Ngaahi Fakakaukau ki he Ngaahi ʻEkitivitī ki he Nofo Kemí

Ko e lisi ko ʻení ko ha ngaahi fakakaukau fakalaumālie, fakasōsiale, fakatuʻasino, mo fakaeʻatamai ia ke mou fakakaukau ki ai ʻi hoʻomou palani e nofo kemí. ʻE lava ke maʻu ha ngaahi fakakaukau lahi ange ki he ʻekitivitií ʻi he saiti ki he Ngaahi ʻEkitivitī ʻa e Toʻu Tupú ʻi he (ChurchofJesusChrist.org/youth/activities). ʻOku ʻi ai ha ngaahi kaati ʻekitivitī ki he ngaahi fakakaukau ʻoku fakaʻilongaʻi atu ʻi he vahe ko ʻení, ʻi he saiti ki he Ngaahi ʻEkitivitī ʻa e Toʻu Tupú.

Ngaahi ʻEkitivitī Teuteuʻangá

ʻE lava ke kamata e ngaahi ʻekitivitī nofo kemí kimuʻa pea mou mavahe ki he nofo kemí pea hoko atu ʻi he hili ʻa e nofo kemí. Fakakaukau ke mou palani ha ngaahi ʻekitivitī te ne fakamamafaʻi ʻa e tuʻunga mateuteú, fakatupulaki ʻa e akó, mo langaki ʻa e fakatuʻamelie ki he nofo kemí.

• Fakahoko ha ʻekitivitī teuteuʻanga maʻá e kau finemuí mo honau ngaahi fāmilí. Vahevahe ʻa e kaveinga mo e ngaahi fakaikiiki ʻo e nofo kemí.

• Fakahoko ha ʻekitivitī palani te mou fakataimi-tēpileʻi ai e ngaahi ngāué. ʻE lava ke kau ʻi he ngaahi ngāue ko ʻení ʻa e feimeʻatokoní, fakamāú, fokotuʻutuʻú, mo e hiko vevé.

• Faʻu ha lisi meʻatokoni ki he nofo kemí fakatatau mo e patisetí ʻo kau ai ha ngaahi meʻatokoni moʻui lelei.

• Ako e ngaahi founga ke maluʻi ai e ʻātakaí, hangē ko e fakaʻehiʻehi mei he fakavevé, tauhi e vaí ke maʻá, pe ko hono fakaleleiʻi ʻo e ngaahi ʻēlia fakanatulá hili hano maumauʻi.

• Akoako fakaʻaongaʻi e nāunau nofo kemí mo e feimeʻatokoni ʻi tuʻá.

• Kamata ako e ngaahi taukei ki he moʻui ʻi tuʻá.

• Fokotuʻu ha palani fakamālohisino pea kau ʻi he ngaahi kaka moʻungá, ʻaka pasikalá, pe ko ha ngaahi ʻekitivitī kehe pē ʻe tokoni atu ke ke teuteu ki he nofo kemí.

tamaiki fefine ʻi he nofo kemí

“ʻOku fakahā ʻe he meʻa kotoa pē ʻoku ʻi ai ha ʻOtua; ʻio, naʻa mo e māmaní, pea mo e ngaahi meʻa kotoa ʻoku ʻi hono funga ʻo iá, ʻio, mo ʻene ʻalú, ʻio, kae ʻumaʻā foki mo e ngaahi palanite kotoa pē ʻa ia ʻoku nau ʻalu ʻi honau anga ʻonautolú ʻoku nau fakamoʻoni ʻoku ʻi ai ha Tupuʻanga Fungani Māʻolunga” (ʻAlamā 30:44).

Tupulaki Fakalaumālié

• Palani ha taimi he ʻaho takitaha ki he ako folofolafakatāutahá, hiki tohinoá, lotú, mo e fakakaukaulotó. ʻE lava ke ke nofo taha ʻi he ngaahi potufolofola ʻoku fekauʻaki mo e kaveinga ʻo e nofo kemí.

• Palani ha ngaahi fakataha lotufakaʻaho ki he nofo kemí.

• Fakahoko ha [ʻekitivitī] ʻaʻeva ʻi natula pe kumi koloafufū.

• Teuteu mo fakahoko ha ngaahi kalasi pe fakataha lotu ʻoku vahevahe ai e ngaahi tefitoʻi moʻoni ʻo e ongoongoleleí mo e ngaahi tuʻunga moʻuí. Vakai, Tohi Tuʻutuʻuni Fakakātoá: Ko e Ngāue ʻi he Siasi o Sīsū Kalaisi ʻo e Kau Māʻoniʻoni ʻi he Ngaahi ʻAho Kimui Ní konga 38.8.20 ki he ngaahi fakahinohino ki he kau lea fakalāngilangí.

• Fakahoko ha houa fakamoʻoni mo tokoni ke mahino ki he kau finemuí e natula ʻo ha fakamoʻoni moʻoní (vakai, Tuʻu Maʻu ʻi he Tuí: Ko ha Huluhulu ki he Ongoongoleleí [2004], 41–43; Ngaahi Tefito ʻo e Ongoongoleleí, “Fakamoʻoní,” topics.ChurchofJesusChrist.org; mo e M. Russell Ballard, “Pure Testimony,” Liahona, Nōvema 2004, 40–43).

• Ako Maʻuloto ha potufolofola, foʻi maau, himi, “Ko e Kalaisi Moʻuí: Ko e Fakamoʻoni ʻa e Kau ʻAposetoló” (Liahona, ʻEpeleli 2000, 2–3), pe “Ko e Fāmilí: Ko ha Fanongonongo ki Māmani” (Liahona, Nōvema 2010, 129).

• Teuteu ki he ngāue fakafaifekaú ʻo fakafou ʻi he ngaahi ʻekitivitī hangē ko e houa ako fakafaifekaú pe tulama ngāue fakafaifekaú.

• Kau ʻi he hisitōlia fakafāmilí ʻaki hono vahevahe ha ngaahi talanoa, faʻu ha ngaahi founga feimeʻatokoni tukufakaholo, pe kau ʻi he fakapipiki ʻo ha tohi taá (scrapbooking).

• Teuteu ke maʻu e ngaahi ouau ʻo e temipalé ʻo fakafou ʻi he ngaahi ʻekitivitī hangē ko e ʻaʻeva ʻi he tuí pe ngaahi keimi fekauʻaki mo e ngaahi tuʻunga moʻuí.

• Fakahoko ha pō hivatoputapu.

• Fai ha foʻi vaʻinga pe faʻu ha fakaʻaliʻali pe tulama ʻokú ne akoʻi ha potufolofola pe tefitoʻi moʻoni ʻo e ongoongoleleí.

ko ha taʻahine ʻoku tohi ʻi he nofo kemí

Fakaafeʻi e kau finemuí ke fakakaukau ki heʻenau ngaahi aʻusia ʻi he nofo kemí. Poupouʻi kinautolu ke vahevahe mo honau fāmilí mo e kaungāmeʻá ʻa e meʻa ne nau akó.

Ngaahi ʻEkitivitī Fakatuʻasinó mo e Moʻui Leleí

ʻI hoʻomou fili mei he lisi ko ʻení pe fili ha ngaahi ʻekitivitī kehé, manatuʻi ʻoku totonu ke fakafeʻunga e ngaahi ʻekitivitī fakatuʻasino kotoa pē ki he taʻu motuʻa mo e tuʻunga fakatuʻasino pe fakaʻatamai ʻo kinautolu ʻoku kau aí. Fakakau atu ha kau mataotao kuo akoʻi lelei pe kau fai fakahinohino kuo maʻu tohi fakamoʻoni ki he ngaahi ʻekitivitī makehé, hangē ko e ʻaʻalo he vaitafé pe kaka maká. Talangofua ki he ngaahi tuʻutuʻuni maluʻi kotoa pē ʻo e ngaahi ʻekitivitií mo e ngaahi lao maluʻi ʻo e ngaahi fale ʻoku fakaʻaongaʻí.

• Palani ha ngaahi sipoti pe ko ha ʻekitivitī moʻui lelei fakatuʻasino ʻo fakatatau mo e ngaahi manako ʻa e kau finemui ʻoku kau ʻi he nofo kemí.

• Vaʻinga ʻi ha sipoti fakakulupu, hangē ko e soká, volipoló, pe pasiketipoló.

• Palani mo kau ʻi ha fonongalōloa pe pō kakato.

• Kau ʻi ha fononga lue lalo, heka pasikala, pe ʻaʻeva ʻi natula.

• Ō ʻo ʻaʻalo he vaitafé.*

• Kau ʻi ha ngaahi ʻekitivitī he vaí, hangē ko e kakaú, uku mamahá,* uku lolotó,* heka pōpaó, folau tahí,* mo e alā meʻa peheé.

• Ō ʻo kaka moʻunga* mo hifo moʻunga (rappelling).*

• Fakaafeʻi ha taha mataotao ke akoʻi e founga maluʻi fakatāutahá mo e maluʻi kitá (self-defense).*

• Fokotuʻu ha palani moʻui lelei pea akoako mo fakatupulaki ʻa e fakamālohisino mo e founga kai ʻoku leleí.

• Ako e Lea ʻo e Potó pea ako fekauʻaki mo e meʻakai fakatupu moʻui leleí. Ako fekauʻaki mo e ngaahi ʻulungaanga pe tōʻonga fakakaukau ʻe ala tākiekina ki he tōʻonga moʻui ʻoku ʻikai fakatupu moʻui leleí, kau ai e taʻetokanga ki he kai moʻui leleí.

• Fakaafeʻi ha tokotaha mataotao ke fakahoko ha ako fekauʻaki mo e moʻui lelei fakaeʻatamaí, moʻui lelei fakaelotó, mo e taukei ke kātekina [ha faingataʻá].

• Ako ki he ngaahi fakatuʻutāmaki ʻo e ʻinitanetí mo e ponokalafí, pea mo e founga ke maluʻi ai koe mo ho fāmilí.

Mateuteu ki ha Fakatuʻutāmaki mo e Ngaahi Taukei ke Moʻuí

• Fakaafeʻi ha kau taukei fakapalōfesinale ke nau akoʻi e ʻuluaki tokoní (first aid) pe ngāue fakavavevave ki he fakatamakí, kau ai e meʻa ke fai ʻi he ngaahi tūkunga fakatuʻutāmakí, lalava ʻo e ngaahi laveá, mo hono fakahaofi ha tahá.

• Ako e founga ke tānaki mo tauhi ai ha nāunau ki he ʻuluaki tokoní (first aid kit).

• Ako mo akoako e ngaahi taukei ki hono tafu mo hono fakamoʻui lelei ʻo ha afí.

• Fakaafeʻi ha tokotaha taukei ke ne fai ha ako fekauʻaki mo e fakatamaki fakaenatulá, nounou ʻo e ngaahi maʻuʻanga tokoní, mo e ʻū meʻa ʻoku angamaheni ʻene ʻuliʻi homou feituʻú.

• Ako ke ke lava ʻo ʻilo ho halá ʻi he ngaahi feituʻu foʻoú ʻaki hono fakaʻaongaʻi ha kāpasa, kalasi kehekehe ʻo e mapé, pea mo e ngaahi tuʻuʻanga ʻo e laʻaá, māhiná, mo e fetuʻú.

• Ako fekauʻaki mo e ngaahi fōtunga ʻo e ʻaó.

• Ako e ngaahi tefitoʻi taukei ki he moʻui ʻi tuʻá.

• Langa ha ʻū nofoʻanga fakavavevave.

• Ako e founga ki hono kumi mo fakamaʻa ai vaí.

• Fakaafeʻi ha mataotao ke ne akoʻi koe ki he founga ke ʻiloʻi ai e meʻamoʻui fakatuʻutāmaki ʻi he vaotaá, ʻinisēkité, mo e ʻakaú. Ako foki e founga ke ʻilo ai e ʻakau mo e monumanu ʻoku lelei ke kaí.

• Akoako e ngaahi founga nofo kemi ʻoku feʻunga mo e ʻātakaí. Ako ke fokotuʻutuʻu ha nofoʻanga faiʻanga kemi.

• Ako mo akoako e founga kehekehe ʻo e ngaahi haʻí mo e nonoʻó.

• ʻAhiʻahiʻi e founga kehekehe ʻo e feimeʻatokoni ʻi tuʻá, hangē ko e ngotoʻumú, ʻōvani faka-Hōlaní (Dutch ovens), pe feimeʻatokoni tafu afí.

• Ako e founga ke fakatolonga ai ʻa e meʻakaí mo e vaí.

• Ako e ngaahi taukei mo e founga malu hono fakaʻaongaʻi ʻo e helé.

Anga Fakakaungāmeʻá mo e Taukei Fakatakimuʻá

• Vahe ki he finemui kotoa pē ʻi he nofo kemí ha “tokoua fakapulipuli,” ʻa ia te ne tokoniʻi lolotonga e nofo kemí. ʻE lava ke fakahoko ʻene tokoní ʻaki hano tuku ha fanga kiʻi tohi ʻofa pe fakapapauʻi ʻoku kau ʻa e “finemui fakapulipulí” ʻi he ngaahi ʻekitivitī kotoa pē.

• Fakaafeʻi ha kau taki ʻo e Siasí ke nau fai ha ako fekauʻaki mo e fakatupulaki ʻo e falalá mo hono fakaleleiʻi ʻo e palopalemá.

• Palani ha fakaʻaliʻali talēniti ʻe lava ke kau kotoa ki ai e kau finemuí.

• Kau ʻi ha ngāue tokoni ʻofa fakaetangata pe fakaʻātakai.

• Fakahaaʻi hoʻo houngaʻiá ki hoʻo kau taki kakai lalahi ʻi he nofo kemí.

• Fakahoko ha polokalama foaki pale faingofua ke fakaʻilongaʻi e ngaahi lavameʻa mo e tokoni ʻa e tokotaha kotoa pē ʻi he nofo kemí.

• Fakahoko ha ngaahi polokalama tafu afi efiafi (evening campfire) ʻi he nofo kemí.

Fakatupulaki ʻo e Talēnití mo e Taukeí

Ko e ngaahi fakakaukau ko ʻení ʻoku ʻikai ko ha ngaahi ʻekitivitī kemi tuʻu pau ia ke fai ʻi tuʻa, ka te nau lava ʻo tokoni atu ke feau e ngaahi fie maʻu hoʻo kau finemuí.

• Ako mo fakatupulaki e ngaahi talēniti mūsiká, hangē ko e hivá pe ko hano fakaʻaongaʻi ha meʻalea.

• Akoako fakahoko e ngaahi founga kehekehe ʻo e ʻātí mo e ngāue fakameaʻá, hangē ko e lālanga kató, tā valivalí, tā tongitongí, pe nití.

• Akoako e tā hivá.

• Fakaafeʻi ha tokotaha mataotao ke ne akoʻi e tefitoʻi ngāue fakatufungá, monomono ʻi ʻapí, pe ngaahi taukei tauhi ʻapikehé. Fakaʻaongaʻi e ngaahi taukei ko ʻení ke tokoniʻi e niʻihi kehé.

• Ako e tefitoʻi founga ʻo e patisetí mo hono tokangaʻi ʻo e maʻuʻanga tokoní.

• Fakaafeʻi ha faʻē ʻoku ʻi ai haʻane kauleka ke akoʻi e ngaahi tefitoʻi fatongia tauhi fānaú.

• Ako e founga ke tō mo fakatolonga ai hoʻo meʻakaí. ʻE lava ke kau heni e founga hono tō mo tauhi ha ngoué.

• Ako e ngaahi tefitoʻi founga tuituí ʻaki hano tuitui ha fanga kiʻi vala faingofua. ʻE lava foki ke ke ako e founga hono monomono ʻo e valá.

• Ako e founga ke fakatokangaʻi mo ʻiloʻi ai e kalasi kehekehe ʻo e pupunga fetuʻú, ʻū palānité, mo e ngaahi fōtunga kehe ʻo e langí ʻi he poʻulí.

• Teuteu mo fakaʻaliʻali ha kiʻi tulama nounou ʻi he nofo kemí.

• Ako ki hono faʻu mo fakahoko ha malanga ki he houalotu sākalamēnití. Vahevahe hoʻo malangá mo e niʻihi kehé.

• ʻAʻahi ki he ʻū akoʻanga fakalotofonuá pe ako ngāué. Fokotuʻu ha palani ke hoko atu hoʻo akó. Ako fekauʻaki mo e Paʻanga Tokoni Fakaako Tuʻumaʻuʻa e Siasí.

• Ako ki he founga ke tānaki mo toe fakaʻaongaʻi ai e ʻū meʻa [kuo motuʻá].

* ʻOku fakatuʻutāmaki ange e ngaahi ʻekitivitī ko ʻení pea ʻoku fie maʻu e tokoni ʻa ha taha kuo akoʻi lelei pe ko ha mataotao kuo fakangofua fakalao.