Riaona
Kukurei n te Tabati rinanon te Anga Karea
Maati 2024


Ana Iteraniba te Aono

Kukurei n te Tabati rinanon te Anga Karea

I Sydney, Aotiteria ao taanga aika a tibwa mareaki Oleni ao Ana Ngungutau a waakina moan maiuia n tataro n ataia bwa tera ae e katauraoia te Uea ibukiia bwa a na reiakinna. Tabeua te tai i mwiina, e anganaki Oleni te boraraoi ae 2 te ririki maana n takakaro n te rugby ibukin te kirabu n aia tabo i Griffith, te kawa ae e uarereke ae onoua te aoa kaeana mai Sydney. I mwiin maroroakinana ao tataroakinana, a baireia bwa a na butimwaea te boraraoi ao a anganaki man te kirabu booia ao aia boneti ni moantaai ni buoka aia utu ni mwaaing ao n moana maekaia n aia komiuniti ae boou.

Te bwai ae aki kantaningaia te taanga aio, ngke e a moanaki waakin te takakaro, bwa angiin takakaro a na karaoaki n te Tabati. Aia moan iango bon buokakiia man te kirabu ngkana a moan roko. E kamataata te tia babaire n te kirabu bwa e riai Oleni ni kabwaraa ana tarau man iran te takakaro n taina are e baireaki.

E taku Oleni, “Mai i mwaaina ngke I takakaro i Sydney, ni kabane ara takakaro a boo n te Kaonobong. E bon rangi ni boou aei irou, ao I aki mwengaraoi n takakaro n te Tabati. I namakinna bwa I riai ni maroroakina te kangaanga aei ma au kirabu.”

E aki maan imwiin te marooro anne e a roko COVID-19, ao e a taonaki waakin te takakaro i nanon teuana te ririki. E namakinna Oleni bwa aio bon kaekaan ana tararo, ma ana boraraoi e a kananauaki nakon uoua riki te ririki bwa e angoa ni ira waakin bwaninin te takakaro ao ni kaitiaka ana tarau nakon te kirabu.

E uringa Oleni, “Ngke e a uakaan waakin te takakaro ae boou n 2021, I kaongoa [te tia babaire n te kirabu] bwa N a bon aki kona n takakaro n te Tabati ao ae N a kakaea te anga ae na kabwaraa iai au tarau. E tuangai uoua te rinerine ae I kona ni karaoia: ‘Takakaro bwa e angoa ni bwara’ ke ‘Kabwakaa ni kabane boon mwiin au tarau’. I ataia n akea au nano kokoraki bwa te bwai ae I riai ni karaoia bon kawakinan Ana tua te Uea ao are E na katauraoa te kawai.”

E reitaki ma ana bitiobi ibukin karauan nanona ao taeka n reirei ao e kamatoaaki koauana ae e bon eti ana babaire. “I tareboniia te tia babaire n te kirabu ao n tuangnga bwa N [nang kitana] te kirabu ao ni kaitiaka au tarau. A anganai tebwina te namwakaina bwa N na kabwarai ni kabane iai.”

A boraraoi te utu ae te Ngungutau bwa a na mwakuri korakora ni kabwara aia tarau ao ni beku korakora ni weteakiia ae taan reirei n te tieminari. A kakoauaa bwa ngkana a karaoa are a mwiokoaki iai, e na katauraoa te kawai te Uea.

“I mwiin au babaire ni kawakina te bong ae te Tabati n tabuia, e na kakabwaiaira n aanga aika mwaiti Tamara are i Karawa. A uki mataroa ao I karekea rakan riki boou n au mwakuri,” e taku Oleni. Tabeua te namwakaina i mwiina, e a moana ae bon oin ana bitineti Oleni ao e a kona ni kabwara ana tarau man te kirabu ni waekoa riki. A kona ngkai taanga aikai ni mwaing n oki nako Sydney.

Anne bon te tai are e karekea te tareboon Oleni mai iroun te beretitenti n ana titeiki, are e kaoiia bwa e na beku bwa te bitiobi n te Griffith Uoote, Riverina Titeiki. “E bon rangi ni kakubanako aio,” e uruuring. “E mabu man tiinako rannimata ni butira nakon mweengara.” Ngke a roko, a katorobubua Oleni ao Ana n tataro ao n butiia Tamaia are i Karawa ibukin te karau nano.

E uringnga Oleni: “E kamataata nakoiu n bon te tai anne te Tamnei bwa I aki mwaing mai Sydney bwa N a takakaro n te rugby. E karokoai ikai Tamau are i Karawa bwa N a beku ibukiia Natina ao n riki bwa te bwai ni mwakuri ni katean Abanueana ni mwakoron Ana tawaana aio. Ai bon akea ngkai ara baire bwa ti na okira Sydney ma bon ara babaire bwa ti na beku ma nanora, korakorara, ara iango, ao marurungira n te wewete aei. I a tia n nora bain te Uea i nanon au mwakuri ni karokoa ngkai ao e korakora au tangira ibukin au uoote ao te mwakuri ae korakora aei.”

“I ataia bwa e anga maiuna au Tia Kamaiu ibukiu, ao te bwai ae I kona ni karaoia nakoina bon te kekeiaki n ongotaeka ni kawakin Ana tua. Ngkana I kabwaka n aanga aika uarereke, I ataia bwa I kona n okira Ana Mwakuri ni Kamaiu n tabekairake ao ni kakorakoraai n reitinako ni wakirake. Kawakinan te Bong ae te Tabati n Tabuiia bon te kakabwaia. I ataia bwa ngkai ti kawakina te tua aio e na kaonaki maiura n te oota ao te wanawana ni kakabwaiaia tabeman i nanon te wiiki.