Seminelí
Mōsaia 7–8: Ko e Kau Palōfita ʻa e ʻEikí ʻi Heʻenau Hoko ko e Kau Tangata Kikité


“Mōsaia 7–8: Ko e Kau Palōfita ʻa e ʻEikí ʻi Heʻenau Hoko ko e Kau Tangata Kikité,” Tohi ʻa Molomoná - Tohi Lēsoni ʻa e Tokotaha Akó (2024)

“Mōsaia 7–8,” Tohi ʻa Molomoná - Tohi Lēsoni ʻa e Tokotaha Akó

Mōsaia 7–8

Ko e Kau Palōfita ʻa e ʻEikí ʻi Heʻenau Hoko ko e Kau Tangata Kikité

ʻĪmisi
Palesiteni Russell M. Nelson

Hangē pē ko hono maʻu ʻe he Fakamoʻuí ha ngaahi huafa ʻokú ne akoʻi kitautolu fekauʻaki mo Iá, ʻoku maʻu ʻe he kau tamaioʻeiki ʻa e ʻEikí ha ngaahi hingoa ʻe tokoni ke mahino kiate kitautolu honau ngaahi fatongia ʻi he palani ʻa e Tamai Hēvaní. ʻI he taimi naʻe kole tokoni ai ʻa e Tuʻi ko Limihaí ʻi ha ngāue naʻe ʻikai ke ne ʻilo pe ʻe kakató, naʻe fakahinohinoʻi ia ʻe ha tangata ko ʻĀmoni ki he palōfitá. Naʻe toe fakamatalaʻi foki ʻe ʻĀmoni ki he tuʻí ha ngaahi moʻoni mahuʻinga fekauʻaki mo e fatongia ʻo e kau palōfitá, kau tangata kikité, mo e kau tangata maʻu fakahaá. ʻE lava ke tokoni atu ʻa e lēsoni ko ʻení ke mahino kiate koe ʻa e mahuʻinga ʻo e hoko ʻa e kau palōfitá ko e kau tangata kikite ʻi he palani ʻa e Tamai Hēvaní.

Ngaahi Fehuʻi fekauʻaki mo e kau palōfitá

Fakakaukauloto kuo ʻilo ʻe haʻo maheni ʻokú ke tui ki he kau palōfita ʻo onopōní. ʻOku nau fakaofi atu kiate koe mo fehuʻi atu ʻeni:

  • Ne u fanongo ʻoku ʻi ai ha palōfita homou siasí. Ko e hā ʻene ngāue ʻoku faí?

  • Ko e hā ʻoku tau fiemaʻu ai ha palōfita he ʻaho ní?

  • Naʻá ku lau ʻi he ʻinitanetí naʻe liliu ʻe Siosefa Sāmita ha tohi fakakuongamuʻa. Kuo fai nai ia ʻe ha kau palōfita fakakuongamuʻa pe fakaonopooni kehe?

  • Ko e hā ʻokú ke ʻilo fekauʻaki mo e kau palofita?

ʻOku ʻi he Tohi ʻa Molomoná ha ngaahi akonaki lahi fekauʻaki mo e kau palōfitá, kau ai e founga ʻoku fakaʻaongaʻi ai kinautolu ʻe he Tamai Hēvaní ke tokoniʻi kitautolú. ʻI hoʻo akó, fakalaulauloto ki he ngaahi fehuʻi ʻi ʻolungá pea feinga ke fakamālohia hoʻo fakamoʻoni ki he kau palōfitá. Kumi foki ha ngaahi tali ki ha toe ngaahi fehuʻi te ke ala maʻu fekauʻaki mo e kau palōfitá.

Fononga ʻe tolu

ʻOku mahuʻinga ke mahino e ngaahi fononga ʻe tolu ʻa e kau Nīfaí ki he lēsoni ko ʻení mo e ngaahi lēsoni he kahaʻú. Vakai ki he fakatātā ko ʻení, pea lau e fakamatala ʻo e ngaahi fononga ʻoku hā he fakatātaá.

ʻĪmisi
tā fakatātā ʻo e fononga ʻa e kau Nīfaí ke toe maʻu ʻa e fonua ko Nīfaí

ʻI he taimi naʻe hoko ai e tamai ʻa e Tuʻi ko Penisimaní (Mōsaia) ko e tuʻí, naʻe mavahe ha tangata ko hono hingoá ko Sēnifi mei Seilahemala mo ha falukunga kakai ke toe maʻu ʻa e fonua ko Nīfaí (vakai, Mōsaia 9:3–4). Naʻe ʻikai toe ʻi ai ha ongona mei he kulupu ʻa Sēnifí ʻi ha ngaahi taʻu lahi, ko ia naʻe fekauʻi atu ʻe he tuʻi hono hokó, ʻa Mōsaia (foha ʻo e Tuʻi ko Penisimaní), ha kulupu naʻe taki ʻe ʻĀmoni ke nau fekumi kiate kinautolu (vakai, Mōsaia 7:1–3). Naʻa nau ʻilo e kakai ʻo Sēnifí, ʻa ia naʻe taki ʻe he mokopuna tangata ʻo Sēnifí, ko e Tuʻi ko Limihaí. Naʻe pōpula e kakai ʻo Limihaí ki he kau Leimaná “koe meʻa ʻi heʻenau ngaahi hiá” (Mōsaia 7:20).

Naʻe fakahā ange ʻe he Tuʻi ko Limihaí kia ʻĀmoni kuó ne fekauʻi atu ha kulupu fekumi ke kumi ʻa Seilahemala, ka naʻe ʻikai ola lelei. Ka ne nau foki mo ha ngaahi meʻa mei he fonua fakatokelaú, kau ai ha lekooti naʻe hiki ʻi ha ʻū lauʻi peleti koula ʻe 24 (vakai, Mōsaia 8:7–9). Naʻe ʻamanaki e Tuʻi ko Limihaí ʻe lava ʻe ʻĀmoni ʻo liliu ʻa e lekōtí pe ʻilo ha taha te ne lava ʻo liliu (vakai, Mōsaia 8:6, 11–12).

Lau ʻa e Mōsaia 8:13–14, ʻo kumi pe ko hai naʻe pehē ʻe ʻĀmoni te ne lava ʻo liliu ʻa e lekōtí mo hono ʻuhingá.

Mahalo ʻe tokoni ke ʻiloʻi naʻe fakatou maʻu ʻe Mōsaia mo Siosefa Sāmita ha ngaahi meʻangāue makehe naʻe ui ko e ʻŪlimí mo e Tūmemí naʻe teuteuʻi ʻe he ʻOtuá ke tokoni kiate kinaua ʻi hono liliu e ngaahi lekooti fakakuongamuʻá. (Vakai, Mōsaia 28:13–14; Siosefa Sāmita—Hisitōlia 1:35. Kapau ʻokú ke fie ʻilo ki ha meʻa lahi ange, kumi ʻa e “ʻŪlimí mo e Tūmemí” ʻi he Fakahinohino ki he Ngaahi Folofolá.)

Ko e fatongia ʻo ha tangata kikite

Lau ʻa e Mōsaia 8:15–18 ke ʻilo pe ko e hā ʻa e kau tangata kikite mo e ʻuhinga kuo ʻomi ai ʻe ha Tamai Hēvani ʻofa ha kau tangata kikite maʻatautolú.

  • Ko e hā e meʻa naʻá ke akó?

Ko e moʻoni ʻe taha ʻoku fakahaaʻi mai ʻe he fakamatala ko ʻení ʻoku ʻomi ʻe he ʻEikí ha kau palōfita, kau tangata kikite, mo ha kau tangata maʻu fakahā ke ʻaonga ki he faʻahinga ʻo e tangatá. Mahalo te ke fie fakaʻilongaʻi ʻi hoʻo folofolá ʻa e ngaahi foʻi lea pe kupuʻi lea ʻokú ne akoʻi ʻa e moʻoni ko ʻení pe tohi ʻa e moʻoni ko ʻení ʻo ofi ki he ngaahi veesi ʻokú ne akoʻi iá.

ʻOku fakamatalaʻi ʻe he Fakahinohino ki he Ngaahi Folofolá ʻa e fatongia ʻo ha tangata kikite ʻo hangē ko ʻení:

Ko ha tokotaha kuo fakamafaiʻi ʻe he ʻOtuá ke ne mamata ʻaki ʻa e fofonga fakalaumālié ki he ngaahi meʻa kuo fufuuʻi ʻe he ʻOtuá mei he māmaní (Mōsese 6:35–38). ʻOkú ne hoko ko ha tokotaha maʻu fakahā mo ha palōfita (Mōsaia 8:13–16). Naʻe akoʻi ʻe ʻĀmoni ʻi he Tohi ʻa Molomoná ʻo pehē, ko e tangata kikité pē te ne lava ʻo ngāue ʻaki ʻa e ngaahi meʻa liliu lea makehé, pe ʻŪlimí mo e Tūmemí (Mōsaia 8:13; 28:16). ʻOku ʻiloʻi ʻe he tangata kikité ʻa e kuohilí, lolotongá, mo e kahaʻú. Naʻe faʻa ui ʻa e palōfita ʻi he kuonga muʻá ko e tangata kikite (1 Samuela 9:9; 2 Samuela 24:11).

Ko Siosefa Sāmita ʻa e tangata kikite maʻongoʻonga ʻo e ngaahi ʻaho fakaʻosí (T&F 21:1; 135:3). ʻI hotau kuongá, ʻoku hikinimaʻi ʻa e Kau Palesitenisī ʻUluakí mo e Fakataha Alēlea ʻo e Toko Hongofulu Mā Uá ko ha kau palōfita, kau tangata kikite, mo ha kau tangata maʻu fakahā. (Fakahinohino ki he Ngaahi Folofolá, “Tangata Kikite,” scriptures.ChurchofJesusChrist.org)

ʻĪmisi
fakaʻilonga, lekooti
  1. Tali e ngaahi fehuʻi ko ‘ení:

    • Ko e hā naʻá ke ako fekauʻaki mo e fatongia ʻo e palōfitá ʻi heʻene hoko ko ha tangata kikité?

    • ʻOkú ke pehē ko e hā ka foaki ai ʻe he Tamai Hēvaní e ngaahi meʻá ni ki he Kau Palesitenisī ʻUluakí mo e Kōlomu ʻo e Kau ʻAposetolo ʻe Toko Hongofulu Mā Uá?

    • ʻOku hoko fēfē ʻa e kau palōfitá, kau tangata kikité, mo e kau tangata maʻu fakahaá ko ha fakamoʻoni ʻo e ʻofa ʻa e ʻOtuá ʻiate koé?

Ko e mahuʻinga ʻo e kau tangata kikité ʻi hotau kuongá

  1. Fili pea fakakakato ha taha ʻo e ngaahi ʻekitivitī ko ʻení ke tokoni ke mahino lahi ange kiate koe ʻa e mahuʻinga ʻo ha tangata kikite.

    • Fakakaukau ki ha ngaahi tūkunga ʻe tolu pe lahi ange ʻa ia ʻe hoko ai hono ʻiloʻi ko e kau palōfita ʻa e Tamai Hēvaní ko ha kau tangata kikité ko ha tokoni ia ke ke faivelenga maʻu ai pē ki he ʻEikí. Lekooti e ngaahi tūkunga ko ʻení.

    • Ako ha lea ʻi he konifelenisi lahi fakamuimuitahá mei ha mēmipa ʻo e Kau Palesitenisī ʻUluakí pe Kōlomu ʻo e Kau ʻAposetolo ʻe Toko Hongofulu Mā Uá. Lekooti e ngaahi sīpinga ʻokú ne fakahaaʻi ko ha kau tangata kikite kinautolú.

    • Fakaafeʻi e kau akó ke lau ʻa e “Pōpoaki mei he Kau Palesitenisī ʻUluakí,” ʻoku maʻu ʻi muʻa ʻi he kiʻi tohi Ki Hono Fakamālohia ʻo e Toʻu Tupú (2022, 2). Lekooti e anga hoʻo fakakaukau ki hono fakahaaʻi ʻe he pōpoaki ko ʻení mo e ngaahi tuʻunga moʻui ʻoku fakakau ʻi he kiʻi tohi tufa ko ʻení ko ha kau tangata kikite ʻa e kau mēmipa ʻo e Kau Palesitenisī ʻUluakí.

    • Lekooti e ngaahi lelei kuó ke aʻusia pe ko ho fāmilí mei he muimui ki he kau tangata kikité ni.

Mahalo ʻe tokoni ke ke ʻilo naʻe liliu lea ʻe he Tuʻi ko Mōsaiá ʻa e ngaahi lekōtí (vakai, Mōsaia 28:11–19). Te ke lava ʻo lau ha konga ʻo e ngaahi lekooti ko iá ʻi he taimi te ke ako ai ʻa e tohi ʻa ʻEtá.

Naʻa mo e kimuʻa pea liliu e ngaahi lekōtí, naʻe ofo ʻa e Tuʻi ko Limihaí ʻi heʻene ʻilo ʻoku lava ʻa e Tuʻi ko Mōsaiá ʻo liliu leá. Lau ʻa e Mōsaia 8:19–20, ʻo kumi e meʻa naʻe fai ʻe he Tuʻi ko Limihaí ʻi he taimi naʻá ne ʻilo ai ʻoku ui ʻe he ʻOtuá ha kau palōfita, kau tangata kikite, mo ha kau tangata maʻu fakahaá.

  • Naʻe liliu fēfē ʻe he ʻilo ko ʻení ʻa Limihaí?

Fakalaulauloto ki he ongo ʻokú ke maʻu ʻi hono ʻomi ʻe he Tamai Hēvaní ha kau palōfita, kau tangata kikite, mo e kau tangata maʻu fakahā ke tataki kitautolu he ʻaho ní. ʻE lava ke ke lekooti hoʻo ngaahi fakakaukaú ʻi hoʻo tohinoa akó.