Seminelí
1 Nīfai 8:19–38: Piki Maʻu ki he Folofola ʻa e ʻOtuá


“1 Nīfai 8:19–38: Piki Maʻu ki he Folofola ʻa e ʻOtuá” Tohi ʻa Molomoná – Tohi Lēsoni ʻa e Faiakó (2024)

“1 Nīfai 8:19-38: Piki Maʻu ki he Folofola ʻa e ʻOtuá” Tohi ʻa Molomoná – Tohi Lēsoni ʻa e Faiakó

1 Nīfai 8:19–38

Piki Maʻu ki he Folofola ʻa e ʻOtuá

ʻĪmisi
Līhai ʻi he Vaʻa Ukameá

ʻOku fiemaʻu ʻe ha kakai tokolahi ʻi he māmaní ke nau ongoʻi ʻa e fiefiá mo e ʻofá ka ʻoku ʻikai ke nau ʻilo ʻa e feituʻu ke maʻu ai iá. Naʻe ako ʻe Līhai ʻi heʻene mata meʻa-hā-maí ʻo e fuʻu ʻakau ʻo e moʻuí, fekauʻaki mo e hala kuo pau ke tau fouá mo e founga ke tau nofo maʻu ai ke fiefia ʻi he ngaahi tāpuaki ʻo e ʻofa ʻa e ʻOtuá. ʻE lava ke tokoni atu e lēsoni ko ʻení ke ke muimui he folofola ʻa e ʻOtuá ke tataki koe ki Heʻene ngaahi tāpuaki maʻongoʻonga tahá.

Lotua maʻu pē hoʻo kau akó. ʻOku ʻafioʻi ʻe he Tamai Hēvaní hoʻo kau akó takitaha. ʻI hoʻo lotu kiate Iá, te Ne lava ʻo tokoniʻi koe ke ke ʻiloʻi e ngaahi fiemaʻu hoʻo kau akó mo ueʻi fakalaumālie koe ʻaki ha ngaahi founga ke feau e ngaahi fiemaʻu ko iá. Fakafanongo ki he ngaahi ueʻí ʻi hoʻo teuteu ke faiakó mo e lolotonga e lēsoní.

Teuteu ʻa e tokotaha akó: Lotua maʻu pē hoʻo kau akó. ʻOku ʻafioʻi ʻe he Tamai Hēvaní hoʻo kau akó takitaha. ʻI hoʻo lotu kiate Iá, te Ne lava ʻo tokoniʻi koe ke ke ʻiloʻi e ngaahi fiemaʻu hoʻo kau akó pea ueʻi fakalaumālie koe ʻaki ha ngaahi founga ke feau e ngaahi fiemaʻu ko iá. Fakafanongo ki he ngaahi ueʻí ʻi hoʻo teuteu ke faiakó mo e lolotonga e lēsoní.

Ngaahi ʻEkitivitī Ako ʻOku Ala Fakahokó

Mata meʻa-hā-mai ʻa Līhaí

ʻĪmisi
Misi ʻa Līhaí

Tuku ha kiʻi taimi ke ke vakai ai ki he tā valivali ko ʻeni ʻo e mata meʻa-hā-mai ʻa Līhaí. ʻOku kau ai ʻa e fuʻu ʻakaú, ʻa ia ʻokú ne fakafofongaʻi e ʻofa ʻa e ʻOtuá, mo hono fuá, ʻa ia ʻokú ne fakataipe ʻa e ngaahi tāpuaki ʻoku foaki mai ʻi he Fakalelei ʻa Sīsū Kalaisí (vakai, David A. Bednar, “Misi ʻa Līhaí: Piki Maʻu ki he Vaʻa Ukameá,” Liahona, ʻOkatopa 2011, 32–37). ʻOku kau foki ki ai ha ngaahi meʻa kehe.

  • Ko e hā ʻoku hā makehe kiate koe ʻi he tā valivalí ni?

  • Ko e hā te ke lava ʻo ako mei he meʻa naʻá ke vakai ki aí?

Naʻe fakamatalaʻi ʻe Palesiteni Poiti K. Peeka (1924–2015) ʻo e Kōlomu ʻo e Kau ʻAposetolo ʻe Toko Hongofulu Mā Uá ʻo pehē:

Te ke ala fakakaukau ʻoku ʻikai ha ʻuhinga mahuʻinga kiate koe ʻo e misi pe mata meʻa-hā-mai ʻa Līhaí, ka ʻoku ʻi ai. ʻOkú ke kau ai; ʻoku tau kau kotoa ai. (Boyd K. Packer, “Ko ʻEtau Kau ʻi he Misi ʻa Līhaí,” Ensign pe Liahona, ʻAokosi 2010, 22)

ʻI hoʻo ako e lēsoni ko ʻení, fekumi ki ha fakahinohino mei he Tamai Hēvaní ke mahino kiate koe ʻa e founga ʻoku fekauʻaki ai e mata meʻa-hā-mai ʻa Līhaí mo hoʻo moʻuí. Kumi ha ngaahi moʻoni ʻe ala tokoni atu ke ke maʻu ʻa e fiefia kuo talaʻofa maí ʻo fakafou ʻi he Fakamoʻuí, kae pehē ki he ngaahi faingataʻa ʻe ala fiemaʻu ke ke fakaʻehiʻehi mei ai pe ikunaʻí.

ko e vivili atu ha kakai tokolahi ki muʻa

Naʻe mamata ʻa Līhai ʻi heʻene misí ki ha “ngaahi haʻohaʻonga kakai taʻefaʻalaua” (1 Nīfai 8:21) ʻoku nau feinga ke aʻu ki he ʻakau ʻo e moʻuí. Naʻa nau fetaulaki mo ha ngaahi meʻa lahi naʻe uesia ai ʻenau malava ke haʻu ki he fuʻu ʻakaú: ʻao fakapoʻulí, vaʻa ukameá, mo e kakai ʻi ha fuʻu fale lahi mo ʻataʻataá. Te ke lava ʻo sio ki he ngaahi ʻelemēniti ʻe tolu ko ʻení ʻi he tā valivali ʻi ʻolungá.

Mahalo te ke fie fakaafeʻi e kau akó ke nau tā ha fakatātā pē ʻanautolu ʻo e meʻa-hā-maí ʻi heʻenau akó. ʻE lava ke tānaki atu ʻe he kau akó ha ngaahi fakaikiiki ʻi he lolotonga ʻo e lēsoní.

ʻOku lōloa ʻa e ʻekitivitī laukonga ko ʻení. Fakaafeʻi e kau ako ʻoku nau faingataʻaʻia he laukonga ʻiate kinautolu peé ke nau lau tautau toko ua. Poupouʻi e kau akó ke nau fevahevaheʻaki e meʻa ʻoku nau maʻú mo ʻenau ngaahi ongó.

ʻI hoʻo lau ʻa e 1 Nīfai 8:22–34, kumi e ngaahi ʻelemēniti ko ʻení mo e meʻa ʻokú ke pehē te nau fakataipé. Mahalo te ke fie mamata foki ʻi he “Ko e Mamata ʻa Līhai ki ha Vaʻa Ukamea mo Kinautolu ʻOku Hē Atú” (3:30), ʻoku maʻu ʻi he ChurchofJesusChrist.org.

  • ʻOkú ke pehē ko e hā ʻoku fakafofongaʻi ʻe he ngaahi konga ko ʻeni ʻo e mata meʻa-hā-mai ʻa Līhaí?

Naʻe mamata ʻa Nīfai kimui ange ʻi ha mata meʻa-hā-mai ki he meʻa ne mamata ki ai ʻene tamaí mo ne fakamatalaʻi e ngaahi fakataipe ko ʻení. Lau ʻa e 1 Nīfai 12:17–18 ke ʻiloʻi e meʻa naʻe akoʻi ʻe Nīfaí. Lekooti e meʻa naʻá ke akó.

Kapau naʻe tā ʻe he kau akó ha fakatātā pē ʻanautolu ʻo e mata meʻa-hā-maí, te nau lava ʻo fakahingoa ʻenau ngaahi fakatātaá ʻaki e meʻa ne nau ako mei he fakamatala ʻa Nīfaí.

Ke tokoni ke aleaʻi ʻe he kau akó e meʻa ne nau akó pea fakaʻaongaʻi ia ʻi heʻenau moʻuí, fakakaukau ke fai ha ngaahi fehuʻi hangē ko ʻení:

  • ʻOku fōtunga fēfē ʻa e fuʻu fale lahi mo ʻataʻataá pea mo e ngaahi ʻao fakapoʻulí ʻi hotau kuongá?

  • ʻOku fakatupu fēfē ʻe he ngaahi fakafeʻātungia ko ʻení e hē ʻa e kakaí mei honau halá he ʻahó ni?

  • Ko e hā naʻá ke ako ʻoku mahuʻinga ke mahino fekauʻaki mo hoʻo fononga ʻi he moʻuí?

ʻE ʻaonga ki he kau akó ke nau toe aleaʻi lahi ange e ngaahi ʻao fakapoʻulí mo e fuʻu fale lahi mo ʻataʻataá ʻaki hono fai e ngaahi fehuʻi ko ʻení:

  • Ko e hā nai naʻe fakafofongaʻi ai ʻe he ʻEikí e ngaahi fakafeʻātungiá ni ʻi he founga ko ʻení?

  • ʻOkú ke pehē ko e hā naʻe feinga ai ha kakai tokolahi ke nau ʻi he fuʻu fale lahi mo ʻataʻataá?

Fakakaukau ki he ngaahi ʻahiʻahi ʻokú ke fehangahangai mo iá pea mo e ngaahi founga ʻe ala uesia ai koe ʻe he hīkisiá. Fakalaulauloto ki he founga ʻe ala tohoakiʻi ai koe ʻe he ngaahi meʻá ni pe taʻofi hoʻo malava ke haʻu kia Kalaisí mo ongoʻi e ʻofa ʻa e ʻOtuá.

Ko e tokoni ʻoku foaki mai ʻe he ʻOtuá maʻatautolú

ʻI he mata meʻa-hā-mai ʻa Līhaí, naʻe teuteu foki ʻe he ʻOtuá ha ngaahi founga ke tokoniʻi ʻEne fānaú ke nau omi ki he fuʻu ʻakaú. Naʻe ʻi ai ha “hala fāsiʻi mo lausiʻi” (1 Nīfai 8:20) naʻe fakatau ki he fuʻu ʻakaú. ʻI he halá, naʻá Ne ʻai ki ai ha “vaʻa ukamea” naʻá ne tataki e kakaí (1 Nīfai 8:19, 24, 30).

  • ʻOkú ke pehē ko e hā hano mahuʻinga ʻo e vaʻa ukameá?

Lau ʻa e 1 Nīfai 15:23–25 ke ʻiloʻi e meʻa naʻe akoʻi ʻe Nīfai ʻo kau ki he ʻuhinga ʻo e vaʻa ukameá mo ʻene ngaahi palōmesi kau ki aí.

  • Ko e hā naʻe makehe kiate koe mei he ngaahi veesi ko ʻení?

ʻE lava ke tānaki atu ʻe he kau ako ʻoku nau tā ʻa e mata meʻa-hā-maí ʻa e halá mo e vaʻa ukameá pea mo e meʻa ʻokú na fakataipé. Fakaafeʻi e kau akó ke nau fakamatalaʻi fakanounou e meʻa ne nau ako fekauʻaki mo e vaʻa ukameá pea mo e founga te ne lava ʻo tokoniʻi ai kinautolú. Ko ha moʻoni ʻeni ʻe taha ʻe ala tokoni.

Ko e moʻoni ʻe taha te tau lava ʻo ako kapau te tau tokanga mo piki maʻu ki he folofola ʻa e ʻEikí, he ʻikai ikunaʻi kitautolu ʻe he ngaahi ʻahiʻahi ʻa e filí.

  • ʻE lava fēfē ʻe he ngaahi lea ʻa e ʻEikí ʻi he folofolá mo kinautolu kuo lea ʻaki ʻe Heʻene kau palōfitá ʻo ʻomi ha maluʻanga mo ha mālohi lolotonga e ngaahi taimi ʻo e ʻahiʻahí?

  • Ko e hā ha ngaahi sīpinga ʻo e founga ʻe lava ke tataki ai kitautolu ʻe he folofola ʻa e ʻOtuá ke tau maʻu e ngaahi tāpuaki mo e fiefia ʻoku foaki mai ʻe he Fakamoʻuí ʻo fakafou ʻi Heʻene Fakaleleí?

  • Ko e hā ‘oku akoʻi atu ʻe he moʻoni ko ʻení ʻo kau ki he ʻEikí?

Kapau ʻe ʻaonga ki he kau akó ke nau toe aleaʻi lahi ange ʻa e vaʻa ukameá, ʻe ala ʻaonga ha taha ʻo e ngaahi fehuʻi ko ʻení pe lahi ange:

  • Ko e hā naʻe fakafofongaʻi ai ʻe he ʻEikí ʻEne folofolá ko ha vaʻa ukameá?

  • Ko e ʻuhinga nai ki he hā ke “tokanga ki he folofola ʻa e ʻOtuá, ʻo piki maʻu ki aí”? (1 Nīfai 15:24).

  • Ko e hā ha ngaahi founga kehekehe te tau lava ai ʻo lau, fanongo, pe maʻu e folofola ʻa e ʻOtuá?

ʻE lava ke tānaki ʻe he kau ako ʻoku nau tā ʻa e mata meʻa-hā-maí ha ngaahi potufolofola ʻe niʻihi ʻi he vaʻa ukameá ʻa ia ʻoku tokoni fakatāutaha kiate kinautolu ke nau nofo maʻu ʻi he halá, ikunaʻi e ngaahi ʻahiʻahí, pe maʻu e ngaahi tāpuaki ʻo e Fakalelei ʻa e Fakamoʻuí. Kapau ʻoku nau fiemaʻu tokoni ʻi hono kumi ha potufolofola, te nau lava ʻo kumi ha ngaahi potufolofola ʻoku fakaʻaongaʻi ai ʻa e foʻi lea “folofola ʻa e ʻOtuá” (Fakahinohino ki he Ngaahi Folofolá, scriptures.ChurchofJesusChrist.org). Fakakaukau ke vahevahe ha sīpinga fakatāutaha mo e kalasí pe kole ki ha tokotaha ako ke vahevahe.

Ke fakaʻosi e lēsoni ko ʻení, fakalaulauloto ki he feituʻu ʻokú ke ʻi ai ʻi he mata meʻa-hā-mai ko iá. Kuó ke haʻu fēfē ki he Fakamoʻuí, pea ʻoku founga fēfē hoʻo hokohoko atu ke feinga ke haʻu kiate Iá? Ko e hā ha ngaahi fakahohaʻa mo ha ngaahi ʻahiʻahi ʻokú ke fehangahangai mo ia? ʻOku tokoniʻi fēfē koe ʻe he ʻEikí ʻi Heʻene folofolá?

Fakakaukau ke vakaiʻi hoʻo taumuʻa ako folofolá mo e founga ʻokú ne tokoniʻi ai koé, kae pehē ki ha faʻahinga fakalelei pē pe ngaahi liliu ʻokú ke fie fakahoko. Kapau ʻoku ʻikai ke ʻi ai haʻo taumuʻa ako, fakakaukau ke tuku ha kiʻi taimi ke ke fokotuʻu ai ha taumuʻa.