Διδάσκοντας τα παιδιά μας να καταλαβαίνουν
Από την Σέριλ Έσπλιν
Δεύτερη σύμβουλο στη Γενική Προεδρία Προκαταρκτικής
Διδάσκοντας τα παιδιά για να καταλάβουν, είναι πιο σημαντικό από το να μοιράζονται πληροφορίες. Είναι το να βοηθάμε τα παιδιά μας να λάβουν τη διδαχή μέσα στην καρδιά τους.
Καθώς περνούν τα χρόνια, πολλές λεπτομέρειες τής ζωής μου γίνονται όλο και περισσότερο θαμπές, αλλά μερικές από τις αναμνήσεις που παραμένουν περισσότερο ξεκάθαρες είναι η γέννηση τού κάθε παιδιού μας. Οι ουρανοί φαίνονταν τόσο κοντά και, αν προσπαθήσω, μπορώ σχεδόν να αισθανθώ τα ίδια συναισθήματα ευλάβειας και θαυμασμού που είχα κάθε φορά που ετίθετο ένα από αυτά τα πολύτιμα βρέφη στην αγκαλιά μου.
«Κληρονομιά από τον Κύριο είναι τα παιδιά» μας (Ψαλμοί 127:3). Γνωρίζει και αγαπάει τον καθένα με τέλεια αγάπη (βλέπε Μορόνι 8:17). Τι ιερή ευθύνη μάς έχει δώσει ο Επουράνιος Πατέρας ως γονέων να συνεργαστούμε μαζί Του στο να βοηθάμε τα εκλεκτά πνεύματά Του να γίνουν αυτό που ξέρει Εκείνος ότι μπορούν να γίνουν.
Αυτό το θείο προνόμιο τής ανατροφής των παιδιών μας είναι μια πολύ μεγαλύτερη ευθύνη από ό,τι μπορούμε να κάνουμε μόνοι, χωρίς την βοήθεια του Κυρίου. Ξέρει ακριβώς τι χρειάζεται να ξέρουν τα παιδιά μας, τι χρειάζεται να κάνουν και τι χρειάζεται να γίνουν, για να επιστρέψουν στην παρουσία Του. Δίνει στις μητέρες και στους πατέρες συγκεκριμένες οδηγίες και καθοδήγηση μέσω των γραφών, των προφητών Του και τού Αγίου Πνεύματος.
Σε μια αποκάλυψη των τελευταίων ημερών μέσω τού Προφήτη Τζόζεφ Σμιθ, ο Κύριος κατηύθυνε τους γονείς να διδάσκουν στα παιδιά τους να καταλαβαίνουν τη διδαχή της μετάνοιας, τής πίστης στον Χριστό, τού βαπτίσματος και τής δωρεάς τού Αγίου Πνεύματος. Παρατηρήστε ότι ο Κύριος δεν λέει απλώς να «διδάσκουμε τη διδαχή», η καθοδήγησή Του είναι να διδάσκουμε στα παιδιά να «καταλάβουν τη διδαχή». (Βλέπε Δ&Δ 68:25, 28. Η πλάγια γραφή προστέθηκε.)
Στους Ψαλμούς διαβάζουμε: «Συνέτισε με, και θα τηρώ το νόμο σου‧ ναι θα τον τηρώ με όλη την καρδιά μου» (Ψαλμοί 119:34).
Διδάσκοντάς τα παιδιά μας να καταλάβουν είναι πιο σημαντικό από απλώς να δίνουμε πληροφορίες. Είναι να βοηθάμε τα παιδιά μας να βάλουν την διδαχή στην καρδιά τους με έναν τρόπο που να γίνει μέρος τής ίδιας τους τής ύπαρξης και να αντανακλάται στην στάση και στην συμπεριφορά τους κατά την διάρκεια τής ζωής τους.
Ο Νεφί δίδαξε ότι ο ρόλος τού Αγίου Πνεύματος είναι να μεταφέρει την αλήθεια «στην καρδιά των τέκνων των ανθρώπων» (Νεφί Β΄ 33:1). Ο ρόλος μας ως γονέων είναι να κάνουμε ό,τι μπορούμε, για να δημιουργήσουμε μια ατμόσφαιρα όπου τα παιδιά μας μπορούν να αισθανθούν την επιρροή του Πνεύματος και μετά να τα βοηθήσουμε να αναγνωρίσουν τι αισθάνονται.
Θυμάμαι ένα τηλεφώνημα που έλαβα από την κόρη μας, Μισέλ, πριν από μερικά χρόνια. Με τρυφερά συναισθήματα είπε: «Μαμά, μόλις είχα την πιο απίστευτη εμπειρία με την Άσλι». Η Άσλι είναι η κόρη της που τότε ήταν πέντε χρόνων. Η Μισέλ περιέγραψε το πρωινό ως έναν συνεχή τσακωμό μεταξύ τής Άσλι και τού τρίχρονου Άντριου -- ο ένας δεν μοιραζόταν κι ο άλλος κτυπούσε. Αφού βοήθησε να τα βρουν, η Μισέλ πήγε να κοιτάξει το μωρό.
Σύντομα, η Άσλι ήρθε τρέχοντας, θυμωμένη που ο Άντριου δεν μοιραζόταν. Η Μισέλ θύμισε στην Άσλι την υπόσχεση που είχαν κάνει στην οικογενειακή βραδιά να είναι πιο ευγενικοί μεταξύ τους.
Ρώτησε την Άσλι αν ήθελε να προσευχηθεί και να ζητήσει την βοήθεια τού Επουράνιου Πατέρα, αλλά η Άσλι ήταν ακόμα πολύ θυμωμένη και απάντησε: «Όχι». Όταν ρώτησε αν πίστευε ότι ο Επουράνιος Πατέρας θα απαντούσε στην προσευχή της, η Άσλι είπε ότι δεν ήξερε. Η μητέρα τής ζήτησε από εκείνη να προσπαθήσει και την πήρε από το χέρι απαλά και γονάτισε μαζί της.
Η Μισέλ πρότεινε να ζητήσει η Άσλι από τον Επουράνιο Πατέρα να βοηθήσει τον Άντριου να μοιράζεται -- και να την βοηθήσει να είναι καλοσυνάτη. Η σκέψη ότι ο Επουράνιος Πατέρας θα βοηθούσε τον μικρό αδελφό της να μοιράζεται πρέπει να κέντρισε το ενδιαφέρον τής Άσλι και εκείνη άρχισε να προσεύχεται, πρώτα ζητώντας από τον Επουράνιο Πατέρα να βοηθήσει τον Άντριου να μοιράζεται. Καθώς Τού ζητούσε να τη βοηθήσει να είναι πιο καλοσυνάτη, άρχισε να κλαίει. Η Άσλι τελείωσε την προσευχή της και έχωσε το κεφάλι της στον ώμο τής μητέρας της. Η Μισέλ την κράτησε και ρώτησε γιατί έκλαιγε. Η Άσλι είπε ότι δεν ήξερε.
Η μητέρα της είπε: «Νομίζω ότι ξέρω γιατί κλαις. Αισθάνεσαι καλά μέσα σου;» Η Άσλι έγνεψε καταφατικά και η μητέρα της συνέχισε: «Αυτό είναι το Πνεύμα που σε βοηθάει να αισθάνεσαι έτσι. Είναι ο τρόπος που ο Επουράνιος Πατέρας σού λέει ότι σε αγαπάει και θα σε βοηθήσει».
Ρώτησε την Άσλι αν το πιστεύει, αν πιστεύει ότι ο Επουράνιος Πατέρας μπορούσε να την βοηθήσει. Με τα μικρά μάτια της βουρκωμένα, η Άσλι είπε ότι πίστευε.
Μερικές φορές ο πιο δυνατός τρόπος να διδάσκουμε τα παιδιά μας να καταλάβουν μια διδαχή είναι να διδάξουμε σύμφωνα με αυτά που βιώνουν εκείνη την στιγμή. Αυτές οι στιγμές είναι αυθόρμητες και ασχεδίαστες και συμβαίνουν στην κανονική ροή τής οικογενειακής ζωής. Έρχονται και φεύγουν γρήγορα, γι’ αυτό χρειάζεται να είμαστε σε επιφυλακή και να αναγνωρίζουμε μια στιγμή διδασκαλίας, όταν τα παιδιά μας έρχονται σε μας με ερωτήσεις και ανησυχίες, όταν έχουν προβλήματα στην σχέση με τα αδέλφια ή τους φίλους τους, όταν χρειάζεται να ελέγξουν τον θυμό τους, όταν κάνουν κάποιο λάθος ή όταν χρειάζεται να πάρουν μια απόφαση. (ΒλέπεTeaching, No Greater Call: A Resource Guide for Gospel Teaching [1999], 140- 41, Γάμος και οικογενειακές σχέσεις, εγχειρίδιο δασκάλου [2000], 61).
Αν είμαστε έτοιμοι και αφήσουμε το Πνεύμα να οδηγήσει σε αυτές τις καταστάσεις, τα παιδιά μας θα διδαχτούν με περισσότερη αποτελεσματικότητα και κατανόηση.
Το ίδιο σημαντικές είναι οι στιγμές διδασκαλίας που έρχονται καθώς προσεκτικά σχεδιάζουμε τακτικές περιστάσεις όπως οικογενειακή προσευχή, οικογενειακή μελέτη των γραφών, οικογενειακή βραδιά και άλλες οικογενειακές δραστηριότητες.
Σε κάθε κατάσταση διδασκαλίας, όλη η μάθηση και όλη η κατανόηση γαλουχούνται καλύτερα σε μία ατμόσφαιρα ζεστασιάς και αγάπης όπου το Πνεύμα είναι παρόν.
Περίπου δύο εβδομάδες πριν κλείσουν τα παιδιά του τα οχτώ, ένας πατέρας αφιέρωνε χρόνο κάθε εβδομάδα, για να τα προετοιμάσει για το βάπτισμα. Η κόρη του είπε ότι όταν ήταν η σειρά της, τής έδωσε ένα ημερολόγιο και κάθισαν μαζί, μόνο οι δυο τους και συζητούσαν και μοιράζονταν συναισθήματα για τις αρχές του Ευαγγελίου. Την έκανε να ζωγραφίσει ένα οπτικό βοήθημα καθώς συνέχιζαν. Έδειχνε την προγήινη ζωή, αυτήν την ζωή και κάθε βήμα που χρειαζόταν να πάρει, για να επιστρέψει και να ζήσει με τον Επουράνιο Πατέρα. Κατέθεσε την μαρτυρία του για κάθε βήμα τού σχεδίου σωτηρίας καθώς την δίδασκε.
Όταν η κόρη του ανακάλεσε αυτήν την εμπειρία, αφού είχε μεγαλώσει, είπε: «Δεν θα ξεχάσω ποτέ την αγάπη που ένιωσα από τον μπαμπά μου καθώς περνούσε αυτόν τον χρόνο μαζί μου. …Πιστεύω ότι αυτή η εμπειρία ήταν η κύρια αιτία που είχα μια μαρτυρία για το Ευαγγέλιο, όταν βαπτίστηκα» (βλέπε Teaching, No Greater Call,129).
Το να διδάξει κανείς για να καταλάβουν απαιτεί αποφασισμένη και συνεπή προσπάθεια. Απαιτεί διδασκαλία με κανόνες και με παράδειγμα και ειδικά με το να βοηθάμε τα παιδιά μας να ζουν αυτά που μαθαίνουν.
Ο Πρόεδρος Χάρολντ Λη δίδαξε: «Χωρίς την εμπειρία μιας αρχής του Ευαγγελίου στην πράξη, είναι… πιο δύσκολο να πιστέψουμε σε αυτήν την αρχή» (Teachings of Presidents of the Church: Harold B. Lee [2000], 121).
Έμαθα για πρώτη φορά να προσεύχομαι, γονατίζοντας με την οικογένεια μου στην οικογενειακή προσευχή. Διδάχτηκα την γλώσσα τής προσευχής καθώς άκουγα τους γονείς μου να προσεύχονται και καθώς με βοηθούσαν να πω τις πρώτες προσευχές μου. Έμαθα ότι μπορώ να μιλάω στον Επουράνιο Πατέρα και να τού ζητώ καθοδήγηση.
Κάθε πρωί χωρίς παράλειψη, η μητέρα και ο πατέρας μου μάς συγκέντρωναν γύρω από το τραπέζι τής κουζίνας πριν το πρόγευμα και γονατίζαμε για την οικογενειακή προσευχή. Προσευχόμασταν σε κάθε γεύμα. Το βράδυ πριν κοιμηθούμε, γονατίζαμε μαζί στο σαλόνι και κλείναμε την ημέρα με την οικογενειακή προσευχή.
Παρόλο που ήταν πολλά που δεν καταλάβαινα για την προσευχή ως παιδί, έγινε τόσο πολύ μέρος της ζωής μου που παρέμεινε μαζί μου. Συνεχίζω να μαθαίνω και η κατανόηση μου για την δύναμη της προσευχής συνεχίζει ακόμη να μεγαλώνει.
Ο Πρεσβύτερος Τζέφρυ Χόλαντ είπε: «Όλοι καταλαβαίνουμε ότι η επιτυχία τού μηνύματος τού Ευαγγελίου εξαρτάται από το γεγονός από το να διδάσκεται και κατόπιν να γίνεται κατανοητό και κατόπιν να το ζούμε κατά τέτοιο τρόπο, ώστε η υπόσχεση τής ευτυχίας και σωτηρίας να μπορούν να πραγματοποιηθούν» (“Teaching and Learning in the Church” [παγκόσμια συγκέντρωση εκπαιδεύσεως ηγεσίας, Φεβρ. 10, 2007], Λιαχόνα, Ιούνιος 2007, 57. Ensign, Ιούνιος 2007, 89).
Το να μαθαίνουμε να κατανοούμε πλήρως τις διδαχές του Ευαγγελίου είναι μια διά βίου διαδικασία και έρχεται «γραμμή πάνω στην γραμμή, δίδαγμα πάνω στο δίδαγμα, λίγο εδώ και λίγο εκεί» (Νεφί Β΄ 28:30). Καθώς μαθαίνουν και πράττουν τα παιδιά αυτά που μαθαίνουν, η κατανόησή τους επεκτείνεται, πράγμα το οποίο οδηγεί σε περισσότερη μάθηση, περισσότερη πράξη και ακόμα περισσότερη και πιο διαρκή κατανόηση.
Μπορούμε να ξέρουμε ότι τα παιδιά μας αρχίζουν να καταλαβαίνουν την διδαχή, όταν την βλέπουμε να αποκαλύπτεται στην συμπεριφορά και τις πράξεις τους χωρίς εξωτερικές απειλές ή ανταμοιβές. Καθώς τα παιδιά μας μαθαίνουν να καταλαβαίνουν τις διδαχές τού Ευαγγελίου, γίνονται περισσότερο αυτοδύναμα και υπεύθυνα. Γίνονται μέρος της λύσης των οικογενειακών προκλήσεων μας και συνεισφέρουν θετικά στο περιβάλλον τού σπιτιού και την επιτυχία τής οικογένειάς μας.
Θα διδάσκουμε στα παιδιά μας να καταλάβουν καθώς επωφελούμαστε κάθε κατάστασης διδασκαλίας, προσκαλούμε το Πνεύμα, θέτουμε το παράδειγμα και τα βοηθάμε να ζουν αυτά που μαθαίνουν.
Όταν κοιτάζουμε τα μάτια ενός μικρού παιδιού, θυμόμαστε το τραγούδι:
Είμαι Θεού παιδί
κι ανάγκ’ έχω πολλή,
να μάθω τ’ άγια λόγια Του,
πριν να ’ν’ αργά πολύ.
Βοήθησέ μ’ οδήγησέ με
στο δρόμο το σωστό,
τι να κάνω για να ζω
μαζί με τον Θεό.
(«Είμαι Θεού παιδί», Ύμνοι και παιδικά τραγούδια,αρ. 58. Η πλάγια γραφή προστέθηκε.)
Είθε να το κάνουμε. Στο όνομα του Ιησού Χριστού, αμήν.