’Āmuira’a rahi
Te ha’amaita’ira’a nō te heheura’a tāmau i te mau peropheta ’e nō te heheura’a i te ta’ata hō’ē, nō te arata’i i tō tātou orara’a
’Āmuira’a rahi nō ’Ēperēra 2020


Te ha’amaita’ira’a nō te heheura’a tāmau i te mau peropheta ’e nō te heheura’a i te ta’ata hō’ē, nō te arata’i i tō tātou orara’a

’Ua fāri’ihia te heheura’a tāmau ’e tē fāri’ihia nei te reira nā roto i te mau rēni tei ha’amauhia e te Fatu.

I teie mahana e paraparau vau nō ni’a i te heheura’a tāmau i te mau peropheta ’e te heheura’a tāmau i te ta’ata hō’ē, nō te arata’i i tō tātou orara’a.

I te tahi taime e fāri’i tātou i te heheura’a noa atu ā ’aita tātou i ’ite i te mau ’ōpuara’a a te Fatu. ’Aita i maoro roa hou Elder Jeffrey R. Holland ’a pi’ihia ai ’ei ’āpōsetolo i te ’āva’e nō Tiunu 1994, ’ua fāri’i au i te heheura’a nehenehe e pi’ihia ’oia. E ti’a regioni au i terā taime, ’aita vau i ’ite nō te aha terā ’ite e hōro’ahia mai ai iā’u. E mau hoa misiōnare rā māua i tō māua ’āpīra’a i Peretāne, i te ’ōmuara’a o te mau matahiti 1960, ’e ’ua here roa vau iāna. Tē hi’o nei au i te reira ’ei parau aroha iā’u nei. I te mau matahiti i ma’iri a’enei, ’ua uiui tō’u mana’o, ’ua fa’aineine ānei te Fatu iā’u ’ia riro ’ei teina i roto i te Tino ’Ahuru Ma Piti nō te hō’ē hoa misiōnare fa’ahiahia tei riro na ’ei teina nō’u i roto i te ’āua misiōni.1 I te tahi taime e parau vau i te mau taure’are’a misiōnare ’ia hāmani maita’i i tō rātou teina hoa misiōnare, ’o vai e ’ite ē, e taui te teina i roto i te tāvinira’a ’āraua’e.

Tē vai nei tō’u ’itera’a pāpū ’āueue ’ore ē, tē arata’ihia nei teie ’Ēkālesia i fa’aho’ihia mai e tō tātou Fa’aora Iesu Mesia. ’Ua ’ite ’oia ’o vai tē pi’i ’ei ’āpōsetolo nāna ’e i te ’āna’ira’a nō te mau pi’ira’a. ’Ua ’ite ato’a ’oia nāhea i te fa’aineine i tāna ’āpōsetolo matahiapo nō te riro ’ei peropheta ’e ’ei Peresideni o te ’Ēkālesia.

’Ua ha’amaita’ihia tātou i teie po’ipo’i i te fa’aro’ora’a i tō tātou peropheta here, te peresideni Russell M. Nelson, tei hōro’a i te hō’ē poro’i ha’aputapū rahi nō te piti-hānere-ra’a i tō te ao nei, nō ni’a i te Fa’aho’i-fa’ahou-ra’a o te ’īra’a o te ’evanelia a Iesu Mesia.2 ’Ua ha’apāpū teie fa’a’itera’a niu a te peresideni Nelson ē, te tumu, te vaira’a ’e te arata’ira’a nō ananahi a te ’Ēkālesia a Iesu Mesia, tei ni’a ïa i te parau tumu nō te heheura’a tāmau. ’Ua riro teie poro’i ’āpī ’ei parau aroha a te Metua i tāna mau tamari’i.

I te hō’ē mahana, ’ua fa’a’ite te peresideni Spencer W. Kimball i teie mau mana’o i roto iā’u nei. ’Ua nā ’ō ’oia : « I roto i te mau mea ato’a e ti’a ia tātou ’ia māuruuru… tē vai nei ïa te ’ite ē ’ua matara mau te mau ra’i ’e ’ua niuhia te ’ēkālesia a Iesu Mesia tei fa’aho’ihia mai i ni’a i te papa o te heheura’a. ’Ua riro mau te heheura’a tāmau ’ei toto ora nō te ’evanelia a te Fatu ora ’e te Fa’aora Iesu Mesia ».3

’Ua ’ite ātea te peropheta Enoha i teie mau mahana e ora nei tātou. ’Ua fa’a’ite te Fatu ia Enoha i te ’ino rahi e ha’avī i te ta’ata ’e ’ua tohu nō ni’a i te « ahoaho rahi » e tupu. Terā rā, ’ua parau fafau te Fatu : « ’Āre’a rā, e fa’aherehere au i tō’u feiā ».4 « ’E te parauti’a, ’o tā’u ïa e fa’atae atu i raro nō te ra’i mai ; ’e te parau mau, ’o tā’u ato’a ïa e fa’atae atu nō roto mai i te fenua, ’ei fa’a’ite i te parau nō ta’u ra Fānau tahi ».5

’Ua ha’api’i te peresideni Ezra Taft Benson ma te mana rahi ē, ’ua tae mai te Buka a Moromona, te ’ōfa’i tua o tō tātou fa’aro’o, mai raro mai i te fenua ’ei fa’atupura’a i te parau mana a te Fatu ia Enoha. Te fāra’a te Metua ’e te Tamaiti ’e te mau melahi ’e te mau peropheta i te peropheta Iosepha Semita ra, « ’ua fa’aterehia ïa e te ra’i nō te fa’aho’i mai i te mau mana tei tītauhia nō te bāsileia ».6

’Ua fāri’i te peropheta Iosepha Semita i te heheura’a nā ni’a i te heheura’a. Tē vai ra tei fa’ahitihia i roto i teie ’āmuira’a. E rave rahi heheura’a i fāri’ihia e te peropheta Iosepha tei fa’ahereherehia nō tātou i roto i Te Parau Ha’api’ira’a ’e te mau Parau Fafau. Tei roto i te mau buka tumu ato’a a te ’Ēkālesia te mana’o ’e te hina’aro o te Fatu nō tātou i teie tau tu’ura’a hope’a.7

Hau atu i teie mau pāpa’ira’a mo’a niu, ’ua ha’amaita’ihia tātou i te heheura’a tāmau i te mau peropheta ora. ’Ua riro te mau peropheta ’ei mau « ti’a mana tonohia e te Fatu ’e ha’amanahia nō te parau nā ni’a i tōna i’oa ».8

Tē vai ra te mau heheura’a, e mau heheura’a fāito rahi roa ’ino, ’e tē vai ra, nō te ha’amāramarama atu ā ïa i te mau parau mau hanahana ’e te faufa’a tumu, nō te hōro’a i te arata’ira’a nō tō tātou nei ’anotau.9

’Ua māuruuru rahi tātou nō te heheura’a i hōro’ahia i te peresideni Spencer W. Kimball nō ni’a i te autahu’ara’a ’e te mau ha’amaita’ira’a hiero tei matara i te tā’āto’ara’a o te mau tāne ti’amā ’e melo ho’i nō te ’Ēkālesia, i te ’āva’e Tiunu 1978.10

’Ua tāvini au nā muri i te mau melo nō te Tino ’Ahuru Ma Piti e rave rahi tei ti’a atu ’e tei ’āmui i te pupu tei fāri’i i te reira heheura’a faufa’a rahi. ’Ua paraparau ta’a ’ē au ia rātou tāta’itahi, ’e ’ua ha’apāpū mai rātou i te arata’ira’a pae vārua mana rahi ’e te tāhō’ē tā rātou te peresideni Kimball i ’ite. E rave rahi o rātou tei parau ē, ’o te heheura’a mana rahi roa a’e tā rātou i fāri’i, nā mua a’e ’e i muri iho i te reira.11

Mātou e tāvini nei i roto i te pupu nō te Tino ’Ahuru Ma Piti ’āpōsetolo, ’ua ha’amaita’ihia mātou i tō tātou nei ’anotau nō te taera’a mai te tahi mau heheura’a rahi nā roto i te mau peropheta.12 ’Ua riro te peresideni Russell M. Nelson ’ei ti’a mana tonohia nā te Fatu i te pae iho ā rā nō te mau heheura’a, nō te tauturura’a i te mau ’utuāfare ’ia ha’amau i te vāhi mo’a nō te fa’aro’o i te fare, nō te ha’aputuputura’a ia ’Īserā’ela i purara i nā pae e piti o te pāruru, ’e nō te ha’amaita’ira’a i te mau melo tei fāri’i i te ’ōro’a hiero, maoti te mau ’ōro’a ato’a o te hiero mo’a.

I te fa’aarara’ahia te mau tauira’a faufa’a rahi nō te ha’amaita’i i tō tātou mau ’utuāfare, i te ’āmuira’a rahi nō ’Ātopa 2018, ’ua ha’apāpū atu vau ē « i roto i te fa’aotira’a a te ’āpo’ora’a a te Peresidenira’a Mātāmua ’e te Tino ’Ahuru Ma Piti ’āpōsetolo i roto i te hiero… i muri a’e i tō te peropheta here tāparura’a i te Fatu nō te heheura’a… ’ua fāri’i te tā’āto’ara’a i te hō’ē ha’apāpūra’a pūai ».13

I taua taime ra, ’ua fāri’ihia te tahi atu ā heheura’a nō ni’a i te mau ’ōro’a mo’a o te hiero, ’aita rā i fa’aarahia ’e i ha’amatahia i terā taime.14 ’Ua ha’amata te reira nā roto i te heheura’a i te peropheta iho, te peresideni Russell M. Nelson, ’e te ha’apāpūra’a marū ’e te mana rahi ia rātou i ’āmui i roto i terā ’ohipa. ’Ua tītau ta’a ’ē te peresideni Nelson i nā tuahine e peresideni ra i te Sōtaiete Tauturu, te Feiā ’āpī tamāhine ’e te Paraimere. ’Ua riro te arata’ira’a hope’a, tei hōro’ahia i roto i te hiero, i te Peresidenira’a Mātāmua ’e i te pupu nō te Tino ’Ahuru Ma Piti ’āpōsetolo, ’ei ha’aputapūra’a pae vārua rahi ’e te mana rahi. ’Ua ’ite mātou tāta’itahi ē ’ua fāri’i mātou i te mana’o, te hina’aro ’e te reo o te Fatu.15

Tē fa’a’ite nei au ma te tura rahi ē, ’ua fāri’ihia te heheura’a tāmau ’e tē fāri’ihia nei te reira nā roto i te mau rēni tei ha’amauhia e te Fatu. Tē parau pāpū nei au ē, ’ua riro te poro’i ’āpī tei vauvauhia e te peresideni Nelson i teie po’ipo’i, ’ei heheura’a nō te ha’amaita’i i te mau ta’ata ato’a.

Tē fa’atae nei mātou i te hō’ē tītaura’a manihini i te tā’āto’ara’a, ’ia haere mai i te fa’a’amua i te ’aira’a mā’a a te Fatu.

Tē fa’a’ite ato’a nei mātou i te hina’aro o tō mātou ’ā’au ’ia tāhō’ē fa’ahou mai rātou tei tāfifi na i tō rātou ’itera’a pāpū, rātou tei ’ore i itoito roa ’e rātou tei ’īritihia te i’oa i roto i te mau pāpa’a parau a te ’Ēkālesia. Tē hina’aro nei mātou ’ia rave i te fa’a’amua ’e ’outou, « i te parau a te Atua », i te ’aira’a mā’a a te Fatu, nō te ha’api’i i te mau mea e rave atu tātou pā’āto’a.16 Tītauhia ’outou nō mātou ! Tītauhia ’outou nō te ’Ēkālesia ! Tītauhia ’outou nō te Fatu ! ’O te pure ho’i o tō mātou nei ’ā’au, ’ia ’āmui mai ’outou ’ia mātou nei nō te ha’amori i te Fa’aora o te ao nei. ’Ua ’ite mātou ē, tē vai nei ’o ’outou tei fa’aruru i te ’ohipa mainaina, te ’ohipa hāmani ’ino ’aore rā te ravera’a ’aita e au i tō te Mesia. ’Ua ’ite ato’a mātou ē, tē vai nei tei tāmatahia te fa’aro’o ’aita i au-roa-hia, ’aita i māramaramahia ’e ’aita i fa’a’āfarohia.

Tē vai nei vetahi o tā tātou mau melo pūai ’e te ha’apa’o maita’i tei mamae i te tāmatara’a o tō rātou fa’aro’o nō te tahi pu’e tau. E mea au nā’u te fa’ati’ara’a, e parau mau, nō ni’a ia W. W. Phelps, tei fa’aru’e i te ’Ēkālesia ’e tei fa’a’ino i te peropheta Iosepha Semita i te fare ha’avāra’a nō Missouri. I muri iho i tōna tātarahapara’a, ’ua pāpa’i ’oia ia Iosepha : « ’Ua ’ite au i tō’u vaira’a, ’ua ’ite ’oe ’e ’ua ’ite ato’a te Atua, ’e tē hina’aro nei au i te fa’aorara’a mai te mea e tauturu mai tō’u mau hoa iā’u ».17 ’Ua fa’a’ore Iosepha i tāna hapa, ’ua fa’aho’i mai iāna i ni’a i te ’ohipa ’e ’ua pāpa’i atu ma te here : « Hoa i te ha’amatara’a, hoa i te hope’ara’a ».18

Te mau taea’e ’e te mau tuahine, ta’a ’ē noa atu tō ’outou vaira’a, ’ia ’ite ’outou ē, e fāri’i te ’Ēkālesia ’e te mau melo ia ’outou ’ia ho’i ana’e mai ’outou !

Te heheura’a i te ta’ata hō’ē nō te arata’i i tō tātou orara’a

E matara te heheura’a ta’ata hō’ē i te mau ta’ata ato’a e ’imi ma te ha’eha’a i te arata’ira’a a te Fatu. E mea faufa’a rahi te reira mai te heheura’a i te peropheta. Maoti te heheura’a pae vārua i te ta’ata hō’ē nō ’ō mai i te Vārua Maita’i i fāri’i ai tau mirioni ta’ata i te ’itera’a pāpū tītauhia nō te bāpetizo ia rātou ’e nō te ha’amau ia rātou ’ei melo nō Te ’Ēkālesia a Iesu Mesia i te Feiā Mo’a i te mau Mahana Hope’a nei.

’O te heheura’a i te ta’ata hō’ē te ha’amaita’ira’a ha’aputapū e fāri’ihia i muri iho i te bāpetizora’a, i te taime e « mo’a ’outou i te noa’ara’a mai te Vārua Maita’i ».19 Tē ha’amana’o ra vau i te tahi heheura’a pae vārua ta’a ’ē i te 15ra’a o tō’u matahiti. Tē ’imi ra tō’u taea’e iti i te arata’ira’a a te Fatu nō te ’ite nāhea i te pāhono i tō māua metua tāne here tei ’ore i hina’aro ’ia tāvini tō’u taea’e i te hō’ē misiōni. ’Ua pure ato’a vau ma te mana’o pāpū ’e ’ua fāri’i au i tā’u iho nei heheura’a nō te parau mau o te ’evanelia.

Te ti’ara’a ’ohipa o te Vārua Maita’i.

Tei ni’a te heheura’a i te ta’ata hō’ē i te mau parau mau e fāri’ihia nō ’ō mai te Vārua Maita’i.20 ’O te Vārua Maita’i te tino heheu ’e te parau pāpū nō te mau parau ato’a, nō ni’a iho ā rā i te Fa’aora. ’Aita te Vārua Maita’i ra, e’ita ïa e nehenehe e ’ite mau ē ’o Iesu te Mesia. Tōna ti’ara’a ’ohipa niu, ’o te hōro’ara’a ïa i te ’itera’a pāpū nō te Metua ’e nō te Tamaiti ’e tō rāua ti’ara’a ’e te hanahana.

E nehenehe te Vārua Maita’i e fa’auru ma te mana rahi mau.21 E’ita te reira fa’aurura’a e vai tāmau noa maori rā e bāpetizohia te ta’ata ’e e fāri’i ’oia i te hōro’a o te Vārua Maita’i. E riro ato’a te Vārua Maita’i ’ei ti’a mana nō te tāmāra’a i roto i te ’ohipa tātarahapara’a ’e te fa’aorera’a hara.

E paraparau te Vārua ma te rāve’a fa’ahiahia mau. ’Ua fa’a’ohipa te Fatu i teie fa’ahōho’ara’a nehenehe :

« E fa’a’ite au ia ’oe i roto i tō ’oe ferurira’a ’e i roto i tō ’oe ’ā’au na, nā roto i te Vārua Maita’i, ’o tē tae i ni’a ia ’oe ’e ’o tē vai i roto i tō ’oe ’ā’au.

I teienei, inaha, ’o teie te varua o te heheura’a ».22

Noa atu ā te ’ohipa mana rahi roa o te heheura’a, e tae pinepine mai rā te reira mai te reo iti ha’iha’i.23 Tei roto i te mau pāpa’ira’a mo’a te mau hi’ora’a e rave rahi nō te huru te Vārua e fa’auru i tō tatōu ferurira’a, mai te paraura’a i te hau i tō tātou ferurira’a,24 te vai-noa-ra’a i roto i te ferurira’a,25 te ha’amāramaramara’a i te ferurira’a,26 ’e te hō’ē ato’a reo i te ferurira’a.27

Te tahi mau parau tumu e fa’aineine ia tātou ’ia fāri’i i te heheura’a :

  • Pure nō te arata’ira’a pae vārua. Ma te fa’atura ’e te ha’eha’a, tītauhia ia tātou ’ia ’imi ’e ’ia ani,28 ’e ’ia fa’a’oroma’i ’e ’ia auraro.29

  • Fa’aineine nō te fa’aurura’a. E tītau te reira ’ia fa’atū’ati ia tātou i ni’a i te mau ha’api’ira’a a te Fatu, ’e ’ia ha’apa’o i tāna mau fa’auera’a.

  • Rave ti’amā i te ’ōro’a mo’a. ’Ia rave tātou i te reira, tē parau pāpū nei tātou ’e tē fāfau nei ho’i i te Atua e rave tātou i ni’a ia tātou i te i’oa o tāna Tamaiti mo’a ’e e ha’amana’o iāna ’e e ha’apa’o i tāna mau fa’auera’a.

E fa’aineine teie mau parau tumu ia tātou ’ia fāri’i, ’ia hāro’aro’a ’e ’ia pe’e i te muhumuhu ’e te arata’ira’a a te Vārua Maita’i. ’Oia ato’a ïa « te mau mea hau… ’o tē fa’atupu mai i te ’oa’oa [’e]… te ora mure ’ore ».30

E fa’arahi-roa-hia tā tātou fa’aineinera’a pae vārua ’ia tuatāpapa pinepine tātou i te mau pāpa’ira’a mo’a ’e te mau parau mau o te ’evanelia, ’e ’ia feruri tātou i te arata’ira’a tā tātou e ’imi nei. ’A ha’amana’o rā ’ia fa’a’oroma’i ’e ’ia ti’aturi i te taime o te Fatu. Nā te Fatu ’ite hope e hōro’a i te arata’ira’a i te taime « tāna e mā’iti iho nō te ha’api’ipi’i ia tātou ».31

Te heheura’a i roto i tō tātou mau pi’ira’a ’e mau fa’auera’a ’ohipa

E hōro’a ato’a mai te Vārua Maita’i i te heheura’a nō tō tātou mau pi’ira’a ’e te mau fa’auera’a ’ohipa. Tā’u i ’ite, e tae pinepine mai te arata’ira’a pae vārua rahi i te taime e tāmata tātou i te ha’amaita’i ia vetahi ’ē, i te ravera’a i tā tātou mau hōpoi’a.

Tē ha’amana’o nei au ’ei ’episekōpo ’āpī, ’ua fāri’i au i te niuniu a te tahi nā ta’ata fa’aipoipo hepohepo ma’a taime poto noa ’a ta’uma ai au i ni’a i te manureva nō te hō’ē tere ’ohipa. ’Ua tāparu vau i te Fatu hou rāua ’a haere mai ai, nō te ’ite nāhea i te ha’amaita’i ia rāua. ’Ua heheuhia mai te nātura o te fifi ’e te pāhonora’a e hōro’a atu. Maoti te reira arata’ira’a a te heheura’a i ti’a ai iā’u ’ia rave i te mau hōpoi’a mo’a o tā’u pi’ira’a ’ei ’episekōpo noa atu ā te taime vata poto roa nā’u. Tē ’ite ato’a nei te mau ’episekōpo ’ati a’e i te ao nei i teie huru ’ohipa mai iā’u nei. ’Ei peresideni titi, ’aita vau i fāri’i noa i te heheura’a faufa’a rahi, ’ua fāri’i ato’a rā vau i tā’u iho nei fa’atītī’aifarora’a tei tītauhia nō te fa’atupu i te mau ’ōpuara’a a te Fatu.

Tē ha’apāpū nei au ia ’outou ē, e ti’a ia tātou tāta’itahi ’ia fāri’i i te arata’ira’a tei heheuhia ’a ha’a ai tātou ma te ha’eha’a i roto i te ’ō vine o te Fatu. Te rahira’a o tā tātou arata’ira’a, nō ’ō mai ïa i te Vārua Maita’i. I te tahi taime, ’e nō te tahi tumu ta’a ’ē, e tae ’āfaro mai te reira mai roto mai i te Fatu. ’O vau iho nei, tē parau pāpū nei au ē, e parau mau te reira. Te arata’ira’a nō te ’Ēkālesia, ’ei tā’āto’ara’a, e tae mai ïa i te Peresideni ’e te peropheta o te ’Ēkālesia.

Mātou nei te mau ’āpōsetolo i teie ’anotau, tē fāna’o nei mātou i te ’ohipa ’e i te tere nā muri i tō tātou peropheta, te peresideni Nelson. Tē fa’ahiti nei au i tā Wilford Woodruff i parau nō te peropheta Iosepha Semita ; e tano ato’a i n’ia i te peresideni Nelson. ’Ua ’ite au i « te mau ravera’a a te vārua o te Atua i ni’a iāna, ’e te mau heheura’a a Iesu Mesia iāna ’e te tupura’a o taua mau heheura’a ra ».32

Tā’u nei tāparu ha’eha’a i teie mahana, ’oia ho’i, ’ia ’imi tātou tāta’itahi i te heheura’a tāmau nō te arata’i i tō tātou orara’a ’e nō te pe’e i te Vārua ’a ha’amori ai tātou i te Atua te Metua nā roto i te i’oa o tō tātou Fa’aora Iesu Mesia, ’o tā’u ïa e hōro’a nei i tō’u ’itera’a pāpū, i te i’oa o Iesu Mesia, ’āmene.

Fa’ata’ara’a

  1. I te matahiti 1960 i te fa’atopara’ahia te matahiti o te tāvinira’a misiōnare nō te mau taure’are’a tamāroa mai te 20 i te 19 matahiti, tei roto vau i te mau feiā hope’a tei haere i te 20 matahiti ; ’o Elder Jeffrey R. Holland hō’ē o te mau feiā mātāmua tei haere i te 19 matahiti.

  2. Hi’o « Te Fa’aho’i-fa’ahou-ra’a o te ’īra’a o te ’Evanelia a Iesu Mesia : E poro’i nō te piti-hānere-ra’a o te matahiti i tō te ao nei » i roto Russell M. Nelson, « ’A fa’aro’o iāna », Liahona, Mē 2020, 91. Tē tai’ohia nei teie poro’i ’e nā poro’i e pae tei pūharahia i roto i teie tau tu’ura’a e te Peresidenira’a Mātāmua ’e te pupu nō te Tino ’Ahuru Ma Piti ’āpōsetolo.

  3. Te Mau Ha’api’ira’a a te Mau Peresideni o te ’Ēkālesia : Spencer W. Kimball (2006), 293 ; hi’o ato’a Mataio 16:13–19.

  4. Mose 7:61.

  5. Mose 7:62. Tē parau fa’ahou nei te Fatu : « ’E te parauti’a ’e te parau mau ’o tā’u e ha’aparare i te fenua ato’a mai te diluvi te huru, nō te ha’aputuputu mai i ta’u i mā’iti mai nā poro e maha o te ao nei » (Mose 7:62 ; hi’o ato’a Salamo 85:11).

  6. Ezra Taft Benson, « The Gift of Modern Revelation », Ensign, Nov. 1986, 80.

  7. Hi’o Ezra Taft Benson, « The Gift of Modern Revelation », 80.

  8. Hugh B. Brown, « Joseph Smith among the Prophets » (Sixteenth Annual Joseph Smith Memorial Sermon, Logan Institute of Religion, 7 nō Tītema 1958), 7.

  9. Hi’o Hugh B. Brown, « Joseph Smith among the Prophets », 7. ’Ia hi’o-pauroa-hia, e tū’ati te mau heheura’a i te parau a te Atua tei hōro’ahia i te mau peropheta nā mua atu.

  10. Hi’o Fa’a’itera’a mana 2 ; hi’o ato’a 2 Nephi 26:33. ’Ua ha’amata te heheura’a i te ha’api’ira’a tumu tei ha’api’ihia i roto i te Buka a Moromona ē « hōʼē ā anaʼe tō te taʼata atoʼa tiʼaraʼa i mua i te Atua », ’oia ato’a ïa te « ʼereʼere ʼe te ʼuoʼuo, te tītī ʼe te tiʼamā, te tane ʼe te vahine » (2 Nephi 26:33). ’Ua fāri’ihia teie heheura’a fa’ahiahia ’e ’ua ha’apāpūhia i roto i te piha mo’a ni’a o te hiero nō Roto Miti, e te ’Āpo’ora’a nō te Peresidenira’a Mātāmua ’e te pupu nō te Tino ’Ahuru Ma Piti ’āpōsetolo.

  11. E rave rahi ’āpōsetolo tei fa’a’ite ē, nō te mana rahi ’e te mo’a o te heheura’a, e’ita e nava’i te mau parau nō te fa’ahiti i te reira noa atu ā te parau, ’e e nehenehe e parau ē, tē fa’aiti nei te mau parau i te nātura hōhonu ’e te mana rahi o te heheura’a.

  12. Hi’o « Te ’utuāfare : E Poro’i i tō te Ao nei », Liahona, Mē 2017, 145. ’Ua fa’aarahia teie parau poro’i e te peresideni Gordon B. Hinckley i te rurura’a rahi a te Sōtaiete Tauturu, tei fa’atupuhia i te 23 nō Setepa 1995, i Roto Miti, Utah. Hi’o ato’a Thomas S. Monson, « Manava i te ’āmuira’a », Liahona, Nov. 2012, 4–5. ’Ua fa’aara te peresideni Monson i te fa’atopara’a o te matahiti tītauhia nō te tāvinira’a misiōnare.

  13. Quentin L. Cook, « Te fa’afāriura’a hōhonu ’e te pāpū i te Metua i te Ao ra ’e i te Fatu ia Iesu Mesia », Liahona, Novema 2018, 11.

  14. ’Ua fa’a’ohipahia te mau heheura’a nō ni’a i te mau ’ōro’a mo’a o te hiero i roto i te mau hiero ato’a, ’ua ha’amata i te 1 nō Tēnuare 2019. E mea faufa’a rahi ’ia māramarama ē, te mau parau ta’a ’ē nō ni’a i te mau ’ōro’a o te hiero, e paraparau-noa-hia i roto i te hiero. Terā rā, e ha’api’ihia te mau parau tumu. ’Ua ha’api’i nehenehe roa Elder David A. Bednar i te aura’a o te mau fafaura’a ’e te mau ’ōro’a o te hiero ’e nāhea, nā roto ia rātou, « e nehenehe ai te mana nō te atuaraʼa ’ia tae mai i roto i tō tātou oraraʼa » (« ’Ia hāmanihia teie nei fare i tō’u nei i’oa », Liahona, Mē 2020, 86).

  15. ’Ua tupu teie ’ohipa ’e te mau rurura’a i roto i te hiero nō Roto Miti, i te mau ’āva’e nō Tēnuare, Fepuare, Māti ’e ’Ēperēra 2018. ’Ua tae mai te heheura’a hope’a i te Peresidenira’a Mātāmua ’e te pupu nō te Tino ’Ahuru Ma Piti i te 26 nō ’Ēperēra 2018.

  16. Hi’o 2 Nephi 32:3.

  17. Saints: The Story of the Church of Jesus Christ in the Latter Days, vol. 1, The Standard of Truth, 1815–1846 (2018), 418.

  18. Saints, 1:418.

  19. 3 Nephi 27:20.

  20. E melo te Vārua Maita’i nō te Atuara’a (hi’o 1 Ioane 5:7 ; Te Parau Ha’api’ira’a ’e te mau Parau Fafau 20:28). E tino vārua tona mai te hōho’a ’e mai te au i te ta’ata (hi’o Te Parau Ha’api’ira’a ’e te mau Parau Fafau 130:22). Tei te mau vāhi ato’a tāna fa’aurura’a. ’Ua tāhō’ē ’oia i te fā ’e tō tātou Metua i te Ao ra ’e Iesu Mesia, tō tātou Fa’aora.

  21. Nō te ta’a maita’i nō ni’a i te Māramarama o te Mesia ’e te ta’a-’ē-ra’a i roto i te Māramarama o te Mesia ’e te Vārua Maita’i, hi’o 2 Nephi 32; Te Parau Ha’api’ira’a ’e te mau Parau Fafau 88:7, 11–13; « Light of Christ », Bible Dictionary. Hi’o ato’a, Boyd K. Packer, « The Light of Christ », Liahona, ’Ēperēra 2005, 8–14.

  22. Te Parau Ha’api’ira’a ʼe te mau Parau Fafau 8:2–3.

  23. Hi’o Helamana 5:30 ; Te Parau Ha’api’ira’a ’e te mau Parau Fafau 85:6.

  24. Hi’o Te Parau Ha’api’ira’a ’e te mau Parau Fafau 6:23.

  25. Hi’o Te Parau Ha’api’ira’a ’e te mau Parau Fafau 128:1.

  26. Hi’o Te Parau Ha’api’ira’a ’e te mau Parau Fafau 11:13.

  27. Hi’o Enosa 1:10.

  28. Hi’o Mataio 7:7–8.

  29. Hi’o Mosia 3:19.

  30. Te Parau Ha’api’ira’a ’e te mau Parau Fafau 42:61.

  31. Neal A. Maxwell, All These Things Shall Give Thee Experience (2007), 31.

  32. Wilford Woodruff, i roto Te Mau Ha’api’ira’a a te Mau Peresideni o te ’Ēkālesia : Iosepha Semita (2007), 323.