Wase 12

Na Yalodina

Me da dau yalodina vakalevu—o ya na ivakarau ni bula ka da dau vakacerecerea vei ira na tani.

Na Bula nei Spencer W. Kimball

Ni se bera na nona mai kacivi me iApositolo, e a dua ka dau qacoya sara vakalevu na bisinisi kei na bula raraba e Arizona o Spencer W. Kimball. E a taukena vata kei ira e vica tale e dua na bisinisi ni inisua kei na volitaki vale ka dau vakaitavi ena veiqaravi ena veisoqosoqo ena nona vanua kei na veivanua tani. Ena veika kece oqo, e dau kilai kina o koya me baleta na nona dau yalododonu ka yalodina. E vaka oqo na ka e a volai me baleti koya: “Sa ivakarau tu ni yaloi Spencer W. Kimball na ka era dau divi koya kina e vuqa sa ikoya na yalodina.…E a turaga dau dina, dau vakayacora vakadodonu ena yalodina na ka e yalataka.”¹

E a vakarau tu ni nona bula me tekivu sara mai ena gauna e a se cauravou kina na yalodina, me vaka ena dua na ivakaraitaki oqo: “Ni nona a vakamasuti iratou na nona ilawalawa ena nona kaya, “Eratou a kerea o Spencer kei iratou e so tale na cauravou e dua na ose kei na qiqidreti makawa me ratou vakayagataka ena nodra a lako vakagade na nodratou kalasi ni vakadidike. E a ramusu na sivirigi ena gaunisala sukusukura. Ena siga ka tarava e a vakamacalataka vei iratou na nona ilawalawa o Spencer, ‘Me datou solevaka na ilavo me saumi kina na sivirigi sa ramusu,’ ia e a sega ni dua e via veivuke. E a vakamasuti iratou, ka kaya, ‘Ena saumi na sivirigi oya, kevaka sara mada ga meu na vakayacora duadua ga.”²

E a dusimaka na ivakaraitaki nei Peresitedi Kimball oqo ko Peresitedi Marion G. Romney, iKarua ni Daunivakasala ena Mataveiliutaki Taumada ena nona a vosa ena soqoni raraba ni matabete ena Okotova ni 1974: “Ena loma ni veiyabaki sa sivi yani e a dua o koya na ivakaraitaki vinaka ni yalodina. E sega ni dua me na vakabekataka ni na vakayacora o koya na veivakabauti ka vakataqara vua na Turaga, e dina ga ni voleka me vakayalia kina na nona bula ena so na gauna.… sa vakacava na kena lagilagi, kemuni na matabete, kevaka me a noda ivakarau kece na yalodina nei Peresitedi Kimball.”³

iVakavuvuli nei Spencer W. Kimball

Na yalodina sa yavu taumada ni ivakarau vinaka.

Na yalodina (na noda segata kei na noda rawata me da bulataka na ka eda vakabauta kei na noda yalayala) sa ikoya e dua na yavu ivakadei ni ivakarau vinaka, o koya gona ke sega na ivakarau vinaka sa sega sara ni rawa kina vua e dua me nuitaka me marautaka na iserau ni Kalou eke se ena veitawamudu.⁴

Na yalodina sa ikoya e dua na itutu se na ivakarau ni taucoko, sega ni tatawasewase, se musuki rawa. E taucoko ka sega ni caca rawarawa. Sa ikoya na savasava kei na qaqaco vinaka. Sa ikoya na dina savasava kei na dina titobu. Sa ikoya na yaloqaqa, na ivakarau vinaka vakatamata ka sega ni wiliki rawa. Sa ikoya na dina, yalodina, kei na bula dodonu. Kauti ira tani oqo sa na qai tu ga e dua na qana lala.…

Na yalodina yadua se vakailawalawa e sega ni tarogi kina, “Na cava era na nanuma me baleti au kei na noqu ivakarau o ira na tani?” ia, “Na cava au nanuma me baleti au keu na vakayacora oqo se sega ni vakayacora rawa oya?” E dodonu li? E dina beka? Ena vakadonuya li na Qasenivuli?.…

Na yalodina ena kauta mai vua e dua na vakacegu ni yalo, na vakadeitaki ni inaki, kei na yalodei ena vakayacori ni ka. Na lailai ni ka oqo e kauta mai na kena veibasai: duiyaloyalo, rere, rarawa, kei na vakatitiqa.⁵

E na via vinaka sara kevaka me da dau digova vakawasoma na veiruku ni ibe kei na veitutu ni noda bula me da raica de mani tiko kina e so na miramira ni dauveidabui kei na kena vatukai ca se na cala. Se rawa beka ni vunitaki tiko ena iubi ni vakaiulubale kei na vakabekataki ni so na ivalavala ca kei na cakacaka tawa dodonu. Eso tu beka na viritalawalawa ena doka kei na tutu ka da nanuma ni na sega ni laurai? Eda tovolea tiko li me da vunia na veika lalai sega na betena kei na veika lalai dau vakalomavinakataki keda ka da qai dau vakasamataka ni ra sega soti ni bibi se dua soti na ka na kedra isau? Eso beka na tiki ni noda vakasama kei na ivakarau kei na ivalavala eda se dau via vunitaka tikoga mai vei ira ka da dau dokai ira vakalevu?⁶

Eda vakaraitaka na yalodina ena noda maroroya ena yalovakarokoroko na noda veiyalayalati.

Ena gauna eda vakayacora kina e dua na veiyalayalati se veidinadinati vata kei koya na Kalou, e dodomu me da maroroya veitalia ga se cava na kena isau. Me da kakua ni vakataki koya na gonevuli ka vakadonuya me muria e so na ivakarau tudei ka qai mai vakaraica toka yani se vakacava na balavu ni gauna e rawa ni bula voli kina ena nona lasutaki koya voli vakaikoya ni oti na nona voroka na nona yalayala. Me da kakua ni vakataki koya na daukaulotu ka vakadonuya me qarava na Turaga me rua na yabaki, ka qai mai vakaotia toka ga yani na nona gauna ena vucesa kei na veivakabekataki. Me da kakua ni vakataki koya na lewe ni Lotu ka dau vakaivotavota ena sakaramede ena mataka ka qai dau vakacacana na Siga ni Vakacecegu ena yakavi.⁷

Ni da taura vakamamada na noda veiyalayalati, eda sa vakamavoataka tiko vakaikeda na noda tawamudu.… E ka rawarawa na noda vakadonui keda vakaikeda ka dau veitemaki na vakabekataki ni noda ivalavala ca, ia e vakamacalataka na Turaga ena ivakatakila ni gauna oqo ni “kevaka eda ubia na noda ivalavala ca se me da qaciqacia, dokadoka … sa na tasogo ko lomalagi; a sa rarawa na Yalo ni Turaga; ia … sa tu taudua ga; a sa caqeta na mata ni moto” (V&V 121:37–38).

Sa dina sara, ni rawa me da digidigi; e vakatau vei keda na noda bula galala, ia ena sega ni rawa me da drovaka na isau ni noda digidigi. O koya gona ke tiko e dua na luluqa ena dina ni yaloda, sa ikoya oqori na vanua ena vakabitaka kina na tevoro na nona ravuravu.⁸

Na veiyalayalati e da vakayacora vata kei koya na Kalou e okati kina na veiyalayala me vakayacori, sega walega ni ka me ra kua ni vakayacori, me vakayacori na veika dodonu ka vakakina na levei ni veika ca. O ira na luvei Isireli era a vakayacora na veiyalayalati vakaoqo mai vei Mosese, ka tukuni kina, “A ka kecega sa kaya ko Jiova keimami na cakava”(Lako Yaki 19:8, vakuri ena vosa kala), e voleka ni bera tale na nona vakanadaku o Mosese ena nodra sa voroka na nodra yalayala ena cakacala. Ena wai ni veipapitaisotaki eda vakayacora vakakina, ka da qai dau taleva tiko ena cakacaka tabu vakalotu ni sakaramede. Na kedra sega ni rokovi na veiyalayala oqo, na sega ni veiqaravi se ciqomi ni itavi kei na kedra vakayacori ga me rawa, sa ivalavala ca ni sega ni vakayacori ni ka ka dodonu me vakayacori.…

O ira na lewe ni Matabete i Melikiseteki kei ira era sa ciqoma na nodra edaumeni ni valetabu era sa tomana tiko na kena ni vakayacori eso na yalayala yaga sara me cakacakataki kina na dina. E a vakamacalataka na veiyalayala ni duavata ni Tamada kei ira na lewe ni matabete me “bubului kei na veiyalayalati” [V&V 84:39.] … Sa yaco me voroka na veiyalayalati ni matabete o koya yadua sa talaidredre ki na ivunau—kevaka talega sa sega ni vakayacora na nona itavi. Sa ikoya gona, na nomu vakasavuliga walega o sa na voroka tiko kina na veiyalayalati.⁹

Vakayacora na veika o ni yalataka. Tomana tiko na nomuni yalodina. Vakayacora tiko na nomuni veiyalayalati. Solia vua na Turaga ena yabaki oqo kei na veiyabaki kece na ivakatagedegede duadua e cake ni nomuni yalodina kei na ivakaraitaki duadua e cake ni nomuni vakabauta. Vakayacora ena “vakarokoroko” ka ko ni na qai vakakalougatataki ena gauna oqo ka tawamudu.¹⁰

Kevaka eda sega ni yalodina, eda sa vakaisini keda tikoga.

E voleka ni veivalavala ni ilawaki kece era vu ka buroro mai na veidabui ni lomada sai ira eda vakatoka me ra vakavinakataki keda ga me iubi ni ivalavala ca. Sa ikoya na imatai, ka vatukai ca duadua ni veivakaisini. Eda sa vakaisini keda tikoga.¹¹

Na vakadonui keda vakaikeda e meca ni veivutuni. E dau tomana tikoga na Yalo ni Kalou vei ira na yalodina, me veivakaukauwataki, veivuke ka veivakabulai, ia sa dau vakagauna na mudu ni nona veileti tiko kei ira na tamata ka ra dau vakaiulubale ena nodra caka cala.¹²

Ea kaya na noda Dauveibuli ena itukutuku ceuti mai Saineai “Mo kakua ni butako;” [Lako Yani 20:15] sa yaco me tokaruataki ena yavu ni Veivakalesuimai, “Mo kakua ni butako.” (V&V 59:6.)

Ena valenivolavola raraba ka vakakina ena bula yadudua, e vadugu tikoga na vosa ni Turaga: “Mo kakua ni butako;… ia mo kakua ni kitaka e dua na ka vakaoqori.” (V&V 59:6.)

Eda vakaiulubale ena veimataqali cakacaka vakailawaki, okati kina na butako ena sitoa, sai koya e dua na ka lolovira ka sega ni veinanumi ka ra dau vakayacora e milioni ka ra vakatokai ira me ra tamata vakaturaga, ka ivakarau kilikili.

E levu tale tu ga na veimataqali cakacaka vakailawaki: … na lawakitaki ni veivinakati ka veilomani me rawa kina na ilavo; na butakoci ni ilavo mai na kena misini se butako ivoli mai vei ira na taukei ni cakacaka; ena lasutaki ni itukutuku ni ilavo; … ena tauri ni ilavo musuki ni vakacavacava ka sega ni dodonu me nomu; se na tauri ni ilavo ni matanitu se kabani ka sega ga ni a nakiti taumada me saumi lesu; se na vakalasui ni lusi me levei kina na saumi ni ka e voli vakadinau (loan); na butakoci ni ilavo e gaunisala se e vale kei na veiyau talei tale eso; ena butakoci ni gauna, na kena lailai sobu na gauna ni cakacaka, mai na cakacaka ka dodonu me vakayacori ka saumi kina ena dua, ena siga taucoko; ena vodoki ni veitolili ni veitosoyaki raraba ka sega ni saumi; kei na veisala ni cakacaka vakailawaki ena veivanua kecega kei na kena veisala kecega…

Sa dau vakaiulubaletaki tu ga ni, “ra vakayacora kece tiko na tamata,” Ena sega ni rawati e dua na itikotiko vinaka, ke sega na cakacaka vakadodonu, veivakabauti, kei na lewai koya vakaikoya vinaka.¹³

E cakacaka vakailawaki o koya e volia e levu cake na ka mai na ka e kila ni rawa me sauma. Oqori na cakacaka vakabutako. E dokai ga vakalailai o koya e sega ni rawa ni sauma dodonu na nona dinau. E vaka me sega ni taucoko kece na kena dina na iyau e marautaka tiko e dua mai na nona sausaumi e dua ka dinau tu vua.… E sega ni veibeci na bula vakadinau mai na lecavi ni dinau.¹⁴

Na butakoci ni vica wale na ilavo se ivoli ena vakadravudravuataki koya e butakoci, ia ena vakalolovirataki koya ka butako vakalevu cake.¹⁵

Ena dau vakauqeti ira na noda matavuvale vata kei ira na tani na noda ivakarau ni yalodina.

Na itubutubu ka dau lasutaka na yabaki ni dua na gone me levea kina na icurucuru ni qase ena vakatasuasua, waqavuka, sitima ni vanua kei na basi e sa usumaka tiko na vakavulici ni cakacaka vakailawaki vua na gone. Ena sega ni guilecava na gone na veilesoni oqo. Eso na itubutubu era vakatarai ira na gone me ra basuka na lawa ni vakacabote rokete, vakayagataki ni dakai, siwa kei na vakasasa sega ni vakalaiseni. Era vakatarai na gone me ra draiva sega ni vakalaiseni se me ra lasutaka na nodra yabaki ni bula. O ira era dau taura vakailoa na veika lalai ka sega ni vakaraitaka vakadodonu, me vaka beka na vua ni kau mai na lomanibai ni dua eratou toka veitikivi, e dua na peni mai na desi, e dua na pakete drega mai na vata ka rawa ni da taura ga kina na ka, era sa vakavulici ira lo tiko kina na gone lalai ni sega soti ni dua na ka na butako kei na cakacaka vakailawaki.¹⁶

O ira na itubutubu ka ra dau “ubia na ka” vei ira na luvedra, vosoti ira ka sauma na ka era butakoca era calata na gauna talei ni nodra vakavulici ira, sa yaco me ra vakaleqai ira vakalevu cake na luvedra. Kevaka e vinakati vua na gone me vakasuka na ilavo se penikau se vuanikau ka kere veivosoti veiganiti, ena via tarova na nona daubutako. Ia kevaka ena vakadokadokai ka qoroi koya me dua na qaqa, se veiwalitaki na nona ilawaki lailai, ena rawa sara ga kina vua me tomana tikoga na butabutako.¹⁷

E rawa vei ira na itubutubu me ra vakatubura na rokovi ni nodra iyau na tani ena nodra bula na luvedra ena nodra ivakaraitaki kei na ivakavuvuli sara ga vakaiira. O ira na itubutubu era vinakati ira na luvedra me ra dau kere veivosoti ka sauma lesu— se mani vakarua se vakatolutaka—na ka era taura, voroka, se vakarusa—o ira na gone vakaoqori era na yaco me ra lewenivanua dokai ka kauta mai na rogovinaka kei na lagilagi vei ira na nodra itubutubu. O ira na itubutubu ka ra dau rokova vakaiira na lawa kei na ivakaro, ka muria kece na lewa, me vaka na kena ivakarau se me vaka na nodra veivakadonui ga vakaiira se sega, era ivakarau vinaka ka taqomaki ira na luvedra mai na veilecayaki kei na vakaduiduile.¹⁸

Keitou vakadreti kemuni mo ni vakavulica na vakarokoroko, yalodina, kei na yalododonu vei ira na luvemuni. E rawa ni so vei ira na luveda era sega ni kila na levu ni ivalavala ca e kauta mai na butako. E sega sara ga ni vakabauti—na levu ni vakacaca, butako, butako ena ivalavala kaukauwa, kei na butako vuni. Taqomaki ira na luvemuni mai kina ena ivakavuvuli e veiganiti.¹⁹

Me da tovolea me da dau okata e dua na lesoni ni yalododonu kei na yalodina ena noda lotu vakamatavuvale.²⁰

Eda sa na valavata tiko beka kei na so na ivakarau vakaitikotiko kaukauwa ia sa dodonu me da vakavulici ira na luveda ni ivalavala ca ena ivalavala ca tikoga. Era vakatarai na gone me ra dau levea na itotogi kei na qito ca ena gauna ni qito. Na ilawaki oqo e yaco sara yani ki na koronivuli torocake ena veicakacaka ka vakakina ki na veibisinisi. Me ikuri ni kena cala, cala vakaidina sara, e sa dau vakamalumalumutaka sara ga na nodra ivakarau vakavanua ka vakakina na nodra ivalavala.²¹

Ena neitou vodo sitima ni vanua tiko mai Niu Ioka ki Baltimore keitou a dabe veibasai e valenikana kei na dua na turaga daunibisinisi ka kaya, “E sega soti ni dau tau vakaoqo na uca ena Korolevu o Salt Lake.”

E a vakanamata sara na veivosaki ki na taro koula: “E vakacava na levu ni ka o kila me baleta na Lotu?”

“E lailai walega na ka au kila me baleta na Lotu,” e a kaya, “ia au kila e dua vei ira.” E a vakatorocaketaka tiko na veiwasewase e Niu Ioka. “E dua na noqu daunikonitaraki, e a tomana, “E tamata yalododonu ka yalodina sara, kau sega ni dau gadreva me veiqatitaka kei na so tale e dua na cakacaka. E ivakaraitaki ni tamata vakaturaga. Kevaka me ra vaka tu oqo o ira na Momani, au na via kila na veika me baleta e dua na lotu ka vakatubura mai na veitamata vakaturaga vakaoqo.” Keitou biuta tu mai vua e so na ivola ka talai rau yani na daukaulotu me rau laki vakavulici koya.²²

Na ivolanikalou e vakarautaka na veivakaraitaki ni yaloqaqa kei na yalodina.

E yaco me cecere na nona dokai Pita e dua… ena nona laurai ni duri tu ena matadra na turaganilewa kei na iliuliu ena yaloqaqa kei kaukauwa, o ira ka rawa me ra vesuki koya, vakanakuitataki koya se rawa sara mada ga ni ra vakamatei koya. E vaka me da rogoca sara tu ga na veimalanivosa doudou ena nona wanonovi ira na kena meca ka kaya: “Sa kilikili kei keitou me keitou talairawarawa vua na Kalou, me kakua ga vei ira na tamata.” (Cakacaka 5:29.)

E a raici ira matua na lewevuqa o Pita ka wasea vei ira na nona ivakadinadina me baleta na Kalou era sa vakota [raica Cakacaka 3:13–15].…

O ira era rogoca na ivakadinadina kei na ivakaro oqo, era lewe 5,000 na tamata era a raica na nona yaloqaqa vakaitamera kei na yalodina cecere! Ka yaco me ra vakabauta e 5,000 na tamata.

Ni da raica na italanoa kei Taniela, e dua e kaivesu ka bobula, ia e a parofita ni Kalou talega, ka sa tu vakarau me mate ena vuku ni nona vakabauta. Sa bau vakacerecerei oti li vakalevu cake na yalodina me vakaoqo? E a tiki ni bula nei Taniela na kosipeli.…Ena vale ni tui, e sega soti ni dau vakalewai, ia e dina ga ni dua na iliuliu, e sega ni rawa vua me gunuva na mena waini na tui se kania na bulumakau kei na kakana uro. Na nona lewai koya vakavinaka kei na taucoko ni nona vakabauta e a kauta mai vua na bula vinaka kei na vuku kei na kilaka kei na maqosa kei na lomakasa, ka sa semati koya vinaka vata kei na Tamana mai lomalagi na nona vakabauta, ka sa dau yaco vua na ivakatakila ena veigauna e gadreva kina. Na nona vakatakila na tadra ni tui kei na nona vakadewataka rawa e kauta mai vua na rokovi, kei na vakacerecerei kei na veisolisoli kei na itutu cecere vakaoqo e levu na tamata e rawa me ra solia na yalodra me kena ivoli. Ia ena gauna e biu kina vua na digidigi me kakua ni masu, se me na biu ki na qara ni laione, e a masu e matanalevu ka bolea na kena itotogi. [Raica Taniela 1–2, 6].

Eda vakananuma sara na nodratou yalodina na tolu na Iperiu, Setareki, Mesaki, kei Apeti-niko, me vakataki Taniela ena nona vorati ira na tamata kei ira na iliuliu, me ra dau dina vei ira vakaira ka tomana tikoga na nodra vakabauta. E a gadrevi vei ira ena dua na ivakaro mai vua na iliuliu me ra tekiduru ka qarava e dua na ivakatakarakara koula ka sa vakaduria tu na tui. Me ikuri ni nodratou na okati me lailai sobu, vakayalia na nodratou itutu, ka vakacudruya na tui, eratou a bolea na bukawaqa katakata mai na nodratou cakitaka na nodratou Kalou.

… Ena gauna e rorogo mai kina na koneti, na bitu ni ivakatagi, api kei na so tale na veiyaya ni ivakatagi ena vanua ka sa vakasinaiti na nodra veivale kei na veigaunisala ena ilawalawa levu ni tagane kei na yalewa mai vei ira na tekiduru ka qarava na matakau vakaitamera koula, eratou a sega ni via vakacudruya na nodratou Kalou dina na lewetolu. Eratou masu vua na Kalou, ena gauna eratou a cudruvi kina mai vua na tui iliuliu, eratou a sauma ena yaloqaqa, dina ga ni ratou a sa vakanamata sara tu ga ki na mate:

“Ke sa vakaoqori, ko koya na neitou Kalou o koya keitou sa qarava sa rawata me vakabulai keitou mai na lovo ni buka waqa, ia ena vakabulai keitou mai na ligamuni, na tui.

“Ia ke sega, mo ni kila, koi kemuni na tui, ni keitou sa bese ni qarava na nomuni kalou, keitou sa bese talega ni vakarokoroko ki na matakau koula ko ni sa vakaduria.” (Taniela 3:17–18.)

Yalodina! Na veiyalayala ni bula tawamudu mai vua na Kalou e uasivita na veiyalayala ni, cecere, ni logaloga vinaka, kei na tiko vinaka, ni tamata. O iratou na tamata yaloqaqa ka yalodina oqo eratou a kaya, “E sega ni dua na ka ke keitou sega ni bula, ia e dodonu ga me keitou dina kivei keitou vakaikeitou kei na Kalou.”…

E sega tale ni dua na itovo savasava ki na na bula uasivi eda sasagataka tiko, e tautauvata kei na cecere ni bula dodonu, kei na yalodina. Me da vakataucokotaka, kakua ni cavuka, savasava, ka yalodina, me da vakatorocaketaka na ivakarau uasivi ni bula ka da dau vakacerecerea vei ira na tani.²³

Vakatutu ni Vuli kei na Veivakavulici

Vakayagataka na vakasama eso oqo ena nomuni vulica na iwase oqo ena nomuni vakavakarau mo ni veivakavulici. Raica na tabana e v–ix, me baleta na ikuri ni veivuke.

Raica lesu na tabana e 145. Na veivalavala ni vakarau ni bula cava e vakaraitaka na veika e vakila o Spencer ni se gone? Na veika cava ka tautauvata kina oqo vei keda nikua?
Vulica na imatai ni va na parakaravu ena tabana e 147, ka vaqara na veivosa e vakayagataka o Peresitedi Kimball me vakamacalataka kina na vosa yalodina. Ena gauna cava o ni raica kina ni kauta mai na “vakacegu ni yalo, na vakadeitaki ni inaki, kei na yalodei ena vakayacori ni ka” na yalodina? Ena gauna cava o ni raica kina ni kauta mai na duiyaloyalo, rere, rarawa, vakatitiqa” na lailai ni yalodina?
Na cava e so na vakasama me baleta na veiyalayalati ka dau vakataotaka na nona yalodina e dua? (Me kena ivakaraitaki, raica na tabana e 147–48.) E rawa vakacava me da vorata na veivakarau oqo? Taura matua na ivakarau ni yalodina ko ni sa maroroya tiko kina na nomuni veiyalayalati.
Na veisala cava eda “vakaisini keda kina vakaikeda” ena gauna eda sega ni cakacaka kina vakadodonu? (Raica e so na kena ivakaraitaki ena tabana e 148–49.)
Raica lesu eso na ivakaraitaki nei Peresitedi Kimball me baleta nodra tawadodonu na itubutubu ena (tabana e 148–49.) Vakasamataka na cava ko ni sa cakava tiko me vakavulici kina na yalodina vei ira na luvemuni.
Wilika na italanoa ka tekivu tiko ena iotioti ni parakaravu ena tabana e 151. E sa vakayarayarataki li vakacava eke na nomuni bula me baleta na nodra yalodina eso?
Vulica na ikalima ni parakaravu ena tabana e 147. Vakayacora mada e dua na vakadidike ni veika me baleta na nomuni bula, me vaka e veivakasalataki kina o Peresitedi Kimball. Tarogi kemuni ena veitaro e a taroga.

iVolanikalou Veiwekani: Jope 27:5–6; Vosa Vakaibalebale 20:7; Alama 53:20–21; V&V 97:8; 136:20, 25–26