Luaku, Undonde
Ngondu wa Muanda Mukulu 3–9 “Udi Mulua … bua Tshikondu tshia Buena Etshi”: Esetê


“Ngondu wa Muanda Mukulu 3–9. “Udi Mulua … bua Tshikondu tshia Buena Etshi” Luaku, Undonde—Bua mu Dîku ne mu Ekelezia: Dipungila Dikulukulu 2026 (2026)

“Ngondu wa Muanda Mukulu 3–9. ‘Udi Mulua … bua Tshikondo tshia Buena Etshi” Luaku, Undonde—Bua mu Dîku ne mu Ekelezia: Dipungila Dikulukulu 2026

Esetê mutua binu kumpala kua mfumu

Mukaji wa Mfumu Esetê wakasungila Bantu ba Yehowa, kudi Sam Lawlor

Ngondu wa Muanda Mukulu 3–9: “Udi Mulua … bua Tshikondu tshia Buena Etshi”

Esetê

Malu a bungi a mu mukanda wa Esetê adi mua kuikala kudiakalengela anyi kumpukampuka. Mushindu kayi uwudi mua kumvuija mudi muana wa nshiya muena Yuda wa bakaji ulua mukaji wa mfumu mu Perse mu tshikondu tshimpa bua kusungila bantu benda ku dishipa? Diakalenga kayi dia muanabu Môdekai, udi mufika kumvua tshifufu tshia dishebeya mfumu? Etshi tshivua ku mpukampuka, anyi tshivua tshikala tshitupa tshia mu bulongolondi bua bunzambi? Mulombodi mukulu A. Rasband wakaleja: “ Tshidi mua kumueneka bu mpukampuka ya diakalenga tshidi, mu bulelela, tshitangila kudi Tatu wa dinanga udi mu Diûlu. … Mukalenga udi mu ngumvuilu mikesa ya mioyo yetu” (“By Divine Design,” Liahona, Ngondu wa Dikumi ne Umua 2017, 56). Katuena anu tujandula buenzeji bua Mukalenga mu “bintu bikesa.” Kadi tudi tulonga kupitshila ku mukanda wa Esetê udi ulombola njila wetu ne utulongolola “bua diba bu edi” (Esetê 4:14) ditudi mua kuikila biamua bia mudimu mu bianza bienda bua kukumbaja kipatshila kenda.

Bua bionsu bidi mu mukanda wa Esetê, tangila “Esetê, book of”mu Dictionnaire dia Bibliya.

ikone wa bia kulonga

Ngenyi bua Dilonga mu Dîku ne mu Ekelezia

Esetê

ikone wa seminaire
Mukalenga utu unteka mu malu makola mundi mua kubenesha bakuabu.

Mulombodi Mukulu Dieter F. Uchtdorf wakalongesha ne yonsu wa kutudi “muimana pa muaba musunguluka ne udi ne mudimu wa mushinga [utudi] mua kuenza. Mukalenga uvua mukupesha wewa mudimu weba ne kipatshila. Kudi mua kuikala bantu ne mioyo iwudi anu wewa nkayeba mua kulenga ? Ku misangu kakuena munga muntu udi mua kuenza mu mushindu ewu” (“Lift Where You Stand,” Liahona, Ngondu wa Dikumi ne Umua. 2008, 56).

Pawudi ubala muyiki wa Esetê, nana meji mushindu udi malu â amutangila. Keba mishindu ivua Mukalenga muenza Bua kumuambuluisha bua kusungila bena Yuda (tshilejilu, Esetê 2:21–23; 3:10–14; 4:14–16). Pashisha nana meji mushindu ukadiyi mukupesha bipolu bua kubenesha bakuabu. Mu malu kayi anyi malanda kayi adiye mukulombola bua “tshikondu tshia buena esthi”? (Esetê 4:14). Biwikala ne dibenesha dia kambua mukulu, ela meji bua kudibala bua kulonga pa tshidi tshitangila mudimu udi Mukalenga mukupesha bua kuenza. Bua kuenza mudimu ewu tshinyi tshiwudi mua kuenza?

tangila kabidi “For Such a Time as Tshis” (video), ChurchofJesusChrist.org.

13:44

For Such a Time as This

Tudi tulonga malu a bungi patudi tuenza kupita patudi tuteleja. Mukulu David A. Berdnar wakabela balongeshi: “dijinga dietu kadiena anu dia ne ‘ntshinyi ntshidi mua kubambila?’ Kadi, nkonku ya kudiela idi ‘tshinyi ntshidi mua kubambila bua kuenza? Nkonku kayi indi mua kuela, bikalabu basua kuandamuna, neyituadija kubikila Nyuma wa Tshijila mu mioyo yabu?’” (mu Kulongesha mu Ngikadilu wa Musungidi25). Pawudi ulongesha bena mu dîku dieba anyi balongi pa tshidi tshitangila Esetê, tshinyi tshiwudi mua kubalomba bua kuenza tshidi mua kubambuluisha bua kulonga?

Môdekayi utangila Hamana mu njila mubanda pa mpunda

“Pakamona Hamana ne Môdekeyi uvua mubenga bua kumukukuila … Hamana wakadi ne tshiji” (Esetê 3:5).

Esetê 3; 5:9–147

Diditambisha ne Tshiji bidi mua kufikisha kudikuluka.

Mu mukanda wa Esetê, tudi tulonga lulamatu lua Esetê ne Môdekayi, kadi tudi tolonga kabidi kuditambisha ne tshiji bia Hamana. Pawudi ubala Esetê 3; 5:9–14, funda kudiumvua kua Hamana, miaku, ne bienzedi bienda. Tshinyi tshidibu baleja pa yeya ne bidi bimusaka? Njiwu kayi ivuayi mumona? (tangila Esetê 7). Kubala pa Hamana kudi mua kukusaka bua kukonkonona tshidi tshikusaka mu kudiumvua kueba ne ngenzelu weba wa malu. Udiku ne dijinga dia kushintulula tshintu kampanda anyi? Mushindu kayi uwudi mua kutangila kudi Tatu wa mu Diûlu bua diambuluisha?

Tangila kabidi Nsumuinu 16:32; Alama 5:28.

Esetê 3–4; 5:2–3; 8:11–12

Dijila dia biakudia didi dileja ne ndi ne lulamatu bushuwa mu Mukalenga

Tangila bua tshinyi Esetê ne bashadila ba bena Yuda bavua bangata dipangadika dia kujila (tangila Esetê 3:13; 4:1–3, 10–17). Mushindu kayi uvua dijila dia biakudia dibabenesha? (tangila Esetê 5:2–3; 8:11–12). Bua tshinyi Mukalenga udi utulomba bua kujila?(tangila Topics and Questions, “Fasting and Fast Offerings,” Gospel Library). Ela meji mushindu uwudi mua kuenza bua dijila dia biakudia dikala dibenesha dinena mu moyo weba.

Tangila kabidi Yeshaya 58:6–12; “Fasting: Young Single Adult Ward, Amanda” (video), ChurchofJesusChrist.org.

2:41

Fasting: Young Single Adult Ward, Amanda

Esetê 3:1–11; 4:10–17; 5:1–4; 9:17–19

Kuenza malu mimpa kudi kulomba misangu yonso dikima dia bungi.

Pavua Môdekayi ne Esetê bimanyina ditabuja diabu ne bantu babu, bakateka mioyo yabu mu njiwu. Masungula etu adi mua kuikala ne njiwu mikesa, kadi kuenza bualu buimpa kudi kulomba dikima. Tshinyi tshiwudi ulonga mu Esetê 3:1–4; 4:10–17 bua kuikala ne dikima dia kuenza bualu buimpa? Tangila njiwu mishilangana idi Môdekayi ne Esetê bapeta panyima pa baleja dikima (tangila Esetê 3:5–11; 5:1–4). Tshinyi tshivua Esetê ne Môdekayi natshi dijinga bua kumanya bua Nzambi bua kuenza disungula divuabu benza adi?

Ela meji pa malu awuvua dijinga ne dikima bua kuimanyina pa tshidi tshimpa. Tshinyi tshiwudi mulonga kupitshila ku Esetê ne Môdekai tshidi mua kukuambuluisha bua kupeta dikima mu Mukalenga?

Dikima dia Esetê diakafikisha ku “dituku dia disanka” (tangila Esetê 9:17–19). Mushindu kayi udi dikima dia buena Kilisto dikupesha “dituku dia disanka”?

Tangila kabidi “Courage,” “Dare to Stand Alone” (videos), Gospel Library; “True to the Faith,” Hymns, no. 254.

3:19

Courage

4:20

Dare to Stand Alone

Bua bia bungi, tangila malu a ngondu ewu a Liahona ne makazina a Bua Dikankamika dia Bansonga.

ikone wa tshitupa tshia bana

Ngenyi bua Kulongesha Bana

Esetê 2:5–7

Ndi mua kusadila dîku dianyi.

  • Udi mua kudiumvua musakibua bua kukuata mudimu ne Esetê 2:7 bua kulongesha bana beba pa kuambuluisha bidimba bia dîku mu dijinga, bumuvua Môdekayi muenza bua Esetê. Nudi mua kubala kanungu pamua anyi kukosoloja mu miaku yenu. Pashisha wewa ne bana beba nudi mua kuela meji bua bidimba bia dîku bidi mua kuikala ne dijinga ne diambuluisha dienu Enza dilongolola bua kubambuluisha.

Esetê 3:1–11; 4:10–17

Mukalenga udi mua kungambuluisha bua kuikala ne dikima.

  • Bilejilu bia Esetê ne Môdekayi bidi mua kuambuluisha bana beba bua kumvua ne dikima didi diumvuija kuenza tshidi tshimpa nansha pawudi muikala ne ditshina Ela meji bua kufunda miaku eyi Môdekayi uvua ne dikima pavuayi … ne Esetê uvua ne dikima pavuayi … . Panudi nubala muyuki wa Esetê pamua, bana beba badi mua kufila mishindu mikuabu bua kujikija tshiambilu. Nudi mua kubala Esetê 3:1–11; 4:10–17 anyi “Mukalenga Mukaji Esetê” (mu miyuki ya mu Dipungila Dikulukulu, 166–70) anyi tangila bimfuanyi mu bulongolodi ebu. Pashisha funda Nengikala ne dikima mu … , ne bikila bana beba bua kumvua bidi Tatu wa mu Diûlu musua bua bobu kuenza bidi bilomba dikima. Musambu pa dikima, bu mudi “Dare to Do Right” (Mukanda wa misambu ya bana, 158), udi mua kuambuluisha.

    2:45

    Queen Esther

  • Udi kabidi mua kulonga pa diba divua Yezu Kilisto muikala ne dikima —tshilejilu, pakakengaye bua mibi yetu mu Getesemane, ne pa mutshi mutshiamakana (tangila Matayo 26:36–39; 27:33–35). Lomba bana beba bua kuambabu tshikondu tshivuabu ne dikima, ne amba bieba mamanya awukatu mupeta.

Esetê 4:1– 3, 10– 17

Dijila dia biakudia didi difila mabenesha a Mukalenga

  • Kubala kua Esetê 4:1–3, 10–17 kudi mua kuambuluisha bana beba pa dijila dia biakudia. Bua tshinyi Esetê ne bena Yuda ba kajila? Ambila bana beba bua tshinyi utu ujila. Udi mua kubakonka mushindu udibu mua kumvuija dijila dia biakudia kudi mulunda utu kayi muanji kuenza. Mushindu kayi utudi mua kuambuluisha balunda betu bua kumvua mabenesha adi afuma ku dijila dia biakudia?

  • Kankamika bana beba bua kuela meji pa tshintu tshidibu bajinga ne Mukalenga abambuluisha natshi. Bapesha lungenyi bua benza tshitupa tshia dijila diabu mu dialumingu dia kujila kua biakudia dilualua.

Esetê mukaji wa mfumu muimana pabuipi ne mfumu

Bualu Esetê uvua ne dikima, uvua mukumbana bua kusungila bantu ba Mukalenga.

Esetê 4:14

Ndi mua kuikala tshiamua tshia mudimu mu bianza bia Nzambi.

  • Ambuluisha bana beba bua bumvua ne pavua Esetê ne ditshina, Môdekayi wakamukankamika mu kumvuija ne Mukalenga uvua mumuambuluisha bua kuikalayi mukaji wa mfumu “bua tshikondu tshia buena etshi” (Esetê 4:14). Tshinyi tshivua Môdekayi musua kuamba? Akulayi umua ne mukuabu muvua Esetê muikala tshiamua tshia mudimu bua Mukalenga. Mushindu kayi utudi mua kuikala biamua bia mudimu bia Mukalenga?

  • Mushindu kayi uwudi mua kuambuluisha bana beba bua kumvua tshidi tshiumvuija tshidi tshiamua tshia mudimu? Pamuapa udi mua kubikila muntu bua kuimba musambu ne tshiamua tshia misambu anyi kuleja tshimfuanyi tshia muntu wenza mudimu ne tshiamua tshia mudimu. Udi mua kuakula pashisha pa tshidi tshiumvuija kuikala tshiamua tshia mudimu mu bianza bia Nzambi.

Bua bia bungi, tangila malu a ngondu ewu a makazina a Mulunda.

Esetê Mukaji wa mfumu

Esetê Mukaji wa Mfumu, Kudi Minerva Teichert, © William and Betty Stokes

Dibeji dia tshibilu tshia bana: Mukalenga udi mua kungambuluisha bua kuikala ne dikima