Seminelí
Sione 8


Sione 8

Ko e ʻOmi ʻo e Fefine Naʻe Moʻua ʻi he Tono Tangatá ki he ʻAo ʻo Kalaisí

ʻĪmisi
Depiction of Jesus and the woman taken in adultery. They are both kneeling on the ground. For Mormon Channel use.

Lolotonga ‘a e akonaki ʻa Sīsū ʻi he temipalé, naʻe ʻomi ʻe ha kau tangata tohi mo e kau Fālesi ʻe niʻihi ha fefine kiate Ia naʻe tono tangata. Naʻa nau fehuʻi kiate Ia pe naʻe totonu ke tolomakaʻi ia ʻo fakatatau ki he fono ʻa Mōsesé (vakai, Levitiko 20:10. ʻE lava ke ʻoatu ʻe he tali ʻa Sīsū kiate kinautolu pea mo e fefiné ha ngaahi fakakaukau lahi ki Hono ʻulungāngá mo tokoniʻi koe ke ke ongoʻi ʻa e mālohi ʻo ʻEne ʻaloʻofá.

Ngaahi ʻUlungaanga ʻo Sīsū Kalaisí

  • Ko e fē ha taimi kuo angaʻofa atu ai ha taha kiate koe neongo naʻá ke ongoʻi naʻe ʻikai taau ke ke maʻu ia?

  • Ko e hā e ola naʻe hoko kiate koe ʻi he meʻa ko iá?

Naʻe fakahā ʻe Sīsū ha angaʻofa lahi ki he fefine naʻe moʻua ʻi he tono tangatá, ʻa ia naʻe ongo lahi ia kiate ia.Lau ʻa e Sione 8:1–5 pea kumi ki he ʻuhinga naʻe mei faingataʻa ai ke fai ha tali ki he tūkunga ko ʻení.

ʻI he taimi naʻe ʻomi ai ʻe he kau tangata tohí mo e kau Fālesí ʻa e fefiné kia Sīsuú mo fehuʻi ange pe ʻoku totonu ke tolomakaʻi ia ki he maté, naʻa nau fakataumuʻa pē ke fokotuʻu Ia ʻi ha tuʻunga faingataʻa (vakai, Sione 8:6). Kapau naʻe ʻikai ange ʻa Sīsū ke ‘oua ʻe tolomakaʻi ʻa e fefiné, ʻe tukuakiʻi Ia ki hono tukunoaʻi ‘a e fono ʻa Mōsesé (vakai, ʻEkesōtosi 20:14). Kapau naʻá Ne ʻio ange, te Ne fepaki mo e ngaahi fakakaukau manakoa ʻa e kakaí kae pehē ki he lao ʻo Lomá. He ʻikai foki ke Ne fakahā ha ʻaloʻofa ki he fefiné, ʻa ia ko ha meʻa ia naʻe toutou fai ʻe Sīsū lolotonga ʻEne ngāue fakafaifekaú (vakai, New Testament Student Manual [2018], ChurchofJesusChrist.org).

ʻI hoʻo ako ʻa e tali ʻa e Fakamoʻuí ki he tūkunga faingataʻa ko ʻení, te ke lava ʻo ʻilo ai ha ngaahi ʻulungaanga ʻe niʻihi ʻe lava ʻo tokoni ke mahino lelei ange kiate koe ʻa e anga ʻo e Fakamoʻuí. Ko e fekumi ki he ngaahi ʻulungaanga ʻo e Fakamoʻuí ko ha taukei ia te ke lava ʻo fakaʻaongaʻi ʻi hoʻo ako ʻa e Fuakava Foʻoú. ʻE lava ke fakatupulaki hoʻo holi ke toe ofi ange kia Kalaisí ʻi hono maʻu ha mahino ki he ngaahi ʻulungaanga ko ʻení.

Lau ʻa e Sione 8:6–11 ʻo kumi ki he ngaahi ʻulungaanga ʻo Sīsū Kalaisí ʻoku lava ke tau vakai ki ai ʻi Heʻene fetalanoaʻaki mo e kau tukuakiʻí pea mo e fefiné.

   

  • Ko e hā ha ngaahi ʻulungaanga naʻe fakahā ʻe he Fakamoʻuí ʻi Heʻene fetalanoaʻaki mo e kau tangata naʻa nau tukuakiʻi ʻa e fefiné?

  • Ko e hā e ngaahi ʻulungaanga naʻe fakahā ʻe he Fakamoʻuí ʻi he founga naʻá Ne tokangaʻi ai e fefiné?

  • Ko e hā ha ngaahi kupuʻi lea ʻi he folofolá ʻoku nau fakatātaaʻi ʻa e ngaahi ʻulungaanga ko ʻení?

Mahalo te ke fie fakaʻilongaʻi ʻa e ngaahi kupuʻi lea ʻi he Sione 8:6–11 ʻa ia ʻoku nau fakahā ʻa e ngaahi ʻulungaanga ko ʻeni ʻo Sīsuú. Fakatokangaʻi ange naʻe ʻikai foaki ʻe he Fakamoʻuí ki he fefiné ni ha fakamolemole ʻo ʻene ngaahi angahalá ʻi he taimi pē ko iá ka naʻá Ne fakalotolahiʻi ia ke ne “ʻalu, pea ʻoua ʻe toe faiangahala” ( Sione 8:11).

  • Ko e fē ʻi he ngaahi ʻulungaanga ko ʻení te ke fie fakatupulaki lelei angé? Ko e hā hono ʻuhingá?

  • Te ke fakaʻatā fēfē ʻa e Fakamoʻuí ke Ne tokoniʻi koe ke fakatupulaki pe fakamālohia ʻa e ʻulungaanga ko ʻení ʻi hoʻo moʻuí?

ʻOku fakaʻaiʻai kitautolu ʻe he ʻaloʻofa ʻa e Fakamoʻuí ke tau liliu

Ko e taha ʻo e ngaahi ʻulungaanga fakalangi ʻo Sīsū Kalaisí ko ʻEne ʻaloʻofá. “Ko e ʻaloʻofá ko e angaʻofa ia ki ha tokotaha ʻo lahi ange ʻi he meʻa ʻoku feʻunga mo iá” (Ngaahi Tefito ‘o e Ongoongoleleí, “ʻAloʻofa,” topics.ChurchofJesusChrist.org).

Naʻe ʻomi ʻe ʻEletā Teili G. Lenilani ʻo e Kōlomu ʻo e Kau ʻAposetolo ʻe Toko Hongofulu Mā Uá ʻa e ngaahi fakakaukau ko ʻení fekauʻaki mo e ʻaloʻofa manavaʻofa ʻa e Fakamoʻuí pea mo e ola naʻe maʻu mei ai ki he fefiné:

ʻĪmisi
Official portrait of Elder Dale G. Renlund of the Quorum of the Twelve Apostles, January 2016.

Ko e moʻoni, naʻe ʻikai ke fakanainaiʻi ʻe he Fakamoʻuí ʻa e tonó. Ka naʻe ʻikai foki ke Ne fakamalaʻiaʻi ʻa e fefiné. Naʻá Ne poupouʻi ia ke liliu ʻene moʻuí. Naʻe fakaʻaiʻai ia ke liliu tuʻunga Heʻene manavaʻofá mo e ʻaloʻofá. ʻOku fakamoʻoni e Liliu ʻa Siosefa Sāmita ʻo e Tohi Tapú, ki he tupuʻanga ʻo hono tuʻunga fakaākongá ʻo pehē: “Pea naʻe fakafetaʻi ʻa e fefiné ki he ʻOtuá talu mei ai, pea tui ki Hono huafá” [Liliu ‘a Siosefa Sāmitá, Sione 8:11 (ʻi he Sione 8:11, futinoutiootnote c)].

(Dale G. Renlund, “Ko Hotau Tauhi-sipi Leleí,” Ensign pe Liahona, Mē 2017, 30)

 

  • Ko e hā ‘a e ola naʻe maʻu ʻe he fefiné ʻi he ‘aloʻofa ‘a e Fakamoʻuí?

  • ʻOkú ke pehē ko e hā ʻe lava ke maʻu ai ʻe Heʻene ʻaloʻofá ʻa e faʻahinga ivi tākiekina peheé?

  • ʻOku kaunga fēfē hoʻo ʻilo ʻoku ʻofa ʻa e Tamai Hēvaní mo Sīsū Kalaisi ʻi he ʻaloʻofá ki hoʻo ongo fekauʻaki mo Kinauá?

Neongo ʻoku ʻikai fakanainaiʻi ʻe he Fakamoʻuí ʻa e angahalá, ka ʻokú Ne faʻa fakamolemole. ʻOkú Ne finangalo ke ke ongoʻi ʻoku ueʻi koe ke ke fakatomala pea hokohoko atu hoʻo feinga ke ke lelei angé.

1. Fekumi ki he fakahinohino ʻa e Tamai Hēvaní ʻo fakafou ʻi he Laumālié ʻi hoʻo tali ‘a e ngaahi fehuʻi ko ʻení. Lekooti hoʻo ngaahi talí ʻi hoʻo tohinoa akó:

  • Ko e hā kuó ke ako ‘i he ʻahó ni fekauʻaki mo e Fakamoʻuí ʻokú ne fakaʻaiʻai koe ke ke fakatomala mo kei feinga ke hoko ʻo hangē ko Iá?

  • Ko e hā ʻokú ke ongoʻi ʻe finangalo e Fakamoʻuí ke ke fai pe liliu ʻi hoʻo moʻuí ʻi hoʻo feinga ke hoko ʻo hangē ange ko Iá?

Fili pē: Fie Ako Lahi Ange?

Ko e hā ha founga kuo faitāpuekina ai kitautolu tuʻunga ʻi he ‘aloʻofa ʻa e Fakamoʻuí?

ʻI he ako kau ki he finangalo ʻa e Fakamoʻuí ke tau kei feinga pē ʻi he taimi ʻoku tau fai ai ha ngaahi fehalaākí, naʻe akonaki ʻa ʻEletā Lini G. Lōpini ʻo e Kau Fitungofulú ʻo pehē:

ʻĪmisi
Former Official Portrait of Elder Lynn G. Robbins. Photographed March 2017. Replaced October 2019 (with Telescope ID: 2298123)

Neongo ʻoku tau fakahoungaʻi e toe ngaahi faingamālie makehé, hili ʻetau tōnounoú, pe taʻe-makupusi ʻe he ʻatamaí, ʻoku fakaofo kiate kitautolu kotoa ‘a e ʻaloʻofa ʻa e Fakamoʻuí ʻo tuku mai hatau toe faingamālie ke ikunaʻi ʻa e angahalá, pe tōnounou ʻo e lotó.

ʻOku ʻikai ha taha ʻoku lahi ange ʻene ʻi hotau tafaʻakí ka ko e Fakamoʻuí. … Ke hoko ʻo tatau mo Iá, ʻe fie maʻu ai ha ngaahi faingamālie tuʻo ua ʻi heʻetau fefaʻuhi fakaʻaho mo e tangata fakakakanó, hangē ko e mapuleʻi ʻo e uʻá, ako ke faʻa kātaki mo faʻa fakamolemolé, ikunaʻi ʻo e nofonoá, fakaʻehiʻehi mei he angahala ʻo e taʻe-fakahokó, ko ha niʻihi siʻi pē ia.

ʻOku ou fakafetaʻi ko e angaʻofa, faʻa kātaki, mo e kātaki fuoloa ʻa ha Mātuʻa Fakalangi mo e Fakamoʻuí, ʻo tuku mai ha ngaahi faingamālie taʻefaʻalaua ʻi heʻetau fononga ʻo foki ki Honau ʻaó.

(Lynn G. Robbins, “Kae Liunga Fitungofulu Lau ʻe Fitu,” Ensign pe Liahona, Mē 2018, 22-23)

Te u ako fēfē nai ke u ‘aloʻofa ange ‘o hangē ko e Fakamo’uí?

Naʻe akoʻi ʻe Palesiteni Tietā F. ‘Ukitofa [ʻi heʻene kei ʻi he] Kau Palesitenisī ʻUluakí ‘o pehē:

ʻĪmisi
Official portrait of Elder Dieter F. Uchtdorf of the Quorum of the Twelve Apostles, 2006. Called as Second Counselor in the First Presidency, 3 February 2008. Made official portrait in 2008 replacing portrait taken in 2004.

ʻI ha māmani fonu tukuakiʻi mo angakovi, ʻoku faingofua ange ke te fehiʻa mo taʻetokaʻi ai e niʻihi kehé. Ka kimuʻa ke tau fai iá, tau manatuʻi muʻa e folofola ʻa e Tokotaha ko hotau ʻEiki mo e faʻifaʻitakiʻangá: “Ko ia ia ʻiate kimoutolu ʻoku taʻeangahalá, ke lī ʻe ia ʻa e fuofua maká ki ai” [Sione 8:7].

ʻE kāinga, tau liʻaki muʻa ʻetau ngaahi foʻi maká.

Tau angaʻofa.

Tau faʻa fakamolemole.

Tau fetalanoaʻaki melino.

Tuku ke fakafonu hotau lotó ʻaki e ʻofa ʻa e ʻOtuá.

“Tau failelei ki he kakai kotoa pē” [Kalētia 6:10].

(Dieter F. Uchtdorf, “ʻOku Maʻu ʻa e ʻAloʻofá ʻe he Kau Manavaʻofá,” Ensign pe Liahona, Mē 2012, 76)

Naʻe akoʻi ʻe ʻEletā Teila G. Lenilani ʻo e Kōlomu ʻo e Kau ʻAposetolo ʻe Toko Hongofulu Mā Uá ʻo pehē:

ʻĪmisi
Official portrait of Elder Dale G. Renlund of the Quorum of the Twelve Apostles, January 2016.

Ko e tokotaha anga faka-Kalaisí, ʻokú ne manako ʻi he ʻaloʻofá. ʻOku ʻikai loto-fakamaau ʻa e kakai ʻoku angaʻofá; ʻoku nau fakahaaʻi ʻa e ʻofa mamahi ki he niʻihi kehé, kae tautautefito kiate kinautolu ʻoku faingataʻaʻia angé; ʻoku nau lototō, angalelei, mo anga fakaʻeiʻeiki. ʻOku ʻofa mo maʻu ʻe he kakai fakafoʻituitui ko ʻení ʻa e ʻofa mo e mahino tatau ki he tokotaha kotoa pē ʻo tatau ai pē pe ko e hā honau natulá hangē ko e matakalí, fefine pe tangata, tui fakalotú, tuʻunga fakasekisualé, fakasōsiale pe fakaʻekonōmika, pe matakali, haʻa, pe ngaahi faikehekehe fakafonuá. ʻOku mahuʻinga ange ʻa e ʻofa faka-Kalaisí ʻi he ngaahi meʻá ni kotoa.

(Dale G. Renlund, “Faitotonu, Angaʻofa, pea ʻAʻeva ʻi he Loto-fakatōkilalo mo e ʻOtuá,” Ensign pe Liahona, Nōvema 2020, 111)

Naʻe fakahā fēfē ʻe he Fakamoʻuí ʻa e ʻaloʻofá ʻo ʻikai fakanainaiʻi ‘a e ʻulungaanga taʻemāʻoniʻoní?

Naʻe akonaki ʻa Palesiteni Tāleni H. ‘Oakesi ʻo e Kau Palesitenisī ʻUluakí ‘o pehē:

ʻĪmisi
Official Portrait of President Dallin H. Oaks taken March 2018.

ʻOku mahino naʻe ʻikai fakatonuhiaʻi ʻe he ʻEikí e angahala ʻa e fefiné. Naʻá Ne fakahā ange pē naʻe ʻikai ke Ne fakahalaiaʻi ia—ʻa ia, he ʻikai ke Ne fai hano fakamaau aofangatuku he taimi ko iá. … Naʻe foaki ki he fefine naʻe moʻua he tono tangatá ha taimi ke fakatomala ai, ko ha taimi naʻe ʻikai ke mei ʻoange ʻe kinautolu naʻa nau fie tolomakaʻi iá.

(Dallin H. Oaks, “‘Judge Not’ and Judging,” Ensign, Aug. 1999, 8)