Seminelí
ʻAlamā 34:1–17: Ko e Fakalelei Taʻe-fakangatangata mo Taʻengata ʻa Sīsū Kalaisí


“ʻAlamā 34:1–17: Ko e Fakalelei Taʻe-fakangatangata mo Taʻengata ʻa Sīsū Kalaisí,” Tohi ʻa Molomoná - Tohi Lēsoni ʻa e Tokotaha Akó (2024)

“ʻAlamā 34:1–17,” Tohi ʻa Molomoná - Tohi Lēsoni ʻa e Tokotaha Akó

ʻAlamā 34:1–17

Ko e Fakalelei Taʻe-fakangatangata mo Taʻengata ʻa Sīsū Kalaisí

ʻĪmisi
Lotu ʻa Sīsū Kalaisi ʻi he Ngoue ko Ketisemaní

Kuó ke fakakaukau nai pe naʻe mei fēfē hoʻo moʻuí ka ne taʻeʻoua ʻa Sīsū Kalaisi mo ʻEne Fakaleleí? Naʻe akoʻi ʻe ʻAmuleki ki he kakai Sōlamí ko e kakai kotoa pē ʻoku loto-fefeka, hinga, pea hē ʻi he ʻikai ke nau maʻu ʻa e feilaulau taʻe-fakangatangata mo taʻengata ʻa e ʻAlo ʻo e ʻOtuá. ʻOku fakataumuʻa ʻa e lēsoni ko ʻení ke tokoni ke mahino kiate koe ʻa e founga ʻe lava ke tāpuekina ai koe ʻe Sīsū Kalaisi ʻi Heʻene feilaulau fakalelei taʻe-fakangatangata mo taʻengatá.

Naʻe mei kehe fēfē nai ʻa e moʻuí?

Naʻe mei kehe fēfē nai ʻa e moʻuí kapau naʻe taʻeʻoua …?

Fakakaukau ki ha ngaahi founga ʻe niʻihi te ke lava ai ʻo tali e fehuʻi ko ʻení ʻaki ʻa e kakai pe ngaahi meʻa ʻokú ke falala ki aí. Hangē ko ʻení, te ke lava ʻo fakakaukau ki he founga naʻe mei kehe ai hoʻo moʻuí ka ne taʻeʻoua ha tokotaha pau, ko ha niʻihi ʻo e tekinolosia pe meʻangāue ʻokú ke faʻa fakaʻaongaʻí, pe ko ha ʻekitivitī ʻokú ke saiʻia ai.

ʻĪmisi
Ko e lotu ʻa Kalaisi ʻi Ketisemaní

Tuku ha kiʻi taimi ke faʻu ai ha lisi ʻi hoʻo tohinoa akó fekauʻaki mo ha niʻihi ʻo e ngaahi founga naʻe mei kehe ai hoʻo moʻuí ka ne taʻeʻoua ʻa Sīsū Kalaisi mo ʻEne Fakaleleí. ʻI hoʻo ako he ʻaho ní, te ke ako ha ngaahi moʻoni ʻe lava ʻo tokoni ke mahino lelei ange kiate koe hoʻo fiemaʻu ʻa Sīsū Kalaisí.

ʻOku fakamoʻoni ʻa ʻAmuleki ki he kakai Sōlamí fekauʻaki mo Sīsū Kalaisi

Mahalo te ke manatuʻi naʻe malanga ʻa ʻAlamā mo ʻAmuleki ʻi he lotolotonga ʻo e kau Sōlamí, ʻa ia naʻa nau tui ʻe “ʻikai ke ʻi ai ha Kalaisí” (ʻAlamā 31:16). Hili hono fakaʻosi ʻe ʻAlamā ʻene ngaahi pōpoaki ʻoku lekooti ʻi he ʻAlamā 32–33, naʻe vahevahe ʻe ʻAmuleki ʻene fakamoʻoni ki he Fakamoʻuí.

Lau ʻa e ʻAlamā 34:1–10, ʻo kumi ʻa e meʻa naʻe vahevahe ʻe ʻAmuleki fekauʻaki mo Sīsū Kalaisi mo ʻEne Fakaleleí.

Ko e ʻAlamā 34:9–10 ko ha potufolofola fakataukei fakatokāteline ia. Fakakaukau ke fakaʻilongaʻi e ngaahi potufolofola fakataukei fakatokāteliné ʻi ha founga makehe koeʻuhí ke faingofua ange hoʻo maʻu kinautolú. Te ke maʻu ha faingamālie ʻi he lēsoni hokó ke akoako fakaʻaongaʻi ʻa e tokāteline ʻoku akoʻi ʻi he potufolofola ko ʻení ki ha fehuʻi pe tūkunga.

  • Ko e ngaahi lea pe kupuʻi lea fē fekauʻaki mo Sīsū Kalaisi mo ʻEne Fakaleleí naʻe mahuʻingamālie taha kiate koé? Ko e hā hono ʻuhingá?

  • Ko e hā naʻá ke ako mei he ngaahi veesi ko ʻení fekauʻaki mo e ʻuhinga ʻoku tau fiemaʻu ai ʻa Sīsū Kalaisi ke fakalelei maʻatautolú?

  • Te ke fakamatalaʻi fakanounou fēfē ʻa e ngaahi akonaki ʻa ʻAmuleki ʻi he ʻAlamā 34:8–10 ko ha fakamatala ʻo e moʻoní?

Mahalo kuó ke ʻiloʻi ha foʻi moʻoni hangē ko ʻení: ʻO ka ne taʻeʻoua ʻa e Fakalelei taʻe-fakangatangata mo taʻengata ʻa Sīsū Kalaisí, ʻe hē ʻa e faʻahinga kotoa ʻo e tangatá ʻo taʻengata.

  • Ko e hā ka “malaʻia” ai ʻa e kakai kotoa pē pe hē ʻo taʻengata ka ne taʻeʻoua ʻa Sīsū Kalaisi mo ʻEne Fakaleleí?

Taʻefakangatangata mo taʻengata

Fakakaukau ke fakaʻilongaʻi ʻa e ongo foʻi lea “taʻe-fakangatangata mo taʻengata” ʻi he fakaʻosinga ʻo e veesi 10 pea hiki ʻa e fakatātā ko ʻení ʻi hoʻo tohinoa akó:

ʻĪmisi
ko e ngaahi foʻi lea ko e “Fakalelei ʻa Sīsū Kalaisí” ʻi he tafaʻaki ʻo ha foʻi tao ʻoku tuhu ki he ngaahi foʻi lea “taʻe-fakangatangata mo taʻengata”
  • ʻOkú ke pehē ʻoku ʻuhinga ki he hā ʻa e pehē ʻoku taʻe-fakangatangata mo taʻengata ʻa e Fakalelei ʻa Sīsū Kalaisí?

Naʻe vahevahe ʻe Palesiteni Lāsolo M. Nalesoni ʻa e ngaahi fakakaukau ko ʻení:

ʻOku taʻe-fakangatangata ʻEne Fakaleleí—ʻo ʻikai hano ngataʻanga. Naʻe ʻikai foki hano ngataʻanga he ʻe fakahaofi ʻa e faʻahinga kotoa ʻo e tangatá mei he mate ʻoku ʻikai hano ngataʻangá. Naʻe taʻe-fakangatangata ia ʻi he ngaahi tuʻunga ʻo ʻEne mamahi lahí. … Naʻe toe taʻe-fakangatangata ia ʻi hono lahí—he naʻe pau ke fakahoko tuʻo taha pē ia maʻá e taha kotoa. Pea naʻe ʻikai ngata ʻene aʻu atu e ʻaloʻofa ʻo e Fakaleleí ki ha niʻihi tokolahi pē, ka ki he ngaahi māmani taʻe-faʻalaua naʻá Ne fakatupú. Naʻe ope atu ʻene taʻe-fakangatangatá ʻi he meʻa ne malava ke fakafuofuaʻi ʻe he meʻafua ʻa e tangatá pe mākupusi fakamatelié. (Russell M. Nelson, “The Atonement,” Ensign, Nov. 1996, 35)

  • Ko e hā naʻe tokoni ʻa e fakamatala ko ʻení ke ke ako pe ongoʻi fekauʻaki mo Sīsū Kalaisi mo ʻEne feilaulau fakaleleí?

Ko e hā ʻene fekauʻaki mo koé?

Neongo ʻe lava ke tāpuakiʻi ʻe he Fakamoʻuí ha kakai taʻe-fakangatangata ʻo fakafou ʻi Heʻene Fakaleleí, ka te Ne lava foki ʻo tāpuakiʻi fakataautaha koe. Fakakaukau ke liliu ʻa e fakatātā ʻi hoʻo tohinoa akó ke hangē ko ʻení:

ʻĪmisi
ko e ngaahi foʻi lea ko e “Fakalelei ʻa Sīsū Kalaisí” ʻi he tafaʻaki ʻo ha foʻi tao ʻoku tuhu ki he ngaahi foʻi lea “taʻe-fakangatangata mo taʻengata” pea mo ha foi tao ʻoku tuhu ki he foʻi lea “fakataautaha”

Ako e ngaahi maʻuʻanga tokoni ko ʻení, ʻo kumi ha niʻihi ʻo e ngaahi founga ʻe lava ke tāpuekina fakataautaha ai koe ʻe he Fakamoʻuí koeʻuhí ko ʻEne Fakalelei taʻe-fakangatangata mo taʻengatá.

Naʻe akoʻi ʻe Palesiteni Teti R. Kalisitā, naʻe hoko ko e Palesiteni Lahi ʻo e Lautohi Faka-Sāpaté ʻo pehē:

Kuó u feʻiloaki mo ha Kāingalotu lelei ʻoku faingataʻa ke nau fakamolemoleʻi kinautolu, ʻoku nau fakangatangata e ivi huhuʻi ʻo e Fakamoʻuí, ko e fai ʻi he taʻeʻilo mo e maʻuhala. ʻOku ʻikai ke nau fakatokangaʻi, kuo nau liliu ha Fakalelei ʻoku taʻe fakangatangatá ki ha fakangatangata ʻo pehē he ʻikai lava ke ne hakeakiʻi ʻenau angahalá pe vaivaí. Ka ko ha Fakalelei ʻeni ʻoku ʻikai ke fakangatangata he ʻokú ne fālute mo fakakau e angahala mo e vaivai kotoa pē, ʻo aʻu ki he ngaohikovia pe mamahi ne fakatupu ʻe he niʻihi kehé. (Tad R. Callister, “Ko e Fakalelei ʻa Sīsū Kalaisí,” Ensign pe Liahona, Mē 2019, 85–86)

ʻĪmisi
fakaʻilonga, lekooti
  1. Tali ha fehuʻi ʻe taha pe lahi ange ʻo e ngaahi fehuʻi ko ʻení:

    • Ko e hā naʻá ke ako fekauʻaki mo ha niʻihi ʻo e ngaahi founga ʻe lava ke tāpuekina fakataautaha ai koe ʻe he Fakamoʻuí ʻo fakafou ʻi Heʻene Fakalelei taʻe-fakangatangata mo taʻengatá?

    • Naʻe mei kehe fēfē nai hoʻo moʻuí ka ne taʻeʻoua ʻa Sīsū Kalaisi mo ʻEne Fakaleleí?