Scriptures
1 Nefi 17


Tanaj 17

Ri nimalej yaʼ rubiniʼan Ireantum, o e qʼuiy yaʼ. Ri Ajaf nubij chire ri Nefi chi tubanaʼ jun nimalej jucuʼ. Ri runimal niquipabaʼ quiʼ chuvech y nisach quicʼuʼx.

1 Xcʼulvachitej chi xkachop chic binen pa ri tolan ruvachʼulef. Cʼariʼ cʼa, xojbe jubaʼ pa relebal kʼij. Xojbiyin cʼa y xekacʼovisaj e qʼuiy cʼayeval pa ri tolan ruvachʼulef. Ri kixjayilal xecalaj alcʼualaʼ pa ri tolan ruvachʼulef.

2 Man riqʼuin vi riʼ, ri Ajaf janíla xojruturusaj. Stapeʼ cʼa xojilix riqʼuin rex tiʼij, ri kixjayilal utz ruyaʼal quitzʼum xquiyaʼ chique ri cal. Ri ixokiʼ xecʼojeʼ cuchukʼaʼ, achiʼel cʼa ri achiʼaʼ. Xquichop cʼa quicochʼic ri binen y man xexebeloj ta.

3 Quereʼ cʼa nikatzʼet chi cʼo chi yetakex ri rupixaʼ ri Dios. Vi ri vinakiʼ yequitakej ri rupixaʼ ri Dios, rijaʼ yerilij cʼa y nuyaʼ ri cuchukʼaʼ. Riqʼuin cʼariʼ, yetiquir niquiben ri achique rubin can chique. Quereʼ cʼa, rijaʼ xuyaʼ ri cʼatzinel chike roj tok xojbiyin pa ri tolan ruvachʼulef.

4 Xojbiyin pa ri tolan ruvachʼulef vakxakiʼ junaʼ.

5 Cʼa cʼariʼ, xojapon pa ri ruvachʼulef achojche xkayaʼ rubiʼ Janíla Nivachin. Quereʼ xkabij chire roma e cʼo qʼuiy jalajoj cheʼ ri yevachin, y chukaʼ aj pa kʼayis cab. Roj xkatzʼet cʼa ri nimalej yaʼ y jareʼ ri rubiʼ xkayaʼ chire Ireantum, ri nel chi tzij, e qʼuiy tak yaʼ.

6 Xcʼulvachitej cʼa chi xkaben kamoʼc chuchiʼ ri nimalej yaʼ. Roj can janíla vi xekacʼovisaj can qʼuiy pokonal y cʼayeval, y man yojtiquir ta yekatzʼibaj conojel vaveʼ. Man riqʼuin ta ri cʼayeval riʼ, can janíla vi xojquicot tok xojapon chuchiʼ ri nimalej yaʼ. Xkayaʼ cʼa rubiʼ ri cʼojlibel riʼ Janíla Nivachin, roma cʼa can qʼuiy vi ruvech cheʼ e cʼo chiriʼ.

7 Xcʼulvachitej cʼa tok xojcʼojeʼ chic qʼuiy kʼij pa ri ruvachʼulef Janíla Nivachin, ri ruchʼabel ri Ajaf xpe viqʼuin y quereʼ xubij chuve: Cayacatej y cabiyin akʼanij pa ri juyuʼ. Cʼa cʼariʼ, xiyacatej y xibe akʼanij pa ri juyuʼ y xichʼo akʼanij riqʼuin ri Ajaf riqʼuin ronojel ri vánima.

8 Cʼa cʼariʼ, ri Ajaf xchʼo viqʼuin y quereʼ xubij chuve: Rat xtaben jun nimalej jucuʼ, achiʼel cʼa ri xtincʼut chavech. Riqʼuin cʼariʼ, xquencʼuaj el ri avinak pa jucʼan chic ruchiʼ re yaʼ reʼ.

9 Cʼariʼ, yin xinbij chire: Ajaf, ¿acuchi xquibe vi richin xtinvil y xtinvelesaj ri chʼichʼ richin xquenben ri samajibel? Riqʼuin ri samajibel riʼ, xtinben ri nimalej jucuʼ, achiʼel cʼa acʼutun chic chinuvech.

10 Xcʼulvachitej cʼa chi ri Ajaf xubij chuve acuchi xqueʼnvilaʼ vi ri chʼichʼ achojiqʼuin xquenben vi ri samajibel.

11 Xcʼulvachitej cʼa chi yin Nefi xinben jun xupibel kʼakʼ riqʼuin ri quitzʼumal ri aj pa kʼayis chicopiʼ. Jareʼ cʼa ri nixupun ri kʼakʼ. Tok nubanon chic ri ruxupibel kʼakʼ riʼ, xentochʼlaʼ cʼa caʼiʼ abej richin xinben ri kʼakʼ.

12 Rubanon can, tok xojbiyin pa ri tolan ruvachʼulef, ri Ajaf man xuyaʼ ta chike richin xkabox qʼuiy kʼakʼ. Rijaʼ xubij cʼa quereʼ: Yin xtinben chi ri tiʼij utz xtinaʼ chire, y man xtisaʼ ta na.

13 Chukaʼ yin xquinoc ri isakil pa ri tolan ruvachʼulef. Xtinchojmirisaj cʼa ri ibey chivech vi yeʼitakej ri nupixaʼ. Riqʼuin cʼareʼ, vi yeʼitakej ri nupixaʼ, xquixincʼuaj cʼa pa ri ruvachʼulef sujun can. Cʼariʼ, rix can xtivetamaj vi chi ja yin in ucʼuayon ri ibey.

14 Kitzij cʼa chi ri Ajaf xubij chukaʼ quereʼ: Tok ix apovinek chic pa ri ruvachʼulef sujun can, xtivetamaj chi yin ri Ajaf, ri in Dios. Chukaʼ xtivetamaj chi xixincol pa ri ivulatajic tok xixinvelesaj pe pa ri ruvachʼulef Jerusalem.

15 Roma cʼariʼ, tok yin Nefi xintij nukʼij richin yentakej ri rupixaʼ ri Ajaf. Xenpixabaj cʼa ri nunimal chi tiquicukubaʼ cʼa quicʼuʼx y tiquitijaʼ quikʼij chi utzil.

16 Xcʼulvachitej cʼa chi xinvelesaj chʼichʼ pa jun abej, y xenben samajibel chire.

17 Tok ri nunimal xquitzʼet cʼa chi xinbebanaʼ jun nimalej jucuʼ, xexebeloj cʼa chuvij y quereʼ xquibij: Ri kachakʼ xa chʼuʼj. Nunojij cʼa chi rijaʼ nitiquir nuben jun nimalej jucuʼ. Rijaʼ nunojij chukaʼ chi nitiquir nucʼovisaj re nimalej yaʼreʼ.

18 Que cʼareʼ, ri nunimal xexebeloj chuvij. Can man xquirayij ta vi xesamej viqʼuin. Rijeʼ man xquinimaj ta cʼa chi yin yitiquir ninben jun nimalej jucuʼ. Man xquinimaj ta chukaʼ chi ja ri Ajaf ri cʼutuyon rubanic chinuvech.

19 Xcʼulvachitej cʼa chi yin Nefi janíla xibison roma ri rucovil ri cánima rijeʼ. Cʼa cʼariʼ, tok xquitzʼet chi xibison, rijeʼ yalan xequicot y quereʼ xquibij chuve: Roj ketaman chi rat man xatiquir ta xaben jun nimalej jucuʼ. Ketaman cʼa chi man can ta utz ri anojibal. Roma cʼariʼ tok man yatiquir ta naben jun nimalej samaj quereʼ.

20 Rat xa at junan riqʼuin ri katataʼ ri nunimaj ri moxilej runojibal ri ránima. Rijaʼ oj relesan pe pa ri ruvachʼulef Jerusalem y xojbiyin pa ri tolan ruvachʼulef qʼuiy junaʼ. Tok ri kixjayilal xquicʼut chi yebeʼalan, cʼa xesamej na janíla. Chukaʼ xecalaj alcʼualaʼ pa ri tolan ruvachʼulef, y xequitij conojel ruvech pokonal. Xaxe ri camic man xquicʼovisaj ta. Janíla ta utz vi ta xecom tok manjani queʼel pe pa Jerusalem y man ta xequicʼovisaj conojel re cʼayeval reʼ.

21 Can kitzij vi chi qʼuiy junaʼ katijon pokonal pa ri tolan ruvachʼulef. Pa re junaʼ reʼxojtiquir ta xojquicot quiqʼuin ri kabeyomal y ri ulef ri xkichinaj. Riqʼuin ta riʼ, janíla ta xojquicot.

22 Roj ketaman cʼa chi ri vinakiʼ ri e cʼo pa Jerusalem can e choj vi. Rijeʼ yequitakej ri pixabanic, y ri kʼatoj tzij, y conojel ri pixaʼ richin ri Ajaf, achiʼel cʼa nubij ri rupixaʼ ri Moisés. Roma cʼariʼ tok ketaman chi rijeʼ e choj tak vinakiʼ. Ri katataʼ xa xeretzelaj cʼa rijeʼ y oj relesan pe roj roma xekanimaj ri ruchʼabel rijaʼ. Can kitzij vi cʼa chi ri kachakʼ xa junan riqʼuin rijaʼ. Can que vi cʼareʼ ri quichʼabel ri nunimal tok rijeʼ xexebeloj y xetzijon ka chikij.

23 Cʼa cʼariʼ, yin Nefi xitzijon quiqʼuin y quereʼ xinbij chique: Ri ojer tak kateʼ katataʼ je rijeʼ ri e ralcʼual ri Israel, y can xeʼelesex vi el pa quikʼaʼ ri e aj Egipto. ¿La ninojij chi xeʼelesex ta el vi man ta xequinimaj ri ruchʼabel ri Ajaf?

24 ¿La ninojij cami chi xeʼoskʼopix ta el vi ri Ajaf man ta xubij cʼa chire ri Moisés chi xerelesaj el chiriʼ pa ri quipokonal?

25 Rix ivetaman cʼa chi ri ralcʼual ri Israel xetzʼapix can. Ivetaman chukaʼ chi rijeʼ xbalix cʼayevilej tak samaj chiquij. Roma cʼariʼ, ivetaman rix chi can utz vi chique tok xeʼelesex el chupan ri quikʼaxomal.

26 Ivetaman cʼa chi ri Ajaf xubij chire ri Moisés chi tubanaʼ ri nimalej samaj riʼ. Ivetaman cʼa chukaʼ chi roma ri ruchʼabel rijaʼ, ri Nimalej Quiek Yaʼ xuchʼer riʼ quereʼ y quelaʼ. Cʼa cʼariʼ, can cof vi xuben ri bey y ri ralcʼual ri Israel xekʼax apon pa jucʼan chic ruchiʼ yaʼ.

27 Man riqʼuin vi riʼ, ri e aj Egipto, ri e royovanelaʼ ri Faraón, can xejikʼ vi can chupan ri Nimalej Quiek Yaʼ.

28 Chukaʼ cʼa, ivetaman chi ri ralcʼual ri Israel xeʼilix riqʼuin ri mana pa ri tolan ruvachʼulef.

29 Chukaʼ ivetaman cʼa chi ri Moisés xuchʼey ri abej, riqʼuin ri ruchukʼaʼ ri Dios ri cʼo riqʼuin. Ja cʼariʼ tok xel pe ri yaʼ y ri ralcʼual ri Israel xquikum.

30 Rijeʼ xucʼuex cʼa quibey roma ri Ajaf ri qui Dios y ri Lokʼolej Quelesanel. Rijaʼ xnabiyej chiquivech y xeruyukej pa kʼij y xuyaʼ sakil chique chakʼaʼ. Xeruyaʼ cʼa chique rijeʼ ronojel ri cʼatzinel chique ri vinakiʼ. Man riqʼuin vi riʼ, rijeʼ xquicovirisaj quicʼuʼx y xmoyir ri quinojibal. Cʼariʼ, xquipabaʼ quiʼ chuvech ri Moisés y chuvech ri kitzij y ri cʼaslic Dios.

31 Xcʼulvachitej cʼa chi riqʼuin ri ruchʼabel, ri Ajaf xeruvulaj. Chukaʼ riqʼuin ri ruchʼabel, rijaʼ xeruyukej. Xa riqʼuin cʼa ri ruchʼabel, ronojel xeruben rijaʼ chique. Man ta ri ruchʼabel rijaʼ, can man ta jun vi xbanatej.

32 Tok xquicʼovisaj can ri raken yaʼ rubiniʼan Jordán, rijaʼ xuyaʼ nim cuchukʼaʼ. Riqʼuin cʼariʼ, rijeʼ xecokotej el ri e cʼo chupan ri ruvachʼulef riʼ, y xequiquiraj el, xa cʼa tok xevulatej el jumul.

33 Ri vinakiʼ riʼ ri e cʼo cʼa chupan ri ruvachʼulef riʼ ri sujun can, xeʼokotex el coma ri ojer tak kateʼ katataʼ. ¿La ninojij cami cʼa rix chi ri vinakiʼ riʼ can e choj vi? Kitzij ninbij chive chi xa man e que ta riʼ.

34 ¿La ninojij rix chi vi ta e choj rijeʼ, ri kateʼ katataʼ roj cʼa janíla ta cami xeturusex chiquivech rijeʼ? Yin ninbij chive chi man que ta riʼ.

35 Can kitzij vi chi ri Ajaf junan yerutzʼet conojel. Ri Dios nuturusaj cʼa ri vinek ri choj. Vaveʼ cʼa, ri vinakiʼ riʼ xequixovaj conojel ri ruchʼabel ri Dios y e chʼakʼirinek chic pa quetzelal. Romariʼ, chinojel ri royoval ri Dios xkaka pa quiviʼ. Ri Ajaf xretzelaj ri ruvachʼulef chique rijeʼ, y xuturusaj chique ri ojer tak kateʼ katataʼ. Can xretzelaj vi, xa cʼa pa quivulatajic. Y xuturusaj ri ruvachʼulef chique ri kateʼ katataʼ richin xquichinaj.

36 Ri Ajaf rubanon ri ruvachʼulef richin e cʼo ri vinakiʼ chuvech. Xeruben cʼa ri ralcʼual rijaʼ richin queriʼ xa je cʼa rijeʼ ri e cʼo chuvech.

37 Rijaʼ nuqʼuiytisaj cʼa jun chojmilej tinamit y yeruvulaj ri quitinamit ri man e choj ta.

38 Rijaʼ yeruyukej cʼa ri e choj pa jebelilej tak ruvachʼulef. Chukaʼ yeruvulaj ri e itzel y nretzelaj ri ruvachʼulef chiquivech.

39 Rijaʼ nikʼaton tzij, cʼanej akʼanij pa ri caj. Ja ri caj ri lokʼolej rutzʼuyulibal y re ruvachʼulef reʼ jariʼ ri ruxlanibel ri raken.

40 Rijaʼ yerajoʼ ri niquibij chi ja rijaʼ ri qui Dios. Can kitzij vi, rijaʼ xerajoʼ ri ojer tak kateʼ katataʼ y xucʼul riʼ quitzij quiqʼuin rijeʼ. Jacʼa quiqʼuin ri Abraham, ri Isaac, y ri Jacob. Rijaʼ xunataj cʼa ri cʼulanen tzij ri xuben quiqʼuin rijeʼ. Roma cʼariʼ tok xerelesaj el pa ri ruvachʼulef Egipto.

41 Rijaʼ xeruchʼolij riqʼuin ri rucheʼ pa ri tolan ruvachʼulef, roma rijeʼ xquicovirisaj ri cánima achiʼel cʼa ri ibanon rix. Ri Ajaf xeruchʼolij cʼa roma ri quetzelal. Rijaʼ xerutek cʼa pe kʼakʼel aj xicʼ tak cumetz quiqʼuin rijeʼ. Tok xequitiʼ, rijaʼ xuchojmirisaj jun rubeyal achojiqʼuin yeʼutzir vi chic. Cʼa cʼariʼ, can xaxe vi nicʼatzin chi niquitzuʼ. Roma jariʼ xa choj y man cʼayef ta, roma riʼ e qʼuiy xecom.

42 Binakel cʼa xquicovirisaj ri cánima y xquipabaʼ quiʼ chuvech ri Moisés y chukaʼ chuvech ri Dios. Man riqʼuin vi riʼ, rix ivetaman chi xucʼuex quibey roma ri janíla nim ruchukʼaʼ rijaʼ, cʼa pa ri ruvachʼulef sujun can.

43 Vacami cʼa cʼulvachitajinek can ronojel reʼ, y apovinek chic ri kʼij tok rijeʼ niquiben ri itzel. Kitzij cʼa chi rijeʼ e chʼakʼirinek chic pan etzelal. Man vetaman ta cʼa vi chupan re kʼij reʼ rijeʼ xa jubaʼ chic man xquevulatej. Ri kʼij can xtapon vi tok xquevulatej conojel rijeʼ. Xaxe e jubaʼ chique xqueʼucʼuex el pa chapitajic.

44 Roma cʼariʼ, tok ri Ajaf xubij chire ri nataʼ chi tibe cʼa pa ri tolan ruvachʼulef. Ri e aj Judá xcajoʼ ta cʼa xquicamisaj rijaʼ. Rix chukaʼ itijon ikʼij richin nicamisaj rijaʼ. Roma cʼariʼ, rix xa ix camisanelaʼ pan ivánima. Ix junan cʼa quiqʼuin ri e aj Judá.

45 Can chaʼnin vi niben ri itzel, y janíla ekal nokaʼ cʼa chiʼicʼuʼx ri Ajaf i Dios. Rix itzʼeton chic jun takonaxel y rijaʼ xchʼo iviqʼuin. E cʼo bey tok ivacʼaxan ri ruchʼabel. Rijaʼ chʼovinek iviqʼuin riqʼuin jun ti chʼabel chʼutiʼn y quiʼ. Man riqʼuin vi riʼ, rix xa sachinek chic ri inaʼoj y man xixtiquir ta xinaʼ ri ruchʼabel. Roma cʼariʼ, rijaʼ chʼovinek chic iviqʼuin riqʼuin jun chʼabel achiʼel ri cokolajay. Ja chʼabel riʼ ri xusiloj ri ruvachʼulef, achiʼel vi ta can nuchʼer vi ri ruvachʼulef.

46 Chukaʼ ivetaman chi rijaʼ nitiquir nuben chi niqʼuis el jumul chijun re ruvachʼulef. Quereʼ nuben riqʼuin ri ruchukʼaʼ ri ruchʼabel ronojel tiquirel. Riqʼuin cʼa ri ruchʼabel, nitiquir nuben chi ri sivan tak cʼojlibel yeʼoc liʼan, y chi ri liʼan tak cʼojlibel yepeqʼuepoxin. ¿Achique cʼa roma tok janíla cof ri ivánima rix?

47 Can kitzij vi chi socon ri vánima ivoma rix, y ri nucʼuʼx nikʼaxon. Ninxibij viʼ chi xquixtorix el jurayil. Can in nojinek vi riqʼuin ri Ruxlabal ri Dios, xa cʼa acuchi ri nuchʼacul manek chic ri ruchukʼaʼ.

48 Xcʼulvachitej cʼa chi tok e nubin can re chʼabel reʼ, rijeʼ xeʼoyover cʼa viqʼuin, y xcajoʼ ta xinquitorij ka cʼanej chupan ri nimalej yaʼ. Cʼariʼ, xejel pe viqʼuin chinuchapic. Chiriʼ cʼa xichʼo quiqʼuin y quereʼ xinbij: Pa rubiʼ ri Dios Ronojel Tiquirel, ninbij cʼa chive chi man quinichop. Yin in nojinek cʼa riqʼuin ri ruchukʼaʼ ri Dios, cʼa acuchi man nucochʼ ta chic ri nuchʼacul. Xabachique cʼa ri xtichapon vichin, xa can xtichaker vi cʼa, achiʼel jun kʼayis tok chakirinek chic. Can manjun vi rukʼij chuvech ri ruchukʼaʼ ri Dios, roma ri Dios xtusoc.

49 Cʼa cʼariʼ, yin Nefi xinbij chique chi man quexebeloj chic chirij ri quitataʼ. Chukaʼ xinbij chique chi can rucʼamon vi chi yinquitoʼ, roma cʼa ja ri Dios xubij chuve chi tinbanaʼ cʼa jun nimalej jucuʼ.

50 Chukaʼ quereʼ xinbij chique: Vi ta Dios nubij cʼa chuve chi tinbanaʼ ronojel, xa yitiquir ta cʼa ninben. Vi ta yirutek richin ninbij chire re yaʼ reʼ, catoc ulef, can jic vi xtoc ta cʼa ulef. Vi ta queriʼ ninbij, xtibanatej ta cʼa queriʼ.

51 Vacami cʼa, ri Ajaf cʼo nimalej ruchukʼaʼ. Rijaʼ e rubanon can e qʼuiy nimalej tak samaj chiquicojol ri vinakiʼ. ¿Achique cami cʼa roma tok man nitiquir ta nucʼut chinuvech yin richin ninben jun nimalej jucuʼ?

52 Xcʼulvachitej cʼa chi yin Nefi qʼuiy xinbij chique ri nunimal. Riqʼuin vi riʼ, xsach cʼa quicʼuʼx y man xetiquir ta chic xetojoj chuvij. Chukaʼ xquixibij quiʼ qʼuiy kʼij, y man xinquichop ta riqʼuin ri quikʼaʼ, y man xinquinek ta riqʼuin ri ruviʼ quikʼaʼ. Xquixibij cʼa quiʼ richin man que ta riʼ xquiben chuve yin, roma xa xechaker ta cʼa chinuvech. Ri ruchukʼaʼ ri Ruxlabal ri Dios can nim vi, y can que vi riʼ xuben quiqʼuin rijeʼ.

53 Xcʼulvachitej cʼa chi ri Ajaf quereʼ xubij chuve: Tayukuʼ cʼa chic ri akʼaʼ chique ri animal. Cʼa cʼariʼ, man xquechaker ta chavech. Xa yin xquentotaj cʼa rijeʼ, xchaʼ ri Ajaf. Quereʼ cʼa xtinben chique richin xtiquetamaj chi ja yin ri Ajaf ri in qui Dios.

54 Xcʼulvachitej cʼa chi yin xinyuk ri nukʼaʼ chique ri nunimal, y man xechaker ta chinuvech. Xa ri Ajaf xerutotaj cʼa, achiʼel ruchʼabel ri xubij can.

55 Vacami cʼa, rijeʼ quereʼ xquibij chuve: Roj can ketaman vi cʼa chi ri Ajaf cʼo aviqʼuin. Ketaman cʼa chi ja ri ruchukʼaʼ ri Ajaf ri xojrutotaj. Cʼa cʼariʼ, xetzak ka chinuvech richin xquiyaʼ nukʼij. Chiriʼ cʼa, yin man xinyaʼ ta kʼij chique richin queriʼ xquiben, y xinbij cʼa chique: Yin xa in ichakʼ rix. Roma cʼariʼ, xa tiyaʼ cʼa rukʼij ri Ajaf i Dios, y tiyalaʼ cʼa quikʼij ri iteʼ itataʼ, richin queriʼ xqueyalojisex ta ri kʼij chive rix chuvech re ruvachʼulef ri xtuyaʼ ri Ajaf i Dios chive.