Liliu Tangata pe Fefiné
Ko e hā ʻoku totonu ke u fakahoko ʻo kapau te u ongoʻi loto-mamahi pe loto-hohaʻa pe fakakaukau taonakita aí?


“Ko e hā ʻoku totonu ke u fakahoko ʻo kapau te u ongoʻi loto-mamahi pe loto-hohaʻa pe fakakaukau taonakita aí?” Liliu ʻo Fakafāfine pe Fakatangatá: Maʻu ha Mahino Fekauʻaki mo Koe (2020)

“Ko e hā ʻoku totonu ke u fakahoko ʻo kapau te u ongoʻi loto-mamahi pe loto-hohaʻa pe fakakaukau taonakita aí?” Liliu ʻo Fakafāfine pe Fakatangatá: Maʻu ha Mahino Fekauʻaki mo Koe

Ko e hā ʻoku totonu ke u fakahoko ʻo kapau te u ongoʻi loto-mamahi pe loto-hohaʻa pe fakakaukau taonakita aí?

Ngaahi Telefoni Tokoni ki ha Faingataʻa

Kapau ʻokú ke fakakaukau te ke ala fakalaveaʻi koe, kumi tokoni he vave tahá. Tā ki ha kautaha tokoni fakavavevave pe ko ha laine tokoni taʻetotongi ki he faingataʻaʻiá ʻi homou feituʻú.

ʻE lava ke maʻu ha ngaahi laine tokoni ʻi he “In Crisis? Talk Now.” (ChurchofJesusChrist.org).

ʻOku moʻoni ʻa e ongoʻi loto taʻotaʻomia pea ʻe lava pē ke lōmekina mo fakatupu ha pango ʻoku ʻikai lava ʻo fakahoko ha meʻa. Kapau ʻokú ke ongoʻi loto taʻotaʻomia pe fakakaukau ke fakalaveaʻi koe, kātaki ʻo talanoa ki ha tokotaha ʻokú ke falala ki ai. Kapau ʻokú ke ʻi he ʻIunaiteti Siteití, tā ki he Laine Telefoni Tokoni Fakafonua ki Hono Taʻofi e Taonakitá. Vakai ki he ngaahi maʻuʻanga tokoni ʻa e Siasí ki he taonakitá, hangē ko e Thoughts of Suicide, ʻi he Life Help mo e Self-Reliance ʻi he ChurchofJesusChrist.org pe ʻi he polokalama Gospel Library. ʻE lava ʻo tokoni foki mo e faleʻi fakapalofesinalé mo e tokoni fakafaitoʻó.

Loto Taʻotaʻomiá mo e Taonakitá

ʻOku hā mei he fekumí kapau ʻokú ke aʻusia ʻa e ngaahi ongo fakafāfine/fakatangatá, ʻokú ke tuʻu lavea ngofua ange ki he loto taʻotaʻomiá pe taonakitá. Kapau ʻokú ke loto taʻotaʻomia pe fakakaukau taonakita, kātaki ʻo fekumi ki he tokoni ʻa ha tokotaha mataotao ki he moʻui lelei fakaʻatamaí. Doctrine and Principles mo e ngaahi maʻuʻanga tokoni kehe ʻe maʻu ʻi he konga ki he taonakitá ʻo e Life Help mo e Self-Reliance ʻi he ChurchofJesusChrist.org pe ʻi he polokalama Gospel Library.

Naʻe vahevahe ʻe Sisitā Leina I. ʻApūto, ʻi he konifelenisi lahi ʻo ʻOkatopa 2019, ʻene aʻusia fakamamahi ʻo e loto taʻotaʻomiá mo e taonakitá. Na‘a ne pehe ko e “ongoʻi loto taʻotaʻomiá, loto-hohaʻá, mo e ngaahi fakafōtunga kehe ʻo e faingataʻaʻia fakaeʻatamaí mo fakaelotó … [ʻoku] lava ke nau fakakeheʻi e anga ʻetau vakai kiate kitautolú, niʻihi kehé, pea naʻa mo e ʻOtuá foki. …

“… Oku hangē pē ʻa e ʻutó ko e ngaahi konga kehe ʻo e sinó, ʻoku moʻulaloa ki he mahamahakí, ngaahi faingataʻaʻiá, pea mo e fetōʻaki e ngaahi kemikalé. …

“ ʻI ha ngaahi tūkunga ʻe niʻihi, ʻe lava ke ʻiloʻi e tupuʻanga ʻo e loto taʻotaʻomiá pe loto-hohaʻá, ka ʻe faingataʻa ia he taimi ʻe niʻihi ke ʻiloʻi. … ʻOku fie maʻu foki ke fakahoko ʻa e faleʻi pe faitoʻo ʻi he malumalu ʻo e fakahinohino mei ha tokotaha taukei fakapalōfesinale.

“ ʻE malava ke iku e ngaahi mahaki fakaeʻatamai pe fakaeloto ʻoku ʻikai faitoʻó ke fakalalahi ange ʻa e ongoʻi liʻekiná, taʻefemahinoʻakí, maumau ʻa e ngaahi vā fetuʻutakí, fakalaveaʻi pē kitá, pea aʻu ki he taonakitá. …

“Kae fakamamahí, ʻoku fakamamaʻo ha tokolahi ʻo kinautolu ʻoku moʻua he tōtuʻa e loto taʻotaʻomiá mei honau kaungā Kāingalotú he ʻoku nau ongoʻi ʻoku ʻikai ke nau feʻunga mo e tuʻunga ʻoku fakakaukau ki ai e niʻihi kehé. Te tau lava ʻo tokoni ke nau ʻilo mo ongoʻi ʻoku nau kau fakataha moʻoni mo kitautolu. ʻOku mahuʻinga ke ʻiloʻi ko e loto taʻotaʻomiá ʻoku ʻikai ko e ola ia ʻo ha vaivaiʻanga, pe ko e ola angamaheni ia ʻo e angahalá. ʻOku ʻfakautuutu ia ʻi hono fakapuliʻí kae siʻisiʻi e loto fie kaungā ongoʻí’ [Seini Kaleisoni Sionisoni, Silent Souls Weeping (2018), 197]” (“[Lolotonga e Ngaahi Faingataʻá, ʻEiki Ta Feʻao Pē!,” Liahona, Nōvema 2019, 57–58).

Falala ki he ʻOtuá

ʻOku lea ʻa ʻEletā Sefilī R. Hōlani ʻi he loto-ʻofa fekauʻaki mo e loto taʻotaʻomiá ʻo pehē: “Kāinga neongo pe ko e hā ʻokú ke fefaʻuhi mo iá—fakaʻatamai pe fakaeloto pe fakaesino pe ko ha faʻahinga meʻa pē—ʻoua naʻá ke fili ke ke taʻofi e mahuʻinga ʻo e moʻuí ʻaki haʻo fakangata ia! Falala ki he ʻOtuá. Pikitai ki Heʻene ʻofá. ʻIloʻi ʻe ʻi ai ʻe ʻaho ʻe mafoa ngingila mai ai e atá pea ʻe mōlia atu leva e ngaahi haʻahaʻa kotoa ʻo e moʻui fakamatelié.” (“Hangē ha Ipu kuo Maumaú,” Liahona, Nōvema 2013, 42).