10–14. Fakaafeʻi e fānaú ke nau fekumi ki he ngaahi meʻa naʻe fai ʻe Siosefa ke ne maʻu ai ha ngaahi tali ki heʻene ngaahi fehuʻí. Te tau muimui fēfē ki he sīpinga ʻa Siosefa Sāmitá ʻi he taimi ʻoku ʻi ai ai haʻatau ngaahi fehuʻi?

Sēmisi 1:22–27; 2:14–26

“Ko e tui taʻe ʻi ai ʻa e ngaahi ngāué, ʻoku mate ia.”

Te ke tokoniʻi fēfē nai ʻa e fānaú ke nau fakatokangaʻi ʻa e fehokotaki ʻi he meʻa ʻoku nau tui ki aí mo ia ʻoku nau faí?

Ngaahi ʻEkitivitī ʻe Ala Fakahokó

  • Fakaʻaliʻali ki he fānaú ha kasa ʻoku ʻikai ai ha maka, ha peni vahevahe taʻe ai ha mata, pe ko ha meʻa ʻoku taʻeʻaonga pe “mate.” Kole ki he fānaú ke nau lau e Sēmisi 2:14–17. ʻOku fakatātaaʻi fēfē ʻe he ngaahi meʻá ni ʻa e moʻoni ʻi he ngaahi veesi ko ʻení?

  • Fakaafeʻi e fānaú ke nau lau leʻo fakalongolongo e Sēmisi 1:22–27; 2:14–26. Fakaafeʻi leva kinautolu ke nau vahevahe e meʻa te nau lava ʻo fai ke nau hoko ko e kakai ʻoku nau ngāueʻi ʻa e folofolá. Hangē ko ʻení, ʻoku nau ʻilo nai ha taha ʻoku puke pe ongoʻi taʻelata te nau lava ʻo ʻaʻahi ki ai, pe fakaleleiʻi ke tokoni lahi ange ki honau ngaahi fāmilí? Te ke lava foki ʻo fakamanatu kiate kinautolu e ngaahi lea ne nau fanongoa ʻi he houalotu sākalamēniti he ʻaho ní. Te tau lava fēfē ʻo hoko ko ha kakai ʻoku nau ngāueʻi e ngaahi leá ni?

Sēmisi 3:1–13

Te u lava ʻo mapuleʻi e ngaahi meʻa ʻoku ou lea ʻakí.

Mahalo ʻe ngali taʻemahuʻinga e ngaahi lea ʻoku tau fetalanoaʻaki ʻakí, kae hangē ko e fakamoʻoni ʻa Sēmisí, te nau lava ʻo hoko ko ha tākiekina mālohi ki he leleí pe koví.

Ngaahi ʻEkitivitī ʻe Ala Fakahokó

  • ʻOku ʻi ai nai ha taha ʻi he uōtí, mahalo ko e taha ʻi he fānau ʻokú ke akoʻí, ʻokú ne ngāue ki he fanga hōsí pe ʻiloʻi ha meʻa kau ki he vaká? Te ke lava ʻo fakaafeʻi ia ke ʻomi ha ngaahi ʻilo kau ki he ngaahi akonaki ʻa Sēmisi ʻi he Sēmisi 3:3–4 kau ki hono fakaʻaongaʻi ha ngaahi lea angaʻofa, pe ʻomi ha niʻihi ʻo hoʻo ngaahi ʻilo pē ʻaʻaú. Ko e hā ʻoku tau ako kau ki hono mapuleʻi hotau ngaahi ʻeleló mei he ngaahi sīpinga ko ʻení?

  • Fakaafeʻi e fānaú ke nau lau e Sēmisi 3:1-13 mo tā ha fakatātā ʻo ha meʻa ʻoku nau maʻu ʻokú ne akoʻi mai kau ki hono puleʻi ʻetau ngaahi leá. ʻOange kiate kinautolu ha taimi ke vahevahe ai ʻenau fakatātaá mo e meʻa ne nau akó.

  • Hili hono toe vakaiʻi fakataha e Sēmisi 3:1–13, toe vakaiʻi e tuʻunga moʻui maʻá e leá ʻi he Ki Hono Fakamālohia ʻo e Toʻu Tupú (20–21). Tokoniʻi e fānaú ke nau fakakaukau ki ha meʻa te nau lava ʻo fai ke fakatupulaki ai e anga ʻo ʻenau lea ki he niʻihi kehé, pea poupouʻi kinautolu ke nau fokotuʻu ha ngaahi taumuʻa fakataautaha.

ʻĪmisi
fakaʻilonga akoʻi

Poupouʻi e Ako ʻi ʻApí

Fakaafeʻi e fānaú ke nau lotu ki he Tamai Hēvaní mo ha fehuʻi pe feinga ke toe faʻa kātaki ange lolotonga e uike ka hoko maí. Kole kiate kinautolu ke vahevahe ʻenau aʻusiá ʻi he kalasi hokó.

Fakatupulaki ʻEtau Akoʻí

Tokoniʻi e fānaú ke nau longomoʻui. “ʻI hoʻo akoʻi ʻa e fānaú, tuku ke nau faʻu, tā fakatātaaʻi, valivali, tohi pe faʻu. ʻOku mahulu hake e ngaahi meʻá ni ia ko ha fanga kiʻi ʻekitivitī fakafiefia peé—ʻoku mahuʻinga ia ki he akó” (Ko e Faiako ʻi he Founga ʻa e Fakamoʻuí, 25).