Seminelí
Talateu ki he Fuakava Foʻoú


Talateu ki he Fuakava Foʻoú

ʻOku Tokoniʻi Kitautolu ʻe he Fuakava Foʻoú ke Tau Haʻu kia Kalaisi

ʻĪmisi
Jesus Christ depicted standing with His arms outstretched as an invitation for people to come to Him. Several people are gathered around Christ. Most of the people are looking up at Christ. An elderly man is kneeling on the ground. The man is clasping the robe of Christ and resting his head against Christ’s side. Another elderly man is seated by Christ. He is resting his head on Christ’s other side.

Ko e Fuakava Foʻoú ko ha lekooti ia ʻo e moʻui fakamatelie mo e ngāue fakafaifekau ʻa Sīsū Kalaisi mo ʻEne kau ʻAposetoló. ʻE tokoni ʻa e lēsoni ko ʻení ke ne teuteuʻi koe ke ke haʻu kia Sīsū Kalaisi ‘o muimui ʻiate Ia lolotonga hoʻo ako ʻa e Fuakava Foʻoú.

Fakakaukau ki hoʻo ngaahi tali ki he ngaahi fehuʻi ko ‘ení:

  1. Ko e hā e meʻa ʻokú ke fakahoko ʻi he taimi ʻokú ke ongoʻi ongosia fakatuʻasino pe fakaeʻatamai aí?

  2. Ko e hā ‘a e meʻa ʻokú ke fai ʻi he taimi ʻokú ke ongoʻi ilifia aí?

  3. Ko hai ʻokú ke ʻalu ki ai ʻi he taimi ʻokú ke fie maʻu tokoni ai ki ha faʻahinga meʻa?

  • ʻOku tokoniʻi fēfē nai koe ʻe he ngaahi ʻekitivitī pe kakai naʻá ke fakakaukau ki aí ʻi he ngaahi taimi faingataʻá?

  • Kuo ʻi ai nai ha taimi naʻá ke faingataʻaʻia ai, ka naʻe ʻikai ha meʻa pe ha taha ʻe lava ʻo tokoni atu ke ke fehangahangai mo ia?

Naʻe akonaki ‘a Jean B. Bingham, ko e Palesiteni Lahi mālōlō ʻo e Fineʻofá, fekauʻaki mo e founga te tau lava ai ʻo fakakakato ʻetau ngaahi fiemaʻu mahuʻinga tahá.

ʻĪmisi
Official Portrait of Sister Jean B. Bingham. Photographed in 2017.

ʻOku maʻu ‘a e fiefia tuʻuloá ʻi hono tukutaha ʻo e tokangá ki hotau Fakamoʻui, ko Sīsū Kalaisí, mo hono moʻui ʻaki ʻo e ongoongoleleí ʻo hangē ko ia kuó Ne fakatātaaʻi mo akoʻi maí. Ko e lahi ange ʻo ʻetau ako fekauʻaki mo e tuí, mo muimui kia Sīsū Kalaisí, ko e mahino ange ia kiate kitautolu ko Ia ʻa e tupuʻanga ʻo e fakamoʻuí, melinó, mo e fakalakalaka taʻengata kotoa pē.

(Jean B. Bingham, “Ke Kakato Ai Hoʻomou Fiefiá,” Ensign pe Liahona, Nōvema 2017, 85)

  • Fakatatau ki he fakamatala ko ʻení, ko e hā ha ngaahi tāpuaki te tau lava ʻo aʻusia koeʻuhí ko Sīsū Kalaisi?

  • Ko e fē ʻi he ngaahi tāpuaki ko ʻení ʻoku mahuʻinga taha kiate koe ‘i he taimi ní? Ko e hā hono ʻuhingá?

Ko hono ako ‘o e moʻui ʻa Sīsū Kalaisí ʻi he Fuakava Foʻoú

ʻOku fakaafeʻi kitautolu he taʻú ni ke tau ako ʻa e Fuakava Foʻoú ʻi ʻapi, falelotu, mo e seminelí. ʻI heʻetau feinga ke ako ʻa e Fuakava Foʻoú mo ako ʻi he Laumālie Māʻoniʻoní, ʻe tupulaki ʻa e mahino mo e fakamoʻoni ʻoku tau maʻú pe ko hai ʻa Sīsū Kalaisi, pea mo e meʻa ʻokú Ne foaki mai maʻatautolú. Te tau ako ʻa e meʻa te tau lava ʻo fai ke aʻusia ʻa e fiefia, fakamoʻui, mo e nonga ʻokú Ne foaki maí.

  • Ko e hā ‘a e meʻa ‘okú ke ‘osi ʻiloʻi fekauʻaki mo e Fuakava Foʻoú?

  • Ko e hā ha niʻihi ʻo e ngaahi talanoa ʻokú ke saiʻia taha ai mei he Fuakava Foʻoú? Ko e hā hono ʻuhingá?

  • ʻOkú ke pehē ko e hā ‘a e ‘uhinga ʻe ʻaonga ai ke ako ʻa e Fuakava Foʻoú he taʻu ní?

ʻOku ʻi he ʻuluaki tohi ʻe fā ʻo e Fuakava Foʻoú ha ngaahi fakamatala ʻe fā ʻo e moʻui ʻa e Fakamoʻuí. ʻOku ʻiloa ʻeni ko e Ngaahi Kosipelí. ʻOku ʻi he toenga ʻo e Fuakava Foʻoú ʻa e ngāue fakafaifekau mo e ngaahi akonaki ʻa e niʻihi ʻo e Kau ʻAposetolo ʻe Toko Hongofulu Mā Ua ʻa e Fakamoʻuí, mo e kau taki kehe ʻo e Siasí ʻi he kuonga kimuʻa ‘o e Siasí.

Ke maʻu ha fakamatala lahi ange, vakai, “ʻOku fokotuʻutuʻu fēfē nai ʻa e Fuakava Foʻoú?” ʻi he konga “Fili pē: Fie Ako Lahi Ange?” ʻi he fakaʻosinga ʻo e lēsoní.

ʻI he Fuakava Foʻoú, ʻoku ʻomi ai ʻe he Fakamoʻuí ha fakaafe te tau lava ʻo fakahoko kae lava ke tau maʻu ʻa e tokoni ʻokú Ne finangalo ke ʻomi kiate kitautolú.

Lau ʻa e Mātiu 11:28, ʻo fekumi ki he fakaafe ʻa e Fakamoʻuí.

1. Hiki hoʻo ngaahi tali ki he ngaahi fehuʻi ko ʻení ʻi hoʻo tohinoa akó.

  • ʻOkú ke pehē ʻoku ʻuhinga ki he hā ke “haʻu kia [Kalaisí]”?

  • ʻOkú ke pehē ko e hā ha faʻahinga mālōlō ʻe lava ke foaki mai ʻe he Fakamoʻuí ʻi heʻetau haʻu kiate Iá?

  • Ko e hā ha ngaahi tāpuaki kuó ke ʻosi aʻusia ʻi hoʻo moʻuí, ʻi hoʻo haʻu kia Sīsū Kalaisí?

Ko hono fakamālohia ho tuʻunga fakaākongá, lolotonga hoʻo ako ʻa e Fuakava Foʻoú

ʻE ʻoatu ʻe hoʻo aʻusia ʻi hoʻo ako ‘a e Fuakava Foʻoú he taʻu ní ha ngaahi faingamālie lahi ke ke haʻu ai kia Sīsū Kalaisi pea hoko ko ʻEne ākonga, pe tokotaha muimui.

Lolotonga hoʻo akó, tokanga ʻo ʻikai ngata pē ki he meʻa naʻá ke lau mo fanongo fekauʻaki mo Sīsū Kalaisí, kae pehē foki ki he meʻa ʻoku akoʻi atu ʻe he Laumālié fekauʻaki mo Iá. Fakakaukau ke tuku mavahe ha ngaahi peesi ʻe niʻihi ʻi hoʻo tohinoa akó ke lekooti ai e meʻa ʻokú ke ako mo ongoʻi fekauʻaki mo Iá pea mo e meʻa ʻokú ke fakahoko ke muimui ai kiate Iá. ʻI he lolotonga ʻo e taʻú, tānaki atu ha ngaahi fakamatala fakamuimuitaha ki he ngaahi peesi ko ʻení, pea toe vakaiʻi mo siofi hoʻo fakalakalaká.

2. Tuku ha kiʻi taimi ke ke fakakaukau ai ki he meʻa te ke aʻusia ʻi hoʻo ako ʻa e Fuakava Foʻoú he taʻu ní ʻaki hono tali ‘a e ngaahi fehuʻi ko ʻení ʻi hoʻo tohinoa akó.

  • Ko e hā ʻokú ke ʻamanaki ke ako pe aʻusia ʻi hoʻo ako ‘a e moʻui mo e ngaahi akonaki ʻa Sīsū Kalaisi he taʻu ní?

  • Ko e hā ha ngaahi founga pau ʻe niʻihi ʻokú ke ʻamanaki ke ke fakalakalaka ai ʻi hoʻo hoko ko e tokotaha muimui ʻo Sīsū Kalaisí?

Fili pē: Fie Ako Lahi Ange?

ʻOku founga fēfē hono fokotuʻutuʻu ʻo e Fuakava Foʻoú?

ʻOku ʻiloa ʻa e ʻuluaki tohi ʻe fā ʻo e Fuakava Foʻoú (Mātiu, Maʻake, Luke, mo Sioné) ko e Ngaahi Kosipelí. Ko e Ngaahi Kosipelí ko ha ngaahi fakamoʻoni ia ʻe fā ki he moʻui fakamatelie mo e ngāue fakafaifekau ʻa Sīsuú. ‘I he lea faka-Kalisí, ʻoku ʻuhinga ʻa e foʻi lea gospelko e “ongoongo lelei.” Ke maʻu ha fakamatala lahi ange fekauʻaki mo e faaʻi Kosipelí, vakai, Fakahinohino ki he Ngaahi Folofolá, “ Ngaahi Kosipelí,” scriptures.ChurchofJesusChrist.org.

ʻOku ʻi he toenga ʻo e Fuakava Foʻoú (ʻa e tohi ʻa Ngāué ʻo aʻu ki he tohi Fakahā) ʻa e ngaahi tohi mo e ngaahi ngāue ʻa e kau taki mahuʻinga ʻi he Siasi ʻo e Fakamoʻuí. ʻOku lekooti ʻi he tohi ʻa Ngāué ʻa e ngaahi ʻekitivitī ʻa e faifekaú, ngaahi ngāue fakafaifekaú, mo e ngaahi mana ʻa e Kau ʻAposetoló. Ko e tohi ʻa Lomá ʻo aʻu ki he tohi ʻa Suté, ko ha ngaahi ʻipiseli, pe ngaahi tohi, naʻe fai ʻe Paula mo e kau taki kehe ʻo e Siasí ke fakahinohinoʻi mo akoʻi ʻa e Kāingalotú. ʻOku ʻi he tohi Fakahaá ha fakahā naʻe maʻu ʻe Sione fekauʻaki mo e ngaahi ʻaho fakamuí.

ʻE lava fēfē nai ke fakamālohia ʻeku tui kia Sīsū Kalaisí ʻi heʻeku ako ‘a e Fuakava Foʻoú?

Naʻe vahevahe ʻe Palesiteni Jean B. Bingham, ko e Palesiteni Lahi mālōlō ʻo e Fineʻofá, ha ngaahi founga ʻe niʻihi ʻe lava ke fakamālohia ai ʻetau tuí ʻi heʻetau ako ki he moʻui mo e ngaahi akonaki ʻa e Fakamoʻuí.

ʻĪmisi
Official Portrait of Sister Jean B. Bingham. Photographed in 2017.

ʻI hoʻomou ako ki he moʻui mo e ngaahi akonaki ʻa Kalaisí ʻi he ngaahi founga kehekehé, ʻe tupulaki ai hoʻomou tuí ‘iate Iá. Te ke ʻiloʻi ʻokú Ne ʻofeina fakafoʻituitui kimoutolu pea ‘oku mahino lelei ‘aupito kiate Ia ʻakimoutolu. ʻI he ngaahi taʻu ʻe 33 ʻo ʻEne moʻui fakamatelié, naʻá Ne fepaki mo e fakasītuʻaʻí; fakatangaʻí; fiekaia fakatuʻasinó; fieinuá mo e ongosiá; tuenoá; leakoviʻí mo e ngaohikovia fakaesinó; pea fakaʻosí, ko ha pekia fakamamahi ʻi he nima ʻo e kau tangata angahalá. ʻI he Ngoue ʻo Ketisemaní pea ʻi he kolosi ʻo Kalevalé, naʻá Ne ongoʻi kotoa ʻetau ngaahi mamahí, faingataʻá, ʻahiʻahí, mahamahakí, mo e ngaahi vaivaí.

Ko Ia ʻa e tupuʻanga ʻo e fakamoʻuí, tatau ai pē pe ko e hā ‘a e faingataʻa kuo tau fouá. ʻOku lava ke fakahaohaoaʻi ʻakinautolu ʻe he Huhuʻi ʻo e māmaní, ‘a kinautolu kuo nau aʻusia ha faʻahinga ngaohikovia, mole fakamamahi, mahaki tauhi pe faingataʻaʻia fakaesino, tukuakiʻi loi, fakatanga fakamamahi, pe maumau fakalaumālie mei he angahalá pe taʻefemahinoʻakí. Ka, he ʻikai te Ne hū mai taʻe-fakaafeʻi. Kuo pau ke tau haʻu kiate Ia, pea fakaʻatā Ia ke fakahoko ʻEne ngaahi maná.

(Jean B. Bingham, “Ke Kakato Ai Hoʻomou Fiefiá,” Ensign pe Liahona, Nōvema 2017, 86)

Naʻe fakamoʻoni ʻa ʻEletā L. Tom Perry (1922–2015) ʻo e Kōlomu ʻo e Kau ʻAposetolo ʻe Toko Hongofulu Mā Uá ki he mahuʻinga hono ako ʻo e Fuakava Foʻoú.

ʻĪmisi
Final official portrait of Elder L. Tom Perry of the Quorum of the Twelve Apostles, 2004. Passed away 30 May 2015.

ʻOku fonu ʻa e māmaní he ʻahó ni ‘i he ngaahi tokāteline ʻa e tangatá ʻa ia ʻoku ne fakangaloʻi ngofua pea mole ai ʻa e tui ki he ngaahi fakamatala mahuʻinga fakakātoa ʻo e moʻui mo e ngāue ʻa e Fakamoʻuí—ʻi he Fuakava Foʻoú. Ko e tohi toputapú ni ko e uho ia ʻo ʻetau hisitōlia fakafolofolá, ʻo hangē pē ko e totonu ke hoko tonu ʻa e Fakamoʻuí ko e uho ʻo ʻetau moʻuí. Kuo pau ke tau fakatukupaaʻi kitautolu ke ako mo mataʻikoloa ʻaki ia!

(L. Tom Perry, “Ko e Sāpaté mo e Sākalamēnití,” Ensign pe Liahona, Mē 2011, 6)