Seminelí
ʻEta 6: Ko e Folau ʻa e Kakai Sēletí ki he Fonua ʻo e Talaʻofá


“ʻEta 6: Ko e Folau ʻa e Kakai Sēletí ki he Fonua ʻo e Talaʻofá,” Tohi ʻa Molomoná - Tohi Lēsoni ʻa e Tokotaha Akó (2024)

“ʻEta 6,” Tohi ʻa Molomoná - Tohi Lēsoni ʻa e Tokotaha Akó

ʻEta 6

Ko e Folau ʻa e Kakai Sēletí ki he Fonua ʻo e Talaʻofá

ʻĪmisi
Ko e felīlīʻaki ʻa e ʻū vaka lafalafa ʻo e kau Sēletí ʻi he peaú

Fakakaukauloto pe naʻe ongo fēfē nai ki he kakai Sēletí ʻenau hū ki honau ʻū vaka lafalafá ʻo kolosi ʻi he ngaahi vai lahí ʻi heʻenau fononga ki he fonua ʻo e talaʻofá. Neongo naʻe lōloa mo faingataʻa e fononga ʻa e kau Sēletí, ka naʻa nau ʻiloʻi naʻe tokoniʻi kinautolu ʻe he ʻEikí ʻi heʻenau fonongá. ʻE lava foki ke tokoniʻi kitautolu ʻe he ʻEikí lolotonga ʻetau fononga ʻi he matelié pea mo e foki ki he ʻao ʻo e Tamai Hēvaní. ʻE lava ke tokoni ʻa e lēsoni ko ʻení ke ke fakatatau ʻa e folofolá kae lava ke ke ako ʻa e ngaahi moʻoni ʻe lava ʻo tokoni atu lolotonga hoʻo fononga ʻi he moʻuí.

Ko e fonongaʻanga ʻo e moʻuí

ʻE lava ke fakafehoanaki ʻetau moʻui fakamatelié ki ha fononga lōloa, pea ko e moʻui taʻengatá ʻa e feituʻu ʻoku tau fakataumuʻa ki aí. Tohi ʻi hoʻo tohinoa akó ʻa e “Ko Au” ʻi he tafaʻaki ʻe taha ʻo e pēsí pea “Moʻui Taʻengata” ʻi he tafaʻaki ʻe tahá. ʻI he vahaʻa ʻo e ongo ʻuluʻi tohi ko ʻení, hiki ha niʻihi ʻo e ngaahi faingataʻa ʻe lava ke hoko lolotonga ʻetau fonongá te ne fakafaingataʻaʻiaʻi ʻetau foki taau ki he Tamai Hēvaní. Fakakaukau leva ki he tuʻunga ʻoku ʻi ai hoʻo fononga ki he moʻui taʻengatá pea ko e ngaahi fakafeʻātungia fē ʻokú ke lolotonga fehangahangai mo iá.

Te ke ako ʻi he ʻahó ni fekauʻaki mo e fononga naʻe fai ʻe he kau Sēletí ki he fonua ʻo e talaʻofá hili ʻenau foʻu honau ʻū vaka lafalafá. Kumi ha ngaahi moʻoni ʻi hoʻo akó ʻe lava ʻo tokoni ke ke ikunaʻi ʻa e ngaahi faingataʻa ʻokú ke fehangahangai mo ia ʻi hoʻo fononga ke foki ki he ʻao ʻo e ʻOtuá.

Ko hono fakatatau ʻo e folofolá ki hoʻo moʻuí

ʻE lava ke tokoni ʻa e ngaahi sitepu ko ʻení ke ke fakafehoanaki, pe fakatatau, ʻa e meʻa te ke lau ʻi he folofolá ki ho tūkunga fakatāutahá. Hiki ʻi hoʻo tohinoa akó ʻa e ʻuluʻi tohi “Ngaahi founga ke fakatatau ai ʻa e folofolá ki heʻeku moʻuí.” Lekooti ʻa e ngaahi sitepu ko ʻení ʻi lalo ʻi he ʻuluʻi tohí.

  1. Kumi ha ngaahi fakaikiiki mahuʻinga.

  2. Fai ha ngaahi fakafehoanaki.

  3. ʻIloʻi ha ngaahi lēsoni mahuʻinga.

  4. Fakapapauʻi hono fakaʻaongaʻi fakatāutahá.

Sitepu 1: Kumi ha ngaahi fakaikiiki mahuʻinga

Lau ʻa e ʻEta 6:1–3, ʻo kumi ha ngaahi fakaikiiki mahuʻinga. ʻE lava ke kau ʻi he ngaahi fakaikiiki ko ʻení ha kakai, ngaahi feituʻu, ngaahi meʻa, pe ngaahi ngāue ʻoku fakamamafaʻi.

Ko e fakaikiiki mahuʻinga ʻe taha mahalo naʻá ke fakatokangaʻí ko hono ngaohi ʻe he ʻEikí ʻa e fanga foʻi maka naʻe ʻomi ʻe he tokoua ʻo Sēletí kiate Iá (vakai, ʻEta 3:1–6) ke ulo koeʻuhí ke maʻu ʻe he kau Sēletí ha maama ʻi honau ʻū vaká.

Sitepu 2: Fai ha ngaahi fakafehoanaki

Fakakaukau ki he founga ʻe lava ke fakafehoanaki ai ʻa e ngaahi fakaikiiki naʻá ke ʻilo ʻi he sitepu kimuʻá ki ha meʻa fakalaumālie pe ngaahi tūkunga ʻi hoʻo moʻuí.

  • Ko e hā ha ngaahi fakafehoanaki te ke lava ʻo fakahoko ʻaki ʻa e ngaahi fakaikiiki naʻá ke ʻilo ʻi he sitepu kimuʻá?

Hangē ko ʻení, mahalo naʻá ke fakafehoanaki ʻa e fanga foʻi maka uló ki he tupuʻanga ʻo e maama ʻo e laumālié kuo tāpuekina ʻaki kitautolu ʻe he Tamai Hēvaní, hangē ko e ngaahi akonaki mo e sīpinga ʻa Sīsū Kalaisí, ko e Laumālie Māʻoniʻoní, ngaahi folofolá, mo e kau palōfita moʻuí. (Vakai, Saame 119:105; Sione 8:12; mo e 1 Nīfai 17:13. Te ke lava ʻo fakafekauʻaki ʻa e ngaahi veesi ko ʻení mo e ʻEta 6:3.)

Sitepu 3: ʻIloʻi ha ngaahi lēsoni mahuʻinga

Fakakaukau pe ko e hā ha ngaahi lēsoni pe ngaahi moʻoni ʻokú ke ako ʻi hoʻo fakafehoanaki ʻa e ngaahi veesi ko ʻení ki hoʻo moʻuí pe ki ha meʻa fakalaumālie. Fakakaukau foki ki he meʻa ʻokú ke ako fekauʻaki mo e Tamai Hēvaní mo Sīsū Kalaisí.

  • Ko e hā ha ngaahi lēsoni pe ngaahi moʻoni ʻokú ke ako mei he ngaahi veesi ko ‘ení? Ko e hā ha meʻa ʻokú ke maʻu ʻe ala tokoni atu ʻi hoʻo moʻui fakaʻahó?

Ko e moʻoni ʻe taha te tau lava ʻo akó ʻoku ʻomi ʻe he Tamai Hēvaní mo Sīsū Kalaisi ha fakahinohino mo ha maama ke tokoniʻi kitautolu lolotonga ʻetau fononga ʻi he moʻui fakamatelié.

Sitepu 4: Fakapapauʻi hono fakaʻaongaʻi fakatāutahá

Fakakaukau ki he founga te ke lava ai ʻo fakaʻaongaʻi ʻi hoʻo moʻuí ʻa e ngaahi lēsoni naʻá ke ʻiloʻi ʻi he sitepu kimuʻá.

  • Ko e hā te ke lava ʻo fai ke ke muimui pe maʻu lahi ange ai ʻa e maama ʻa e ʻOtuá ʻi hoʻo moʻuí?

Mahalo kuó ke fakakaukau ki ha ngaahi ngāue hangē ko hono fakatupulaki hoʻo ako folofolá, fekumi ʻi he faʻa lotu ki ha fakahinohino mei he Tamai Hēvaní ʻi hoʻo ngaahi fili fakaʻahó, pe feinga faivelenga ange ke tauhi ʻa e Laumālie Māʻoniʻoní ke hoko ko ho takaua maʻu pē.

Akoako fakatatau ʻa e ngaahi veesi kehe mei he fakamatala ko ʻení

ʻĪmisi
Ko e vaka lafalafa ʻa e kau Sēletí

Ako ʻa e toenga ʻo e fakamatala ki he fononga ʻa e kakai Sēletí ki he fonua ʻo e talaʻofá ʻaki haʻo lau ʻa e ʻEta 6:4–12. Fekumi ki ha ngaahi founga lahi ange ʻe lava ke fekauʻaki ai e fononga ʻa e kau Sēletí mo hoʻo fononga ʻi he moʻuí. ʻI hoʻo akó, akoako fakaʻaongaʻi ʻa e founga sitepu ʻe fā ki hono fakatatau ʻo e folofolá.

Tokanga makehe ki he meʻa ʻoku akoʻi atu ʻe he ngaahi veesi ko ʻení fekauʻaki mo e Tamai Hēvaní mo Sīsū Kalaisí.

ʻĪmisi
fakaʻilonga, lekooti
  1. Tali ʻa e ngaahi fehuʻi ko ‘ení:

    • Ko e hā ha ngaahi fakaikiiki mahuʻinga naʻá ke ʻiloʻi mei ha meʻa naʻá ke akó?

    • Ko e hā ha ngaahi fakafehoanaki naʻá ke fakahoko ʻi he ngaahi fakaikiiki ko iá mo e ngaahi tafaʻaki ʻo hoʻo moʻuí?

    • Ko e hā ha lēsoni ʻe taha pe lahi ange naʻá ke ako fekauʻaki mo e Tamai Hēvaní mo Sīsū Kalaisi mei he ngaahi veesi ko ʻení?

    • Ko e hā ha meʻa mei he ngaahi veesi ko ʻení te ke feinga ke fakaʻaongaʻi ʻi hoʻo moʻuí?