2010–2019
Bi’ech u dakean e Kalngan’uy
April 2019 General Conference


Bi’ech u dakean e Kalngan’uy

Udakaen e kanawo’en Got nge Bayul ku Yesus Kristus, ma rayog ningad be’ech gaed udakaen e kalngaen’.

Lane fayleng ma gadaed ma bay e motochiyel ko gidii’ nge motochiyel ku Got. Ke buch rog ni gu pufthin nag e pangiy ni dani mangil ni bay u tan e re gal motochiyel ney—kafram u lane Utah Supreme Court nge chiney ni gubay ko Bin Somm’on e Presidency. N’en ni kug fil nib thil u thilin e motochiyel ko gidii’ nge motochiyel ku Got e ke ga’ nag e adag rog nifan e tin riyul’ ma ba gel fare Bayul rok Yesus Kristus. Tan e motochiyel ko gidii’, bee’ nike rrin’ ban’en ni rib kireb e rayog ni ngan noen’ nga kalbus u nge paer ni dabkin pag. Machane e ba thil udakaen e kanawo’nib murnguy ku Chitamangdaed nu Tharmiy. Machane tan e tunom ko murunguy rok e Chitamangiy nu Tharmiy ma kuguy ni pi denen ney ni ta’aborogon e rayog ni ngan n’ag fan u fayleng ni bachane e miligach ni bayul rok fare Tathapeg ni fan ko denen “piʼin nib mʼingaenʼ make kalngaenʼ” (2 Nephi 2:7). Kristus e ma thapeg, ma ba riyul’ fare Bayul Rok.

Tu’ufeg rok e Tathapeg rodaed e yima yoeg u lan fare tang ni kaffini yoen’ e choir.

Moy ngak Yesus; Ra motoyil ngom,

Tu’uf Rok e ra pir’egnem me gagyeg nigem nib fal’ rogon.

Tu’ufeg Rok e ra pir’egnem me gagyeg nigem nib fal’ rogon.

Fithik e lumor nge thap ko tamilang.1

Fare bayul ni miligach rok Yesus Kristus e ma bing e maab ngak “gubin e gidii’ [ninge] kalngan’ me yib Ngak” (Doctrine and Covenants 18:11 kumguy ko Mark 3:28; 1 Nephi 10:18; Alma 34:8, 16). Fare babyor ku Alma e weliy mornga’agen e kalngan’uy nge n’ag fan nib mu’un e pi’in ni rib gel e tagan roraed nge gidii’ nib ta cham (muguy ko Alma 25:16; 27:27, 30). Mulwol rog e daba’ e mornga’agen e athap ni fan ngodaed ni gubin, mu’un e pi’in nikan chuweg fithngan ko Galasia. Gadaed gubin ma gadaed bta denen ni rayog ni ngan bi’ech u dakean e kalngan’uy. “Ra ngan kalngan’ ko denen ma dani moem, “Elder Nelson e ir e ke fil ko general conference. “Machane tawa’ath riy e rib falel’.”2

I. Kalangan’uy

Kalngan’uy e ma tabab rok e Tathapeg rodaed, ma ba falfalen’, gathi ba tomal. Fabiney e December nap’an e Christmas devotional, President Nelson ke weliy’: “Kalngaen’uy nib yul’yul’ daki yib ta’areb e yay. Ba falfalen’ ni darma m’ay. N’en nib nib ga’fan ningan thap man thapeg e, gapas, nge falfalen’.”3

Boech mornga’agen e kalngan’uy ni ba’ u lane Babyor ku Alma e be machib nag ko chonggin e Galasia nike weliy mornga’agen ni kan sug ko … uf’uf’,” ma gumircha’aey e ke sap ko “salpiy nge tin tagan ban’en u fayleng” (Alma 7:6). Ra bee’ ko re Galasia ney nikan fulweg ma bo’or ban’en ni yima fil ko pi n’ey ni kan fil rok Alma.

Gadaed be tabab ko mich ngak Yesus Kristus, ni bachane “Ire nge yib ni nge chuweg e pi denen ko gidiiʼ nu fayleng” (Alma 5:48) Ngarin kalngan’ gaed ya, rogon ni fil Alma ni ga’ar, “faʼanra dab mu kalgaed ngaenʼmed ma dariy rogon me yog ngomed fare gilʼilungun nu tharmiy” (Alma 5:51). Kalngan’uy e bang ko tunom rok Got nib ga’fan. Bachani gadaed gubin ma gadaed ra denen u lane yafas rodaed ma ran chuweg rok Got, ma gidii’ e dabyog “ningan thap ni dariy e kalngan’uy (Alma 5:31; see also Helaman 12:22).

Biney e kan fil ko somm’on. Ke ga’ar Somoel ngak Adam, “Mfil ngak e pi fakaam, ni gubin e gidii’, ni gubin yang, ma ngari kalngan’, fa’anra danga’ ma dabyog ni ngar thap gaed nga lan gil’ilungun Got, ya dariy ban’en nib mak’alit ni rayog ni ngeb ngaram, fa paer u pow’chen” (Moses 6:57). Ngarin kalngan’ gaed ko gubin e denen rodaed—gubin e mithmith rodaed nib togopluw ko motochiyel rok Got. Dariy bee’ ni dabi rrin’. Fare balayal’ nike thimur me yoeg President Nelson ngodaed ni ga’ar: “Pi walageg, gadaed gubin ma ba tu’uf ni ngad kalngan’ gaed.”4

Ningan be’ech nag ko kalngaen’uy, thingar ningad n’ag e denen rodad ma yoeg e ngak Somoel nge tapufthin Rok u fayleng nib t’uf (muguy ko Doctrine and Covenants 58:43). Kiki yoeg Alma ni napan ni gadaed ra yib ngak Kristus ma ngarin “feked iyib e murwel ni mat’aw” (Alma 5:35). Pin’ney e yang ko pinning ko babyor nib thothup ningad baed ngak Kristus.

Ba tu’uf ni ngad feked fare sacrament. Lane re gam’ing nem ma gadaed ngongliy e m’ag ma gadaed thapeg e tawa’ath ni nge ayuweg daed ngad gel gaed ko gubin e mithmith nge tin ni yi ba adag ni dani mangil nima chuweg daed rok e Tathapeg rodaed nibe pinig daed ni ngad ma’ang’ang gaed (muguy ko Matthew 5:48; 3 Nephi 12:48). Napan ni gadaed ra “faʼan [gadaed] ra chuw ko gubin banʼen ni gathi ngongol rokʼ Got, mag [dad] tʼufeg Got u poloʼ fan [gad] pasig, nge laniyaenʼ [daed], nge geling[daed,” man “machalbog gaed riy rokʼ Kristus” man “bi’ech” u dakean fare ra’ach’en ni ngan “thothup, ni dariy e alit” (Moroni 10:32–33). Ban’en nikan dugliy ni rib falel’! Ban’en nikan dugliy ni rib falel’! Ba to’owath ni rib falel’!

II. Tin nib Mil Fan Ngom nge Pufthin u Fayleng

Reb fan e tunom rok Got ko biney e paer u fayleng e nge [guy] “ko fa’anra [gadaed] ra rrin’ gubin ban’en nibe yoeg e Somoel ni Got [rodaed] ngodaed ni ngad rrin’ed” (Abraham 3:25). Yangi kanawo’ ney, ningad oeged ngak Got nge tapigpig Rok kan me’leg, oeg ney ba yaen ko tapufthin u fayleng nge tharmiy.

U lan fare Galasia ku Somoel, e pufthin u fayleng ko chongin nge chongin nib be’ech ran pii’ ko tiyugang’ nibe gay e ayuw ku tharmiy. I’ir e muruwel roraed ningar pufthin nag raed e gidii’ nibe yib ngak Kristus ningar thapeged e gelngin Bayul Rok nap’an e kanawo’ ko michmicheg u yafas nib manemus. Pufthinag u fayleng ra yoeg fa’an e bee’ ke mat’aw ko tawfe. Cha’aney e ba yul’yul’ ni nge un nga temple? Cha’ney nikan chuweg fithngan ko Galasia e kari kalngan’ u dakean e Bayul rok Yesus Kristus ni nge tawfe biyay?

Napan ni cha’an nikan mel’eg Got ni nge pufthin u fayleng nike guy nib mangil facha’ ni nge yan nga m’on, ni boed e pi temple, dar yoeg ni facha’ e bee’ ni rib ma’ang’ang, ma darma n’ag fan e denen. Elder Spencer W. Kimball e yoeg ni tomuren e yafas “ni yibe sag’al nag e tin kireb ni darni pag” ma facha’ e “ngari ning e ayuw rok Got u tharmiy ni nge kalngan’ ko yan tomur, ma kemus e ngiyal’ ni rayog ninge mangil rogon..”5 Ma fa’anra dani kalangan’uy ko ngongol nib kireb nge tin ni yi ba adag ni dani mangil nge taw ko bin Tomur e Pufthin, ma pi’in ni dawori kalngan’ gaed e ra paer nib mak’alit. E pufthin, arragon e be’echnag ko kalngaen’, ba yaen ko bee’ nge Got.

III. Sulyarmen nge fare Bin Tomur e Pufthin

Fare pufthin e baga’ ni yim aweliy u lane pi chep nib thothup ni bin Tomur e Pufthin ni ra buch ko tomuren e Sulyarmen (muguy ko 2 Nephi 9:15 Oren e chep nib thothup e be yoeg ni “gadaed ra sak’iy u pow’chen fare gin ninge pufthin nag daed Kristus riy” (Roma 14:10; kumguy ko 2 Nephi 9:15; Mosiah 27:31) “ngan pufthin nag u rogon e pi ngongol ni rrin’ u lan e biney e dowef” (Alma 5:15; kumguy ko Revelation 20:12; Alma 41:3; 3 Nephi 26:4). Gubin e gidii’ ma ran pufthin nag “ko murwel roraed” (3 Nephi 27:15) ma “rogon e tin ni ba adag gumircha’en raed” (Doctrine and Covenants 137:9 see also Alma 41:6).

Fan e re yan Tomur e Pufthin ney e ngan guy ko kad rrin’ed e n’en nike yoeg Alma ni ga’ar e “gumircha’ey nike thil ni polo’” fa dawo’(muguy ko Alma 5:14, 26), ni kad manged e gidii’ nike thil, “ke chuweg romaed e athap ko ngongol ni kireb, ma ke adag laniyaenʼ maed ni nggu ululiyed i rinʼ e tin nib felʼ banʼen.” (Mosiah 5:2). Cha’an ninge pufthin nigey ni tomur e Tathapeg rodaed, Yesus Kristus (muguy ko John 5:22; 2 Nephi 9:41). Gubin ma ra pogfay ni “pufthin rok e aramrogon” (Mosiah 16:1; kumguy ko Mosiah 27:31; Alma 12:15, ni bachane manang gubin ban’en (muguy ko 2 Nephi 9:15, 20) ere ba ma’ng’ang e gonop Rok ko gubin e mithmith nge tin ni gadaed ba adag, l’gruw ni mat’aw fa tin nikan kalngan’uy riy nge tin ni dani mat’aw fa dan thilyeg.

Fapi chep nib thothup e weliy mornga’agen rogon e re Bin Tomur e Pufthin ney. Ke yoeg Alma ni pufthin nib sug ko tu’ufeg rok Got e ba tu’uf ni fare sulyarmen “gubin banʼen ma nge sulyarmen” (Alma 41:2). “Faʼanra muruwel roraed e ba mangil u lan e biney e yafos, nge pi athap nu gumʼirchaʼraed e ba mangil , … rayog ko bin tomur e rran, [ma ran] sulwegraed ko tin nib mangil banʼen” (Alma 41:3). Ta’aborogon, “faʼanra muruwel roraed [fa tin ni yaed ba adag] e ba kireb ma yira sulwegraed ko tin nib kireb banʼen” (Alma 41:4–5; kumguy ko Helaman 14:31). Ere, fare profet Jacob e yoeg ni lane bin Tomur e Pufthin ma “piʼin nib matʼaw e bay kur pired ni yaed ba matʼaw, ma piʼin nib alit e bay ra pired ni ku yaed ba alit”(2 Nephi 9:16; kumguy ko Mormon 9:14; 1 Nephi 15:33). Aray rogon nike yoeg Moroni “tagil’ e pufthin rok’ fa’anem i Jehovah ni gaa’, ni fare Tapufthin ni Manechubog ko pi’in nib fos nge pi’in nib yam’.”(Moroni 10:34; kumguy ko 3 Nephi 27:16).

Ninge yoeg ningad be’ech nag daed o poewchen Got, thingar ningad kalgaedngaen’daed ou’moon fare Bin Tomur e Pufthin (mu guy Mormon 3:22). Rogon ni yoeg Alma ngak faak nike denen, dabyog ni ngad mithaged e denen rodaed rok Got, “ma ra dam kalngan’ ma ra pae rnib mich nib sar fan ngom ko bin tomur e rranthey will stand as a testimony against you at the last day” (Alma 39:8; bang nikan uneg ngay). Fare Bayul rok Yesus Kristus e ma pi’ e kanawo’ ngodaed ni ngad rrin’ed e n’en nib tu’uf u dakean e kalngan’uy, ma biney e yafas e ngiyal’ ni ngad rrin’ed. Demtrug rogon ni kan fil ngodaed ni rayog ni nge buch e kalngan’uy u lane gin ni bay e ya’el riy Doctrine and Covenants 138:31, 33, 58), binem e ri dani nang fan. Elder Melvin J. Ballarde ga’ar: “Rib moem ni ngan gel man pigpig ngak Somoel napan ni dowef nge ya’el e ke ta’areb. Iraray e ngiyal’ napan nike gel e papey ninge m’ing me mo’owaer e gidii’. … Biney e yafas e ngiyal’ ningan kalngan’uy.”6

Napan ni gadaed ra kalngan’, ma ba’ e pagan’ rodaed ngak Somoel ni denen rodaed, nib mu’un ko mithmith rodaed nge tin ni gadaed ba adag ni dani mangil, e ra bi’ech ma fare pufthin ni tomur e “dabki leam nag”(Doctrine and Covenants 58:42; kumguy ko Isaiah 1:18; Jeremiah 31:34; Hebrews 8:12; Alma 41:6; Helaman 14:18–19). Gadaed gtubin ma gadaed ba adag e yafas nib manemus, nike weliy Benjamin ni Pilung ni ga’ar “paer rok Got ni darma mus e falfalen’”(Mosiah 2:41; kumguy ko Doctrine and Covenants 14:7).

Ra nge fal’ fare “wo’en e sulyarmen” rok Got” (Alma 41:2), ma fare Foskoyam’ e ra fulweg “gubin banʼen … ma yira sulweg nga rogon ni immoy nib felʼ rogon” (Alma 40:23). Arragon e fa’leg nib machaelboeg tin nib kireb kodowngin nge madad kad thapeged ko yafas, arragon ko gargel nge dol’ fa m’ar.

Biney ni nge sul e ra bi’ech me fal’eg rogon gubin e tin ni kireb rodaed fa tin ni gadaed ba adag ni dani mangil fa tin ni dabyogi pag? Dabyog e binem. Kan fil ngodaed ni ran pufthin nag e tin ni gadaed ba adag nge rogon ni gadaed ma mithmith (muguy ko Alma 41:5; Doctrine and Covenants 137:9) ni mus ko leam rodaed ma ra kireb nag daed (muguy ko Alma 12:14). Dabin “sag’al niged e rran ko kalngan’uy [rodaed]” nge taw ko ngiyal’ nikan nim’ (Alma 34:33) ya, Alma e fil, ni fare ya’el nibay u lane dowef rodaed u lane biney e yafas—demturg ko Somoel fa mo’oniyan’—“e bay gelngin ni nge feek e dowef [rodaed] u lane ginem nib manemus” (Alma 34:34). E Tathapegdaed bay e gelngin ma irba a’dag ninge be’echnagdaed ko tin mo’oniyaen’. Chiney i’ir e ningyal’ ningad gayed e ayuw Rok ningad kalgaedngaen’daed ko tin kireb fa m’arnag fa laemnag ningad be’echnagdaed mag taermedliyed ningad sak’iygaed u poewchen Got ko fare Bin Tomur e Pufthin.

IV. Pa’ e Runguy

Tunom rok Got ni yiba adag nge gubin e motochiyel Rok e tu’ufeg Rok ngodaed, ni “ri ire thʼabi athap u fithikʼ urngin mit banʼen … ma ri ire ma yibnag e falfalaenʼ ko yaʼel” (1 Nephi 11:22–23). Fare profet Isaiah e yoeg ni mus ko kireb ni napan ni yaed ra “sul ngak Somoel … ma ra runguy raed … [me] n’ag fan e kireb roraed” (Isaiah 55:7). Ke fil Alma ni ga’ar, “Arragon, ma ku gafgow ngomed ni gubin e piʼin ni gimed be muruwliy e ngongol ko denen” (Alma 5:33; kumguy ko 2 Nephi 26:25–33). En Somoel ke fas ko yam’ ke yoeg ngak fapi Nephites, “Musap gaed, kug k’iyeg pa’ag nib sug ko murnguy ngomed, ni enra yib ngog, e irecha’ ni gura fek”(3 Nephi 9:14). Udakaen fapi mafil ko babyor nib thothup, gadad ma nang e Tathapegdaed ba kii’ paa’ ngak urngin e mo’on nge ppin udakaen e tin Ke fith ningar falflaen’gaed ko fa bin gaa’fan e taw’ath ku Got ngak fapi bitir Rok.7

Bachane tunom rok Got nge fare Bayul rok Yesus Kristus, ma gube micheg u fithik e “athap nib gel” I gadaed ba tu’uf rok Got ma rayog ni ngad bi’ech gaed u dakean e kalnga’nuy. Kan micheg ngodaed ni “fa’an [gadaed] be duwuri’iyed [gadaed] ko thin rok’ Kristus, mi [gadaed] athamgil nge mada’ ko tomur, ma musap gaed, i ga’ar facha’ ni Chitamangiy: Rayog e yafos ngak ni gubinfen” (2 Nephi 31:20). Aygun rrin’ed ni gadaed gubin, gube wenig nag ma gube meybil u dakean fithngan Yesus Kristus, amen.

Babyoren Ayuw

  1. “Come unto Jesus,” Hymns, no. 117.

  2. Russell M. Nelson, “Repentance and Conversion,” Liahona, May 2007, 102.

  3. Russell M. Nelson, “Four Gifts That Jesus Christ Offers to You” (2018), First Presidency’s Christmas Devotional, Dec. 2, 2018), broadcasts.ChurchofJesusChrist.org.

  4. Russell M. Nelson, “We Can Do Better and Be Better,” Liahona, May 2019, 69.

  5. The Teachings of Spencer W. Kimball,ed. Edward L. Kimball (1982), 101.

  6. Melvin J. Ballard, in Melvin R. Ballard, Melvin J. Ballard: Crusader for Righteousness (1966), 212–13.

  7. Muguy ko Tad R. Callister, The Infinite Atonement (2000), 27–29.