Seminelí
Sēkope 1: Fakalotoʻi e Niʻihi Kehé ke Haʻu kia Kalaisi


“Sēkope 1: Fakalotoʻi e Niʻihi Kehé ke Haʻu kia Kalaisi,” Tohi ʻa Molomoná – Tohi Lēsoni ʻa e Faiakó (2024)

“Sēkope 1: Fakalotoʻi e Niʻihi Kehé ke Haʻu kia Kalaisi,” Tohi ʻa Molomoná – Tohi Lēsoni ʻa e Faiakó

Sēkope 1

Fakalotoʻi e Niʻihi Kehé ke Haʻu kia Kalaisi

ʻĪmisi
kau faifekau ʻoku nau akoʻi ha fāmili

Kimuʻa pea pekia ʻa Nīfaí, naʻá ne ʻoange ki hono tehina ko Sēkopé ʻa e fatongia ke tauhi ʻa e ʻū lauʻi peletí pea lekooti ʻiate kinautolu ʻa e meʻa naʻe “mahuʻinga tahá” (Sēkope 1:2). Naʻe tataki ʻe he pōpoaki ʻa Sēkopé ʻa e niʻihi kehé kia Sīsū Kalaisi, ʻo tokoniʻi kinautolu ke nau fakaʻehiʻehi mei he ngaahi nunuʻa ʻo e taʻetuí mo e angahalá. ʻE lava ke tokoniʻi koe ʻe he lēsoni ko ʻení ke ke ʻiloʻi e ngaahi founga ke tokoniʻi ai e niʻihi kehé ke nau haʻu kia Sīsū Kalaisí.

Tokoniʻi e kau akó ke nau kau longomoʻui mai. ʻE ngali foʻou mo faingataʻa ki ha kau ako ʻe niʻihi ke nau tokanga pehē ke ako mei he folofolá. Ka neongo ia, ʻe lava ke tupulaki ʻa e kau akó ʻi he meʻa ʻoku nau malavá pea māmālie ʻenau fatongia ʻaki ʻenau akó. Kumi ha ngaahi faingamālie ke tokoniʻi ai e kau akó ke nau longomoʻui ʻi he kalasí pea fakahīkihikiʻi ʻenau ngaahi ngāué mo e fakalakalaká.

Teuteu ʻa e tokotaha akó: Fakaafeʻi e kau akó ke nau fakakaukau ki ha ngaahi taimi te nau lava ai ʻo talanoa ki ha niʻihi kehe fekauʻaki mo Sīsū Kalaisi. Poupouʻi kinautolu ke lotua ha faingamālie pea ke nau maʻu ʻa e loto-toʻa ke ngāue ʻi he taimi pē ko iá.

Ngaahi ʻEkitivitī Ako ʻOku Ala Fakahokó

Talanoa ki ha kaungāmeʻa

ʻE lava ke tokoni e ngaahi fehuʻi mo e vitiō ko ʻení ke aleaʻi ʻe he kau akó e tuʻunga ʻe ala ʻi ai haʻate talanoa ki he niʻihi kehé fekauʻaki mo Sīsū Kalaisi. Kapau naʻe kole ki he kau akó ke fakahoko e teuteu ʻa e tokotaha akó, fakaafeʻi kinautolu ke vahevahe ha ngaahi taimi te nau ala talanoa ai mo e niʻihi kehé fekauʻaki mo Sīsū Kalaisi. Mahalo he ʻikai fiemaʻu ke huluʻi e vitioó kapau ʻoku lahi ha ngaahi meʻa ʻoku maʻu ʻe he kau akó ke aleaʻi fekauʻaki mo ʻenau ngaahi ongó mo e aʻusiá.

  • Ko e fē ha ngaahi taimi ʻe ngali fakalotofoʻi ai e talanoa mo e niʻihi kehé fekauʻaki mo Sīsū Kalaisí? Ko e hā ha meʻa ʻe ala tokoni ke tau ikunaʻi ai ʻetau manavasiʻí?

  • Ko hai ha taha ʻokú ke ʻilo ko ha sīpinga lelei ia ʻo hono vahevahe ʻo e ongoongolelei ʻo Sīsū Kalaisí mo e niʻihi kehé?

ʻOku hoko ha talavou ko Sūnia ko ha faʻifaʻitakiʻanga maʻongoʻonga ia ʻo hono vahevahe ʻo e ongoongoleleí. Ko ia pē ʻa e talavou naʻe maʻulotu ʻi ha kiʻi kolo tokosiʻi ʻi Folōlita, USA. Naʻá ne fakakaukau ke talanoa ki ha taha ʻo hono ngaahi kaungāmeʻá fekauʻaki mo e ongoongolelei ʻo Sīsū Kalaisí pea fakaafeʻi ia ki he lotú. Mahalo te ke fie mamata ʻi he foʻi vitiō “Ko Hono Fakaafeʻi ʻo e Taha Kotoa ke Haʻu kia Kalaisi: Ko Hono Vahevahe ʻo e Ongoongoleleí” (4:30), ʻoku maʻu ʻi he ChurchofJesusChrist.org, pea fekumi ki ha meʻa ʻe taha pe ua te ke lava ʻo ako meia Sūnia mo e niʻihi kehe ʻi hono koló.

ʻE lava ke ʻomi ʻe he sīpinga ʻa e niʻihi kehé ha ngaahi ʻuhinga mo ha ngaahi fakakaukau ki he founga ke fakaafeʻi ai e niʻihi kehé ke nau haʻu kia Kalaisí. Lolotonga hoʻo ako he ʻaho ní, fakakaukau ki he ʻuhinga te ke fie tokoniʻi ai e niʻihi kehé ke nau haʻu ki he Fakamoʻuí pea mo e ngaahi founga angamaheni mo fakanatula te ke ala fai ai ʻení.

Fakalotoa ha niʻihi kehe ke nau haʻu kia Kalaisi

Kimuʻa pea pekia ʻa Nīfaí (vakai, Sēkope 1:12), naʻá ne ʻoange ki hono tokoua ko Sēkopé ʻa e fatongia ke tohi ʻi he ʻū lauʻi peleti iiki naʻe fekau ʻe he ʻEikí ke ne ngaohí. ʻOku nofotaha ʻa e ʻū lauʻi peleti īkí ʻi he ngaahi meʻa fakalaumālié pea fakatefito e ngaahi peleti kehé ʻi he hisitōlia ʻo e kakaí (Sēkope 1:1–3).

Lau ʻa e Sēkope 1:4–6, ʻo kumi ʻa e meʻa naʻe kole ʻe Nīfai kia Sēkope ke fakakau ʻi he ʻū lauʻi peletí mo akoʻi ki he kakaí.

  • Ko e hā ha ngaahi meʻa ʻe niʻihi naʻe ʻilo ʻe Nīfai mo Sēkopé? Naʻe founga fēfē ʻena ako e ngaahi meʻa ko ʻení?

Tokoniʻi e kau akó ke nau fakatokangaʻi e fakamoʻoni ʻa Sēkope kia Sīsū Kalaisí mo e founga naʻá ne fakaʻaiʻai ai ia ke ngāué.

Lau ʻa e Sēkope 1:7–8, ʻo kumi e meʻa naʻe fai ʻe Sēkope koeʻuhí ko e mahino naʻá ne maʻú. ʻE lava ke ke fakaʻilongaʻi ha ngaahi kupuʻi lea ʻi hoʻo folofolá ʻokú ne fakahaaʻi ʻa e meʻa naʻá ne fakaʻaiʻai ʻa Sēkope ke ngāué. ʻE lava ke fakamahinoʻi ʻe he ngaahi fakamatala ko ʻení hono fakalotoa ʻo Sēkopé.

“Fakakaukau lahi ki heʻene pekiá”:Hangē naʻe fakaafeʻi ʻe Sēkope ʻa e kau Nīfaí ke nau fakakaukau ki he pekia ʻa Sīsū Kalaisi maʻanautolu mo fakalelei maʻa ʻenau ngaahi angahalá.

“Fua hono kolosí”:ʻOku ʻuhinga e kupuʻi lea ko ʻení ki ha tukupā ke fakafisingaʻi kitautolu mei he ngaahi holi taʻe-māʻoniʻoní mo e ngaahi holi kovi fakamāmaní pea tauhi e ngaahi fekau ʻa e ʻEikí (vakai, Liliu ʻa Siosefa Sāmita, Mātiu 16:26 Luke 9:23; 2 Nīfai 9:18). ʻOku toe ʻuhinga foki ia te tau lava ʻo fakahaaʻi ʻetau loto-fiemālie ke kātaki mo feilaulaú ʻi heʻetau muimui ki he Fakamoʻuí.

  • Ko e ngaahi ʻuhinga fē naʻe tohi ʻa Sēkope fekauʻaki mo ia ʻe lava ke ne fakaʻaiʻai koé? Ko e hā ha ngaahi ʻuhinga kehe te ke lava ʻo fakakaukau ki ai ki hono fakaafeʻi ʻo e niʻihi kehé ke haʻu kia Kalaisí?

Fakakaukau ke fehuʻi ki he kau akó pe ko e hā ha ngaahi kupuʻi lea ʻi he ngaahi vēsí ʻoku nau fiemaʻu tokoni ke mahinó. Fakaafeʻi e kau akó ke nau fetokoniʻaki.

Te ke lava ʻo ʻoange e ngaahi fakamatala ʻoku maʻu ʻi he konga “Fakamatala Fakamahinó mo e Puipuituʻá” ʻo ka fiemaʻu.

  • Ko e hā te tau lava ʻo ako mei he sīpinga ʻa Sēkope ʻi he ngaahi veesi ko ʻení?

Ko e moʻoni ʻe taha te tau lava ʻo ako mei he sīpinga ʻa Sēkopé ko e ʻe lava ke fakaʻaiʻai kitautolu ʻe heʻetau ʻiloʻi ʻa Sīsū Kalaisi mo Hono puleʻangá ke tau ngāue faivelenga ke tokoniʻi e niʻihi kehé ke nau haʻu kiate Ia.

ʻE ala tokoni ki he kau akó haʻanau fanongo ki hano vahevahe ʻe ha niʻihi ʻo honau toʻú ʻenau tali ki he ueʻi ko ʻení.

Fakalaulauloto ki he meʻa ʻokú ke ʻilo fekauʻaki mo Sīsū Kalaisí pea fakakaukau ki he ngaahi moʻoni te ke fiemaʻu ke ʻilo ʻe he niʻihi kehé fekauʻaki mo Iá.

ʻE lava ke fai ʻeni ʻe he kau akó ko ha ʻekitivitī fakakulupu, ʻo tanaki fakakaukau ki ha ngaahi tūkunga te nau ala tokoniʻi ai ha taha ke haʻu kia Kalaisi.

Tuku ha kiʻi taimi ke ke fakakaukau ai ki he meʻa te ke lava ʻo fai ke ngāue faivelenga ai ke fakalotoʻi e niʻihi kehé ke haʻu kia Kalaisí. Hiki ha ngaahi tūkunga te ke ala maʻu ai ha ngaahi faingamālie ke fakahoko ai ʻeni. Hiki ʻi he tafaʻaki ʻo e tūkunga takitaha ʻa e founga te ke ala tokoniʻi ai e niʻihi kehé ʻi he tūkunga ko iá ke nau ʻiloʻi mo ʻofa ʻia Sīsū Kalaisí. Te ke lava ʻo fakaʻaongaʻi e ngaahi sīpinga ko ʻení pea tānaki atu mo ha ngaahi sīpinga kehe:

  1. ʻI ʻapi

  2. Mo haʻo kaungāmeʻa

  3. ʻI he mītia fakasōsialé

  4. ʻI hoʻo uiuiʻí pe ʻi he ngāue fakaetauhí

ʻE ala ʻaonga ki he kau akó ha fealēleaʻaki fakakalasi ʻi he founga ʻe lava ke tokoniʻi ai kinautolu ʻe he ngaahi uiuiʻi ʻoku nau maʻú pe kole ange ke nau fakahokó ke ʻomi e niʻihi kehé kia Kalaisí. Te nau lava ʻo fai ha ngaahi fehuʻi fekauʻaki mo e ngāue fakaetauhí pe vahevahe ha faleʻi fekauʻaki mo e ngāue ʻi he Siasi ʻo e ʻEikí.

Fakakaukau ke vahevahe ha aʻusia kuó ke maʻu ʻi hono tokoniʻi ha taha ke haʻu kia Kalaisí.

Te ke lava foki ʻo huluʻi ha foʻi vitiō ko ha sīpinga. Fili mei ha taha ʻo e ngaahi vitiō ko ʻení pe ngaahi vitiō kehe ʻoku lava ke ke maʻú.

Fakamafola ʻo e 2021: Ngaahi Tefitoʻi Moʻoni ʻo e ʻOfá, Vahevahé, Fakaafé” (54:06) mei he taimi 0:00 ki he 1:35

Ngaahi Talanoa ʻa e Kāingalotú: Toʻu Tupú mo e Kakai Lalahi Kei Talavoú” (5:08)

 

ʻI hoʻo fakakaukau ki ha ngaahi founga ke tokoniʻi ai e niʻihi kehé ke omi kia Sīsū Kalaisí, te ke lava ʻo maʻu ha loto-toʻa mei he ngaahi talaʻofa mo e faleʻi ʻi he folofolá.

Lau ʻa e Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 15:6; 18:15–16 ke ʻiloʻi e meʻa naʻe talaʻofa ʻe he ʻEikí kiate kinautolu ʻoku nau tokoniʻi e niʻihi kehé ke haʻu kiate Iá.

Lau ʻa e ʻAlamā 31:34–35 ke ako mei he sīpinga ʻa ʻAlamaá ʻi heʻene fie tokoni ki hono tataki e kau Sōlamí kia Kalaisí.

  • Ko e fē ha taimi kuó ke lava ai ʻo tokoniʻi e kakai kehé ke nau ako fekauʻaki mo Sīsū Kalaisi?

  • Ko hai ha taha ʻokú ke fie fakaafeʻi ke haʻu kia Kalaisi? Ko e hā ha meʻa te ke lava ʻo fai ke fakaafeʻi kinautolú? ʻE founga fēfē haʻo falala ki he Fakamoʻuí ke tokoniʻi koé?