Seminelí
Mātiu 25:1–13


Mātiu 25:1–13

Ko e Talanoa Fakatātā ʻo e Kau Tāupoʻou ʻe Toko Hongofulú

ʻĪmisi
Painting depicting the parable of the ten virgins as taught by Jesus Christ. Five of the women are adding oil to their lamps in preparation to meet the bridegroom. The other five women have no oil and are asking the five wise virgins for oil. The wise women are not able to spare the oil for the foolish.

ʻI he ofi ki he fakaʻosinga ʻo e ngāue fakafaifekau ʻa Sīsū Kalaisi ʻi he māmaní, naʻá Ne akoʻi ki Heʻene kau ākongá ʻa e mahuʻinga ʻo e mateuteu ki he Hāʻele ʻAnga Ua Maí ʻaki hono fai e talanoa fakatātā ʻo e kau tāupoʻou ʻe toko hongofulú. ʻE lava ke tokoni atu ʻa e lēsoni ko ʻení ke mahino kiate koe mo ke ongoʻi ʻa e mahuʻinga ʻo e teuteuʻi koe ke feʻiloaki mo e ʻEikí ʻi Heʻene toe hāʻele maí.

Mateuteu pe ʻikai?

Fakakaukau ki ha taimi naʻá ke taʻe-mateuteu ai ki ha meʻa naʻe fie maʻu ki ai ha teuteu lahi.

  • Naʻe ongo fēfē nai ia?

  • Ko e hā ha ngaahi ʻuhinga ʻe niʻihi ʻoku tau taʻe-tokanga ai ke teuteu ki ha ngaahi meʻa ʻe niʻihi?

Fakafuofuaʻi koe ʻi ha meʻafua mei he 1 ki he 10 (ʻoku ʻuhinga ʻa e 1 ʻokú ke taʻe-fiemālie; ʻoku ʻuhinga ʻa e 10 ʻokú ke loto ki ai) ʻi he fakamatala ko ʻení:

ʻOku ou ongoʻi mateuteu ki he Hā‘ele ‘Anga Ua Mai ʻa Sīsū Kalaisí.

ʻOku ʻi he Mātiu 25:1–13 ʻa e talanoa fakatātā ʻa Sīsū Kalaisi ki he kau tāupoʻou ʻe toko hongofulú, ʻa ia naʻá Ne akoʻi ke tokoni ki Hono kau muimuí ke nau teuteu ki Heʻene Hāʻele ʻAnga Ua Maí. ʻI hoʻo akó, fekumi ki he fakahinohino ʻa e Laumālie Māʻoniʻoní ke tokoni atu ke ke ʻiloʻi ʻa e ngaahi founga ʻokú ke mateuteu aí mo e ngaahi founga te ke lava ʻo fakalakalaka aí. Fakalaulauloto ki he ngaahi fehuʻi hangē ko ʻení “Ko hai au ʻi he talanoa fakatātā ko ʻení?”

Kimuʻa pea ako ʻa e talanoa fakatātaá, ʻoku mahuʻinga ke mahino kiate kitautolu ʻa e ngaahi anga fakafonua ʻo e mali ʻa e kau Siú lolotonga e kuonga ʻo e Fakamoʻuí. ʻE ʻalu ʻa e tangata malí, fakataha mo hono ngaahi kaungāmeʻa ofí, ʻi he efiafí ki he fale ʻo e taʻahine malí ke fakahoko ʻa e ouau malí. Hili e kātoanga malí, ʻe hoko atu leva ʻa e kātoanga malí ki he fale ʻo e tangata malí ki ha kātoanga kai. Naʻe fie maʻu ke toʻo ʻe he kau fakaafe ne kau ki he kātoangá, kau ai ha kau tāupoʻou pe kau toʻo kofu, haʻanau tūhulu pe maama ke fakamahinoʻi ʻenau kau ki he fakafiefia ʻo e malí pea mo tānaki atu ha maama mo e fakaʻofoʻofa ki he kātoangá.

Lau ʻa e Mātiu 25:1–4, pea hiki ha lisi ʻo e ngaahi meʻa mahuʻinga ʻi he talanoa fakatātā ʻa e Fakamoʻuí hangē ko e kakaí pe ngaahi meʻá. Tohiʻi ʻi he tafaʻaki ʻo e ʻelemēniti takitaha, pe ko hai pe ko e hā ʻokú ke pehē ʻokú ne fakafofongaʻí.

Ko e hā ʻoku fakafofongaʻi ʻe he ngaahi ʻelemēniti ʻi he talanoa fakatātā ʻo e kau tāupoʻou ʻe toko hongofulú?

ʻE lava ke tokoni atu ʻa e fakahā fakaonopōní mo e ngaahi akonaki fakaepalōfitá ke mahino kiate koe ʻa e ngaahi ʻuhinga fakataipe ʻi he talanoa fakatātaá.

  1. Ko e tangata taʻané ko ha fakataipe ia ʻo e Fakamoʻuí, pea ʻoku fakafofongaʻi ʻe he haʻu ʻa e tangata taʻané ʻa e Hāʻele ʻAnga Ua Maí (vakai, Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 33:17 ; 88:92 ; 133:10).

  2. Naʻe akonaki ʻa Palesiteni Tāleni H. ʻOakesi ‘o e Kau Palesitenisī ʻUluakí: “ʻOku mahino hono fakafofongaʻi ʻe he kau tāupoʻou ʻe toko hongofulú ʻa e kāingalotu ʻo e Siasi ʻo Kalaisí, he naʻe fakaafeʻi ʻa e taha kotoa ki he kātoanga taʻané pea naʻe ʻilo ʻe he taha kotoa ʻa e meʻa naʻe fie maʻu ke hū mo ia he taimi ʻe hāʻele mai ai ʻa e tangata taʻané” (Dallin H. Oaks, “Preparation for the Second Coming,” Ensign pe Liahona, May 2004, 8).

  3. ʻE lava ke fakataipe ʻe he ngaahi māmá ʻetau ngaahi fakamoʻoní (vakai, David A. Bednar, “Ului ki he ʻEikí,” Ensign pe Liahona, Nōvema 2012, 109). Fakatokangaʻi ange naʻe maʻu ʻe he kau tāupoʻou kotoa pē ʻe toko hongofulú ha ngaahi maama.

  4. ʻE lava ke fakataipe ʻe he loló ʻetau ului ki he ʻEiki ko Sīsū Kalaisí (vakai, David A. Bednar, “Ului ki he ʻEikí,” Ensign pe Liahona, Nōvema 2012, 109).    

1. Tali e ngaahi fehuʻi ko ʻení ʻi hoʻo tohinoa akó:

  • Ko e fē ʻi he ngaahi ʻuhinga fakataipe ko ʻení ʻoku mahuʻinga taha kiate koé, pea ko e hā hono ʻuhingá?

  • Te ke fakamatalaʻi fēfē nai ʻi he lea pē ʻaʻaú ʻa e faikehekehe ʻi he kau tāupoʻou valé mo e potó?

  • Ko e hā ha ngaahi sīpinga ʻe niʻihi ʻo e ngaahi meʻa te tau lava ʻo fai ke ʻutu ha lolo fakataipe ʻi heʻetau ngaahi māmá?

Lau ʻa e toenga ʻo e talanoa fakatātaá ʻi he Mātiu 25:5–13 . ʻI hoʻo fakahoko iá, fakakaukauloto ko ha taha koe ʻo e kau tāupoʻoú. Te ke lava ʻo fakafanongo ki he fakamatala fakafolofola ʻi he ChurchofJesusChrist.org pe polokalama Gospel Library. Te ke lava foki ʻo mamataʻi e vitiō “Ko e Kau Tāupoʻou ʻe Toko Hongofulú” (taimí ko e (1.40) pe ko e foʻi vitiō ko e “ʻA Kinautolu ʻOku Potó” mei he taimi 0:00 ki he 5:41.

Fakatokangaʻi ange ʻi he Mātiu 25:12, ʻa e tali ʻa e tangata taʻané ki he kau tāupoʻou vale naʻa nau feinga ke hū tōmui ki he kātoanga taʻané pea ʻikai maʻu ʻa e lolo naʻe fie maʻú. ʻOku fakamahinoʻi mai ʻe he Liliu ʻe Siosefa Sāmita, ʻa e Mātiu 25:11 naʻe pehē ʻe he tangata taʻané, “ʻOku ʻikai te mou ʻiloʻi au” (ʻi he Mātiu 25:12).

  • ʻI hono manatuʻi ko ia ʻa e meʻa ʻoku fakafofongaʻi ʻe he loló, ko e hā ʻe mahuʻinga ai ʻa e loló ke ʻiloʻi moʻoni ʻa e Fakamoʻuí pea mateuteu ke feʻiloaki mo Iá?

  • Ko e hā naʻe ʻikai lava ai ʻe he kau tāupoʻou potó ʻo foaki pē ʻa e loló ki he kau tāupoʻou valé?

Naʻe akonaki ʻa ʻEletā Tēvita A. Petinā ʻo e Kōlomu ʻo e Kau ʻAposetolo ʻe Toko Hongofulu Mā Uá ‘o pehē:

ʻĪmisi
Elder David A. Bednar, Quorum of the Twelve Apostles official portrait. 2020.

ʻOku ʻikai ko e taumuʻa fakaʻeiʻeiki pē ʻo e moʻui fakamatelié ke ʻilo kau ki he ʻAlo Tofu Pē Taha Naʻe Fakatupu ʻo e Tamaí, ka ko e feinga foki ke ʻiloʻi lelei Ia. ʻOku tau ʻiloʻi e Fakamoʻuí ʻi hono fai hotau lelei tahá ke ʻalu ki he feituʻu ʻokú Ne finangalo ke tau ʻalu ki aí, pea lea ʻaki e meʻa ʻokú Ne finangalo ke tau lea ʻakí, mo e tuʻunga ʻokú Ne finangalo ke tau aʻusiá.

(David A. Bednar, “Ka Ne Mou ʻIlo Au,” Ensign pe Liahona, Nōvema 2016, 103, 104)

Fakakaukau ke lekooti ʻa e moʻoni ko ʻení: Te u lava ʻo ʻiloʻi ʻa e Fakamoʻuí mo teuteu ki Heʻene Hāʻele Maí ʻaki ʻeku feinga ke muimui ki Heʻene sīpinga ʻo e moʻui angatonú.Fakaʻaongaʻi ha ngaahi miniti siʻi ke hiki ai ha tatau fakaeonopooni ʻo e talanoa fakatātā ko ʻení. ʻE moʻui fēfē nai ʻa e kau tāupoʻou potó he ʻahó ni? Te ke tala fēfē nai ʻoku nau ʻiloʻi ʻa e ʻEikí pea ului kiate Ia? ʻE moʻui fēfē nai ʻa e kau tāupoʻou valé? Ko e hā ha ngaahi ʻuhinga te nau tatali ai ke nau feinga ke ʻiloʻi ʻa e ʻEikí?

  • ʻI hoʻo fakakaukaú, ko e hā ʻoku mahuʻinga ai ʻa e feinga ke ʻiloʻi ʻa e Fakamoʻuí pea mateuteu ke feʻiloaki mo Ia ʻi Heʻene toe hāʻele maí?

  • ʻOku tokoniʻi fēfē nai kitautolu ʻe heʻetau feinga ke moʻui hangē ko e Fakamoʻuí ke tau ʻiloʻi lelei ange Iá?

  • Ko e hā ha ngaahi aʻusia mo ha ngaahi ngāue angatonu kuó ne tokoniʻi lelei taha koe ke ke ʻiloʻi ʻa Sīsū Kalaisi?

2. Fakakakato ʻa e ʻekitivitī ko ení ʻi hoʻo tohinoa akó:

ʻĪmisi
Simple drawing of an ancient oil lamp.

Tā ha ki’i maama faingofua pē ‘i hoʻo tohinoa akó. Fekumi ki he fakahinohino ʻa e Laumālie Māʻoniʻoní ke ke ʻiloʻi e ngaahi sīpinga ʻo e meʻa kuó ke fakahoko ke ʻiloʻi ai ʻa e Fakamoʻuí mo e ngaahi founga te ke mateuteu ai ki Heʻene hāʻele maí. Fakakaukau ke hiki ʻeni ʻi loto ʻi he māmá ke fakataipe hoʻo loló. Fekumi foki ki ha ueʻi fakalaumālie ke ke ʻiloʻi e meʻa ʻe ala finangalo e ʻEikí ke ke fakahoko he taimí ni ke ke ʻiloʻi lelei ange ai Ia mo mateuteu ange ki Heʻene hāʻele maí. Hiki ha taha pe ua ʻo e ngaahi meʻá ni ʻi tuʻa ʻi he māmá, ko e fakataipe ʻo e lolo ʻoku kei fie maʻú.

Fekumi ki he tokoni ʻa e ʻEikí ʻi hoʻo feinga ke ʻiloʻi lelei ange Ia mo teuteu ke feʻiloaki mo Iá.

Fili Pē: Fie Ako Lahi Ange?

Mātiu 25:6 . Ko e hā ʻa e mahuʻinga ʻo e haʻu ʻa e tangata taʻané ʻi he tuʻuapoó?

Ko e lahi taha ʻo e ngaahi ouau mali ʻa e kau Siú ʻoku fakahoko ia ʻi he efiafí. ʻOku lahi ha ngaahi potufolofola ʻoku ʻuhinga ki he toe hāʻele mai ʻa e Fakamoʻuí ʻo hangē ha kaihaʻa ʻi he poʻulí (vakai, Liliu ʻa Siosefa Sāmitá, Luke 12:44 [ʻi he Ko e Fakahinohino ki he Ngaahi Folofolá]; 1 Tesalonaika5:2 ; 2 Pita 3:10 ; Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 45:19 ; 106:4). ʻOku fokotuʻu mai ʻa e haʻu ʻa e tangata taʻané ʻi he tuʻuapoó ʻa e houa taʻe-ʻamanekina ʻo e toe hāʻele mai ʻa e Fakamoʻuí. Naʻe fakamatala ‘e Palesiteni Sipenisā W. Kimipolo (1895–1985) ʻo pehē:

ʻĪmisi
Portrait painting of President Spencer W. Kimball.

Naʻe ʻikai ke taʻe-fie fakatau ʻe he kau tāupoʻou valé ʻa e loló. Naʻa nau ʻiloʻi ʻoku totonu ke ʻi ai haʻanau lolo. Naʻa nau fakatoloi pē, ʻo ʻikai ʻilo e taimi ʻe haʻu ai e tangata taʻané. ʻOku fuʻu tōmui ʻa e tuʻuapoó kiate kinautolu kuo fakatoloí.

(Spencer W. Kimball, Faith Precedes the Miracle [1972], 256)

ʻE fēfē nai kapau ko e ʻaho te Ne hāʻele mai aí ko ʻapongipongi?

Naʻe akonaki ʻa Palesiteni Tāleni H. ʻOakesi ʻo e Kau Palesitenisī ʻUluakí ‘o pehē:

ʻĪmisi
Official Portrait of President Dallin H. Oaks taken March 2018.

Kapau naʻa tau ʻilo te tau feʻiloaki mo e ʻEikí ʻapongipongi—ʻi haʻatau mate fakafokifā pe ko ʻEne hāʻele fakatuʻupakē maí—ko e hā te tau fakahoko he ʻaho ní? Ko e hā ha vetehia te tau faí? Ko e hā ha ngaahi angafai te tau taʻofí? Ko e hā ha ngaahi moʻua te tau totongí? Ko e hā ha ngaahi fakamolemole te tau fakahokó? Ko e hā ha ngaahi fakamoʻoni te tau faí?

Kapau te tau fai ʻa e ngaahi meʻa ko ʻení he taimi ko iá, ko e hā ʻoku ʻikai ke tau fai ai ia ʻi he taimi ní? Ko e hā ʻoku ʻikai ke tau fekumi ai ki he melinó ʻi he kei lava ʻo maʻu ʻa e melinó? Kapau ʻoku mei maha ʻetau lolo teuteú, tau kamata leva he taimí ni ke fakalahi ia.

(Dallin H. Oaks, “Preparation for the Second Coming,” Ensign pe Liahona, May 2004, 9)

Ko e hā naʻe taʻe-fie vahevahe ai ʻe he kau tāupoʻou potó ʻenau loló?

ʻI he lea ʻa Palesiteni Sipenisā W. Kimipolo fekauʻaki mo e kau tāupoʻou potó, naʻe ʻikai ke nau vahevahe ʻenau loló mo e kau tāupoʻou valé. Naʻá ne pehē:

ʻĪmisi
Portrait painting of President Spencer W. Kimball.

Naʻe ʻikai ko ha siokita pe taʻe-ʻofa ʻeni. ʻOku ʻikai lava ke vahevahe ʻa e faʻahinga lolo ʻoku fie maʻu ke fakamaama ʻaki e halá mo fakamaama e fakapoʻulí. ʻE vahevahe fēfē nai ʻe ha taha ʻa e talangofua ki he tefitoʻi moʻoni ʻo e vahehongofulú … ? … ʻE vahevahe fēfē nai ʻe ha taha ʻa e ngaahi tōʻonga fakakaukaú pe angamaʻá, pe ko e aʻusia ʻi he ngāue fakafaifekaú? ʻE vahevahe fēfē nai ʻe ha taha ʻa e ngaahi monūʻia ʻo e temipalé? Kuo pau ke takitaha kumi pē maʻana ʻa e faʻahinga lolo ko iá. …

ʻOku tānaki ʻi heʻetau moʻuí ʻa e lolo ʻo e mateuteú ʻi he tulutā ki he tulutā ʻi he moʻui anga-māʻoniʻoní. … Ko e ngāue mateaki mo e talangofua kotoa pē ko ha tulutā ia ʻoku tānaki atu ki hotau fale tukuʻanga koloá.