Seminelí
Fakataukei Fakatokāteliné: 2 Nīfai 2:27: ʻOku Tau Tauʻatāina ke Fili ʻo Fakafou ʻi he Fakalaloa Lahí


“Fakataukei Fakatokāteliné: 2 Nīfai 2:27: ʻOku Tau Tauʻatāina ke Fili ʻo Fakafou ʻi he Fakalaloa Lahí,” Tohi ʻa Molomoná – Tohi Lēsoni ʻa e Faiakó (2024)

“Fakataukei Fakatokāteliné: 2 Nīfai 2:27,” Tohi ʻa Molomoná – Tohi Lēsoni ʻa e Faiakó

Fakataukei Fakatokāteliné: 2 Nīfai 2:27

ʻOku Tau Tauʻatāina ke Fili ʻo Fakafou ʻi he Fakalaloa Lahí

ʻĪmisi
Ko e Mālohi Fakaului ʻo e Tohi ʻa Molomoná

Naʻá ke ako ʻi ha lēsoni kimuʻa, “2 Nīfai 2:26–30,” ʻoku tau tauʻatāina ke fili ʻa e tauʻatāiná mo e moʻui taʻengatá ʻo fakafou ʻia Sīsū Kalaisi. ʻE lava ke tokoni atu ʻa e lēsoni ko ʻení ke ke ako maʻuloto ʻa e fakamoʻoni fakafolofola ʻo e fakataukei fakatokāteliné mo e kupuʻi lea fakafolofola mahuʻinga ki he 2 Nīfai 2:27, fakamatalaʻi ʻa e tokāteliné, pea fakaʻaongaʻi e ngaahi tefitoʻi moʻoni ki hono maʻu ʻo e ʻilo fakalaumālié ʻi ha tūkunga moʻoni ʻo e moʻuí.

Fakalahi ʻa e ʻiló ʻo fakafou ʻi he ngaahi ʻekitivitī fakamanatu ʻo e fakataukei fakatokāteliné. ʻOku tokoni hono fai maʻu pē e ngaahi ʻekitivitī ko ʻení ke ako maʻuloto ʻe he kau akó e ngaahi kupuʻi lea fakafolofola mahuʻingá. Mahalo te ke fie poupouʻi hoʻo kau akó ke hokohoko atu ʻenau ako e ngaahi potufolofola fakataukei fakatokāteline ʻi tuʻa he kalasí.

Teuteu ʻa e tokotaha akó: Te ke lava ʻo fakaafeʻi e kau akó ke nau feinga ke ako maʻuloto ʻa e 2 Nīfai 2:27. Fakamanatu ki he kau akó te nau lava ʻo fakaʻaongaʻi ʻa e polokalama Fakataukei Fakatokāteliné.

Ngaahi ʻEkitivitī Ako ʻOku Ala Fakahokó

ʻOku teuteuʻi ʻa e lēsoni fakataukei fakatokāteline ko ʻení ke akoʻi hili ʻa e lēsoni “2 Nīfai 2:26–30,” ʻa ia ko e lēsoni fakaʻuhinga ia ki he potufolofola fakataukei fakatokāteline 2 Nīfai 2:27. Kapau ʻoku fie maʻu ke ʻunuakiʻi e lēsoni fakataukei fakatokāteline ko ʻení ki ha uike kehe, fakapapauʻi ke akoʻi foki mo e lēsoni fakaʻuhinga fekauʻaki mo iá lolotonga e uike ko iá.

Ako maʻuloto pea fakamatalaʻi

Fakaʻaongaʻi ha faʻahinga founga ʻaonga mo lelei pē ke tokoniʻi e kau akó ke nau ako maʻuloto ʻa e potufolofola fakamoʻoní mo e kupuʻi lea fakafolofola mahuʻingá ʻi he 2 Nīfai 2:27 pea fakamatalaʻi e ngaahi moʻoni ʻoku maʻu ʻi he potufolofola ko ʻení.

Kapau ʻoku fakaʻaongaʻi ʻa e fokotuʻu ko ʻení, fakakaukau ke fakaafeʻi e kau akó ke nau tā ha fakatātā fakakalasi ʻi he palakipoé pe ʻi ha laʻipepa lahi. Tokanga ke nounou pē ʻa e ʻekitivitī tā fakatātaá koeʻuhí ke ʻi ai ha taimi feʻunga ki hono fakahoko ʻo e akoakó. Kapau ʻe lava, fakaʻaliʻali e tā fakatātā ʻa e kalasí ʻi ha ngaahi ʻaho siʻi ke tokoni ke ako maʻuloto lelei ange ʻe he kau akó e veesi fakamoʻoní mo e kupuʻi lea fakafolofola mahuʻingá.

Lau ʻa e 2 Nīfai 2:27 pea tā ha fakatātā ʻokú ne tokoniʻi koe ke ke sioloto ki he ʻuhinga ʻo e kupuʻi lea fakafolofola mahuʻingá: “ʻOku nau tauʻatāina ke fili ʻa e tauʻatāiná mo e moʻui taʻengatá … pe …pōpulá mo e maté.” Fakakau ʻa e kupuʻi lea mahuʻingá ʻi hoʻo fakatātaá ke tokoni atu ke ke ako maʻuloto ia.

Hokó, hiki ʻi hoʻo fakatātaá ʻa e ʻuhinga ʻoku tau tauʻatāina ai ke fili ʻa e tauʻatāiná mo e moʻui taʻengatá ʻo fakafou ʻia Sīsū Kalaisi, pe fili ʻa e pōpulá mo e maté. Fakakau ʻa e ʻuhinga ʻo e veesi ko ʻení kiate koe fakatāutahá mo e founga ʻe lava ke ne tokoniʻi ai koe ke ke muimui lelei ange kia Sīsū Kalaisí.

Kapau naʻe faʻu ha tā fakatātā fakakalasi, fakaafeʻi e kau akó ke nau ngāue fakataha ke hiki ha fakamatala ʻo e vēsí.

Kapau naʻe fakakakato ʻe he kau akó e ngaahi tā fakatātā fakafoʻituituí, fakaafeʻi kinautolu ke hiki ʻenau ngaahi fakamatala pē ʻanautolú pea nau toki hiki takai ʻi he lokí ʻo vahevahe ʻenau fakatātaá mo e fakamatalá mo ha toko ua kehe.

Fakaʻosí, toe lau ʻa e fakamoʻoni fakafolofolá mo e kupuʻi lea fakafolofola mahuʻingá ʻi he lolotonga hoʻo sio he fakatātaá kae ʻoua kuó ke maʻuloto kinautolu.

Akoako hono fakaʻaongaʻí

Ko ha founga ʻe taha ki he fokotuʻu ko ʻení ke tokoni ki he kau akó ke toe vakaiʻi e ngaahi tefitoʻi moʻoni ʻo hono maʻu e ʻilo fakalaumālié ko hano fakaafeʻi ha kau ako ʻe toko tolu kimuʻa he kalasí ke nau ako takitaha ha taha ʻo e ngaahi tefitoʻi moʻoní. Fakaafeʻi kinautolu ʻi he taimi ko ʻeni ʻi he lēsoní ke nau takitaha toʻo ha miniti ʻe taha pe ua ke fakamatalaʻi ʻa e tefitoʻi moʻoni ne nau akó ki he kalasí.

Ke toe vakaiʻi e ngaahi tefitoʻi moʻoni ʻo hono maʻu ʻo e ʻilo fakalaumālié, vakai pe te ke lava ʻo manatuʻi pe ko e hā e ngaahi tefitoʻi moʻoni takitaha ʻe tolú. Hili iá peá ke vakai pe te ke lava ʻo fakatauhoa ʻa e ngaahi kupuʻi lea ko ʻení mo e tefitoʻi moʻoni totonú. (Fakaʻaongaʻi ʻa e palakalafi 5–12 ʻi he konga “Ko Hono Maʻu ʻo e ʻIlo Fakalaumālié” ʻo e Fakamatala ki he ʻElito ʻo e Fakataukei Fakatokāteliné [2022] ke vakaiʻi pe ʻoku totonu hoʻo maʻú.)

  • “Maluʻi kitautolu mei ha fakamatala hala pea mo kinautolu ʻoku feinga ke fakaʻauha ʻa e tuí”

  • “Vakai ki he ngaahi fakakaukaú ʻo makatuʻunga ʻi he tuʻunga moʻui ʻa e ʻEikí ki he moʻoní kae ʻikai tali e ngaahi fakaʻutoʻuta pe ngaahi fakakaukau ʻa e māmaní”

  • “Falala ki he fakamoʻoni kuo tau ʻosi maʻú”

Ongoʻi tauʻatāina ke liliu e ngaahi tūkunga ʻoku fokotuʻu atu ʻi he naunau fakalēsoní ke feʻunga lelei ange mo e tūkunga hoʻo kau akó. Hangē ko ʻení, ʻi he tūkunga ko ʻení ʻe lava ke fetongi ʻaki ʻa e kava mālohí ha ʻulungaanga faiangahala kehe.

ʻE lava foki ke fakaʻaongaʻi ha ngaahi tūkunga kehekehe ke fakahoko ʻaki e taumuʻa tatau. Hangē ko ʻení, ʻe lava ke tokanga taha ʻa e kau akó ki ha tūkunga kehe fekauʻaki mo ha mēmipa ʻo e Siasí ʻoku loto mamahi koeʻuhí he ʻoku poupouʻi ʻe heʻene mātuʻá ke muimui ki ha tuʻunga moʻui pau ʻa e Siasí. ʻI heʻene taʻe-fiemālié, mahalo te ne tali mai, “ʻOku ou tauʻatāina ke fili! Te u lava ʻo fai ha meʻa pē ʻoku ou fie maʻu!” ʻE lava leva ke fakaʻaongaʻi ʻe he kau akó ʻa e ngaahi tefitoʻi moʻoni ki hono maʻu ʻo e ʻilo fakalaumālié mo e 2 Nīfai 2:27 ki he tūkunga ko ʻení.

Lau e tūkunga ko ʻení pea fakakaukau ki he founga ʻe lava ke fakaʻaongaʻi ai ʻe ʻAiveni e ngaahi tefitoʻi moʻoni ki hono maʻu ʻo e ʻilo fakalaumālié.

Naʻe palani ʻa ʻAiveni ke feohi mo hono ngaahi kaungāmeʻá ʻi he hoʻatā Tokonakí, ka ʻi he ʻalu hake ha taha ʻo kinaua mo e kava mālohí ke vahevahé, naʻá ne ongoʻi kuo taimi ke ne mavahe. Naʻá ne ʻilo he ʻikai ʻohovale hono ngaahi kaungāmeʻá he naʻá ne faʻa foki maʻu pē ki ʻapi ʻi he ngaahi tūkunga tatau ʻi he kuohilí. ʻI heʻene mavahé, naʻá ne fanongo ki he pehē ange hono kaungāmeʻa ko Tanielá, “ʻOku hangē he ʻikai tuku ʻe he siasi ʻo ʻAivení ke ne fai ha meʻa.”

Naʻe hokohoko atu e fakakaukau ʻa ʻAiveni ki he lea ʻa Tanielá ʻi heʻene lue ki ʻapí.

Sivisiviʻi e ngaahi fakakaukaú mo e ngaahi fehuʻí, ʻaki ha fakakaukau ʻoku taʻengatá

Lau ʻa e palakalafi 8 ʻi he konga “Ko Hono Maʻu ʻo e ʻIlo Fakalaumālié” ʻo e Fakamatala ki he ʻElito ʻo e Fakataukei Fakatokāteliné (2022). Tokanga makehe ki hono ʻuhinga ʻo e toe fakalea ʻo e ngaahi fehuʻí.

  • Te ke fakamatalaʻi fēfē nai hono ʻuhinga ke toe fakalea ha fakamatala pe fehuʻí?

Fakafanongo fakalelei ki he ngaahi tali ʻa e kau akó ki he fehuʻi kimuʻá ke tokoni atu ke ke ʻiloʻi ʻa e mahino ʻoku maʻu ʻe he kau akó ki he fakakaukau ko ʻení. Kapau ʻoku mahino lelei ia kiate kinautolu, fakakaukau ke fakaafeʻi ha tokotaha ako ke ne tataki e toenga ʻo e kau akó ʻi hono toe liliu e fakalea ʻo e lea ʻa Tanielá.

Kapau ʻoku teʻeki mateuteu e kau akó ke toe fakalea e ngaahi fakakaukaú ʻo ʻikai ke ʻi ai ha tokoni, fakakaukau ke fakaʻaongaʻi ha niʻihi ʻo e ngaahi fokotuʻu ko ʻení ke tokoniʻi kinautolu.

  1. Feinga ke ʻiloʻi e ngaahi makatuʻunga pe ngaahi mahalo ʻe ala maʻú.

    • Ko e hā ʻoku hangē ʻoku tui ki ai ʻa Taniela fekauʻaki mo e tauʻatāiná mo e taumuʻa ʻo e tauʻatāina ke filí?

    • Ko e hā ʻoku hangē ʻokú ne tui ki ai fekauʻaki mo e ngaahi tuʻunga moʻui ʻo e Siasi ʻo e Fakamoʻuí?

  2. ʻOku ʻuhinga ʻeni ke tau fakakaukau ki heʻetau ngaahi fehu‘i ʻi he puipuitu‘a ʻo e palani ‘o e fakamoʻuí pea mo e ngaahi akonaki ‘a e Fakamoʻuí.

    • Ko e hā ha meʻa kuó ke aʻusia ʻi hono moʻui ʻaki e ongoongolelei ʻo Sīsū Kalaisí ʻa ia ʻoku tokoni ke kehe hoʻo vakai ki he ngaahi meʻá meia Tanielá?

    • ʻOkú ke pehē ko e hā ha ngaahi tafaʻaki ʻo e palani ʻo e fakamoʻuí ʻe ʻaonga taha ke mahino kia Tanielá?

    • Ko e hā e faʻahinga tauʻatāina ʻoku foaki ʻe he Fakamoʻuí kiate kinautolu ʻoku nau fakaʻaongaʻi ʻenau tauʻatāina ke filí ke tauhi ʻEne ngaahi fekaú? Ko e hā e faʻahinga pōpula ʻe maʻu mei hono fakasītuʻaʻi kinautolú?

Fakakaukau ke vahevahe e kau akó ke nau tauhoa mo ako ʻe he tokotaha ako takitaha ha taha ʻo e ongo tefitoʻi moʻoni ko ʻeni ki hono maʻu ʻo e ʻilo fakalaumālié. Fakaafeʻi leva kinautolu ke vahevahe ʻenau ngaahi tali ki he ngaahi fehuʻi ʻoku ʻomaí mo honau hoá.

Lau ʻa e palakalafi 5–7, 11 ʻo e konga “Ko Hono Maʻu ʻo e ʻIlo Fakalaumālié” ʻi he Fakamatala ki he ʻElito ʻo e Fakataukei Fakatokāteliné (2022) pea fakalaulauloto ki he founga ʻoku kaunga ai e ongo tefitoʻi moʻoni ko ʻení ki he tūkunga ʻo ʻAivení.

Ngāue ʻi he tui

  • Kapau ʻe kamata ke fakafehuʻia ʻe ʻAiveni ʻene fili ke mavahe mei he ngaahi tūkunga fakatuʻutāmaki fakalaumālié, ko e hā te ke lava ʻo vahevahe mo ia mei he palakalafi 5–7? Ko e hā hono ʻuhingá?

Fekumi ke maʻu ha mahino lahi ange ʻo fakafou ʻi he ngaahi maʻuʻanga tokoni kuo fokotuʻu fakalangí.

  • Ko e hā e ngaahi maʻuʻanga tokoni ʻoku hā ʻi he palakalafi 11 ʻokú ke pehē ʻe tokoni lahi taha kia ʻAivení?

  • ʻE tokoniʻi fēfē nai ia ʻe he ngaahi moʻoni ʻi he 2 Nīfai 2:27?

Toe vakaiʻi ʻo e fakataukei fakatokāteliné

Lolotonga e ngaahi lēsoni ka hokó, tokoniʻi e kau akó ke nau toe vakaiʻi nounou e potufolofola fakamoʻoní mo e kupuʻi lea mahuʻingá ʻi he 2 Nīfai 2:27. Ko e founga ʻe taha ke fai ai ʻení ko hono fakaafeʻi e kau akó ke nau vakai ki he fakatātā naʻa nau faʻú pea vakai pe te nau kei manatuʻi ʻa e fakamoʻoni [fakafolofolá] mo e kupuʻi lea fakafolofola mahuʻingá. ʻE lava ke toutou fakahoko ʻeni ʻi he kamataʻanga pe fakaʻosinga ʻo ha ngaahi lēsoni kehekehe ʻi he kahaʻú.