Seminelí
Mātiu 18:21–35


Mātiu 18:21–35

Ko e Talanoa Fakatātā ʻo e Tamaioʻeiki Taʻefakamolemolé

ʻĪmisi
Scenes from an outdoor market, money changer’s table with coin trays. Outtakes include coins in pan of a balance scale, clay lamps that are lit on a ledge, and some chickens.

ʻI ha tali ki ha fehuʻi naʻe fai ʻe Pita fekauʻaki mo e fakamolemolé, naʻe akoʻi ai ʻe Sīsū Kalaisi ʻa e talanoa fakatātā ʻo e tamaioʻeiki taʻefakamolemolé. ʻE lava ke tokoni ‘a e lēsoni ko ʻení ke ke hoko ʻo hangē ange ko e Tamai Hēvaní mo Sīsū Kalaisi ʻi hoʻo feinga ke fakamolemoleʻi e niʻihi kehé.

“Te ke fakamolemoleʻi nai au?”

Lolotonga e Tau Lahi Hono II ʻa Māmaní, naʻe lau māhina e faingataʻaʻia ha fefine ko Koli teni Pumi hono hingoá ʻi ha nofo kemi ʻa e kau Nasí ʻi Lavenisipuluki, Siamane. Naʻe mālōlō ai hono tokoua ko Petisií. Hili e taú, naʻe lea ʻa Koli ki ha falukunga kakai fekauʻaki mo e fakamolemole ʻa e ʻOtuá. Naʻe fakamatala ʻe Pīsope Kifi B. Mekimalini, naʻe ʻi he Kau Pīsopeliki Pulé kimuʻa, ʻa e meʻa naʻe hoko hili ʻene leá. ʻI hoʻo laú, fakakaukau ki ha ngaahi founga naʻe mei fili mei ai ʻa Koli ke ne fai.

ʻĪmisi
Final official portrait of Elder Keith B. McMullin of the Presiding Bishopric, 1996. Released at the April 2012 general conference.

Naʻe haʻu kiate ia ha tangata. Naʻá ne fakatokangaʻi ko e taha ia ʻo e kau leʻo angakovi taha ʻi he ʻapitangá. Naʻá ne pehē ange, “Naʻe kau ʻa Lēvenisipuluki ʻi hoʻo leá. “Naʻá ku leʻo ai. … Kae talu mei ai mo ʻeku hoko ko e Kalisitiane.” Naʻá ne fakamatala ʻo pehē naʻá ne fekumi ki he fakamolemole ʻa e ʻOtuá ʻi he ngaahi meʻa taʻeʻofa naʻá ne fakahokó. Naʻá ne mafao mai hono nimá. “Fakamolemoleʻi muʻa au?” [Corrie ten Boom, Tramp for the Lord (1974), 56].

(Keith B. McMullin, “Ko e Hala ʻo Hotau Fatongiá,” Ensign pe Liahona, Mē 2010, 13)

  • Ko e hā ha ngaahi fakakaukau naʻe fakakaukau ki ai ʻa Koli ʻi he momeniti ko iá?

  • Ko e hā ha ʻuhinga ʻoku faʻa faingataʻa ai ke fakamolemoleʻi ʻa e niʻihi kehé?

Lau ʻa e Mātiu 18:21–22 ke ʻilo pe naʻe tali fēfē ʻe Sīsū ha fehuʻi naʻe fai ʻe Pita fekauʻaki mo e fakamolemolé.

  • Te ke fakamatalaʻi fēfē ʻa e meʻa naʻe akoʻi ‘e Sīsū kia Pitá?

  • ʻOkú ke pehē ko e hā e ʻuhinga ʻoku fekauʻi ai ʻe he ʻEikí ke tau hoko ko e kakai faʻa fakamolemolé?

  • Ko e hā haʻo ngaahi fehuʻi ʻokú ke maʻu fekauʻaki mo e fekau ʻa e Fakamoʻuí ke tau fakamolemoleʻi ‘a e niʻihi kehé?

Fakakaukau ki he ngaahi ongo ʻokú ke maʻu fekauʻaki mo e fakamolemolé. ʻOku ʻi ai nai ha taha ʻoku faingataʻa ke ke fakamolemoleʻi? Hiki ʻi hoʻo tohinoa akó ʻa e founga ʻe tāpuekina ai hoʻo moʻuí kapau te ke lava ʻo fakamolemoleʻi ʻa kinautolu ne nau fakaʻitaʻi koé. Fakakaukau foki ke lēkooti ʻa e founga naʻe mei kehe ai hoʻo moʻuí kapau naʻe ʻikai ke ke feinga ke fakamolemoleʻi ʻa e niʻihi kehé.ʻI hoʻo ako ha talanoa fakatātā naʻe vahevahe ʻe he ʻEikí mo Pitá, kumi e founga ʻe lava ai ʻe he finangalo lelei ʻa e ʻEikí ke fakamolemoleʻi kitautolú ʻo fakamālohia hoʻo malava ke fakamolemoleʻi e niʻihi kehé.

Ko e Talanoa Fakatātā ʻo e Tamaioʻeiki Taʻefakamolemolé

Lau ʻa e Mātiu 18:23–27, ʻo kumi ki he founga ʻoku fakafeangai ʻaki ʻe he tuʻi ʻi he talanoa fakatātaá ki heʻene tokotaha fakamoʻuá. ʻOku mahuʻinga ke ʻilo ko e talēniti ʻe 10,000 ko ha moʻua ia ʻoku ʻikai lava ke totongi. Naʻe mei fie maʻu ha tangata ngāue masiva ʻi he kuonga ʻo Sīsuú ha taʻu ʻe 250,000 tupu ke maʻu ʻa e paʻanga lahi ko iá (vakai Jay A. Parry and Donald W. Parry, Understanding the Parables of Jesus Christ [2006], 95).

  • ʻOkú ke pehē ko e hā ʻe fakaʻaongaʻi ai ʻe Sīsū Kalaisi ha moʻua ʻoku ʻikai lava ke totongí ke akoʻi ʻaki ʻa e talanoa fakatātā ko ʻení?

Lau ʻa e toenga ʻo e talanoa fakatātaá ʻi he Mātiu 18:28–35, ʻo kumi e founga ʻoku totonu ke tau fakafeangai aí pea mo hono ʻuhingá. ʻOku tokoni ke ʻilo ko e tenali ʻe 100 ‘oku fakafuofua ia ko e “vahe māhina ʻe tolu ia ʻo ha tangata ngāue masivá” ( veesi 28, futinouti a).

1. Tali ʻa e ngaahi fehuʻi ko ʻení ʻi hoʻo tohinoa akó:

  • Ko e hā ʻokú ke ako fekauʻaki mo e fakamolemolé mei he talanoa fakatātā ko ení?

  • Ko e hā ʻoku mahuʻinga ai ke mahino ʻa e lahi ʻo e ʻaloʻofa ʻoku foaki mai ʻe he Fakamoʻuí maʻatautolú?

Ko e moʻoni ʻe taha te tau lava ʻo ako mei he talanoa fakatātā ko ʻení ʻe lava ke tau muimui ki he sīpinga ʻa Sīsū Kalaisí ʻaki hono fakamolemoleʻi e niʻihi kehé ʻo hangē ko ʻEne fakamolemoleʻi kitautolú.

Naʻe toe fakamamafaʻi ʻe he ʻEikí ʻa e mahuʻinga hono fakamolemoleʻi ʻo e niʻihi kehé ʻi hotau kuongá. Lau ʻa e Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 64:9-11, ʻo kumi e ngaahi akonaki ʻa e ʻEikí fekauʻaki mo e fakamolemolé.

2. Tali ‘a e fehuʻi ko ʻení ʻi hoʻo tohinoa akó:

  • Makatuʻunga ʻi he meʻa kuó ke ako ‘i he ʻaho ní, ʻokú ke pehē ko e hā ʻoku fie maʻu ai ʻe he ʻEikí ke tau fakamolemoleʻi ʻa e kakai kotoa pē?

ʻE lava ke tokonia kitautolu ʻe Sīsū Kalaisi ke tau fakamolemoleʻi e niʻihi kehé

ʻOku faingataʻa he taimi ʻe niʻihi ke fakamolemoleʻi ‘a e niʻihi kehé. Ka ʻi he tokoni ʻa e Fakamoʻuí, ʻoku malava ʻa e meʻa kotoa pē.

ʻI hoʻo lau ʻa e fakaʻosinga ʻo e talanoa ʻa Pīsope Mekimalini fekauʻaki mo e fehangahangai ʻa Koli mo ʻene tangata leʻo ʻi he falepōpulá, kumi ki he founga naʻe foaki ange ai ʻe he Fakamoʻuí ʻa e mālohi ke ne lava ‘o fakamolemoleʻí.

Mahalo te ke fie mamata ʻi he foʻi vitiō “Ko e Hala ‘o hotau Fatongiá,” ʻoku maʻu ʻi he ChurchofJesusChrist.org, mei he taimi 2:16 ki he 3:26.

Fili pē: Fie Ako Lahi Ange?

Mātiu 18:24 . Ko e hā e lahi ʻo e paʻanga ʻoku talēniti ʻe 10,000?

Naʻe akonaki ʻa ʻEletā Sefilī R. Hōlani ʻo e Kōlomu ʻo e Kau ʻAposetolo ʻe Toko Hongofulu Mā Uá ʻo pehē:

ʻĪmisi
Official Portrait of Elder Jeffrey R. Holland. Photographed January 2018.

ʻOku kehekehe pē fakamatala ʻa e kau potó fekauʻaki mo e mahuʻinga fakapaʻanga hení—pea kātaki pē ʻa e mahuʻinga fakapaʻanga ʻAmeliká—ka ke faingofua ki heʻetau talanoa fiká, kapau ko e tenali siʻisiʻi ne ʻikai lava ʻo fakamolemoleʻí, tau pehē, ko e $100 he taimí ni, ta ʻoku fakaofi atu e moʻua talēniti ʻe 10,000 ia ne fakamolemoleʻí, he $1 pilioná—pe lahi ange!

ʻI he moʻua fakatāutahá, ko ha mataʻifika lahi moʻoni ia—mahulu hake he meʻa ʻoku tau ʻiló. (ʻIkai lava ha taha ia ʻo fakatau lahi pehē!) Ka ko e taumuʻa ʻo e talanoa fakatātaá ni, ʻoku fakataumuʻa ia ke mahulu hake heʻetau mahinó; ʻoku fakataumuʻa ia ke mahulu hake he meʻa ʻoku tau lavá, pea mahulu hake he meʻa ʻoku tau malava ke totongi fakafokí. ʻOku ʻuhinga iá, he ʻoku ʻikai ko e ʻuhinga e talanoá ki he vākovi ʻa ha ongo tamaioʻeiki ʻi he Fuakava Foʻoú. Ka ʻoku ʻuhinga ia kiate kitautolu, ko ha fāmili hinga ʻo e tangatá—ʻoku ʻi ai hotau moʻua he matelié, ko e kau maumaufono, mo e kau pōpula kotoa kitautolu. ʻOku ʻi ai hotau moʻua kotoa, pea ko e tauteá ke tau ngāue pōpula kotoa. Pea ne tau mei nofo pehē ai pē ka ne taʻe ʻoua e ʻaloʻofa ha Tuʻi naʻá Ne fakatauʻatāinaʻi kitautolu koeʻuhí pē ko ʻEne ʻofa ʻiate kitautolú mo ʻEne “ʻaloʻofa kiate [kitautolú]” [ Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 121:4 ].

(Jeffrey R. Holland, “Ko Ia Ke Haohaoa ʻA Kimoutolu,” Ensign pe Liahona, Nōvema 2017, 41)

ʻOku ʻuhinga nai ʻa e ongoʻi mamahi koeʻuhí ko e meʻa naʻe fai mai kiate aú kuo teʻeki ai ke u fakamolemoleʻi ha taha?

Naʻe akonaki ʻa ʻEletā Sefilī R. Hōlani ʻo e Kōlomu ʻo e Kau ʻAposetolo ʻe Toko Hongofulu Mā Uá ʻo pehē:

ʻĪmisi
Official Portrait of Elder Jeffrey R. Holland. Photographed January 2018.

Ka neongo ia, ʻoku mahuʻinga ke fakatokangaʻi ʻe hamou niʻihi ʻoku fuʻu moʻui loto-mamahi ʻa e meʻa naʻe ikai ke Ne folofola ʻakí. Naʻe ʻikai ke Ne pehē, ʻʻOku ʻikai ngofua ke mou ongoʻi ʻa e mamahi moʻoní pe loto-mamahi moʻoní, ʻi he ngaahi aʻusia fakamamahi mei he nima ʻo ha taha.”

(Jeffrey R. Holland, “Ko e Ngāue ʻo e Fakaleleí,” Ensign pe Liahona, Nōvema 2018, 79)

Naʻe akoʻi ʻe ʻEletā Tēvita E. Sōleniseni ʻo e Kau Fitungofulú ha foʻi moʻoni mahuʻinga fekauʻaki mo e fekau ke fakamolemolé.

ʻĪmisi
Unofficial portrait of Elder David E. Sorensen of the Presidency of the Seventy, 2004. DO NOT USE.

ʻOku ou loto ke fakamahino heni ʻoku ʻikai totonu ke fetoʻoaki ʻa e fakamolemoleʻi ʻo e ngaahi angahalá mei hono fakaoleoleʻi ʻo e koví. … Neongo kuo pau ke tau fakamolemoleʻi ha kaungāʻapi ʻokú ne fakalaveaʻi kitautolu, ka ʻoku totonu ke tau kei ngāue mālohi pē ke taʻofi ‘a e toutou hoko ha lavea pehē.

(David E. Sorensen, “Forgiveness Will Change Bitterness to Love,” Ensign pe Liahona, May 2003, 12)

 

 

Ko e hā e ʻuhinga ʻa e Fakamoʻuí ʻi Heʻene folofola kia Pita ke fakamolemoleʻi e niʻihi kehé ke “liunga fitungofulu lau ʻe fitú”? ( Mātiu 18:22)

Naʻe fakamatalaʻi ‘e ‘Eletā Lini. G. Lōpini, naʻe ‘i he Kau Pālesitenisī ʻo e Fitungofulú kimuʻa ‘o pehē:

ʻĪmisi
Former Official Portrait of Elder Lynn G. Robbins. Photographed March 2017. Replaced October 2019 (with Telescope ID: 2298123)

Naʻe talaange ʻe he Fakamoʻuí kia Pita ʻi Heʻene talí ke ʻoua ʻe toe lau—ke ʻoua ʻe fokotuʻu ha fakangatangata ʻi he fakamolemolé.

Ko hono moʻoní, naʻe ʻikai ko hano fokotuʻu ange ʻe he Fakamoʻuí ke ngata ʻi he tuʻo 490. He ʻe tatau ia mo ha pehē ʻoku fakangatangata e maʻu sākalamēnití ki he 490, pea ʻi hono tuʻo 491, ʻe fakatonutonu mai ʻe ha ʻaotita fakalangi ʻo pehē “Kātaki, kuo ʻosi hoʻo kaati fakatomalá—mei heni ʻo faai atu, te ke fetakai tokotaha pē.”

Naʻe ngāue ʻaki ʻe he ʻEikí ʻa e fika ʻo e liunga fitungofulú ko ha fakatātā ʻo ʻEne Fakalelei taʻe-fakangatangatá, ʻo ʻEne ʻofa taʻe-hano ngataʻangá, mo ʻEne ʻaloʻofa taʻefakangatangatá. “ʻIo, pea ʻo ka fakatomala maʻu pē ʻa hoku kakaí te u fakamolemoleʻi ʻa kinautolu ʻi heʻenau ngaahi angahala kiate aú” [ Mōsaia 26:30 ; tānaki atu ʻa e fakamamafa].

(Lynn G. Robbins, “Kae Liunga Fitungofulu Lau ʻe Fitu,” Ensign pe Liahona, Mē 2018, 23)