Seminelí
Siviʻi Hoʻo Akó 1: 1 Nīfai 1–15


“Siviʻi Hoʻo Akó 1: 1 Nīfai 1–15” Tohi ʻa Molomoná – Tohi Lēsoni ʻa e Faiakó (2024)

“Siviʻi Hoʻo Akó 1: 1 Nīfai 1–15” Tohi ʻa Molomoná – Tohi Lēsoni ʻa e Faiakó

Siviʻi Hoʻo Akó 1

1 Nīfai 1–15

ʻĪmisi
Ko hono lau ʻo e Folofolá ʻi ʻAfiliká

ʻOku fakataumuʻa ʻa e lēsoni ko ʻení ke tokoniʻi koe ke ke vakaiʻi e ngaahi taumuʻa kuó ke fokotuʻú, pea mo e tupulaki kuó ke aʻusia talu mei he kamatá ʻi hoʻo ako e Tohi ʻa Molomoná.

Ko hono tokoniʻi e kau akó ke siviʻi ʻenau akó. ʻOange ha faingamālie ki he kau akó ke nau siviʻi e meʻa kuo nau akó. Ko e founga ʻe taha ko hono fakaafeʻi kinautolu ke vahevahe e founga kuo nau fakalakalaka pe tupulaki ai ko ha ola ʻo ʻenau akó mo e tuí.

Teuteu ʻa e tokotaha akó: Fakaafeʻi e kau akó ke nau omi mateuteu ki he kalasí ke vahevahe ha meʻa kuo nau ako mei he Tohi ʻa Molomoná kuó ne tokoniʻi kinautolu ke nau ongoʻi ofi ange kia Sīsū Kalaisi.

Ngaahi ʻEkitivitī Ako ʻOku Ala Fakahokó

ʻOku fakataumuʻa e lēsoni ko ʻení ke tokoniʻi e kau akó ke vakaiʻi e ngaahi taumuʻa kuo nau fokotuʻú, ko ʻenau malava ke fakamatalaʻi e ngaahi akonaki ʻi he Tohi ʻa Molomona, pe founga ʻoku liliu ai honau ʻulungāngá, holí, mo ʻenau malava ke moʻui ʻaki e ongoongoleleí. Mahalo kuo fakamamafaʻi ʻi he ako ʻe hoʻo kalasi ʻa e 1 Nīfai 1–15 ha ngaahi moʻoni ʻo makehe ia mei he ngaahi moʻoni ʻi he ngaahi ʻekitivitī ko ʻení. Kapau ko ia, ʻe lava ke fulihi e ngaahi ʻekitivitií ke fakakau ai e ngaahi moʻoni ko iá.

Ako Fakaʻaho e Tohi ʻa Molomoná

ʻOku fakataumuʻa e konga ko ʻení ke tokoni ki he kau akó ke vakaiʻi ʻa e tuʻunga ʻoku nau ʻi aí ʻi heʻenau ngaahi taumuʻa ako folofola fakatāutahá pea mo nau ongoʻi e lelei mo e mahuʻinga hono ako e Tohi ʻa Molomoná.

  • Ko e hā ha ngaahi meʻa ʻokú ke fai he ʻaho pe pō kotoa pē?

ʻE lava ke ʻoatu ʻe he kau akó ha ngaahi tali hangē ko e fufulu nifó, kaí, mohé, mo e ngaahi alā meʻa peheé.

  • Ko e hā ʻe lava ke hoko kapau he ʻikai te ke fakahoko e ngaahi ʻekitivitī ko ʻení ʻi ha ʻaho ʻe taha pe fuoloa ange?

  • Ko e hā ʻoku totonu ke hoko ai hono ako fakaʻaho ʻo e folofolá ko ha meʻa ke tau feinga ke fakahokó?

Fakaʻaliʻali e ngaahi vakaiʻi-fakataautaha ko ʻení. ʻE lava ke fakakaukauloto e kau akó ki heʻenau ngaahi talí ʻiate kinautolu pē pe lekooti ʻenau ngaahi talí ʻi heʻenau tohinoa akó.

Fili ha taha ʻo e ngaahi meʻá ni ke fakamatalaʻi ʻaki e tuʻunga ʻoku ʻi ai ʻa hoʻo ako fakaʻaho e Tohi ʻa Molomoná:

  1. ʻOku ou ongoʻi ʻoku mahuʻingamālie pea ʻoku fai maʻu pē ʻeku akó.

  2. ʻOku lelei ʻeku akó ʻi he taimi ʻoku fakahoko aí ka ʻoku ʻikai ke hokohoko maʻu pē.

  3. ʻOku ou fai maʻu pē ʻeku akó ka ʻoku ʻikai ke u maʻu ha meʻa lahi mei ai.

  4. ʻOku faingataʻa ke mahino kiate au ʻa e meʻa ʻoku ou laú pea tātātaha ke u ako ʻiate au pē.

  5. Kuo teʻeki ai ke u fai ha meʻa ke u ngāueʻi ai ha taumuʻa ako folofola.

  6. Meʻa Kehé: fakamatalaʻi hoʻo talí.

ʻOku fakanatula pē ke ʻi ai ha ngaahi fakafeʻātungia ʻi heʻete maʻu ha taumuʻa fakaʻaho hangē ko ʻení. Ko e meʻa mahuʻingá ke hokohoko atu pē ʻa e feinga.

Fakakaukau ke hiki e ngaahi fakafeʻātungia ʻa e kau akó ʻi he palakipoé pea fakaafeʻi e kalasí ke nau aleaʻi e founga kuo nau tali ʻaki ai pe te nau lava ʻo tali ʻaki e ngaahi fakafeʻātungia ko ʻení.

  • Ko e hā kuo hoko lelei ʻi hoʻo ako e Tohi ʻa Molomoná? Ko e hā te ke fie fakahoko ke lelei ange pe kehé?

Fakakaukau ke fili ha ʻekitivitī ʻe taha pe lahi ange mei he ngaahi ʻekitivitī ko ʻení ke tokoniʻi e kau akó ke nau ongoʻi e mahuʻinga mo e moʻoni ʻo e Tohi ʻa Molomoná.

Ngaahi fakakaukau mo e ngaahi ongo fakataautaha felāveʻi mo e Tohi ʻa Molomoná.

ʻEkitivitī 1: Fakataha fakamoʻoní

Kapau naʻe fiemaʻu ke ke fakahoko hoʻo fakamoʻoní ʻi he houalotu sākalamēnití fekauʻaki mo e Tohi ʻa Molomoná, ko e hā ha meʻa te ke lea ʻaki ke fakahaaʻi ʻaki hoʻo ngaahi ongó?

ʻEkitivitī 2: Ko e hā ʻokú ke ako aí?

Fakakaukauloto ʻokú ke lolotonga ako e Tohi ʻa Molomoná ʻi he hū atu haʻo kiʻi tehina ʻo fehuʻi atu, “Ko e hā e meʻa ʻokú ke laú?” ʻOkú ke tali ange, “Ko e Tohi ʻa Molomoná.” ʻOku fehuʻi atu ho ngaahi tokouá mo e tuofāfiné/ngaahi tuongaʻané, “Ko e hā hono ʻuhingá?” Hiki ha sētesi ʻe ua pe tolu ʻo fakamatalaʻi e meʻa te ke lava ʻo lea ʻaki ki ho tehiná ke tokoni ke mahino kiate ia ʻa e ʻuhinga ʻokú ke fili ai ke ako e Tohi ʻa Molomoná.

ʻEkitivitī 3: Ko ha pousi mītia fakasōsiale

ʻOku tohi ʻeni ʻe haʻo kaungāmeʻa ʻi he mītia fakasōsialé: “Kuó u toki kamata lau e Tohi ʻa Molomoná pea ʻoku ou saiʻia ai! Ki ha taha pē ʻo kimoutolu kuo mou ʻosi lau e Tohi ʻa Molomoná kimuʻa, kātaki muʻa ʻo vahevahe mai ʻa e veesi ʻokú ke saiʻia taha aí mo ha kiʻi fakamatala nounou ʻo e ʻuhinga ʻokú ke saiʻia ai aí?”

ʻE lava ke hoko ʻeni ko ha faingamālie lelei ke fakaafeʻi ai e kau akó ke vahevahe ʻenau ngaahi fakakaukaú mei he teuteu ʻa e tokotaha akó. Fakakaukau ke vahevahe hoʻo fakamoʻoni ki he founga kuo tokoniʻi ai koe ʻe he Tohi ʻa Molomoná ke ke ongoʻi ofi ange ai kia Sīsū Kalaisi ʻi he semesitā ko ʻení.

Ko e Misi ʻa Lihaí

ʻOku fakataumuʻa e konga ko ʻení ke tokoni ki he kau akó ke nau fakamatalaʻi e ngaahi konga mo e ʻuhinga ʻo e misi ʻa Līhaí mo fakakaukau ki ha konga ʻo e misí ʻoku lava ke nau fakafehokotaki ki ai.

Ko e founga ʻe taha te ke lava ai ʻo tokoniʻi hoʻo kau akó ke nau toe vakaiʻi e kanotohi ko ʻení ko hano fakaafeʻi kinautolu ke nau vakai fakafoʻituitui ki he ngaahi fakatātā mo e ngaahi fehuʻi ko ʻení. Vahevahe leva e kau akó ke nau tauhoa pea fakaafeʻi kinautolu ke nau taufetongi ʻi hono fakamatalaʻi ki honau hoá e fakaikiiki mo e ʻuhinga ʻo e misi ʻa Līhaí ki he lahi taha te nau lavá ʻi ha sekoni ʻe 30.

ʻE lava ke tokoni hono fakaʻaliʻali e ngaahi fehuʻi ʻoku muimui atu he ngaahi fakatātaá.

ʻĪmisi
Ko e mata meʻa-hā-mai ʻa Līhai ki he ʻakau ʻo e moʻuí mo ha fuʻu ʻakau koula ngingila, kakai ʻoku piki ki he vaʻa ukameá, pea mo e fuʻu fale lahi mo ʻataʻataá.
ʻĪmisi
Ko e Misi ʻa Lihaí
  • Ko e hā ha ngaahi konga pe fakataipe kehekehe ʻo e misí ʻokú ke manatuʻi?

  • Ko e fē ʻi he ngaahi fakataipé naʻe makehe taha kiate koé? Ko e hā hono ʻuhingá?

  • ʻOku faitatau fēfē ʻa e misi ʻa Līhaí mo hotau māmaní he ʻaho ní?

Fakakaukau ki he founga ʻe ala tokoni ai e ngaahi konga kehekehe ʻo e misi ʻa Līhaí ki he niʻihi fakafoʻituitui ʻi he ngaahi tūkunga ko ʻení:

  • ʻOku feohi ha talavou mo ha falukunga kakai ʻoku nau fili ke maumauʻi e Lea ʻo e Potó pea nau fakaʻaiʻai ia ke ne fai e meʻa tatau.

  • ʻOku fakakaukau ha finemui te ne toe fakamātoato ange ʻi heʻene ako folofolá ʻi he taimi ʻe nonga hifo ai ʻene moʻui mafasiá.

  • ʻOku kamata ke ongoʻi mā ha talavou ʻi heʻene hoko ko ha mēmipa ʻo e Siasí ʻo Sīsū Kalaisi ʻo e Kau Māʻoniʻoni ʻi he Ngaahi ʻAho Kimui Ní ʻi heʻene fanongo ki hono manukiʻi ʻe he niʻihi kehé ʻa e kakai ʻoku tui fakalotú.

  • Te ke fakaʻaongaʻi fēfē e misi ʻa Līhaí ke fakamatalaʻi ʻa e tūkunga takitaha?

  • Ko e hā ha akonaki pe moʻoni mei he misi ʻa Līhaí ʻokú ke ongoʻi ʻe lava ʻo tokoniʻi koe ke ke ofi ange ai ki he ʻofa ʻa e ʻOtuá ʻi hoʻo moʻuí?

Te ke lava ʻo tauhi e ngaahi fekaú

ʻOku fakataumuʻa e konga ko ʻení ke fakaʻatā e kau akó ke nau vakai ki honau tūkunga ʻi heʻenau palani (mei he 1 Nīfai 3) ke talangofua kakato ange ai ki he ngaahi fekau ʻa e ʻOtuá.

Lolotonga e lēsoni ʻi he 1 Nīfai 3, mahalo naʻá ke fokotuʻu ha taumuʻa ke ke talangofua ange ai ki ha fekau kuo faingataʻa maʻu pē ke ke tauhi. Fakakaukau ki hoʻo fakalakalaka ʻi he taumuʻa ko ʻení, pea lekooti hoʻo ngaahi fakakaukaú ʻi hoʻo tohinoa akó pe fakatāutahá. Fakakaukau ki he ngaahi fehuʻi ko ʻení ʻi he lolotonga hoʻo fakakaukaú mo e tohí:

  • Ko e hā ʻa e tuʻunga ʻoku ʻi ai ʻa hoʻo feinga ke talangofua ki he fekau ko ʻení?

  • Ko e hā ha ngaahi lavameʻa pe faingataʻa kuó ke aʻusia?

  • Te ke liliu fēfē nai hoʻo palaní?

  • Kuo tāpuekina fēfē koe ʻi hoʻo ngaahi feingá?

  • Kuo teuteuʻi fēfē nai ʻe he ʻEikí ha founga maʻau ke ke talangofua aí?

Kapau ʻoku teʻeki ke ke fakakaukau ki ha fekau ʻe ala faingataʻa ke ke tauhi, fakakaukau ki ha fekau ʻe taha he taimí ni. Fakakaukauʻi pe ko e hā ha ngaahi ngāue te ke fai ke tauhi kakato ange ai ia.

Fakakaukau ke ʻoange ha faingamālie ki he kau akó ke nau vahevahe mo e kalasí ha ngaahi tali ki he ngaahi fehuʻi ko ʻení pe ko e meʻa kuo nau akó, kapau ʻoku ʻikai fuʻu fakatāutaha. Te ke lava ʻo vahevahe hoʻo fakamoʻoni fekauʻaki mo e founga ʻe tāpuakiʻi ai kitautolu ʻe he ʻOtuá ke fakahoko ʻEne ngaahi fekaú ʻi heʻetau fai ha ngaahi ngāue mahuʻingamālie ke falala mo talangofua kiate Iá.

Naʻe akoʻi ʻe Palesiteni Henelī B. ʻAealingi ʻo e Kau Palesitenisī ʻUluakí ʻoku ʻomi ʻe he falala ʻa Nīfai ki he ʻEikí ha fakalotolahi kiate kitautolu ʻi he taimi ʻoku faingataʻa ai ke tau talangofua ki he ngaahi fekau ʻa e ʻEikí:

ʻOku ueʻi hotau lotó ʻe he talavou ko Nīfai ʻi he Tohi ʻa Molomoná ke fakatupulaki e falala ki he ʻEikí pea ke talangofua ki Heʻene ngaahi fekaú, neongo ʻenau hā faingataʻa kiate kitautolú. Naʻe fepaki ʻa Nīfai mo e faingataʻá pea aʻu ki he maté ʻi heʻene lea ʻaki e ngaahi lea ʻo e falala ʻa ia te tau lava pea kuo pau ke ongoʻi maʻu ʻi hotau lotó: “Te u ʻalu ʻo fai ʻa e ngaahi meʻa kuo fekau ʻe he ʻEikí, he ʻoku ou ʻilo ʻoku ʻikai tuku mai ʻe he ʻEikí ha fekau ki he fānau ʻa e tangatá kae ʻikai te ne teuteu ha hala maʻanautolu ke nau lava ai ʻo fai ʻa e meʻa kuó ne fekau kiate kinautolú” [1 Nīfai 3:7]. (Henry B. Eyring, “Falala ki he ʻOtuá, Pea ʻAlu Leva ʻo Fakahoko,” Ensign pe Liahona, Nōvema 2010, 71)