Mwichenapen Mwichefen
Sipwe Ew ren Kraist
April 2024 mwichenap


Sipwe Ew non Kraist

Sia chufengen ren ach tongei me nuku non Jises Kraist me An we Achasefan. Ewe aucheanap ren ennetin pachenong non ren ach sipwe eu chok ren Kraist.

Ua fen mefi anononun ewe Achasefan an Jises Kraist seni chok nekukuni, nge ewe ennetin Achasefan an ewe Chon Amanau ua keran weweochuti nupwen ua ier 25. Ua keran chok sochungio seni Stanford law School me ua kakaeo ngeni ewe test ren pekin Annuk non California. Inei we a kokori ei me apasa pwe semei we chinap Crozier Kimball, ewe ekan nom non Utah, epwene sopono. A apasa ika pwe ua mochen upwe kuna, upwe mwitir niwiniti imwei we. Semei we chinap a 86 ierin me a fokkun semwen. Ua fen churi. A fokkun kinisou an we kuna ei me apasa ngeni ei an kapasen pwarata.

Nupwen Crozier a chok unungat ierin, saman we, David Patten Kimball, a mano non an ier 44.1 Crozier a epinukunuku nge saman we me saman we chinap, Heber C. Kimball repwe apungano manauan me mefi pwe i mi unusen ennet ngeni met a angei seni mwirimwirin kewe.

An semei we chinap kapasen aninis ngeni ei pwe upwe atowawa seniei sokkun memefin ekiekin pung ika nemenem epwe feitiw woi pokiten ekkei neo mi nikitu. A apasa ngeni ei pwe ai ekiek epwe nom won ewe Chon Amanau me An ewe Achasefan. A apasa kich meinisin noun emon Sam won Nang mi tong. Ese anongonong won ach kewe neo won fonufan, emon me emonn kich sipwe repot ngeni ewe Chon Amanau won ifa ukukun ach aponueta An kewe annuk.

Semei we chinap a kapas usun ewe Chon Amanau pwe i ewe “Chon tumunu ewe Tit,” eu uwokisin ngeni 2 Nifai 9:41. A ereniei pwe i a aneanei pwe amo a naf koukun an aier an epwe tufich ngeni ewe umoumoch an ewe Chon Amanau.2

A fokkun ku netipei. Ua sinei pwe i emon mwan mi wenechar. I emon patriarch me a fori ekkoch angangen misin. A aitiei pwe ese wor emon epwe tongeni niwiniti Kot ren chok an angang och nge esap fiti ewe tufichin Achasefan an ewe Chon Amanau. Ua chok chechemeni tori ei ran ewe wachemuken tong me kinisou an Semei we Chinap ren ewe Achasefan an ewe Chon Amanau.

Non 2019 non ena fansoun me Jerusalem,3 Ua feino ngeni eu rum asan mi kanengeni ikewe ie ewe Chon Amanau a tonu pechen Noun kewe Aposel me mwen An epwe irapenges. A fokkun ku netipei me ua ekieki usun An we annuku ngeni Noun kewe Aposel repwe tong fengen nefiner.

Ua chemeni ewe fansoun nupwen ewe Chon Amanau a tingor non an iotek fanitach. Ei iotek a fori me mwen an Epwe mano a mak non ewe Kapasanim non Puken John.

Ei iotek fan iten ekkewe chon tapweno mwirin Kraist, pachenong kich meinisin.4 Non an ewe Chon Amanau we tingor ngeni Saman we, A sio “pwe repwe eu chok; usun ewe, Sam, non ngang, me Ngang non ewe Sam, me repwe pwan eu chok non am.” Ewe Chon Amanau a sopweno ne apasa, “Me ewe ning mine ka ngeni ei ua ngenir; pwe repwe eu chok, usun kich eu chok.”5 Eu chok ina met Kraist a iotek fan itan me mwen An ewe repwe amam I me Irapengesino. Eu chok non Kraist me Samach won Nang a tufich seni an ewe Chon Amanau we Achasefan.

Ewe umoumochun amanau an ewe Samon ese anongonong won neo, pekin sukkun, tufich, ika nonomun emon me emon ika seni menni sokkun aramas. A anongonog won ach eu chok non Kraist me An kewe annuk.

Ewe Soufos Joseph Smith me Oliver Cowdery ra angei pekin pwarata ren koutan ewe Mwichefen me kofemen non 1830, mwirin chok an ewe Mwichefen a foruta. Met iei kinikinin 20 a annea seni ewe Soufos Joseph non ewe aewin Mwichenap me ewe aewin pwarata a kapunguno seni meinisin.6

Ewe masowen ei pwarata amen fokkun amwarar. A aiti kich ewe auchean me wis an ewe Chon Amanau me ifa usun sipwe angei An manaman me feioch seni An chenin achasefan. Ewe Soufos Joseph Smith a ier 24 me afen angei chommong pekin pwarata me awesano chiakun ewe Puken Mormon seni ewe niffang me manamanen Kot. Ir me ruemon Joseph me Oliver ra sinneno pwe ir Aposel, o a wor ewe mumuta ar repwe emweni ewe Mwichefen.

Uwokisin 17 seni 36 masowen ew menapen auchean annukun Mwichefen, pachenong ewe wesewesen ennetin Kot, ewe Forutan aramas, ewe Turutiw, me an Samach won Nang ewe kokotun manau ese much seni ewe Achasefan an Jises Kraist. Uwokisin 37 a masoweni ewe auchean met sipwe fori ren paptais non an ewe Samon we Mwichefen. Uwokisin 75 seni 79 forunon kewe iotekin sakrament mine sia angei iteiten ranin Sabbath.

Kewe annuk, nongonong, sakrament, me mokutukut minne ewe Samon a forata seni Joseph Smith, ewe Soufosun ewe Niwinsefanito, ra ennetin masoweni auchean minefon ekiek me awora ew watten ekkesiwin.7

Ekkewe auchean mettoch ren paptais, nupwen epwe fiti netip, amen fokkun mecheres. A unusen pachenong tipetekison me mwen Kot, eu netip mi netipechou me netip niamam,8 aier seni meinisin tipis, mwarei iten Jises Kraist, nikitu tori nesoponon, me pwarano ach angang pwe sia angei ewe Ngunun Kraist.9

A auchea pwe meinisin ekkewe tuifichin paptais ir seni pekin ngun. Ese wor wou ika an emon itefouno epwan auchea. Ekkewe mi osupwang me mi tufich nono chok ar annuk ren met repwe fori non pekin ngun.

Ese wor sokofesenin nonomun emon, ika ir mwan ika fefin, ika orenier ika ra feito me ian. Ewe Puken Mormon a afataochu pwe meinisin mi ketiw ar repwe angei an Kot kewe kirekiroch, “chon me pwech, fotek me ngaseno, mwan me fefin; … nono chok meinisin me ren Kot.”10 “Meinisin aramas ra tufichini ewe emon usun ekkewe ekkoch, me ese wor emon epwe tiweno.”11

A kawor ach “nonofengen” me mwen Kot, a fori ekis memefin ach sipwe aucheani ach kewe sokofesen. Ekkoch ra mwan ne pesei kich “ne ekieki aramas mi watte sokonor seni kich me seni emon me emon nap seni pusin ussur. [Ekkoch] ra angei non wesewesan nge ekis chok sokonon me anapareno non satefesenin ewe pun.”12

Non kapachetan, ekkoch ra mwan ne ekieki nge pokiten aramas meinisin ra kokko ngeni ar repwe angei An kirekiroch me manau ese much, ese namot repwe fori mettoch.13

Nge nengeni, ekkewe pukefel ra aiti ngeni kich pwe meinisin repwe angang ar repwe aier seni tipis me aponueta An kewe annuk.14 Ewe Samon mi fen afata pwe meinisin mi wor an pungun finata me “sia tongeni pusin fini met sia mochen me manau ese much, seni ewe Chon Afor ren aramas meinisin, … me rongorong ngeni an kewe annuk; me nukuchar ngeni an kapas, me fini manau ese much.”15 Om kopwe angei ekkewe feiochun ewe Achasefan an ewe Chon Amanau, sipwe fokkun apochokuna ach angangen pungun finata ne fini Kraist me anneasosich An kewe annuk.

Non manauei, ewe wewen “pungun finata” me ”tufichin fori mettoch” a kinikinitiw me awewetiw. Mi chok wor me wateno ekiekin anini won ekkei itenap.

Maken won ew puken chon fiti ew major university, emon itefounon aramas i sensen ena sukun a angoch non pekin kaeo ngeni mettoch mi manau a apasa ren ennetin, “Ese wor neni ren an emon tufichin fori pusin an mochen .”16 Ese amairu, ewe sense a angoch non pekin kaeo ngegni mettoch mi manau a apasa sefani non met ewe a mak a apasa “Ese wor Kot, … me ese wor an emon tufichin fori pusin an mochen, … me ei a ew watten chounon, non sokofesenin, fan nang mi poon.”17 Use tongeni ai usap pochokunen tipeeu ngeni.

Eu nongonongen annukun ach nuku pwe mi wor ach pusin finata non manauach18 minne mi pachenong ach tufichin pusin fori mettoch.19 Pungun finata eu tufichin fini me fori. Amen fokkun auchea ngeni ewe kokotun manau esemuch. Ika ese wor manauen pungun finata, sise tongeni kaeo, feifeita, ika fini ach sipwe eu non Kraist Pokiten manauen pungun finata, sia “tongeni fini met sia mochen me manau esemuch.”20 Non ewe Apungupung non Nang me mwen ei manau, an ewe Sam ewe kokkot a pachenong ewe pungun finata pwe ew mettoch a fokkun auchea. Lucifer ese tipeeu ngeni “a mochen epwe ataeno an aramas pungun finata.”21 Ren ei wewe, ewe tufichin angei aion ese fich ngeni Satan me ekkoch ekkewe ra fini repwe fiti.

Ekkoch ngun mwe mwen ei manau ra anganga ar pungun finata non ar tapweno mwirin an Samach won Nang we kokot. Ekkewe ngun ra feioch ne uputiw ra sopwosopwono ne ani pungun finata. Sia tongeni pusin fini me fori, nge sise tongeni sipwe nemeni ekkewe niwinin pungunon. “Finiom ren mi och me wenechar ra emwen ngeni pwapwa, kinamwe me manau esemuch me ekkewe ra fori tipis me ngaw repwe emwen ngeni netipengaw me riafou.”22 Usun Alma a apasa, “Chon fori ngaw rese tongeni repwe kuna pwapwa.”23

Non ei fonuwen ekemis, mi wor ew anen anganga mi chok achocho ne fifis an epwe tetenoch. Achocho ngeni ach sipwe murino ren ukukun ach tongeni ew tupwonun me auchean angang weires Mi affat non an we Samon annuk. Angang weires ne oukano ika aweiresi ekkoch ika fori eppet ngeni ar fetanoch ra u ngeni an ewe Samon annuk. Sise tongeni tipingeni mettoch mi fis ika ekkoch ren ew pungun ekiek ren met ra fori ese tufich ngeni an Kot kewe annuk.

Non ei fonufan ikenai, a mecheres ach sipwe anonga ach ekiek won pisek me angangen mwoni. Ekkoch res chiwen kuna ekkewe nongonong esemuch me kewe finata mi watte feiochun. Sipwe fokkun tipachem ach sipwe ausening ngeni an Preseten Russell M. Nelson ourour ach sipwe “ekiek selestial.”24

Ekkewe mochen ra kon auchean ra tongeni fis arapakan seni meinisin inamo ika ir mi osukosuken nipwakoch, tongeni, tufich, ika mwoni. Eu anen kawora auchean finien famini repwe akkom pun ir mi namot. Ei mi afat seni ekkewe pukefel. Ekieki usun ewe porous non 1 Nifai ikewe Liai “a feinno non ewe fonu pon. Me a nikitano imwan, me ewe fonuen an kewe neuo, me noun gold, me silver, me an kewe pisek auchea, me ese uwei och mettoch, tiwenon chok an we famini.”25

Nupwen sia kuna ekkesiwin non manauach, chommong mettoch mi fis minne a ekis chok ach ika ese wor ach nemenem. Sosotun semwenin inisich me akseten a tongeni kuchunong non ei kinikin. Ewe COVID-19 kukuto chok a fokkun aweiresi aramas ekkewe ra fori mettoch mi pung. Ren ewe auchean finata, a wor ach nemenem. Sefaniti ai we fansoun misineri, Elter Marion D. Hanks, nei misin preseten, a mochen am meinisin aupwe chechemeni ewe kapas seni Ella Wheeler Wilcox:

Ese chiwen wor tufichin an epwe fis, ese wor fetanin mettoch epwe fis mi chok foruno me mwan, ese wor an emon nemenem won ekkewe mettoch a fen foruno fan itan.

A tongeni eppeti an epwe fis ika fori an epwe weires an epwe fis ika nemeni

Ewe nukucharan fori mettoch an emon pochokunen ngun.26

Fanasengesin ewe nongonong, napanap, mwokutun souneng, me manau wenechar, sia tongeni nemeni. Ach nuku non me pin ngeni Kot ewe Sam me Noun We, Jises Kraist, iei eu finata sia fori.27

Ouse mochen weweiti nge use angawano pesepesen ekiekin sukun me angang. Met upwe apasa ren ena pwe nupwen achocho a fori ew akoko nefinen pekin sukun me pekin angangen moni ra sikita asen ewe famini ika sipwe eu chok non Kraist, ekkei pungunon rese ururun repwe fis a tongeni epwe wor waten efeiengawan.

Ewe fatochun me mecheresin annuk afen nom non Doctrine and Covenants 20 amen ku netip me apochokuna netip usun an a anouwateno me afatochueno ekiek mi pin non pekin ngun. A aiti kich pwe amanaua a feito nupwen Jises Kraist a pwarata me osorano ekkewe ngun mi aier pokiten an ewe Chon Amanau ewe umoumoch.28 A forata ewe neni ren ewe waten auchean wis ren An we Achasefan.

Sipwe achocho ne apachanong ekkoch non ach kukumosun eu chok. Ika pwe sia tapweno mwirin an Preseten Russell M. Nelson pochokunen kapasen esinesin ach sipwe ochufengeni ekkewe chon Israel mi toropas won ir me ruepek ewe mangaku, a auchea sipwe apachenong ekkoch non ach kukumosun chufengen ren eu chok. Usun met Preseten Nelson afen aiti kich: “Won eu me eu fonu me unusen ekkewe fonu non sat, aramas nikitu ra ioifengen non Ewe Mwichefenin Jises Kraist ren Aramas mi Pin non Fansoun Soponon. Sokofesenin non oreni, kapas, mwan ika fefin, nonomuch, me kich seni meni neni a morono non ese namot nupwe ekkewe chon nikitu ra tonong non ewe anen pon mi piin me feito ngeni nouch achengicheng Chon Angasano.”29

Sia chufengen ren ach tong me nuku non Jises Kraist me kich noun ewe Sam non Nang mi tong. Ewe pusin pukutan nonomun ennetin chon pachenong ar repwe ew non Kraist. Ekkewe angangepin ren paptais me ewe sakrament a mak non Doctrine and Covenants 20, fengen me ach kewe pwon non tempel mine a ochufengeni kich non eu an mi pin me mut ngeni kich sipwe eu non an meinisin mi auchea ese much me nonnom non kinamwe me sokkun feioch menisin me manau kinamwe me tipeew fengen.

Ua apasa ai ennetin me pungun pwarata pwe Jises Kraist mi manau, me pokiten An Achasefan, sia tongeni eu chok non Kraist Non ewe it mi pin iten Jises Kraist, amen.

Esinesin

  1. David, a ier 17, an anisi ekkoch Souneng ngeni epek ewe ice-filled Sweetwater River nupwen ra mochuno won chukun Wyoming (nengeni Saints: The Story of the Church of Jesus Christ in the Latter Days, volume 2, No Unhallowed Hand, 1846–1893 [2020], 237).

  2. Nengeni Moronai 7:27–28.

  3. Chief Rabbi seni Norway, Rabbi Michael Melchior, me ngang am oua wisen afanafan ren ew Jewish–Latter-day Saint scholar’s dialogue a fis June 5, 2019, ren ewe BYU Jerusalem Center non Israel.

  4. Nengeni John 17:20.

  5. John 17:21–22.

  6. Nengeni “The Conference Minutes and Record Book of Christ’s Church of Latter Day Saints, 1838–1839, 1844” (commonly known as the Far West Record), June 9, 1830, Church History Library, Salt Lake City; Steven C. Harper, Making Sense of the Doctrine and Covenants (2008), 75.

  7. Doctrine and Covenants 20 ina ewe aewin pwarata a katou non ewe Taropwen porousen Mwichefen me ekkewe misineri ra nounou me ren me ruu ewe annuk me ewe angangepinen paptais me ewe sakrament (nengeni Harper, Weweochuti ewe Doctrine and Covenants, 75).

  8. Nengeni 2 Nifai 2:7.

  9. Nengeni Doctrine and Covenants 20:37.

  10. 2 Nephi 26:33.

  11. 2 Nifai 26:28.

  12. Peter Wood, Diversity: The Invention of a Concept (2003), 20.

  13. Nehor a angei wisan (nengeni Alma 1:4).

  14. Nengeni Doctrine and Covenants 29:49–50.

  15. 2 Nifai 2:27–28.

  16. Stanford (publication of the Stanford Alumni Association), Dec. 2023, cover.

  17. In Sam Scott, “As If You Had a Choice,” Stanford, Dec. 2023, 44. Ewe nongonong a anetata ewe sense pwe i Robert Sapolsky, sense seni Stanford non biology, neurology, and neurosurgery, me emon mi angangoch ne amomo puken science. Ewe a onomu ekkewe sokofesen pachenong seni Alfred Mele, emon sensen philosophy non Florida State University, ewe a fori eu waten Angangen Nongonongun tufichin fori non John Templeton. I a apasa, “Napengeni saintis resemo anetata pwe tufichin pusin fori om mochen—pwan mo pwarano pochokunen mochen fori mochenin netip—ew chok mwanin ekiek“ (non Scott, “As If You Had a Choice,” 46).

  18. Nengeni D. Todd Christofferson, “Moral Agency” (Brigham Young University devotional, Jan. 31, 2006), speeches.byu.edu.

  19. Nengeni Doctrine and Covenants 58:27.

  20. 2 Nifai 2:27

  21. Moses 4:3.

  22. True to the Faith: A Gospel Reference (2004), 12.

  23. Alma 41:10.

  24. Nengeni Russell M. Nelson, “Ekiek Selestial!,” Liahona, Nov. 2023, 117–20.

  25. 1 Nifai 2:4.

  26. Poetical works of Ella Wheeler Wilcox (1917), 129.

  27. Iteitan ngang ua sani ewe porous mi eniwin seni Elder Neal A. Maxwell a apasa ei ew mochomochen napanapen fori mettoch: “Ika kose fini ewe muun Kot akkom, Nesoponon esap wor sokofesenin met kafen finata” (attributed to William Law, an 18th-century English clergyman; quoted in Neal A. Maxwell, “Response to a Call,” Ensign, May 1974, 112).

  28. Nengeni Doctrine and Covenants 20:29–31. Uruon nom me nepoputan a pwano pungunon me epinipininon ekkewe ngun mi turutiw seni ewe umoumochun Jises Kraist. A aitikich pwe nupwen Kot epwe fini emon ren manaua, ese wor och mettoch epwe tongeni siwini met ewe pungunon. Doctrine and Covenants 20 a fori eu nimochun kinikin fiti Porous seni nepoputan . A anea, “Mi wor tufichin an aramas repwe turutiw seni umoumoch me suseni ewe Kot mi manau” (nengeni Doctrine and Covenants 20:32–34nengeni pwan Harper, A ititoch ngeni ewe Doctrine and Covenants74).

  29. Russell M. Nelson, “Building Bridges,” Liahona, Dec. 2018, 51.