Seminelí
Ko Hono Maʻu ʻo e ʻIlo Fakalaumālié, Konga 2: “Vakaiʻi e Ngaahi Fakakaukaú mo e Ngaahi Fehuʻí ʻaki ha Fakakaukau ʻoku Taʻengatá”


“Ko Hono Maʻu ʻo e ʻIlo Fakalaumālié, Konga 2: ‘Vakaiʻi e Ngaahi Fakakaukaú mo e Ngaahi Fehuʻí ʻaki ha Fakakaukau ʻOku Taʻengatá,’” Tohi ʻa Molomoná – Tohi Lēsoni ʻa e Faiakó (2024)

“Ko Hono Maʻu ʻo e ʻIlo Fakalaumālié, Konga 2,” Tohi ʻa Molomoná – Tohi Lēsoni ʻa e Faiakó

Ngaahi Peesi Talateu ʻo e Tohi ʻa Molomoná

Ko Hono Maʻu ʻo e ʻIlo Fakalaumālié, Konga 2

Vakaiʻi ʻa e Ngaahi Fakakaukaú mo e Ngaahi Fehuʻí ʻaki ha Fakakaukau ʻoku Taʻengatá

ʻĪmisi
kau ako ʻoku nau talanoa

Ko e taha ʻo e ngaahi taumuʻa ʻo e fakataukei fakatokāteliné ke tokoniʻi kimoutolu ke mou ako mo fakaʻaongaʻi e ngaahi tefitoʻi moʻoni ki hono maʻu ʻo e ʻilo fakalaumālié ke hoko ʻo hangē ange ko Sīsū Kalaisí. ʻE lava ke tokoni atu e lēsoni ko ʻení ke vakaiʻi e ngaahi fakakaukaú mo e ngaahi fehuʻí ʻaki ha fakakaukau ʻoku taʻengatá pea vakai kiate kinautolu ʻo hangē ko ia ʻoku fai ʻe he Fakamoʻuí.

Ko e mahino kiate kimoutolu homou fatongia ʻi he fakataukei fakatokāteliné. ‘I he lea ʻa Palesiteni M. Lāsolo Pālati ʻo e Kōlomu ʻo e Kau ʻAposetolo ʻe Toko Hongofulu Mā Uá ki he kau faiako seminelí mo e ʻinisititiutí fekauʻaki mo e fakataukei fakatokāteliné, naʻá ne pehē, “ʻOku ueʻi fakalaumālie mo e taimi lelei ʻa e polokalama ko ʻení. Te ne maʻu ha ivi tākiekina lahi ʻi hotau kakai kei talavoú. Ka, ʻe fakafalala ʻa e ola lelei ʻo e Fakataukei Fakatokāteliné, pea mo e kotoa ʻo e ngaahi polokalama ako kehe ʻi he [seminelí mo e ʻinisititiutí] kiate kimoutolu” (“Ko e Ngaahi Faingamālie mo e Ngaahi Fatongia ʻo e Kau Faiako ʻa e CES ʻi he Senituli 21” (efiafi mo ha Takimuʻa, 26 Fepueli, 2016], broadcasts.ChurchofJesusChrist.org).

Teuteu ʻa e tokotaha akó: Fakaafeʻi e kau akó ke nau fakamālō ki he Tamai Hēvaní ʻi heʻenau ngaahi lotu fakatāutahá koeʻuhí ko e ʻilo ʻoku nau maʻu ki he palani ʻo e fakamoʻuí. Fakakaukau ke fakaafeʻi kinautolu ke fehuʻi kiate Ia pe ʻe founga fēfē haʻanau fakaʻaongaʻi e ʻilo ko iá ki he leleí.

Ngaahi ʻEkitivitī Ako ʻOku Ala Fakahokó

Ngaahi tefitoʻi moʻoni hono maʻu ʻo e ʻilo fakalaumālié

ʻI he taimi ʻoku tau aʻusia ai e ngaahi faingataʻa pe ngaahi fehuʻi taʻetali ʻo e moʻuí, ʻe lava ke tokoniʻi kitautolu ʻe he ngaahi tefitoʻi moʻoni ko ʻeni ʻo hono maʻu ʻo e ʻilo fakalaumālié:

  1. Ngāue ʻi he tuí.

  2. Vakaiʻi e ngaahi fakakaukaú mo e ngaahi fehuʻí ʻaki ha fakakaukau ʻoku taʻengatá.

  3. Fekumi ki ha mahino lahi ange ʻo fakafou ʻi he ngaahi maʻuʻanga tokoni kuo fokotuʻu fakalangí.

Fakamatalaʻi ange ʻe nofotaha e lēsoni ko ʻení ʻi hono vakaiʻi e ngaahi fakakaukaú mo e ngaahi fehuʻí ʻaki ha fakakaukau ʻoku taʻengatá.

Ko ha fakakaukau ʻoku fakangatangata

Fakaʻaongaʻi ha ʻekitivitī hangē ko ʻení ke tokoni ke aleaʻi ʻe he kau akó ʻa e founga ʻoku mahuʻinga ai ʻa e fakakaukaú mo e puipuituʻá ki he maʻu e mahinó:

Fakaafeʻi ha toko ua te na loto fiemālie ke na haʻu ki muʻa ʻi he kalasí. ʻOange ke na takitaha ʻi ha laʻipepa kuo ʻosi fakaava ha kiʻi foʻi ava ʻi lotomālie. Kole ange ke na puke hake ʻa e laʻipepá ki hona foʻi mata ʻe taha, pea ʻeke ange pe ʻokú na lava ʻo sio he kiʻi foʻi avá. Hili iá pea poleʻi ke na hapohapo ʻaki ha meʻa molū lolotonga ʻena sio pē ʻi he laʻipepá. Kapau ʻokú na faingataʻaʻia, fehuʻi ange pe ko e hā naʻe fuʻu faingataʻa ai ne na ʻosi fakapapauʻi atu ʻokú na lava pē ʻo sió.

  • ʻOku tatau fēfē nai ʻeni mo hono fai ha ngaahi fili liliu moʻui pe tali ha ngaahi fehuʻi mahuʻinga ʻaki ha mahino ʻoku fakangatangata ki he palani ʻo e fakamoʻuí?

ʻE lelei ange ke te maʻu ha vakai ʻoku kakato angé ʻi heʻete fehangahangai mo e māmani ʻoku tau ʻi aí. Ko e meʻa tatau pē, ʻe lava ke tokoniʻi kitautolu ʻe ha fakakaukau ʻoku taʻengatá ʻi heʻetau maʻu ʻa e ʻilo fakalaumālié.

Fakakaukau ke fakaʻilongaʻi e ngaahi sētesi ko ʻeni mei he palakalafi 8 ʻi he konga “Ko Hono Maʻu ʻo e ʻIlo Fakalaumālié” ʻi he Fakamatala ki he ʻElito ʻo e Fakataukei Fakatokāteliné (2022): Ke vakaiʻi ʻa e ngaahi fakakaukaú, fehuʻí mo e ngaahi palopalema fakasōsialé ʻaki ha fakakaukau ʻoku taʻengatá, tau fakakaukauʻi kinautolu ʻi hono ʻuhinga ʻi he palani ʻo e fakamoʻuí mo e ngaahi akonaki ʻa e Fakamoʻuí.

Kimuʻa pea lau ʻe he kau akó e ngaahi palakalafi ko ʻení, fakaafeʻi kinautolu ke fakamatalaʻi fakanounou ʻa e meʻa kuo nau ʻosi ʻilo fekauʻaki mo e tefitoʻi moʻoni ko ʻeni ki hono maʻu ʻo e ʻilo fakalaumālié.

Ako e palakalafi 8–10, ʻo kumi e meʻa ʻe lava ʻo tokoni atu ke ke vakaiʻi e ngaahi fakakaukaú mo e ngaahi fehuʻí ʻaki ha fakakaukau ʻoku taʻengatá.

Fakaafeʻi e kau akó ke nau fakaʻilongaʻi ha ngaahi foʻi lea mo ha ngaahi kupuʻi lea pau pea lipooti e meʻa ne nau maʻú. Fai ha ngaahi fehuʻi vakaiʻi ke tokoni ke mahino kiate kinautolu ʻoku ʻafioʻi ʻe he Tamai Hēvaní mo Sīsū Kalaisi ʻa e ngaahi meʻá ʻi ha fakakaukau ʻoku taʻengata. ʻOku tokoniʻi kitautolu ʻe heʻetau ako ke fakahoko ʻeni ʻi heʻetau moʻuí ke tau hoko ʻo hangē ange ko Kinauá. ʻE lava ke tokoni atu e ngaahi fehuʻi ko ʻení.

  • Ko e hā ha ngaahi palopalema mo ha ngaahi fehuʻi ʻokú ke pehē ʻe kehe e vakai ʻa e Fakamoʻuí ki aí mei he vakai ʻa ha kakai tokolahi ʻi he māmaní?

  • ʻOku tokoniʻi fēfē kitautolu ʻe heʻetau vakai ki he ngaahi fakakaukaú mo e ngaahi fehuʻí ʻi he puipuituʻa ʻo e palani ʻo e fakamoʻuí ke tau vakai ki he ngaahi meʻa hangē ko e vakai ʻa e Tamai Hēvaní mo Sīsū Kalaisí? (vakai, Mōsaia 4:9).

  • Ko e hā ka hoko ai ʻeni ko ha taukei mahuʻinga ke ke ako, fakahoko, mo fakaʻaongaʻi ʻi hoʻo moʻuí?

Ko ha sīpinga mei he folofolá

Naʻe fakahaaʻi mai ʻe ʻAlamā ko e Siʻí ʻa e founga ke tau vakai ai ki he ngaahi meʻá ʻaki ha fakakaukau ʻoku taʻengatá ʻi heʻene tali ha ngaahi fehuʻi faingataʻa naʻe fefaʻuhi mo hono foha ko Kolianitoní.

Lau ʻa e ʻAlamā 40:1; 42:1, ʻo kumi ha meʻa ʻe ua naʻe hohaʻa ki ai ʻa Kolianitoni. Fakakaukau ke fakalea e ngaahi meʻa naʻá ne hohaʻa ki aí ʻi he lea pē ʻaʻau.

Lau leva e ngaahi ʻuluʻi fakamatala ʻo e vahé ki he ʻAlamā 40; 4142 ke vakai ki ha fakamatala fakanounou ʻo e meʻa naʻe akoʻi ʻe ʻAlamā kia Kolianitoni ʻi heʻene lea fekauʻaki mo e ngaahi meʻa naʻá ne hohaʻa ki aí. Fekumi ki ha ngaahi konga ʻo e palani ʻo e fakamoʻuí naʻe akoʻi ʻe ʻAlamā.

  • Ko e hā ha ngaahi konga ʻo e palaní naʻá ke sio ki aí?

  • Naʻe tokoniʻi fēfē nai ʻe he meʻá ni ʻa Kolianitoni ke vakai ki heʻene ngaahi hohaʻá ʻaki ha fakakaukau ʻoku taʻengatá?

Toe Fakamahinoʻí

ʻĪmisi
fefine ʻokú ne fakafuo ha ʻesiaʻi tā ʻaki hono louhiʻi nimá

Faʻu e fuo ʻo ha ʻesiaʻi tā ʻo fakaʻaongaʻi ho ʻulutuhú pea mo e ongo motuʻa tuhú. Fili ha meʻa pē ʻi he lokí ke fakatefito ai hoʻo laʻitaá.

  • Ko e hā naʻá ke fili ke fakaʻasi ʻi hoʻo ʻesiaʻi taá? Ko e hā hono ʻuhingá?

  • Ko e hā naʻe ʻikai te ke fakaʻasi ʻi hoʻo laʻitaá? Ko e hā hono ʻuhingá?

Hangē ko e ʻū laʻitaá, ʻoku ʻi ai foki ha founga fokotuʻutuʻu pe puipuituʻa ʻo e ngaahi fehuʻí. ʻE lava ke fakafofongaʻi ʻe he ʻesiaʻi taá e ngaahi tui mo e fakamahamahalo ʻa ha taha ʻokú ne tataki kinautolu ke vakai ki he ngaahi fehuʻí ʻi ha founga pau. ʻOku faʻa fakatefito he taimi ʻe niʻihi e ngaahi tui mo e mahalo ko iá ʻi ha fetaʻemahinoʻaki pe ko ha meʻa ʻoku ʻikai moʻoni. ʻI he ngaahi meʻa peheé, ʻe ala tokoni ke tau toe fakamahinoʻi kinautolu. Ko hono toe fakamahinoʻí ko e taimi ia ʻoku tau vakaiʻi ai e ngaahi tui pe mahalo ko iá ʻi he mahino ʻoku tau maʻu ki he palani ʻo e fakamoʻuí mo e ngaahi akonaki ʻa e Fakamoʻuí.

Naʻe akonaki ʻa Palesiteni Tāleni H. ʻOakesi ʻo e Kau Palesitenisī ʻUluakí ʻo pehē:

Koeʻuhí ko ʻetau ʻilo ki he palani ko ʻení mo e ngaahi moʻoni kehe kuo fakahā mai ʻe he ʻOtuá, ʻoku tau kamata ʻaki ai ha fakakaukau ʻoku kehe meiate kinautolu ʻoku ʻikai ke tatau ʻetau ʻiló. Ko hono olá, ʻoku tau aʻusia ha ngaahi fakamāʻopoʻopo kehekehe ʻi ha ngaahi kaveinga mahuʻinga ʻoku fakamāuʻi ʻe he niʻihi kehé ʻo fakatatau mo ʻenau vakai ki he moʻui fakamatelié. (Dallin H. Oaks, “As He Thinketh in His Heart” [efiafi mo ha Taki Māʻolunga, Feb. 8, 2013], broadcasts.ChurchofJesusChrist.org)

Fakakaukauloto naʻe ʻi ai haʻo kaungāmeʻa ko ʻĀteli naʻá ne fehuʻi atu, “Kapau ʻoku ʻi ai moʻoni ha ʻOtua ʻofa, ko e hā te Ne tuku ai ke faingataʻaʻia e kakaí?”

Ke toe fokotuʻutuʻu e fehuʻi ʻa ʻĀtelí, ʻuluaki feinga ke ke ʻiloʻi e ngaahi fakamahamahalo pe ngaahi tui naʻá ne takiekina ia ke fai e fehuʻi ko ʻení.

Hangē ko ʻení, mahalo ʻokú ne tui ʻoku ʻikai teitei ʻi ai ha mahuʻinga ia ʻo e faingataʻaʻiá. Feinga ke ʻilo ha meʻa ʻe taha pe lahi ange.

  • Tokoni ki he kau akó ke nau ʻilo ha ngaahi mahalo pe tui kehe te nau ala fanongo ai, hangē ko e “ʻOku totonu ke taʻofi ʻe he ʻOtuá e ngaahi faingataʻa kotoa pē,” “ʻOku ʻikai tokanga mai e ʻOtuá,” pe “ʻOku ʻikai ʻi ai ha ʻOtua.”

  •  

ʻE lava ke fakaʻaongaʻi e ngaahi fehuʻi hangē ko ʻení ke tokoni atu ke ke vakai ki he tuʻunga mahino ʻoku maʻu ʻe he kau akó fekauʻaki mo e taukei ʻo e fakamahinoʻí.

  • ʻOkú ke pehē ko e hā ʻoku tokoni ai ke fakakaukau ki he ngaahi tui pe ngaahi mahalo naʻá ne takiekina e fehuʻi ʻa ʻĀteli fekauʻaki mo e ʻOtuá?

  • ʻOku fakaʻatā fēfē kitautolu ʻe he puipuituʻa ʻo e meʻa ʻoku tau ʻilo fekauʻaki mo e Tamai Hēvaní mo ʻEne palaní ke kehe ʻetau vakai ki he fehuʻí?

  • Ko e hā hoʻo ongo fekauʻaki mo ho tuʻunga malava ke fakaleleiʻi e ngaahi fehuʻi faingataʻá ʻo fakafou ʻi hono toe fakamahinoʻí? Ko e hā haʻo ngaahi fehuʻi pe hohaʻa fekauʻaki mo ia, kapau ʻoku ʻi ai?

Ka faingamālie e taimí, fakakaukau ke fakaʻatā e kau akó ke nau akoako e taukei hono toe fakamahinoʻí ʻaki ha ngaahi fehuʻi pe ngaahi hohaʻa pē ʻanautolu. Vakai ki he konga “Ngaahi ʻEkitivitī Fakalahi ki he Akó” ki ha ngaahi fakakaukau fekauʻaki mo e founga ʻe lava ke fakahoko ai ʻení.

Fakakaukau ke vahevahe ha aʻusia fakataautaha ʻo e vakai ki he ngaahi palopalemá pe hohaʻá ʻaki ha fakakaukau ʻoku taʻengatá.

Te ke maʻu ha ngaahi faingamālie lahi ke akoako e toe fakamahinoʻí ʻi he seminelí pea ʻi hoʻo moʻuí. ʻI hoʻo fekumi ki he tokoni ʻa e Laumālie Māʻoniʻoní mo fakalahi hoʻo mahino ki he palani ʻo e fakamoʻuí pea mo e tokāteline ʻo Kalaisí, ʻe tupulaki ai hoʻo malava ke vakaiʻi e ngaahi fakakaukaú mo e ngaahi fehuʻí ʻaki ha fakakaukau ʻoku taʻengatá. ʻE fakatupulaki foki heni hoʻo loto-falala ʻi hono vahevahe e meʻa ʻokú ke ʻiló mo tokoniʻi e niʻihi kehé ʻi he ngaahi fehuʻi faingataʻa mo e ngaahi meʻa ʻoku nau hohaʻa aí.