Seminelí
Sione 2


Sione 2

Liliu ʻe Sīsū ‘a e Vaí ko e Uaine

ʻĪmisi
Jesus talking to Mary at a wedding feast.

Naʻe liliu ʻe Sīsū ʻa e vaí ko e uaine ʻi ha kātoanga mali ʻi he fuofua mana naʻá Ne fakahoko lolotonga ʻEne ngāue fakafaifekau ʻi he māmaní. ʻOku fakataumuʻa ʻa e lēsoni ko ʻení ke tokoniʻi koe ke fakatupulaki hoʻo tui kia Sīsū Kalaisí ʻi hoʻo ako ʻa e mana ko ʻení pea ʻiloʻi ʻa e ngaahi moʻoni fekauʻaki mo e mālohi mo e ʻulungaanga ʻo e Fakamoʻuí.

Ko hai ʻokú ke falala ki aí?

  • ʻOku malava nai ke falala ki ha taha feʻunga ke tukupā ke fai ha faʻahinga meʻa pē te nau ala kole atu ke ke fai?

  • Ko e hā te ke ʻilo fekauʻaki mo e tokotaha ko iá ke loto fiemālie ke fai ha faʻahinga tukupā pehē?

Fakalaulauloto ʻi ha kiʻi taimi siʻi pe ʻokú ke ongoʻi ʻokú ke ʻiloʻi feʻunga ʻa e Fakamoʻuí ke ke falala kiate Ia ʻi ha meʻa pē ʻokú Ne kole atu. ʻI hoʻo ako ʻa e Sione 2, kumi ki ha fakamoʻoni ʻo Hono mālohí mo e ʻulungāngá te ne lava ʻo fakatupulaki hoʻo falala kiate Iá pea mo hoʻo loto fiemālie ke talangofua ki ha faʻahinga meʻa pē ʻokú Ne kole atu.

Ko e fuofua mana naʻe lēkooti ʻi he ngāue fakafaifekau ʻa Sīsuú

ʻOku maʻu ʻa e fuofua mana naʻe lēkooti lolotonga e ngāue fakafaifekau ʻa e Fakamoʻuí ʻi he māmaní ʻi he Sione 2 . Kimuʻa peá ke ako ʻa e fakamatala ko ʻení, mahalo ʻe tokoni ke ke ʻiloʻi ʻoku faʻa fakalakalaka lelei ange ʻa e uainé ʻi he fuoloa ange hono tukú pea ka ne ‘osi ‘a e uainé naʻe mei fakamā ia ki he kau talitali ʻo ha kātoanga mali.

Fakakaukau ke mamata ʻi he foʻi vitiō “Liliu ‘e Sisū ‘a e Vai ko e Uaine” (2:26), maʻu ʻi he ChurchofJesusChrist.org, kimuʻa pea lau e fakamatala ko ʻení ʻi he folofolá.

Lau ʻa e Sione 2:1–11 māmālie mo faʻa fakakaukau, pea fakakaukau ke fakaʻilongaʻi ha meʻa ʻoku mahuʻinga makehe kiate koe. ʻI hoʻo akó, te ke lava ʻo fakalaulauloto ki he ngaahi tali ki he ngaahi fehuʻi hangē ko ʻení: ʻOkú ke pehē ko e hā naʻe ʻilo ʻe Mele fekauʻaki mo hono Fohá? ʻOkú ke pehē ko e hā naʻe ako ʻe he kau tamaioʻeikí fekauʻaki mo Sīsuú?

ʻI he ngaahi fehuʻi ko ʻení, tali ʻa e a pe ko e e pe f.

a. Ko e hā ha ngaahi moʻoni naʻá ke ako fekauʻaki mo e mālohi ʻo e Fakamoʻuí pea mo Hono ʻulungāngá?e. Te ke lava nai ʻo fakakaukau ki ha ngaahi tūkunga ʻe lava ke tokoni ai hono ʻiloʻi e ngaahi moʻoni ko ʻení ki ha taha he ʻahó ni?f. Kuo tāpuekina fēfē hoʻo moʻuí ʻi hoʻo ʻilo ʻa e ngaahi moʻoni ko ʻeni fekauʻaki mo Sīsū Kalaisí?

“Ko e Meʻa Kotoa Pē Te Ne Fekau Kiate Kimoutolú, Fai Ia”

Hangē ko e ngaahi meʻa lahi ʻi he Fuakava Foʻoú, ʻoku tokoniʻi kitautolu ʻe he Liliu Siosefa ʻa Sāmita ʻo e Sione 2:4 ke tau maʻu ha ngaahi fakakaukau lahi ange fekauʻaki mo e Fakamoʻuí. ʻOku pehē ai, “Fefine, ko ho finangaló ke u fai ʻa e hā maʻaú? ko ia te u faí; he ʻoku teʻeki ai hoko ʻa hoku houá” (ʻi he Sione 2:4, futinouti a).

  • Ko e hā nai ʻoku akoʻi atu ʻe he meʻá ni fekauʻaki mo e vā ‘o e Fakamoʻui mo ‘ene faʻē?

Fakakaukau ke fakaʻilongaʻi ʻa e meʻa naʻe lea ʻaki ʻe Mele ki he kau tamaioʻeikí, ʻo hangē ko hono lēkooti ʻi he veesi 5 .

  • Ko e hā ʻoku akoʻi mai ʻe he ngaahi fakahinohino ʻa Mele ki he kau tamaioʻeikí ʻo fekauʻaki mo ʻene tui kia Sīsuú?

Naʻe fakamatala ‘e ‘Eleta L. Whitney Clayton ʻo e Kau Fitungofulú ha niʻihi ʻo e ngaahi meʻa naʻe ʻilo ʻe Mele fekauʻaki mo Sīsū naʻá ne fakamālohia ʻene tui kiate Iá.Mahalo te ke fie mamata ʻi he foʻi vitiō “Ko e Meʻa Kotoa Pē Te Ne Fekau Kiate Kimoutolú, Fai Ia” (ʻoku maʻu ʻi he ChurchofJesusChrist.org) mei he taimi 1:40 ki he 2:29, pe lau ʻa e fakamatala ko ʻení.

Fili pē: Fie Ako Lahiange?

Naʻe tuʻu fehangahangai nai ‘a e inu uaine mo e ngaahi fekaú ʻi he kuonga ʻo e Tohi Tapú?

“ʻOku lahi ha ngaahi fakamoʻoni ʻi he Tohi Tapú ki he kovi ʻo e konaá mo e kava mālohí (hangē ko ʻení, vakai, Lea Fakatātā 23:20–21 ; ʻĪsaia 5:11–12 ; ʻEfesō 5:18). ʻOku ʻikai taʻofi fakahangatonu ʻe he ngaahi vēsí ni ʻa hono fakaʻaongaʻi ʻo e kava mālohí, ka ʻoku nau fakahalaiaʻi ʻa e fakahōhōlotó mo e konaá. ʻI he ‘ahó ni, kuo fakahā mai ʻe he ʻEikí ʻa e Lea ʻo e Potó, ʻa ia ʻokú ne taʻofi ʻa e maʻu ʻo e kava mālohí [vakai Tokāteline mo e Fuakava 89:4–7 ]. ʻOku totonu ke tau fakaʻehiʻehi mei hono fakamāuʻi e kakai ʻi he ngaahi kuonga kimuʻá ʻi he ngaahi fekau kuo tuku mai ʻe he ʻEikí ʻi hotau kuongá.

(Lēsoni ʻa e Tokotaha Akó ʻi he Fuakava Foʻoú [2018], ChurchofJesusChrist.org)

Ko e hā naʻe ui ai ʻe Sīsū ʻEne faʻeé ko e “Fefiné”?

Naʻe fakamatala ʻa ʻEletā Sēmisi Talamesi (1862–1933) ʻo e Kōlomu ʻo e Kau ʻAposetolo ʻe Toko Hongofulu Mā Uá ʻo pehē:

ʻĪmisi
Portrait of James E. Talmage.

ʻE meimei ongo fefeka ʻa e nauna ko e, “Fefine,” ki heʻetau fanongó ʻi hono fakaʻaongaʻi ʻe ha foha ki heʻene faʻeé, kapau ʻoku ʻikai ke taʻe-fakaʻapaʻapa; ka naʻe taumuʻa fakaʻapaʻapa hono fakaʻaongaʻí. ʻI he fakaʻosinga ʻo ʻEne aʻusia ʻi he matelié, ʻi he taimi ne aʻusia ai ʻe Kalaisi e mamahi ʻo e maté ʻi he funga kolosí, naʻá Ne vakai hifo ki he tangilaulau ʻa ʻEne faʻē ko Melé, pea tuku ia ke tokangaʻi ʻe he ʻaposetolo ʻofeina ko Sioné, ʻaki e ngaahi lea: ʻFefine, vakai ko hoʻo tamá!’ [ Sione 19:26 ]. ʻE lava nai ke fakakaukau ʻi he mōmeniti fakaʻosí ni, naʻe ʻi ai nai mo ha toe ongo kehe meí he ongo ʻo e lāngilangi, manavaʻofa mo e ʻofa ʻi he tokanga hotau ʻEikí ki he faʻē ʻa ia naʻe ʻamanaki ke fakamavaheʻi Ia mei ai ʻe he maté?

(James E. Talmage, Sisū ko e Kalaisi[1916], 144-45).

Sione 2:6

Ko e hā ʻa e pate?

Ko e “paté” ko ha kālani nai ʻe hiva (lita ʻe 34), ko ia ʻe lava ke puke ʻe he hina vai ʻe onó ha kālani nai ʻe 100 ki he 160 (lita nai ʻe 380 ki he 600).

Sione 2:5

Ko e hā ʻoku mahuʻinga ai ke fai ʻa e “meʻa kotoa pē ʻoku folofola ʻaki ʻe [he ʻOtuá] kiate kimoutolú”?

Naʻe akoʻi ʻe ʻEletā Whitney Clayton ʻo e Kau Fitungofulú ʻo pehē:

ʻĪmisi
Official Portrait of Elder L. Whitney Clayton. Photographed March 2017.

ʻI heʻetau fili ke fai e “meʻa kotoa pē ʻoku folofola ʻaki ʻe [he ʻOtuá]” kiate kitautolú, ʻoku tau tukupā fakamātoato ai ke fakafenāpasi ʻetau tōʻonga fakaʻahó mo e finangalo ʻo e ʻOtuá. ʻOku fakaloloto ʻa e lelei ʻo ʻetau malava fakalaumālie ke feau e ngaahi fiemaʻu ʻo e moʻui fakamatelié ʻe he fanga kiʻi ngāue faingofua ko ia ʻo e tuí ʻi hono ako fakaʻaho e folofolá, ʻaukai maʻu pē, mo e lotu fakamātoató. ʻI he fakaʻau ʻa e taimí, ʻoku iku e fanga kiʻi tōʻonga moʻui faingofua ʻo e tuí ki ha ngaahi ola fakaofo. ʻOku nau liliu ʻetau tuí mei ha tengaʻi ʻakau ke hoko ko ha mālohi lahi ki he leleí ʻi heʻetau moʻuí. …

… ʻI he taimi ʻoku tau falala mo muimui ai kiate Iá, ʻoku liliu ʻetau moʻuí, hangē ko e vai ki he uainé. ʻOku tau hoko ʻo lelei ange ʻi ha toe taimi kimuʻa. Falala ki he ʻEikí, pea “ko ia kotoa pē te ne pehē kiate kimoutolú, fai ia.”

(L. Whitney Clayton, “Ko e Meʻa Kotoa pē Te Ne Fekau Kiate Kimoutolú, Fai Ia,” Ensign pe Liahone, Mē 2017, 97–99)